Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Assesing the potential of digital terrain models for monitoring additional subsidence of communication embankments in mining areas - a case study

Kapusta Łukasz, Sobura Szymon

Structure and Environment

|

2024

|

Vol. 16, no. 2

84--96

EN

Today’s technologies make it possible to capture certain phenomena that were very difficult or impossible to observe in terms of classical measurements. One of them is the so-called sinking of embankments. It is common in mining areas. It consists in the additional subsidence of the embankments into the ground, above the value of the lowering of the adjacent area. It takes place primarily in the zone of horizontal tensile deformations. The paper presents the results of comparative DTM (Digital Terrain Model) analyzes from 2001, 2014, 2018 and 2021. Their aim was to assess the usefulness of DTM data for monitoring the additional sinking of the communication embankment on the example of the northern bypass of Bytom. The authors analyzed digital terrain models generated in the process of rasterization of data from ALS (Airborn Laser Scanning).

PL

Dzisiejsze technologie pozwalają wychwycić pewne zjawiska, które w ujęciu pomiarów klasycznych były bardzo trudne lub też niemożliwe do zaobserwowania. Jednym z nich jest zjawisko tzw. tonięcia nasypów. Występuje ono powszechnie na terenach górniczych. Polega na dodatkowym zagłębianiu się budowli w podłoże, ponad wartość obniżenia terenu przyległego. Ma ono miejsce przede wszystkim w strefie poziomych odkształceń rozciągających. W pracy przedstawiono wyniki analiz porównawczych NMT z lat 2001, 2014, 2018 i 2021. Ich celem była ocena przydatności danych z NMT do monitorowania dodatkowego zagłębiania nasypu komunikacyjnego na przykładzie północnej obwodnicy Bytomia. Autorzy poddali analizom numeryczne modele terenu wygenerowane w procesie rasteryzacji danych pochodzących głównie z lotniczego skanowania laserowego ALS.

2

The application of the methodology to define terrain passability on a detailed level in various configurations

Dawid Wojciech, Pokonieczny Krzysztof, Wyszyński Marek

Aviation and Security Issues

|

2023

|

No. 1

331--352

EN

The article presents a complete methodology to determine terrain passability as well as its application based on various configurations of input data. The methodology was developed with the use of the methods that had been created by the authors in their previous research projects. The determination of terrain passability consists of two stages: The first stage involves conducting the analysis of micro-relief with the aim to identify impassable spots in the area, while the second stage consists in determining the route for a specific vehicle that will avoid the existing obstacles formed by the micro-relief. Both these analyses generate results based only on a detailed digital terrain model (with a resolution of 1 m) and the traction parameters of the vehicles for which terrain passability is determined. One of the processes that are part of this methodology is the generalisation of the digital terrain model, which significantly improves the efficiency of the performed calculations. Test results demonstrated that the presented methodology enables successful automated generation of passability maps for specific vehicles and the creation of routes for such vehicles. The routes differ depending on the type of vehicle, which results directly from the fact that vehicles have different traction parameters. Nevertheless, the test results were satisfactory and demonstrated that the developed methodology may be applied by bodies that are responsible for planning military operations or crisis management activities.

PL

W artykule zaprezentowano całościową metodykę wyznaczania przejezdności terenu, a także jej zastosowanie w oparciu o różne konfiguracje danych wejściowych. Do przygotowania metodyki wykorzystano metody, które zostały opracowane przez autorów we wcześniejszych badaniach. Wyznaczanie przejezdności terenu składa się z dwóch etapów: przeprowadzenie analizy mikrorzeźby, której celem jest wskazanie w terenie miejsc nieprzejezdnych, a także wyznaczenie trasy dla konkretnego pojazdu, która omijać będzie występujące w terenie przeszkody związane z mikrorzeźbą. Obie analizy do generowania wyników wykorzystują jedynie szczegółowy numeryczny model terenu (o rozdzielczości 1 m) oraz parametry trakcyjne pojazdów, dla których wyznaczana jest przejezdność terenu. Jednym z procesów wchodzących w skład metodyki jest uogólnienie numerycznego modelu terenu, które znacznie zwiększa wydajność prowadzonych obliczeń. Wyniki badań pokazały, że opracowana metodyka z powodzeniem automatycznie opracowuje mapy przejezdności dla konkretnych pojazdów, a także wyznacza dla nich trasy przejazdu. Są one inne dla różnych pojazdów, co wynika bezpośrednio z faktu, że posiadają one odmienne parametry trakcyjne. Niemniej jednak, zadowalające wyniki badań pokazały, że opracowana metodyka może być stosowana przez organy odpowiedzialne za planowanie operacji wojskowych czy zarządzania kryzysowego.

3

Zastosowanie bezzałogowych statków powietrznych w dokumentowaniu geologiczno-inżynierskim

Piechota Arkadiusz, Sobótka Przemysław

Przegląd Geologiczny

|

2021

|

Vol. 69, nr 12

861--866

EN

The article presents the possibilities of using unmanned aerial vehicles (UAV) in engineering geology. The first part compares the method of obtaining products from UAV with airborne laser scanning, showing its limitations and advantages. Then, examples of using the products made from photos obtained from UA V raids (digital surface model - DSM, digital terrain model - DTM and orthophotomosaic) were introduced. The examples are assigned to the individual phases of engineering geology documentation (collecting available information about the site, designing research, performing research and presenting research results). The last part presents an analysis of the accuracy of an exemplary model created from a UAV raid based on control points measured using the GNSS-RTN method. The result of the analysis was the confirmation of the possibility of obtaining information about the area from the DSM, DTM and orthophotomosaic with high accuracy comparable to classic land surveying methods.

