Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

W trosce o obszary chronione na Dolnym Śląsku

Raszka Beata

Przegląd Komunalny

|

2019

|

nr 5

68--69

PL

W państwach członkowskich UE najważniejszym rozwiązaniem prawnym i organizacyjnym mającym utrzymać różnorodność biologiczną jest program Natura 2000, oparty na sieci obszarów ochrony wybranych gatunków i siedlisk przyrodniczych. Wprowadzenie w Polsce tej formy ochrony spowodowało jednak powstanie licznych konfliktów społecznych, związanych ze sposobami gospodarowania na obszarach Natura 2000.

2

Accelerated peatland disappearance in the vicinity of the Konin brown coal strip mine

Ilnicki P., Górecki K., Szczepański M.

Journal of Water and Land Development

|

2017

|

no. 35

83--93

EN

In the Powidzki Landscape Park, there are 150 peatlands of a total area of 1,250.2 ha. On its edge, brown coal strip mines are in operation, causing deep land drainage that resulted in a drastic (up to 5 m) lowering of the water table in lakes and accelerated peatland disappearance. To determine the extent of the process, a comparison was made of the types of surface soil layers and their ash content in 20 peatlands determined in 1957–1965 and in 2017. They are located in the farmland lying the closest to the strip mine, Jóźwin IIB, and in woodland lying further away. The results were compared with those for a peatland in Skulsk, which was not affected by the negative impact of the strip mine. Fen peat, occurring there about 55 years ago has largely turned into grainy moorsh. In the 20–50 cm layer, an ash content has grown almost twofold, while in part of the peatlands organic soils have changed into mineral and organic-mineral ones. The greatest changes have occurred in the farmland. In all Park peatlands, grasslands have contracted threefold, while the area of forests and woodlands has grown fivefold. Today, about 10% of the peatland area is taken up by arable land of which there was none before.

PL

W Powidzkim Parku Krajobrazowym znajduje się 150 torfowisk o obszarze 1250,2 ha. Na jego obrzeżu prowadzona jest odkrywkowa eksploatacja węgla brunatnego powiązana z głębokim odwodnieniem terenu. Spowodowała ona drastyczne obniżenie lustra wody (do 5,0 m) w istniejących tu jeziorach i przyśpieszyła proces zanikania torfowisk. W celu ustalenia jego zakresu porównano określone w latach 1957–1965 i w 2017 r. rodzaje i popielność powierzchniowych warstw gleby w 20 torfowiskach. Leżą one najbliżej odkrywki Jóźwin IIB położonym regionie rolniczym i w dalej położonym regionie leśnym. Wyniki porównano z torfowiskiem w Skulsku, na które kopalnia negatywnie nie oddziałuje. Występujące ok. 55 lat temu torfy niskie w większości przekształciły się w mursz ziarnisty. W warstwie 20–50 cm nastąpił blisko dwukrotny wzrost popielności, a w części torfowisk gleby organiczne przekształciły się w gleby mineralne i organiczno-mineralne. Największe zmiany wystąpiły w regionie rolniczym. We wszystkich torfowiskach na terenie Parku trzykrotnie zmalał obszar użytków zielonych i pięciokrotnie wzrosła powierzchnia lasów. Obecnie 10% ich powierzchni zajmują grunty orne, których uprzednio nie było wcale.

3

Analiza wybranych procedur środowiskowych inwestycji budowlanych

Harasymiuk J.

