This paper tackles the questions of material culture and protecting heritage values through urban intervention. Urban intervention is understood as the identification of local heritage with a diagnosis of potential development profiles and application of the adopted solutions to underlie the formation of a new local centrality. It is underlined that the right urban intervention needs to be conducted for and with local inhabitants. Urban intervention, as proposed in this paper, is understood as a tool to properly direct the development of peripheral areas, especially rural ones. The basis for the research is the idea of spatial re-definition that aims to upgrade not only spatial but above all social attractiveness. An original two-stage methodology adopted for the purpose of the research with the use of the author’s AIA method was presented. This developed tool can harness the potential of material culture of local heritage. The shown research methodology is universal and can be applied in any urban interventions intended to transform places characterized by either partially or completely lost spatial and social identity.
PL
Prezentowany artykuł podejmuje problematykę ochrony kultury materialnej i wartości dziedzictwa poprzez interwencję urbanistyczną. Interwencja urbanistyczna rozumiana jest jako identyfikacja lokalnego dziedzictwa wraz z diagnozą potencjalnych profili rozwojowych oraz zastosowanie przyjętych rozwiązań jako podstaw kształtowania się pożądanego lokalnego krajobrazu urbanistycznego i wytworzenia centrum przestrzenno-społecznego gminy. Interwencja musi być realizowana dla lokalnej społeczności i z jej udziałem. Zaproponowana w artykule interwencja jest pojmowana jako narzędzie właściwego kierunkowania rozwoju obszarów peryferyjnych, zwłaszcza wiejskich. Podstawę badań stanowi idea redefinicji przestrzennej zmierzającej do podniesienia atrakcyjności zarówno funkcjonalnej, jak i społecznej. Opracowano dwuetapową metodologię przyjętą na potrzeby badań z wykorzystaniem autorskiej metody AIA. Sporządzone narzędzie daje możliwość wykorzystania potencjału i walorów lokalnego dziedzictwa. Przedstawiona metodologia badawcza jest uniwersalna i może być zastosowana w innych gminach wiejskich, poszukujących rozwiązań prowadzących do przekształcenia miejsc o ubogiej lub całkowicie utraconej tożsamości przestrzennej i społecznej.
Jakość życia jest kluczowym pojęciem dla debaty o rozwoju obszarów wiejskich. Jest to pojęcie wielowymiarowe, które uwzględnia nie tylko kojarzone z nim zazwyczaj materialne warunki życia, ale także kilka innych sfer podlegających ocenie zarówno obiektywnej, jak i subiektywnej. Wśród nich warto zwrócić szczególną uwagę na szeroko rozumiany dostęp do usług publicznych, wśród których są nie tylko te świadczone lokalnie, ale także i usługi publiczne, do których dostęp jest uwarunkowany możliwościami dojazdu. W przypadku polskich obszarów wiejskich często barierą w dostępie zarówno do usług publicznych, jak i pracy zgodnej z kwalifikacjami jest właśnie brak należytej dostępności komunikacyjnej, który uniemożliwia lub utrudnia wahadłową mobilność przestrzenną. Została ona szerzej opisana w następnych rozdziałach.
EN
Quality of life seems to be crucial for rural development. As suggested in the Stiglitz-Sen-Fitoussi Report „Quality of life is a broader concept than economic production and living standards. It includes the full range of factors that influences what we value in living, reaching beyond its material side”. There is a more and more accepted need to go beyond GDP in analyses of the quality of life. A pendulum spatial mobility understood as slighly broader term than commuting shall be an important factor for rural development serving not only as a tool for supplementing shortages of jobs on the local labour market but also as an instrument enabling rural areas inhabitants to benefit from an access to various services available in larger cities. Therefore the pendulum spatial mobility contributes to better quality of life and is an alternative for migration to cities. Rural areas in Poland are different. In this elaboration there have been described differences resulting from location as well as quality of public or private transport to 22 largest Polish cities. There have been conducted an analysis for poviats in this elaboration. Polish poviats (380) can be classified into 3 groups: „A” consisting of poviats (217) with an opportunity to commute to at least one of 22 largest Polish cities within an hour in one direction; „B” consisting of 61 peripheral poviats (2016 as well as 2025); and „AB” consisting of 102 poviats currently peripheral but expected to be in the range of one hour commuting to at least one of 22 largest Polish cities until 2025. The results of the analysis of the perspectives of the pendulum spatial mobility by poviats until 2025 has been ilustrated on a map and described – also the most 30 important for rural development pieces of investment in Polish transport network have been described. They should result in shifting more than 100 Polish poviats from the peripheral group „B” to the group of poviats „AB” – with an access to commuting.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.