4

OpenRoads™ Designer. Projektowanie dróg w BIM. Część 6. Definicje obiektów – oś drogi

Latała Michał

Magazyn Autostrady

|

2021

|

Nr 6

72--77

PL

Cykl artykułów opisujących, jak realizować projekty drogowe od numerycznego modelu terenu istniejącego do dokumentacji projektowej, a wszystko w OpenRoads™ Designer firmy Bentley. Seria będzie poświęcona praktycznym narzędziom i procesom, które pomogą Ci w pełni wykorzystać możliwości oprogramowania. Cykl powstał na podstawie książki pt. OpenRoads™ Designer. Projektowanie dróg w BIM autorstwa Krzysztofa Jędrycha, Michała Latały, Jana Poślady oraz Tadeusza Zielińskiego, wydanej przez Multiconsult Polska. W niniejszym artykule wykorzystano fragmenty książki.

EN

In the article, we will return to the beginnings, i.e. to the axis of the road, but in the form of settings, not modeling. The standard confi guration demonstration is an advanced activity in OpenRoads. Each of you knows how important settings are to streamline and standardize your road design work. This is all the more important when it comes to the BIM model. The author described the definition of the object for the designed axis geometry and for the description of individual elements of this axis, i.e. chainage, arc start, arc end, etc.

5

OpenRoads™ Designer Projektowanie dróg w BIM. Część 5. Będzie trochę o BIM-ie

Latała Michał

Magazyn Autostrady

|

2021

|

Nr 5

58--62

PL

Cykl artykułów opisujących, jak realizować projekty drogowe od numerycznego modelu terenu istniejącego do dokumentacji projektowej, a wszystko w OpenRoads™ Designer firmy Bentley. Seria będzie poświęcona praktycznym narzędziom i procesom, które pomogą w pełni wykorzystać możliwości oprogramowania. Cykl powstał na podstawie książki pt. OpenRoads™ Designer. Projektowanie dróg w BIM autorstwa Krzysztofa Jędrycha, Michała Latały, Jana Poślady oraz Tadeusza Zielińskiego wydanej przez Multiconsult Polska. W niniejszym artykule wykorzystano fragmenty książki.

EN

The article presents how to make a BIM model from a 3D model by assigning additional information to the model. Moreover , it is indicated how to use such a model in practice, e.g. by making a take-off based on the assigned information.

6

Evaluation of Impact of Land Use in Adjacent Areas Causing Damage to Dirt Roads Using GIS Tools - Case Study

Fiedler Michał, Stachowski Piotr

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2020

|

Tom 22, cz. 1

281--293

EN

Surface run-off from areas adjacent to dirt roads may cause considerable damage to these roads. The degree of damage is determined from the amount of flowing water, run-off intensity as well as sites, in which run-off reaches the roads. These parameters result from soil conditions, as well as natural relief and the land form modified by tillage operations. Another parameter influencing the formation and the degree of erosion is connected with maintenance operations regularly repeated in the life cycle of these roads, such as e.g. surface levelling or use of paving materials. The analysis involved GIS tools, which made it possible to consider the impact of spatial variability in the surroundings of such roads on the incidence of adverse factors. The application of LiDAR data made it possible to indicate the formation of surface run-off routes and the resulting threats of damage to dirt roads.

PL

Spływy powierzchniowe z terenów przyległych do dróg gruntowych mogą wywoływać znaczne uszkodzenia tych dróg. Stopień uszkodzeń wynika z ilości spływającej wody, intensywności spływu oraz miejsc, w których spływy docierają do dróg. Parametry te wynikają z warunków glebowych oraz naturalnego i wynikającego ze stosowanych zabiegów uprawowych ukształtowania powierzchni terenu. Kolejnym parametrem wpływającym na powstawanie i stopień erozji są cykliczne zabiegi konserwacyjne stosowane w procesie utrzymania tych dróg, jak np. wyrównywanie powierzchni czy stosowanie materiałów utwardzających. W analizie zagadnienia zastosowano narzędzia GIS pozwalające na uwzględnienie wpływu przestrzennej zmienności otoczenia takich dróg na występowanie czynników szkodliwych. Wykorzystanie danych LIDAR pozwoliło na wskazanie ścieżek formowania się spływów powierzchniowych i wynikających z nich zagrożeń uszkodzeniami dróg gruntowych.

