Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Ośrodek Tradycji Garncarstwa w Chałupkach (Góry Świętokrzyskie) jako obiekt geoturystyczny

Fijałkowska-Mader A., Pabian G., Król P.

Geotourism / Geoturystyka

|

2018

|

nr 3-4 (54-55)

27--36

PL

Z dużym prawdopodobieństwem można przyjąć, że wiejski ośrodek garncarski w rejonie dzisiejszej miejscowości Chałupki (gmina Morawica) należy do najstarszych w regionie świętokrzyskim i funkcjonował już w czasach rzymskich (II w n.e.). Okres jego świetności przypada na XVIII i XIX w. W dwudziestoleciu międzywojennym liczył prawie 70 warsztatów i liczba ta stopniowo malała aż do roku 1993, kiedy został zamknięty ostatni warsztat Stefana Sowińskiego. Garncarstwo rozwinęło się w oparciu o lokalne złoża krasowych glin neogeńskich, występujących w obrębie lejów krasowych utworzonych w wapieniach górnej jury. Gliny te pozyskiwano szybikami na obszarze około 8,6 km2, obejmującym miejscowość Chałupki i ciągnącym się na południe od niej. Proces produkcji ceramiki był wieloetapowy. Obejmował przygotowanie gliny, tzw. „gojenie”, formowanie naczyń na toczku garncarskim, suszenie, glazurowane i wypalanie w piecach. Asortyment wyrobów ceramicznych uległ z czasem wzbogaceniu. Obok naczyń użytkowych pojawiły się zabawki, głównie gwizdki, oraz kropielnice i figury świętych. Ceramika z Chałupek była używana nie tylko przez ludność lokalną, lecz w całym regionie świętokrzyskim, a nawet poza jego granicami. Z biegiem czasu zmieniało się jej przeznaczenie od czysto użytkowego po dekoracyjne. Od 1998 r. funkcjonuje w Chałupkach Ośrodek Tradycji Garncarstwa, pełniący rolę muzealno-edukacyjną. Corocznie, w lipcu, na terenie ośrodka odbywa się festyn etnograficzny „Chałupkowe Garncynki”. Ośrodek Tradycji Garncarstwa w Chałupkach jest licznie odwiedzany przez turystów – zarówno indywidualnych, jak i grupy zorganizowane oraz wycieczki szkolne. Stanowi obiekt geoturystyczny promujący dziedzictwo kulturowe Chałupek.

EN

It is highly probable that the rural pottery center in the area of today’s Chałupki (Morawica commune) is one of the oldest in the Świętokrzyskie region, as it was already functioning in Roman times (II in A.D.). The period of its glory falls during the eighteenth and nineteenth centuries. In the interwar period, it held almost 70 workshops, and this number gradually decreased until 1993, when the last workshop of Stefan Sowiński was closed. The basis for the establishment of pottery came from the local karstic Neogene clays, occurring within karst funnels developed in the Upper Jurassic limestones. The clays were obtained by shafts in the area of approx. 8.6 km2, covering the village of Chałupki and extending to the south of it. The production process of the ceramics was multi-stage. It included the preparation of clay, the so-called “healing”, forming dishes on a potter’s toast, drying, glazing and baking in ovens. The range of ceramic products has been enriched over time. Next to utility vessels, toys appeared, mainly whistles, as well as bowls and statuettes of saints. Earthenware from Chałupki was used not only by the local population, but also in the entire Świętokrzyskie region, and even outside its borders. Over time, its role changed from purely useful to decorative. Since 1998, the Center of Pottery Tradition has been operating in Chałupki, which is both a museum and an educational object. Every year, in July, the center hosts the ethnographic festival “Chałupkowe Potions”. The Pottery Tradition Center in Chałupki is frequented by tourists, both individual and organized groups, as well as school trips. It is a geotouristic object promoting the cultural heritage of Chałupki.

2

Geotouristic attractions of the Saaremaa Island according to the opinions of tourists

Łach J.

Geotourism / Geoturystyka

|

2017

|

nr 1-2 (48-49)

3--16

EN

The article presents chosen geotouristic attractions of Saaremaa. High landscape values and touristic attractiveness are typical of the island. They may be observed in the Vilsandi National Park with rich fauna and fl ora, and geological and morphological forms, together with historic mills, houses, military objects from the 1st and 2nd world wars and industrial objects connected with recent fi shing in the area. Rocky cliffs and the highest cliff in Saaremaa – Panga – as well as the meteorite lake Kaali are other objects with high touristic attractiveness located on a geotouristic trail. Medieval churches from the 12th and 13th centuries and the impressive Kuressaare castle also draw tourists’ attention. The architecture of those buildings refl ects the geological history of the island. As a result of fi eld works, the an understanding of the motivation behind the visitors to the Saarte Geopark was obtained. As such, the author was able to determine their touristic profi le. On the basis of their opinions, an analysis and evaluation of touristic development and touristic attractions infl uencing geotouristic attractiveness of the island was conducted.

