In civil engineering, underground structures are exposed to various georisks and require greater attention and awareness of the need to identify them at the earliest possible stage of investment preparation and implementation. The assessment of the interaction of objects in the underground space is a task that requires the analysis of many influencing factors resulting from the geometry and characteristics of the constructed structure and existing buildings, in the context of soil and water conditions. The correctness of such an assessment and forecast of the range and scope of these impacts requires knowledge of both construction and geotechnical issues, as well as knowledge of using the experience gained, including the analysis of the results of observations and monitoring measurements. One of the main challenges associated with underground constructions is their impact on existing buildings and other structures adjacent to the developed site. As these structures are often highly susceptible to excavation-induced ground movements, their behavior have to be considered in a design as one of the geotechnical-related limit states. As in the analysis of limit states, various computational models can be used to assess the impact of investments, including analytical, semi-empirical or numerical models. In the process of assessing the impact of underground structures, it is also important to identify additional elements of potential georisks, e.g. the impact of accompanying works, which in certain situations may have a significant impact on the construction process, requiring preventive measures. On a few examples from the construction of deep excavations and tunnels in different soil and water conditions, the article discusses the aspects of the role of the accuracy of the identification of soil and water conditions and the creation of a reliable and useful subsoil model as elements allowing for the identification and minimization of georisks and its proper management.
PL
W inżynierii lądowej obiekty budownictwa podziemnego narażone są na różne georyzyka i wymagają większej uwagi oraz świadomości potrzeby ich identyfikacji na możliwie najwcześniejszym etapie przygotowania i realizacji inwestycji. Ocena wzajemnego oddziaływania obiektów w przestrzeni podziemnej to zadanie wymagające analizy wielu czynników wpływu wynikających z geometrii i charakterystyki konstrukcji budowanej oraz istniejącej zabudowy, w kontekście warunków gruntowo-wodnych. Poprawność takiej oceny i prognozy zasięgu oraz zakresu tych oddziaływań wymaga znajomości zagadnień zarówno z zakresu konstrukcji jak i geotechniki oraz wiedzy wykorzystującej zebrane doświadczenia, w tym analizy wyników obserwacji i pomiarów z monitoringu. Jednym z głównych wyzwań związanych z konstrukcjami podziemnymi jest ich wpływ na istniejące budynki i inne obiekty przylegające do zagospodarowanego terenu. Ponieważ struktury te są często bardzo podatne na ruchy gruntu wywołane wykopami, ich zachowanie należy uwzględnić w projekcie jako jeden ze stanów granicznych związanych z geotechniką. Podobnie jak w analizie stanów granicznych, do oceny oddziaływania inwestycji można wykorzystać różne modele obliczeniowe, w tym modele: analityczne, półempiryczne (np. z Instrukcji ITB nr 376/2020), czy numeryczne (np. MES). W krajowej praktyce, na potrzeby oceny oddziaływania, często wykorzystywana jest metoda przedstawiona w Instrukcji ITB, jednak w przypadku realizacji bardziej skomplikowanych inwestycji i potrzebie uzyskania dokładniejszej predykcji przemieszczeń, np. w sąsiedztwie obiektów metra, występuje celowość lub wręcz konieczność zastosowania metod numerycznych. Na przykładach z realizacji głębokich wykopów i tuneli w odmiennych warunkach gruntowo-wodnych w pracy omówiono aspekty dotyczące roli dokładności rozpoznania warunków gruntowo-wodnych oraz tworzenia wiarygodnego i użytecznego modelu podłoża, jako elementów pozwalających na identyfikację i minimalizację georyzyka oraz odpowiednie nim zarządzanie.
2
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule przedstawiono zastosowanie nowoczesnych rozwiązań techniczno-materiałowych w modernizacji podziemnych obiektów zabytkowych na przykładzie Smoczej Jamy w Krakowie. Zaprezentowano metodę dokładnego odwzorowania trójwymiarowej geometrii jaskini na podstawie chmury punktów uzyskanej ze skaningu 3D oraz obliczeń numerycznych i określono zakres oraz metodę zabezpieczenia masywu skalnego. W artykule opisano również przeprowadzone dodatkowe prace modernizacyjne, których celem było ulepszenie funkcjonowania Smoczej Jamy oraz zwiększenie bezpieczeństwa jej użytkowników.