7

Opracowanie numerycznego modelu terenu Poznańskiego Węzła Wodnego na potrzeby dwuwymiarowego modelu przepływu

Pręcikowska Magdalena, Laks Ireneusz

Przegląd Budowlany

|

2020

|

R. 91, nr 4

40--45

PL

W pracy opisano proces opracowania numerycznego modelu terenu (NMT) Poznańskiego Węzła Wodnego w celu wygenerowania zestawu danych dla dwuwymiarowego hydrodynamicznego modelu przepływu poznańskiego odcinka rzeki Warty. Zakres prac obejmował pozyskanie podkładów geodezyjnych numerycznego modelu terenu bazującego na lotniczym skaningu laserowym (LIDAR), wykonaniu geodezyjnych pomiarów wysokościowych w celu weryfikacji poprawności NMT, wykonaniu pomiarów batymetrycznych dna, generacji przekrojów pośrednich koryta rzeki, scaleniu informacji o batymetrii z NMT wykorzystujących narzędzia GIS (Geographic Information System), generacji siatki metody elementów skończonych (MES) oraz utworzeniu pliku danych w standardzie akceptowalnym przez dwuwymiarowy system modelowania przepływów nieustalonych RISMO2D. W trakcie badań wykorzystano nowoczesną aparaturę pomiarową: ultradźwiękową sondę ADCP StreamPro umożliwiającą pomiar zarówno rozkładu prędkości w przekroju kontrolnym, jak i batymetrii cieku, geodezyjnego sprzętu GPS Sokkia-11 umożliwiającego szybki pomiar trzech współrzędnych wybranego w terenie punktu. Analiza i post-processing danych pomiarowych wymagała wykorzystania narzędzi klasy GIS (wybrano system QGIS) oraz oprogramowania specjalistycznego.

EN

The paper describes the process of developing a digital elewation model (DEM) of the Poznań Waterway System in order to generate a data set for a two-dimensional hydrodynamic flow model of the Poznań section of the Warta river. The scope of work included the acquisition of a digital elevation model based on aerial laser scanning (LIDAR), geodetic height measurements to verify the correctness of DEM, bathymetric measurements, generation of intermediate sections of the river bed, merging information about bathymetry with DEM using GIS (Geographic Information System), generation of the finite element method mesh (FEM) and creation of a data file in a standard acceptable by the two-dimensional transient flow modeling system RISMO2D. During the work, modern measuring equipment was used: an ultrasonic ADCP StreamPro probe enabling measurement of both speed distribution in the control section and water bathymetry, Sokkia-11 geodetic equipment enabling quick measurement of three coordinates of a point in the area. The analysis and post-processing of measurement data required the use of GIS class tools (QGIS system selected) and specialized software.

8

The height survey of mount Łysica in the context of verification of geodesical and cartographic studies

Romanyshyn Ihor, Hajdukiewicz Maciej

Structure and Environment

|

2019

|

Vol. 11, no. 2

153--164

EN

The subject of the article is the measurements of normal height (H) of the western top of Mount Łysica (Świętokrzyskie Mountains, Poland), carried out using the GNSS and geometric leveling methods according to standards for geodetic control network. As the elevation system EN-KRON86-NH was assumed. The reference data was the result of earlier measurements made using different methods: ALS, GNSS RTN and geometric levelling between selected points of Mount Łysica. The analysis of the survey results showed differences between the DEM from ALS measurement and the actual height reaching up to 0.47 m on small boulders and not exceeding the value of 0.17 m in the flat area. Differences between GNSS RTN measurement and geometric leveling based on GNSS static measurement did not exceed 0.03 m. An inventory of former state geodetic control network point “12 Góra Łysica” was also conducted. The point was found to be partially destroyed, and located 12 m south and 1.5 m below the actual top of the mountain. Therefore it was assumed, that a new geodetic control network point should be located on the top for the needs of forest inventory as well as setting the actual height of Mount Łysica.

PL

W artykule opisano wyniki pomiarów wysokości normalnej H wybranych punktów na wierzchołku zachodnim góry Łysicy w paśmie Łysogór (Góry Świętokrzyskie), przeprowadzone metodami GNSS i niwelacji geometrycznej według standardów dla osnowy wysokościowej. Jako układ wysokościowy przyjęto PL-KRON86-NH, a wyniki zestawiono z wcześniejszymi pomiarami ALS, GNSS RTN i niwelacją geometryczną między wybranymi punktami wysokościowymi na masywie Łysicy. Analiza wyników pomiarów wykazała rozbieżności pomiędzy modelem terenu z pomiaru ALS a wysokością rzeczywistą osiągające wartości do 0,47 m na niewielkich wypukłych formach terenu i nieprzekraczające wartości 0,17 m na terenie płaskim. Rozbieżności pomiędzy pomiarem GNSS RTN a niwelacją geometryczną w oparciu o pomiar GNSS static nie przekraczały wartości 0,03 m. Przeprowadzono również inwentaryzację stanu starego punktu osnowy geodezyjnej 12 góra Łysica. Wobec faktu, że punkt ten jest częściowo zniszczony i znajduje się w odległości 12 m w poziomie i 1,5 m poniżej rzeczywistego wierzchołka, zasadne wydaje się założenie nowego punktu osnowy, który służyłby m.in. pomiarom w ramach inwentaryzacji stanu lasu, a także wyznaczał rzeczywistą wysokość szczytu Łysicy.