Inżynieria Ekologiczna

|

2017

|

Vol. 18, nr 4

79--88

PL

Celem artykułu jest analiza porównawcza procedur oceny oddziaływania na środowisko i oceny oddziaływania na obszar Natura 2000 inwestycji budowlanych. Pierwsza z procedur poprzedza wydanie decyzji ,,budowlanych” dla inwestycji realizowanych jako przedsięwzięcia znacząco oddziałujące na środowisko. Druga, jest wymagana przed wydaniem zgody zezwalającej na realizację inwestycji na obszarach Natura 2000 lub w ich sąsiedztwie. Obydwie procedury znajdują się na drodze krytycznej wyznaczającej czas przygotowania inwestycji budowlanej do realizacji. Wykazują jednak istotne różnice pod względem celu, zakresu, metodyki, przedmiotu i podmiotów odpowiedzialnych za ich wykonanie. Przeprowadzona kwerenda biblioteczna wykazała brak uogólnionego schematu oceny oddziaływania na obszar Natura 2000 inwestycji budowlanej co utrudnia jej zrozumienie przez inwestorów. Przedstawiony w artykule schemat sekwencji działań wymaganych podczas wykonywania takiej oceny zestawiony ze szczegółowym opisem faz i etapów ,,klasycznej” oceny oddziaływania na środowisko może pomóc inwestorowi w zrozumieniu jej specyfiki oraz stanowić wskazówkę przy opracowywaniu szczegółowego algorytmu postępowania w konkretnym przypadku.

EN

The aim of this article is to conduct a comparative analysis of the procedures of the environmental impact assessment, as well as the evaluation of the influence of construction projects on the Natura 2000 areas. The first procedure precedes the issuing of the “building” decisions for construction projects that may have a significant impact on the environment. The second is required before issuing the acceptance for developing the construction projects in the Natura 2000 areas or in their vicinity. Both procedures are critical to determining the time of construction project preparation. However, they show essential differences in terms of the aim, range, methodology, and subjects responsible for their accomplishment. A bibliographical query was carried out to show the lack of a generalised scheme of the impact assessment pertaining to the construction projects on the Natura 2000 areas, which makes it difficult for investors to understand it. The sequence of actions required while accomplishing such assessment presented in the article was compiled with a detailed description of phases and stages of “classical” environmental impact assessment may help the investor to understand its particularities and constitutes a piece of advice for developing a detailed algorithm of dealing with a given case.

4

Peatlands and their protection: select landscape parks of the Wielkopolska region

Ilnicki P., Górecki K., Lewandowski P.

Journal of Water and Land Development

|

2016

|

no. 31

53--61

EN

In the context of five significantly different landscape parks in Wielkopolska (30,413 ha) 243 peatlands have been presented in terms of their characteristics, stratigraphy, change in means of utilisation and localisation. Thus trends in the change of peatland utilisation means in the period 1970–2016 were established and the resulting negative effects indicated. For this purpose the process of peatland protection established was analysed in the context of management plans carried out for both the protection of landscape parks and Natura 2000 sites within their territory. The above management plans, however, do not provide information as to localisation data, stratigraphy and to what purpose peatlands are used, which in all cover 2,690 ha – 4.2% of parks’ area. Most often this means there are no formal applications for their protection. This could be said to be a biproduct of a lack of discussion as to the major threat to the environment presented by the increasing disappearance of peatlands – a result of the mineralisation and moorsh process of peat soils. To a large extent the former has resulted from a lack of scientific expertise in respect to soils, peats and land reclamation in research teams preparing landscape management plans.

PL

Na przykładzie pięciu różniących się istotnie parków krajobrazowych Wielkopolski (30 413 ha) przedstawiono charakterystykę, stratygrafię, zmianę sposobu użytkowania i lokalizację 243 torfowisk. Określono trend zmiany sposobu użytkowania torfowiska w latach 1970–2016 i wskazano wynikające z tego negatywne skutki. Analizowano sposoby ochrony torfowisk ustalone w ramach ostatnio sporządzonych planów ochrony parków krajobrazowych i wchodzących w ich skład obszarów Natura 2000. We wszystkich istniejących planach brak danych o lokalizacji, stratygrafii i sposobie użytkowania torfowisk, które zajmują łącznie 2690,1 ha, czyli 4,2% powierzchni parków. Skutkuje to najczęściej brakiem wniosków na temat ich ochrony. Nie wspomina się o głównym zagrożeniu, którym jest stale postępujące zanikanie torfowisk w wyniku mineralizacji i murszenia torfu. W znacznej mierze jest to wynikiem braku gleboznawców, torfoznawców i meliorantów w zespołach autorskich przygotowujących plany ochrony.