EN
The paper presents a case study of the application of modern technical and material solutions in the modernisation of underground historical structures on the example of the Dragon's Den in Krakow. It presents a methodology for accurately reconstructing the three-dimensional geometry of the cave on the basis of a point cloud obtained from 3D scanning and numerical calculations, which are the key to determining the extent and method of securing the rock mass. The paper also describes additional modernisation works performed to improve the functioning of the Dragon's Den and increase the safety of its visitors.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule opisano podziemny obiekt historyczny z dachem pokrytym roślinnością. Jest to murowany z cegły pełnej osiemnastowieczny budynek, który do II wojny światowej pełnił rolę lodowni browaru, po 1945 r. funkcję magazynową, a przez ostatnich kilkadziesiąt lat nie był użytkowany i został zasiedlony przez nietoperze. W obiekcie tym przeprowadzono badania wilgotności masowej murów oraz sklepień ceramicznych. Badania wykonano za pomocą metody suszarkowo-wagowej dielektrycznej nieniszczącej. Zamieszczono również wyniki badań rodzaju i stężenia soli w murach. Na podstawie analizy oceniono stopień zawilgocenia i zasolenia murów. Uzyskane wyniki badań zostały wykorzystane na etapie projektowania do określenia funkcji poszczególnych części obiektu (biorąc pod uwagę występowanie nietoperzy) oraz zaprojektowania odpowiednich zabezpieczeń przeciwwilgociowych.
EN
The article contains a description of a underground historical object, with a roof covered with vegetation. It is a solid brick eighteenth-century building, which until World War II served as an ice house, after 1945 a storage place and for the last few decades it has not been used and has been inhabited by bats. In the building mass moisture tests of walls and ceramic vaults were carried out. The tests were carried out using the dryer-weighing method, the method using a moisture analyzer and the non-destructive dielectric method. The results of studies of the type and concentration of salt in the walls were also included. Based on the analysis of the obtained results, the degree of dampness and salinity of the walls was assessed. The obtained research results were used at the design stage to determine the function of individual parts of the object (taking into account the presence of bats) and to design appropriate moisture protection.
Ochrona i adaptacja podziemnego dziedzictwa jest procesem interdyscyplinarnym i ma charakter permanentny. Podjęto próbę określenia i analizy podstawowych kryteriów decyzyjnych przydatnych w adaptacji antropogenicznych obiektów podziemnych. Przedstawiono system planowania diagnostyki technicznej w aspekcie zmiany sposobu użytkowania tych obiektów.
EN
Effective protection and adaptation of underground sites is a permanent process, requiring an interdisciplinary approach. This paper summarises the efforts made to define and analyse the key criteria in the decision-making processes relating to adaptation of underground structures and sites and scheduling of diagnostic procedures before they can be put to new use.
5
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Dużym wyzwaniem przy projektowaniu obiektów podziemnych zlokalizowanych w terenie zurbanizowanym jest ich funkcjonalne usytuowanie w tkance miejskiej oraz określenie wpływu wykonania głębokich wykopów i drążenia tuneli na zabudowę. Odpowiednie narzędzia analityczne i numeryczne oraz doświadczenie własne projektantów umożliwiają kompleksową analizę tych zagadnień i przyjęcie optymalnych rozwiązań. Znacznym ułatwieniem przy przygotowaniu inwestycji jest technologia BIM pozwalająca na integrację niezbędnych przy projektowaniu obiektów podziemnych metra informacji.
EN
Designing underground constructions in the highly urbanized areas is quite challenging considering the need for making them functionally situated in the urban fabric and determining the impact of conducting deep trenching and tunnel ling on the buildings. The proper analytical and numerical tools, like BIM technology, as well as the own experiences ofthe designers, enable the comprehensive analysis of those issues and the choice of optimal solutions.