9

The optimal position of a pumping station in the mining area based on the digital terrain model

Poniewiera Marian, Jelonek Iwona, Błaszczak-Bąk Wioleta

Journal of Water and Land Development

|

2019

|

no. 40

103--111

EN

The purpose of the work described in the article was to find the optimal location of the pumping station for the mining area Krzyżowice III Hard Coal Mine “Pniówek”. Mining exploitation causes lowering of the area and changes in water relations. Hence, it is necessary to perform a gravitational, and if it is impossible, forced outflow of water. Localization of the pumping station should assure removal of excess water and prevent flooding. Not only was the present relief taken into account, but also the entire period of the mine’s existence. On the basis of the results of airborne laser scanning a digital terrain model (DTM) was generated. Then a catchment division was made for the entire analyzed area. The article presents the workflow of performing the simulation as the area will be changed due to forecasted mining operations. A practical way to solve the problem of simplifying large amounts of data was also shown. The obtained source materials were developed with the use of the Geolisp software. The system operates in a CAD graphic environment and allows for automation of the most frequently performed works in the field of mining map preparation. The Geolisp cooperates with EDN-OPN program. Thanks to this fact it is possible to combine the obtained results of calculations of predicted deformations of the mining area and the rock mass with the digital map.

PL

Celem pracy było znalezienie optymalnego umiejscowienia pompowni dla obszaru górniczego Krzyżowice III Kopalni Węgla Kamiennego „Pniówek”. Eksploatacja górnicza powoduje obniżenie terenu i zmianę stosunków wodnych. Stąd konieczność wykonania grawitacyjnego, a jeżeli to niemożliwe, wymuszonego odpływu wody. Konieczne stało się więc znalezienie takiego miejsca dla pompowni, żeby usunąć nadmiar wody i nie dopuścić do powstania zalewiska. Należało uwzględnić nie tylko aktualną rzeźbę terenu, ale cały okres życia kopalni. Na podstawie posiadanego lotniczego skaningu laserowego wykonano numeryczny model terenu. Następnie wykonano podział na zlewnie całego przedmiotowego obszaru. W artykule przedstawiono proces wykonania symulacji, jak teren będzie się zmieniał wskutek prognozowanej eksploatacji górniczej. Dodatkowo podano praktyczny sposób rozwiązania problemu upraszczania dużej ilości danych. Uzyskane materiały źródłowe zostały opracowane za pomocą oprogramowania Geolisp. System ten działa w środowisku graficznym CAD i pozwala na automatyzację najczęściej wykonywanych prac z zakresu opracowywania map górniczych. Geolisp współpracuje z programem EDN-OPN. Dzięki temu możliwe jest połączenie uzyskanych wyników obliczeń prognozowanych deformacji obszaru górniczego i górotworu z mapą numeryczną.

10

Analysis of accuracy of the generous orthophotomap on the basis of digital aerial photos collected for the airport Dęblin

Lalak Marta

Journal of KONBiN

|

2019

|

Vol. 49, iss. 3

471--496

EN

The article presents the technological process of generating an orthophotomap based on photos obtained from the aviation ceiling. To achieve the intended goal, it was necessary to design and measure a field photogrammetric matrix. A method of GNSS technique measurement was chosen for the measurement of the photopoints. The aim of the research was to generate an orthophotomap and to evaluate the impact of parameter selection on the orthophotomap accuracy. The obtained ortho-images were compared with the orthophotomap obtained from the resources of the Central Geodesic and Cartographic Documentation Center. Based on the obtained results, it was found that the change of parameters during the generation of intermediate products does not significantly affect the accuracy of the resulting orthophotomap.

PL

W artykule przedstawiono proces technologiczny generowania ortofotomapy na podstawie zdjęć pozyskanych z pułapu lotniczego. W tym celu konieczne było zaprojektowanie i pomiar polowej osnowy fotogrametrycznej. Do pomiaru fotopunktów wykorzystano techniki GNSS. Celem badań było wygenerowanie ortofotomapy i ocena wpływu doboru parametrów na jej dokładność. Otrzymane ortoobrazy porównano z ortofotomapą z zasobu Centralnego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej. Na podstawie otrzymanych wyników stwierdzono, iż zmiana parametrów podczas generowania produktów pośrednich nie wpływa znacząco na dokładność wynikowej ortofotomapy.

11

Dane przestrzenne pozyskiwane przy pomocy BSL i ich zastosowanie w leśnictwie

Chorążewicz J., Filipiak A.

Przegląd Geodezyjny

|

2018

|

R. 90, nr 10

13--14

PL

Bezzałogowe statki latające (BSL) są obecnie w centrum zainteresowania, biorąc pod uwagę nowości technologiczne. Na rynku dostępne są różne modele przeznaczone zarówno dla profesjonalistów, jak i zwykłych użytkowników, którzy nie posiadają uprawnień. Zastosowań dronów jest dużo, a w przyszłości będzie ich jeszcze więcej. W niniejszym artykule omówiono zastosowanie technologii bezzałogowych statków latających w leśnictwie. Tradycyjny pomiar wysokości drzew jest trudny i zajmuje dużo czasu. W przypadku wykorzystania BSL cały proces jest znacznie prostszy, ulega skróceniu oraz daje więcej możliwości.

EN

Unmanned aerial vehicles (UAV) are currently in focus, considering technological novelties. There are various models available on the market for both professionals and non-authorized users. There are many uses of drones and in the future, there will be even more of them. This article discusses the use of unmanned aerial vehicle technology in forestry. The traditional measurement of tree heights is difficult and takes a lot of time. In the case of using UAV, the process is much simpler, it shortens and gives more possibilities.