5

Źródliska z martwicą wapienną w dolinie potoku Jamne w Gorcach

Krause R., Smieja A., Smieja-Król B., Stebel A., Loch J, Jainta E

Inżynieria Ekologiczna

|

2015

|

Nr 41

36--45

PL

W pracy scharakteryzowano siedlisko przyrodnicze źródliska wapienne ze zbiorowiskami Cratoneurion commutati (kod siedliska Natura 2000: 7220) zlokalizowane w granicach obszaru Natura 2000 Ostoja Gorczańska PLH120018, w górnej części doliny potoku Jamne. Opisano roślinność oraz podstawowe parametry siedliskowe takie jak: wysokość n.p.m., ekspozycja, nachylenie terenu, nasłonecznienie, rodzaj podłoża, sposób przepływu wody oraz wydajność wypływu (szacunkowo). W miejscach gdzie była możliwość poboru wody określono jej temperaturę, pH, przewodność elektrolityczną (PE), zawartość wapnia i magnezu (metodą absorpcyjnej spektrometrii atomowej (ASA)). Badane źródliska to obiekty o niewielkich powierzchniach (0,7–80 m2), cechujące się dużym zróżnicowaniem pod względem intensywności wytrącania się martwicy wapiennej, a także stopnia wykształcenia roślinności.

EN

The study gives a detail characteristic of a hard water springs habitat with the communities of Cratoneurion commutati (habitat code of Nature 2000: 7220), localized within Nature 2000 protected area Ostoja Gorczańska PLH120018, in an upper part of the valley of Jamne creek. The vegetation is described along with the main habitat parameters, namely: altitude, exposition, slope gradient, insolation, type of bedrock, water flow regime and the spring outflow efficiency. The temperature, pH, electrical conductivity were measured in the field, the concentrations of Ca and Mg in spring water were measured by Atomic Absorption Spectroscopy (AAS). The investigated headwater areas are small (0.7–80 m2) and highly differentiated by the intensity of calcareous tufa precipitation and the degree of plant cover development.

6

Biegaczowate (Coleoptera: Carabidae) użytkowanej rolniczo łąki obszaru Natura 2000 w Dolinie Wieprzy

Radawiec B., Aleksandrowicz O.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2013

|

Vol. 22, No. 4

389--401

PL

W okresie od 21 kwietnia do 25 października 2011 roku wykonano badania dotyczące składu gatunkowego i charakterystyki ekologicznej zgrupowania biegaczowatych podmokłej łąki mieszczącej się na obszarze sieci Natura 2000. Materiał zebrano przy użyciu 10 pułapek ziemnych. Ogółem na badanym terenie odłowiono 317 osobników należących do 31 gatunków. Zgrupowanie charakteryzowało się oligodominacją. Wśród zebranych chrząszczy wystąpiły cztery gatunki objęte ochroną i jeden mający status zagrożonego. Pod względem ekologicznym największy udział w zgrupowaniu miały owady mokradłowe, higrofilne, będące przeważnie drapieżnikami.

EN

In the period from 21 April to 25 October 2011 studies on the species composition and ecological characteristics of ground beetles assemblage were carried out on a marshy meadow located on the area of Natura 2000 network. The material was collected using 10 ground traps. Overall 317 specimen belonging to 31 species were caught on the study area. The assemblage was characterized by oligodomination. Among the collected beetles, four species were legally protected in Poland, and one species had endangered status. In ecological terms the biggest part of the assemblage were represented by marshy, hygrophilous insects, mostly predators.