Przedstawiono korzyści wynikające z budowania obiektów podziemnych, zwracając uwagę na możliwość uwolnienia powierzchni terenu, wykorzystanie izolacyjnych właściwości gruntu na budowlę podziemną, zalety z punktu widzenia ochrony środowiska naturalnego oraz korzyści społeczne. Omówiono problemy ryzyka w budownictwie podziemnym oraz kierunki rozwoju tego budownictwa.
EN
The benefits coming from underground objects such as: sparing the surface, taking advantage of soil thermal insulation over the substructure, some ecology and environment advantages, and also trends in developing that kind of structure have been presented.
7
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Method of caissons is used to realization of sewage treatment plants. In conditions of neighbourhood existing buildings they are deformations of soil around the caissons. Permissive ways in article were introduced to reduce these negative of influence. It the proposed curvilinear shapes of cutting tools of thermal downdraft left the laboratory investigations were subjected. The measurements of strengths of plunging the cutting tools about different shapes were executed. It the paternal of cutting tools were be absorbed was in native primes paint and made fluffy. Investigations were guided near utilization tensometers sensors and computer programme. Results were introduced on the graphs.
The paper presents results of measurements of average monthly radon concentrations in drifts of the Millenium of the Polish State Underground Tourist Route in Kłodzko. The studies revealed no significant seasonal fluctuations if radon concentration. Constant infux of radon from the geological basement, and most of all from loess-like loams and rhyolite inliers, is compensated by a natural ventilation system Only in the summer, periods of elevated radon concentration in the air of the drifts and chambers of the Route can occur. In individual sections it is possible to measure occasional higher radon concentrations caused by local air flow fluctuations in the drifts. The highest concentration were measured in places with the poorest ventilation - blind drifts ventilated only by backward currents. The average radon concentration measured do not exceed concentrations allowed in apartment buildings. Therefore , in the Route there is no risk of exposure to excessive amounts of radon for personnel and tourists. The results obtained in the Route's drifts may be compared with minimum results expected in basements of houses in the Old Town in Kłodzko. The paper stresses also a role of natural ventilation in protection of underground constructions and apartment building against high radon concentrations in areas of its elevated emanations from the geological basement.
PL
W pracy przedstawiono wyniki pomiarów średnich miesięcznych stężeń radonu w wyrobiskach podziemnej Trasy Turystycznej im. 1000-lecia Państwa Polskiego w Kłodzku. Wykazały one, że nie występują wyraźne sezonowe wahania jego stężeń. Stały dopływ radonu z podłoża a zwłaszcza z glin lessopodobnych oraz wkładek ryolitów , jest rekompensowany przez system naturalnej wentylacji. Jednie w lecie mogą występować okresowe podwyższone koncentracje tego gazu w powietrzu chodników i sal Trasy. Na poszczególnych odcinkach mogą także sporadycznie występować podwyższone stężenia radonu wywołane lokalnymi fluktuacjami przepływu powietrza w wyrobiskach. Najwyższe stężenia notowane są w miejscach najsłabiej wentylowanych - w ślepych wyrobiskach przewietrzanych jedynie prądami wstecznymi. Zarejestrowane średnie poziomy stężeń radonu nie przekraczają stężeń dopuszczalnych w budynkach mieszkalnych . W związku z tym na Trasie nie występują zagrożenia radiologiczne ani dla personelu obsługującego turystów, ani tym bardziej dla samych zwiedzających . Wyniki pomiarów uzyskane w wyrobiskach Trasy można porównać do minimalnych wyników, jakich należy spodziewać się w piwnicach budynków mieszkalnych Starówki Kłodzka. W pracy podkreślono także szczególną rolę naturalnej wentylacji w zabezpieczaniu obiektów podziemnych, a także budynków mieszkalnych przed wysokimi stężeniami radonu w rejonach jego podwyższonych emanacji z podłoża.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.