12

The contribution of remote sensing in hydraulics and hydrology, analysis and evaluation of digital terrain model for flood risk mapping

Bouzahar F., Ouerdachi L., Keblouti M., Seddiki A.

Journal of Water and Land Development

|

2018

|

no. 39

17--26

EN

The study of flood risk involves the knowledge of the spatial variability in the characteristics of the vegetation cover, terrain, climate and changes induced by the intervention of humans in watersheds. The increased needs of the actors in land management mean that static maps no longer meet the requirements of scientists and decision-makers. Access is needed to the data, methods and tools to produce complex maps in response to the different stages of risk evaluation and response. The availability of very high spatial resolution remote sensing data (VHSR) and digital terrain model (DTM) make it possible to detect objects close to human size and, therefore, is of interest for studying anthropogenic activities. The development of new methods and knowledge using detailed spatial data, coupled with the use of GIS, naturally becomes beneficial to the risks analysis. Indeed, the extraction of information from specific processes, such as vegetation indices, can be used as variables such as water heights, flow velocities, flow rates and submersion to predict the potential consequences of a flood. The functionalities of GIS for cartographic overlay and multi-criteria spatial analysis make it possible to identify the flood zones according to the level of risk from the flood, thus making it a useful decision-making tool. This study was carried out on the territory of watersheds in the Annaba region, East of Algeria. The choice was guided by the availability of data (satellites images, maps, hydrology, etc.) and hydrological specificities (proximity to an urban area). The adopted model is divided into two parts. The first part is to establish a methodology for the preservation of wetland biodiversity and the protection of urban areas against floods. Thanks to the multi-criteria spatial analysis and the functionalities of the GIS, we established a flood risk map for the watershed defined above. The result was satisfactory compared with the field reality. The second part of the model consisted of the integration of cadastral information with the flood risk map obtained in the first part of our research. The primary objective of this mapping is to contribute to the development of flood risk management plans (in the sense of risk reduction). The mapping stage also provides quantitative elements to more accurately assess the vulnerability of a territory.

PL

Badanie ryzyka powodzi wymaga wiedzy o przestrzennej zmienności pokrywy roślinnej, terenu, klimatu i zmian wywołanych interwencją człowieka w zlewniach. Zwiększone potrzeby uczestników zrządzania gruntami oznaczają, że statyczne mapy nie spełniają już wymogów stawianych przez naukowców i decydentów. Potrzebny jest dostęp do danych, metod i narzędzi, aby wytworzyć złożone mapy niezbędne na różnych etapach oceny ryzyka. Dostępność teledetekcji o bardzo wysokiej rozdzielczości (VHSR) umożliwia wykrycie obiektów o rozmiarach człowieka i dlatego jest przedmiotem zainteresowania w badaniach aktywności antropogenicznej. Rozwój nowych metod i wiedzy z zastosowaniem szczegółowych danych przestrzennych w powiązaniu z GIS przynosi korzyści w analizie ryzyka. Istotnie, pozyskiwanie informacji (np. wskaźniki roślinne) o specyficznych procesach może być wykorzystane, podobnie jak inne zmienne, np. wysokość wody, prędkość przepływu, natężenie przepływu czy zasięg zalewu, do przewidywania potencjalnych skutków powodzi. Możliwość nakładania danych w GIS i wielokryterialna analiza przestrzenna umożliwia zidentyfikowanie stref powodziowych według poziomu zagrożenia, czyniąc ją użytecznym narzędziem w podejmowaniu decyzji. Przedstawione badania prowadzono w zlewniach regionu Annaba we wschodniej Algierii. W trakcie wyboru kierowano się dostępnością danych (obrazy satelitarne, mapy, hydrologia etc.) i szczególnymi właściwościami hydrologicznymi (bliskość obszarów miejskich). Przyjęty model podzielono na dwie części. Pierwsza faza polegała na ustaleniu metodologii ochrony różnorodności biologicznej środowisk podmokłych i ochrony terenów zurbanizowanych przed powodzią. Dzięki wielokryterialnej analizie przestrzennej i możliwościom GIS utworzono mapę ryzyka powodziowego dla tak zdefiniowanej zlewni. W porównaniu z realiami terenowymi wynik okazał się satysfakcjonujący. Druga faza modelu polegała na integracji informacji katastralnych z mapą ryzyka powodzi uzyskaną w pierwszej części badań. Podstawowym celem mapowania było przyczynienie się do rozwoju planów zarządzania ryzykiem powodziowym (ostatecznie: ograniczenia ryzyka). Etap mapowania zapewnił także ilościowe podstawy do dokładniejszej oceny podatności badanego terenu na zalanie.

13

An accuracy assessment of spot heights on Digital Elevation Model (DEM) derived from ALS survey: case study of Łysica massif

Hajdukiewicz M., Romanyshyn I.