7

Skutki wprowadzenia obszarów Natura 2000 dla działalności górniczej

Uberman R., Ostręga A.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2007

|

R. 49, nr 5-6

208-215

PL

W sposób schematyczny przedstawiono procedurę wyznaczania obszarów Natura 2000 w oparciu o przepisy krajowe i unijne, a także procedurą prowadzenia działalności górniczej (w zakresie OOŚ i wykonywania kompensacji) mającej wpływ na tą formą ochrony przyrody. Na przykładach pokazano skutki finansowe dla przedsiębiorców wynikające z ograniczenia lub zaprzestania działalności wydobywczej spowodowanej koniecznością ochrony obszaru Natura 2000. Zwrócono uwagę na brak wystarczających uregulowań prawnych w zakresie rekompensaty strat jakie ponoszą przedsiębiorcy wskutek wyznaczenia obszarów Natura 2000.

EN

The procedure of establishing Natura 2000 areas on the basis of national and EU regulations as well as the procedure of conducting extracting activity (in the extent of EIA and carrying out compensations) having an influence on this type of environmental protection are presented in the form of an outline. The financial effects for the entrepreneurs resulting from the limitation or the cessation of the extracting activity caused by the need to protect Natura 2000 areas are presented by using examples. The lack of sufficient legal regulations in the extent of the compensation of losses that entrepreneurs incur as a result of designating Natura 2000 areas were pointed to.

8

Ochrona przed powodzią na obszarach Natura 2000

Rotko J.

Gospodarka Wodna

|

2006

|

Nr 6

223-228

PL

Ustanowienie obszarów Natura 2000, obejmujących doliny rzeczne i wody śródlądowe, w znaczący sposób wpłynęło na tryb postępowania związany z uzyskiwaniem niezbędnych pozwoleń na realizację wielu przedsięwzięć na tych obszarach, w tym m.in. związanych z ochroną przeciwpowodziową. Sprawę komplikują dodatkowo niespójne, często sprzeczne, przepisy prawne oraz często uznaniowy charakter orzekania przez organy w sprawach o udzielanie zezwoleń. Problemy te były powodem zlecenia przez ministra środowiska przygotowania opinii w tej sprawie. Najważniejsze fragmenty tej opinii przedstawiono w artykule.

EN

The establishment of areas Nature 2000 comprising river valleys and inland waters has significantly influenced the way of proceeding for getting licenses for realization of many undertakings on those areas, including the ones connected with flood control. The matter of granting the licenses is additionally complicated by incoherent, now and then incompatible legal regulations and in these cases the decisions made by authorities have rather a discretionary character. Those problems were the reason for an order on elaboration of opinion on the discussed matter given by the minister of the environment. The most important parts of that opinion are presented in this paper.

9

Procedura ocen oddziaływania na środowisko

Kasprzak K., Raszka B.

Przegląd Komunalny

|

2005

|

nr 11

28-29

PL

W rezultacie ustanowienia kolejnej formy ochrony przyrody - obszarów Natura 2000 - powstały nowe uwarunkowania realizacji procedur różnych zezwoleń ekologicznych, m.in. ocen oddziaływania na środowisko (OOŚ).

10

Obszar Natura 2000 - projektowana nowa forma ochrony przyrody

Jerzmański J.

Przegląd Komunalny

|

2004

|

nr 1

51-51

PL

W Unii Europejskiej regulacje prawne dotyczące ochrony przyrody zawarte są w Dyrektywie 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dzikich ptaków (tzw. dyrektywa ptasia) oraz w Dyrektywie 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk naturalnych oraz dzikiej flory i fauny (tzw. dyrektywa siedliskowa).

11

Natura 2000 - fakty i przekłamania

Symonides E.

Przegląd Komunalny

|

2004

|

nr 7

23-23

PL

Pan R. Gawlik odsądził od czci i wiary Ministerstwo Środowiska w związku z jego, jakoby "fatalną" i "nieudolną", polityką dotyczącą wyznaczania sieci Natura 2000, "kompromitującą Polskę w oczach Europy". Artykuł wprowadza w błąd Czytelników, wymaga zatem kilku sprostowań i wyjaśnień.