PL

W artykule przedstawiono wybrane miejsca geoturystyczne Saaremy, które obok wysokich walorów krajobrazowych wyróżniają się dużą atrakcyjnością turystyczną. Należą do niej m.in. Vilsandi National Park, z bogatą fl orą i fauną, formami geologicznymi i morfologicznymi, z zabytkowymi wiatrakami, domami, obiektami militarnymi z I i II wojny światowej oraz obiektami przemysłowymi związanymi z niedawno jeszcze praktykowanym rybołówstwem. Następnymi obiektami o wysokiej atrakcyjności turystycznej, położonymi na szlaku geoturystycznym, są skalne klify z najwyższym klifem Saremy, Pangą oraz wielka osobliwość przyrodnicza, którą jest jezioro meteorytowe Kaali. Na uwagę zasługują pochodzące z XII i XIII wieku średniowieczne kościoły oraz imponujący zamek w Kuressaare, zawierające w materiałach, z których są zbudowane historię geologiczną wyspy. W wyniku prac terenowych uzyskano wiedzę dotyczącą motywacji odwiedzających Saarte Geopark. W ten sposób określono ich profi l turystyczny. Na podstawie opinii turystów dokonano analizy i oceny zagospodarowania turystycznego oraz walorów turystycznych wpływających na atrakcyjność geoturystyczną wyspy.

3

Criteria of geotourism valorization specified for various recipients

Doktor M., Miśkiewicz K., Welc E. M., Mayer W.

Geotourism / Geoturystyka

|

2015

|

nr 3-4

25--34 [tekst ang.], 35--38 [tekst pol.]

EN

The following paper presents methodology of valorization of geotourism objects adapted to meet the expectations and needs of various groups of potential recipients: tourists (casual, witting, hobbyist), educators (school teachers, academic staff, guides, organizers) and investors (owners, managers). Any geotourism object can be valorized using four principal categories of criteria: visual, cognitive, functional and investing. Each category is evaluated separately and selection of particular criteria depends on the needs of given recipient.

PL

W artykule zaproponowano sposób waloryzacji obiektów geoturystycznych uwzględniający potrzeby potencjalnych odbiorców: turystów (przypadkowy, świadomy, pasjonat), edukatorów (nauczyciel szkolny i akademicki, przewodnik, organizator turystyki specjalistycznej), inwestorów (właściciel, zarządca). Na ocenę obiektu składają się cztery główne kryteria: wartość wizualna, wartość poznawcza, wartość użytkowa oraz warunki i potrzeby inwestycyjne. Każde z kryteriów oceniane jest osobno, a o ważności i doborze kryterium decyduje samodzielnie odbiorca waloryzacji.

4

Potencjał geoturystyczny nieczynnych kamieniołomów Czarnorzecko-Strzyżowskiego Parku Krajobrazowego

Wójcik T., Ziaja M., Ćwik A.

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2014

|

nr 26

155--173

PL

Powstanie i rozwój geoturystyki jest wynikiem ogromnego zainteresowania turystycznego obiektami geologicznymi. Należą do nich również obiekty dziedzictwa górniczego, które do niedawna pozostawały niedocenionym elementem środowiska. W pracy podjęto próbę oceny potencjału geoturystycznego pięciu nieczynnych kamieniołomów Czarnorzecko-Strzyżowskiego Parku Krajobrazowego na Podkarpaciu. Przy charakterystyce obiektów skupiono się na ich walorach przyrodniczych, geologicznych i krajobrazowych oraz na stopniu zagospodarowania turystycznego. Przedstawiono również możliwości wykorzystania badanych stanowisk oraz propozycje ich udostępnienia dla celów geoturystyki. Stwierdzono, że nieczynne kamieniołomy Czarnorzecko-Strzyżowskiego Parku Krajobrazowego prezentują wysokie walory przyrodnicze, geologiczne i krajobrazowe. Potencjał geoturystyczny tych obiektów oceniono na średni (Odrzykoń, Kobyle, Herby) lub wysoki (Wojkówka, Góra Chełm), co w pełni uzasadnia ich wykorzystanie w rozwoju geoturystyki na tym terenie.