Structure and Environment

|

2017

|

Vol. 9, no. 2

125--132

EN

The paper presents an analysis of ALS – derived DEM (created as part of ISOK project) of Łysica massif in Łysogóry range, Poland. The contour map, slope map, and cross sections of the massif were derived of DEM, and compared to reference data – an earlier cartographical elaborations, including topographical map 1:10000 and forest economical map 1:5000, and to field survey, conducted in 2016 sep. using GNSS and differential leveling methods. A high accuracy of DEM was confirmed, corresponding to requirements of ISOK project. The surveys revealed, that real elevations of the tops of Łysica massif vary from the values shown on topographical map 1:10000. According to precise GNSS and leveling surveys, the main top is higher by 1.2 m (GNSS measurement 613.4 m a.s.l., DEM measurement 613.14 m a.s.l.), and the eastern top, named Skała Agaty, being higher by 5 m (GNSS measurement 613.7 m a.s.l., DEM measurement 613.4 m a.s.l.), and this top is actual highest point of Łysica massif and thus Świętokrzyskie mountains.

PL

W artykule opisano analizę NMT otrzymanego z pomiarów ALS (opracowanego w ramach projektu ISOK) dla masywu Łysicy w Górach Świętokrzyskich. Mapa warstwicowa, mapa spadków oraz profil poprzeczny otrzymane z NMT zostały porównane z wcześniejszymi opracowaniami, takimi jak mapa topograficzna w skali 1:10000, leśna mapa gospodarcza w skali 1:5000 oraz z wynikami pomiarów terenowych przeprowadzonych w 2016 roku metodą GNSS RTK i niwelacji geometrycznej. Potwierdzono wysoką dokładność NMT, odpowiadającą wymogom projektu ISOK. Pomiary wykazały również, że rzeczywiste wysokości wierzchołków masywu Łysicy różnią się od wartości podawanych na mapach topograficznych w skali 1:10000. Według dokładnych pomiarów GNSS oraz niwelacji geometrycznej, wierzchołek główny jest wyższy o ponad 1,2 m (pomiar GNSS: 613,4 m n.p.m., pomiar na NMT: 613,14 m n.p.m.), a wschodni wierzchołek (Skała Agaty) jest wyższy o ponad 5 m (pomiar GNSS: 613,7 m n.p.m., pomiar na NMT: 613,4 m n.p.m.), co oznacza, że jest on faktycznie najwyższym wierzchołkiem masywu Łysicy, a tym samym również Gór Świętokrzyskich.

14

Monitorowanie deformacji powierzchni terenu przy wykorzystaniu lotniczego skaningu laserowego na przykładzie miasta Bytom

Polanin P.

Przegląd Górniczy

|

2017

|

T. 73, nr 12

22--30

PL

W artykule przedstawiono wyniki porównania wartości obniżeń punktów obserwacyjnych w latach 2010-2012 i 2010-2014, określonych przy wykorzystaniu dwóch metod pomiarowych, tj. pomiaru niwelacyjnego, jako wzorcowego z uwagi na większą dokładność wyznaczania wysokości rozpatrywanych punktów oraz pomiaru ALS. Naloty prowadzono w latach 2010-2014 nad obszarem w granicach administracyjnych miasta Bytom. Do analizy zmian wysokości powierzchni wykorzystano numeryczne modele rzeźby terenu z lat 2010, 2012 i 2014 oraz mapy z okresowymi obniżeniami. Na podstawie wyników uzyskanych niezależnymi metodami pomiarowymi została przeprowadzona ocena możliwości wykorzystania lotniczego skaningu laserowego w obszarze poruszanego zagadnienia.

EN

This paper presents the results of comparison of subsidence of observation points during 2010-2012 and 2010-2014 determined by two different measurement methods, such as leveling survey and aerial laser scanning. The first method was assumed as reference because of higher accuracy of determination of the point’s height. Flights were carried out between 2010 and 2014 over the land inside the administrative boundaries of Bytom. Maps of periodic subsidence and digital terrain models from 2010, 2012 and 2014 were used for analysis of ground elevation changes. On the basis of the results obtained by independent measuring methods, evaluation was made to determine the possibility of use of aerial laser scanning in within the discussed content.

15

Zapis typu ruchu osuwiska w rzeźbie terenu i jego obraz na wysokorozdzielczych numerycznych modelach terenu (NMT) na przykładzie wybranych osuwisk ze wschodniej części Beskidu Niskiego (Karpaty zewnętrzne, Polska)

Kaczorowski J.

Przegląd Geologiczny

|

2017

|

Vol. 65, nr 1

44--2

EN

Landslides are very common features in the Polish Outer Carpathians. In the classical cartography, landslides are recognized based on characteristic land relief: main and side scarps, toe, minor scarps, transverse ridges, recesses and cracks. Formerly, landslide mapping was carried out in the field, preceded by interpretation of topographic maps and aerial photographs. Nowadays, we use spatial data from airborne laser scanning (ALS). Spatial data reprocessing permits to achieve a high-resolution (pixel 1*1 m or more precise) digital terrain model (DTM). Exploration of land relief in search for landslides has become simpler and more accurate. DTM interpretation allows delimiting the boundaries of landslides and elements of their relief. By analysing groups oflandforms it is possible to determine the type of colluvium movement. In the eastern part of the Low Beskid Mts., four types of landslides predominate: rotational slides, translational slides, flows, and complex movements. Types of landslides are usually very well visible on the DTM. Information about types of mass movements can be useful during modelling further landslide activity and designing instrumental identification works and possibility ofstabilization.

16

Bazy danych służby geodezyjnej i kartograficznej na potrzeby audytu krajobrazowego

Andrzejewski A., Kulka A., Majcher A., Pachół P., Radomyska A., Zieliński J.

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2017

|

nr 37

29--81

PL

Publikacja omawia zawartość i stan informatyzacji państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego ze szczególnym uwzględnieniem jego części wojewódzkiej i centralnej w kontekście możliwości prowadzenia polityki przestrzennej i krajobrazowej w Polsce. Zwraca uwagę na podstawy prawne i standardy techniczne prowadzenia wybranych baz danych. Dokonuje szczegółowej analizy klas obiektów i ich atrybutów, mających szczególne znaczenie dla przeprowadzenia audytu krajobrazowego. Omawiane w publikacji bazy danych mogą i powinny stanowić referencję dla aktualnie istniejących i nowo powstających obiektów krajobrazu oraz ich atrybutów, korzystając w szczególności z usług danych przestrzennych. Przyjęcie takiego założenia, powinno w znaczący sposób wesprzeć i ułatwić prowadzenie wszelkich prac naukowo-badawczych i wdrożeniowych, związanych z regionalizacją fizycznogeograficzną Polski i przeprowadzeniem audytu krajobrazowego dla poszczególnych województw.

EN

This publication discusses the content and computerization level of the state geodetic and cartographic resource with particular attention to its regional and central parts in the context of the possibility of conducting spatial and landscape policy in Poland. Draws attention to legal bases and technical standards of running selected databases. It provides a detailed analysis of the classes of objects and their attributes, which are of particular importance for conducting a landscape audit. The databases discussed in this publication can and should be a reference for existing and emerging landscape objects and their attributes, especially in spatial data services. Adopting such an assumption should significantly support and facilitate the conduct of all research and development activities and implementations related to the physicogeographical regionalization of Poland and the implementation of a landscape audit for particular voivodships.

17

Application of reconstruction of variational iteration method on the laminar flow in a porous cylinder with regressing walls

Azimi M., Hedesh A. M., Karimian S.

Mechanics and Mechanical Engineering

|

2017

|

Vol. 21, nr 2

379--387

EN

A study of an incompressible two-dimensional flow in a channel with one porous wall is presented in this research. As usual, the cylindrical propellant grain of a solid rocket motor is modeled as a long tube with one end closed at the headwall, while the other remains open. The governing continuity and momentum equations together with the associated boundary conditions are first reduced to a set of self similar non-linear coupled ordinary differential equations using similarity transformations. Then we solved the ordinary differential equation by RVIM and the numerical method.

18

Wizualizacja obszarów górskich z zastosowaniem druku 3D

Wabiński J., Kuźma M

Biuletyn Wojskowej Akademii Technicznej

|

2017

|

Vol. 66, nr 3

45--61

PL

Opracowania dwuwymiarowe przedstawiające ukształtowanie terenu (np. w postaci mapy) nie oddają w całości charakteru obrazowanego obszaru. Przedsięwzięcia związane z planowaniem czy projektowaniem zdecydowanie korzystniej jest przedstawiać w przestrzeni trójwymiarowej. Wykorzystywane niegdyś stoły plastyczne, popularne zwłaszcza w zastosowaniach militarnych, są drogie i niewygodne do stosowania ze względu na duże rozmiary. Ponadto, są one modyfikowalne tylko w niewielkim stopniu i nie zapewniają takiej szczegółowości jak klasyczne mapy. Wraz z rozwojem nowoczesnych technik wytwarzania map plastycznych zwiększyło się spektrum możliwości opracowywania personalizowanych modeli przestrzennych otaczającej nas rzeczywistości, odwzorowanych w odpowiedniej skali w przestrzeni trójwymiarowej. Celem artykułu jest przedstawienie możliwości wykorzystania druku 3D do wizualizacji obszarów górskich. W ramach badań, na podstawie numerycznego modelu terenu (DTED 2 - digital terrain elevation data, którego dokładność szacowana jest na ± 30 m w płaszczyźnie poziomej i ± 20 m w płaszczyźnie pionowej), opracowano model fragmentu Tatr. Model ten opracowano w programach Global Mapper i Rhino 3D. Następnie został on wydrukowany na drukarce 3D z wykorzystaniem technologii FDM (Fused Deposition Modeling). Artykuł opisuje zasady opracowania takiego modelu oraz wady i zalety zaproponowanego rozwiązania.

EN

Flat studies showing terrain (e.g. in form of maps) do not fully reflect its nature. Planning or design projects are definitely better represented in three-dimensional space. Previously used “sand tables”, especially popular in military applications, are expensive and uncomfortable to use due to their large size. In addition, they are modifiable only to a small extent and do not provide such accuracy as traditional maps. With the development of modern model relief techniques, a spectrum of the possibilities for development of customized spatial models (defined as models of the surrounding reality, mapped in the appropriate scale in three dimensions), has increased. The aim of this article is to present the possibilities of using 3D printing for the visualization of a mountain. Based on the digital terrain model (DTM), a model of a part of the Tatra Mountains was developed. It was established by DTM data processing and printing on a 3D printer using the FDM (Fused Deposition Modeling) technology. This article describes the principles for developing such a model and the advantages and disadvantages of the proposed solution.

19

Czynniki wpływające na gęstość chmury punktów „leżących na gruncie” lotniczego skanowania laserowego na przykładzie danych pochodzących z projektu ISOK

Maślanka M.