EN

Creation and development of the geoturism is the result of the increasing interest of geological tourist objects. These interest include mining heritage objects, which until recently remained an underrated part of the environment. The aim of this study is to evaluate the geoturism potential of five closed quarries in the Czarnorzecko-Strzyżowski Landscape Park. The characteristic of this objects is focused on their natural, geological and landscape values, and on the degree of tourist infrastructure. The paper also presents the possibility of making geosites more available for the geoturism puropses. It was found that closed quarries in the Czarnorzecko-Strzyżowski Landscape Park have presented high natural, geological and landscape values. The geotouristic potential of querries in Odrzykoń, Kobyle, Herby estimated as average but in Wojkówka, Góra Chełm highly rated it proves its use in the development of geotourism in the area.

5

Obiekty geoturystyczne i zabytki kultury materialnej Jordanii

Stanienda K.

Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska

|

2008

|

z. 286

67-77

PL

W artykule przedstawiono walory geoturystyczne wybranych obiektów Jordanii. Do obiektów zasługujących na szczególną uwagę należą: Pustynia Wadi Rum, Źródło Mojżesza w Wadi Musa, skalne miasto Petra, twierdze krzyżowców Shoubak i Karak, kanion Wadi Mujib, Morze Martwe, Mount Nebo, Bethania nad rzeką Jordan z miejscem chrztu Jezusa, obiekty Ammanu oraz ruiny starożytnego miasta Jerash.

EN

Geoturistic values of selected objects of Jordan were presented in this article. The most special objects of this area are: Wadi Rum Desert, Moses' Spring in Wadi Musa, rock town Petra, Crusader Castles Shoubak and Karak, Wadi Mujib Canyon, Dead See, Mount Nebo, Bethany beyond the Jordan River, where Jesus was baptised, objects of Amman and ruins of antigue city Jerash.

6

Stanowiska najstarszych skał osadowych w polskich Karpatach fliszowych jako obiekty geoturystyczne

Waśkowska-Oliwa A., Krobicki M., Golonka J., Słomka T., Ślączka A., Doktor M.

Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

2008

|

T. 34, z. 3/1

83-121

PL

Jednym z celów prężnie rozwijającej się w ostatnich latach geoturystyki jest propagowanie aspektów poznawczych związanych z geologiczną historią Ziemi. W niniejszej pracy zostały zawarte opisy klasycznych polskich stanowisk, w których odsłaniają się najstarsze utwory Karpat Zewnętrznych (fliszowych). Po pierwsze, są to odsłonięcia inicjalnych, basenowych osadów późnojurajsko-wczesnokredowych, reprezentujących wczesne stadia węglanowej sedymentacji fliszowej, odbywającej się w obrębie młodego zbiornika protośląskiego (Goleszów - formacja wędryńska, dolina Soły w Żywcu i Jasieniowa Góra oraz Leszna Górna - formacja wapieni cieszyńskich). Po drugie, są to różnej wielkości izolowane bloki skał wapiennych o olistolitowej genezie zwane skałkami andrychowskimi (Targanice, Roczyny i Inwałd), reprezentujące jurajskie utwory o charakterze rafowym i okołorafowym, powstałe w płytkowodnych środowiskach na podmorskim wyniesieniu Baska-Inwałd.

EN

The popularization of educational aspects linked to the geological history of Earth is one of the goals of geotourism, dynamically developing recently. The present paper contains the description of the classic localities exposing the oldest deposits of the Outer Flysch Carpathians. Firstly, these are initial Late Jurassic-Early Cretaceous basinal facies originated during early carbonate flyschoidal stages within the developing proto-Silesian Basin (Goleszów - Vendryne Formation; Soła River valley in Żywiec and Jasieniowa Mt and Leszna Górna - Cieszyn Limestone Formation). Secondly, these are different size limestone blocks, olistoliths in origin, known as Andrychów Klippen (Targanice, Roczyny and Inwałd) represent Jurassic reef and circum-reef environments originated in shallow-water condition on the Baska-Inwałd submarine ridge.

7

Kamieniołomy w paśmie Magurki Wilkowickiej obiektami geoturystycznymi

Górna M.

Geoturystyka

|

2006

|

nr 3

57-62

PL

Artykuł przedstawia ciekawe obiekty geoturystyczne, jakimi są nieczynne kamieniołomy piaskowców w Bielsku-Białej Straconce i Kozach (Beskid Mały). W kamieniołomach w Straconce można zaobserwować typowo wykształcone warstwy godulskie, natomiast w kamieniołomie w Kozach odsłaniają się warstwy lgockie. Są to ważne miejsca dla poznania budowy geologicznej płaszczowiny śląskiej. Wybrane obiekty są interesujące pod względem geologicznym i krajobrazowym i mogą stanowić urozmaicenie górskich wędrówek w tym rejonie.