Roczniki Geomatyki

|

2016

|

T. 14, z. 4(74)

511--519

PL

Obszary gęsto pokryte roślinnością charakteryzują się obniżoną gęstością chmury punktów „leżących na gruncie”. Wpływa to negatywnie na odwzorowanie szczegółów terenowych na danym obszarze. W Polsce w latach 2011 - 2015 pozyskano dane lotniczego skanowania laserowego w ramach projektu Informatyczny Systemu Osłony Kraju (ISOK) przed nadzwyczajnymi zagrożeniami. Ze względu na coraz częstsze wykorzystanie tych danych do generowania NMT, należy ocenić czynniki wpływające na gęstość chmury punktów pod obszarami gęsto pokrytymi roślinnością. Praca przedstawia przykład takiej oceny. W pierwszym etapie wykonano modele rastrowe: gęstości chmury punktów, procentowego udziału punktów gruntu, liczby szeregów, NMT, nachylenia terenu, kąta skanowania, zwarcia drzewostanów i znormalizowanego numerycznego modelu pokrycia terenu (zNMPT). W dalszej części dla punktów testowych przeprowadzono analizę związków między zmiennymi na podstawie wielkości z wygenerowanych modeli oraz obiektów wektorowych. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, że gęstość chmury punktów warunkowana jest głównie przez zwarcie drzewostanów, wysokość szaty roślinnej i kąt skanowania, przy czym pewien wpływ na kształtowanie się gęstości chmury punktów ma również nachylenie terenu oraz liczba szeregów.

EN

Areas covered with vegetation are characterized by a lower density of ground points. This issue has a negative impact on the accuracy of terrain representation and terrain details that could be detected. Country-wide ALS data was delivered in Poland within the ISOK Project (the IT System of the Country’s Protection against Extreme Hazards) between 2011 and 2015. Considering the increasing use of this data in the process of generation of Digital Terrain Models (DTM), factors affecting the density of ground points in areas covered with vegetation should be carefully assessed. During the first step various raster models were generated: the point cloud density, the percentage of ground points, the point source number, the slope, the scan angle, the canopy cover, the DTM and the normalized Digital Surface Model (nDSM). In the next step statistical analysis of relations between variables, basing on values from generated models and vector objects, was performed. The results showed that the density of ground points is mainly determined by the canopy cover, the forest height and the scan angle; however it is also influenced by the slope and the point source number.

20

Zagadnienie wpływu warunków terenowych na dokładność aproksymacji powierzchni terenu w procesie redukcji NMT

Wysocki J., Orłowski P.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2016

|

Vol. 25, No. 2

230--238

PL

Obecnie w Polsce do realizacji wielu zagadnień inżynierskich wykorzystywany jest coraz częściej numeryczny model terenu generowany na podstawie danych ze skaningu laserowego, który dostarcza odpowiednio dokładne ale i bardzo duże zbiory danych. Tak duże zbiory danych stwarzają istotne problemy przy dalszym ich przetwarzaniu . Powoduję to często potrzebę redukcji gęstości zbioru punktów NMT przy jego wykorzystywaniu dla różnych potrzeb. W pracy przedstawiono wyniki analiz przeprowadzonych w zakresie wpływu warunków terenowych na dokładność aproksymacji powierzchni terenu w procesie redukcji NMT. Do przeprowadzenia analiz wykorzystano autorską metodę oceny dokładności numerycznej aproksymacji powierzchni terenu oraz metodę prof. F. Ackermanna dotyczącą oceny dokładności cyfrowego modelu terenu. Otrzymano dobrą zbieżność wyników na podstawie obydwu metod. Przeprowadzone analizy wskazują, że dla uzyskania wysokościowej dokładności aproksymacji powierzchni terenu rzędu 0,2m możliwe jest, w przeciętnych warunkach terenowych, wykorzystanie siatki punktów NMT zredukowanej do gęstości wynoszącej około 25m, czyli zredukowanie ilości pomierzonych punktów o ponad 90%, bez znacznej utraty dokładności uzyskanego wyniku aproksymacji. Aby uzyskać wyższą dokładność aproksymacji powierzchni terenu trzeba by podnieść wymagania dokładnościowe odnośnie wykorzystywanego zbioru NMT. Podnosząc wymagania dokładnościowe musimy jednak posiadać siatkę punktów NMT o większej gęstości (o odpowiednio mniejszym oczku D), pomierzonych z odpowiednio wyższą dokładnością pionową, mając jednocześnie na uwadze, że generowane bardzo duże zbiory danych mogą często stwarzać istotne problemy przy dalszym ich przetwarzaniu.

EN

Currently in Poland to a number of engineering problems is used digital terrain model (DTM) generated based on data from laser scanning, which provides adequately accurate but very large data sets. Such large datasets pose significant problems in many issues. This is often the need to reduce the DTM. The paper presents the results of analyzes carried out on the impact of the field on the accuracy of the DTM in its reduction. To carry out the analysis used an original method for evaluating the accuracy of the numerical approximation of the land surface (Wysocki, 1998) and the method of prof. F.Ackermann on the assessment of the accuracy of the digital terrain model. Good convergence of the results obtained on the basis of both methods.The analysis has demonstrated the ability to reduce altitude information about the area for more than 90% without significant loss of obtained accuracy.