EN

The article presents interesting geotouristic sites, which are abandoned sandstone quarries in Bielsko-Biała Straconka and Kozy village (the Beskid Mały Mts.). In the Straconka quarries visitors can recognize the typical Godula Beds whereas in the Kozy quarry the classic examples of the Lgota Beds are represented. Both sites belong to the Silesian Unit of the Flysch Carpathians. The sites provide an insight into unusual and interesting geology and landscape, and may become attractions during mountain hikes in this region.

8

Kompleksy geoturystyczne południowo-wschodniej części województwa łódzkiego

Krystek M.

Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska

|

2005

|

z. 269

199-211

PL

W artykule przedstawiono propozycje rozszerzonego, a zarazem kompleksowego spojrzenia na możliwości uprawiania geoturystyki. Takie podejście do tej formy spędzania wolnego czasu ma znaczenie na terenach mniej atrakcyjnych pod względem geologicznym, jakim jest m.in. południowo-wschodnia część województwa łódzkiego, należąca do mezozoicznęj osłony Gór Świętokrzyskich. Autor zaproponował pięć kompleksów, w których elementy geologiczne wzbogacone zostały o zagadnienia związane z eksploatacją i wykorzystaniem surowców skalnych, obiekty przyrodnicze, a także możliwości uprawiania innych form aktywnej rekreacji.

EN

The extended and also complex proposals of possibilities of geotourism have been presented in the article. Such an attitude to this form of spending free time is especially important for the areas which are not geologically attractive, such as the south-eastern part of the voivodship of Lodz which belongs to the mezozoic part of the Świętokrzyskie Mountains. The author has proposed five complexes in which geological elements have been joined with exploitation and rocks usage, natural sites and also the possibilities of active forms of recreation.

9

Wodospady w potoku Kacwinianka jako obiekty geoturystyczne

Ptaszek A.

Geoturystyka

|

2005

|

T. 2, nr 1

25-31

PL

Artykuł przedstawia trzy wodospady znajdujące się w potoku Kocwinianka w miejscowości Kacwin na Spiszu (utwory fliszu podhalańskiego). Największy z nich mierzy 7 m i jest objęty ochroną jako pomnik przyrody nieożywionej. Utworzony został na progu, którego szczyt stanowi odporna ławica piaskowca. Na południe od niego znajdują się dwa mniejsze wodospady (ok. 1,5 m i ok. 1 m). Wodospady są interesującymi formami geomorfologicznymi, obrazującymi efekt procesu erozji, ale ich stan zagospodarowania turystycznego jest niezadowalający. Wraz z walorami kulturowymi Kacwina mogą stanowić ciekawy produkt turystyczny.

EN

The article describes three waterfalls in the Kacwinianka Stream, located in Kacwin village in Spisz (the Podhale Flysch). The highest waterfall (7 meters high) was formed on a scarp capped by a hard, resistive sandstone bed. Two lower waterfalls (about 1,5 meter high and about 1 meter high) are located south from the highest one. The highest fall is protected by law as an inanimate nature monument. All three waterfalls are interesting geomorphological features that illustrate results of river erosion but their touristic development is far inadequate. However, when combined with local cultural attractions, the falls can provide an interesting offer for tourists in Kacwin.

10

Trasa geoturystyczna w dolinie potoku Złockiego

Kicińska-Świderska A., Łasak M.

Geoturystyka

|

2005

|

T. 2, nr 1

33-42

PL

W artykule przedstawiono propozycję trasy geoturystycznej w dolinie potoku Złockiego, w gminie Muszyna. Ukazuje ona różnorodność atrakcji geoturystycznych i procesów geologicznych jaką możemy zobaczyć na tak niewielkim obszarze, są to: formacje skalne, liczne źródła wód mineralnych, mofety oraz ochry.

EN

This paper presents proposal of geotourist router which can be done in Złockie valley. We can observed lot of different geotourist attractions and geological processes in small areas. Tourists may see and know geotourist phenomenas: mofette, ochra, rock formations and many minerals water sources.

11

Geoturystyka - podstawowe pojęcia

Słomka T., Kicińska-Świderska A.

Geoturystyka

|

2004

|

T. 1, nr 1

5-7

PL

W pracy przedstawiono przyczyny powstania Geoturystyki jako logicznej konsekwencji olbrzymiego zainteresowania turystów obiektami geologicznymi. Scharakteryzowano pojęcie Geoturystyki jako specjalności dydaktycznej i nowej, interdyscyplinarnej dziedziny naukowej. Zaproponowano definicje: geoturystyki, obiektu i zjawiska geoturystycznego oraz atrakcji geoturystycznej.

EN

This paper presents the reasons for the emergence of Geotourism as the logical consequence of the enormous interest of tourists in geological sites. The paper outlines the concept of geotourism as a specialized education course and a new interdisciplinary scientific field. The following definitions are proposed: geotourism, a geotourist site and phenomenon, and geotourist attraction.