Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wytyczne dotyczące jakości wody do nawadniania roślin-wpływ niesteroidowych leków przeciwzapalnych

Zając-Woźnialis Anna

Technologia Wody

|

2023

|

Nr 1 (79)

21-25

PL

Obecność mikrozanieczyszczeń, nowo identyfikowanych związków tzw. emerging contaminants (EC) staje się coraz bardziej powszechne, w każdym rejonie świata. W związku z ograniczonymi zasobami wodnymi wobec rosnących potrzeb konsumpcyjnych, poszukuje się rozwiązań technologicznych, które pozwolą na ponowne wykorzystywanie pierwotnie zużytej wody. Przepisy prawne nie uwzględniają jednak obecności takich związków jak niesteroidowe leki przeciwzapalne (N LPZ) i ich metabolitów. W artykule przytoczono Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/741 z dnia 25 maja 2020 r. w sprawie minimalnych wymogów dotyczących ponownego wykorzystania wody. Poruszono problem występowania farmaceutyków w środowisku glebowym, drogi ich przenikania do upraw roślinnych a także wpływu na środowisko oraz potencjalne skutki zdrowotne konsumowanych upraw. Skupiono się głównie na obecności diklofenaku (DCF), który stanowi popularną substancję czynną o szerokim spektrum działania wielu produktów lękowych, a jednocześnie jest najmniej skutecznie usuwanym związkiem w procesach konwencjonalnego biologicznego oczyszczania ścieków.

EN

The presence of micropollutants, newly identified compounds, the so-called emerging contaminants (EC) is becoming morecornmon in every area of the world. Due to the limited water resources and thegrowingconsumption needs, technological solutions ares tought that will allow the reuse of originally usedwater. However, the legislation does not take into account the presence of compounds such as non-steroidal anti-inflammatory drugs (NLPs) and their metabolites. The article quotes Regulation (EU) 2020/741 of the European Parliament and of the Council of May 25, 2020 on minimum requirements for water reuse. The problem of the occurrence of pharmaceuticals in the soil environment, the ways of their penetration into plant crops as well as the impact on the environment and the potential health effects of consumed crops were discussed. The focus was mainly on the presence of diclofenac (DCF), which is a popular active substance with a wide spectrum of activity in many drug products, and at the same time is the least effectively removed compound in conventional biological wastewater treatment processes.

2

Wpływ niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) na środowisko wodne oraz metody ich usuwania z wód

Domagała Marta, Wanot Bartosz

Technologia Wody

|

2019

|

Nr 1 (63)

46--49

PL

Wraz z rozwojem cywilizacyjnym obserwuje się coraz większe zanieczyszczenie środowiska wodnego farmaceutykami. Długa ekspozycja organizmu na NLPZ może skutkować ryzykiem wystąpienia zmian patologicznych w tkankach narządów, przede wszystkim tych, które są odpowiedzialne za metabolizowanie leków. Diklofenak cechuje też duża toksyczność dla fitoplanktonu i zooplanktonu. Jednak najbardziej toksyczne są mieszaniny wszystkich NLPZ. Kwas acetylosalicylowy w połączeniu z diklofenakiem, naproksenem i ibuprofenem tworzą toksyczną mieszaninę, powodując zaburzenia rozrodczości wielu gatunków organizmów wodnych. Efekt oczyszczania ścieku z ibuprofenu, naproksenu i diklofenaku z zastosowaniem osadu czynnego w pierwszym etapie wynosił odpowiednio 25÷53%, 17÷55% i 9÷21%. Natomiast po etapie doczyszczenia wyniki wskazują na usunięcie ibuprofenu w 99%, naproksenu w 99% i dla diklofenaku w 92÷98%. Biologiczne metody oczyszczania ścieków są skuteczne w usuwaniu np. ibuprofenu i aspiryny w ponad 90%. Biotransformacja diklofenaku przebiegała w 100% w obecności Actinoplanes w ciągu 5 godz. Grzyby z gatunku Cunninghamella elegans, Beauveria bassiana i Cunninghamella echinulata przekształcały 100% diklofenaku w czasie 120 godz.

EN

With the development of civilization, there is an increasing pollution of the aquatic environment with pharmaceuticals. A long exposure of the body to NSAIDs may result in the risk of pathological changes in the tissues of organs, above all those that are responsible for the metabolism of drugs. Diclofenac is also highly toxic to phytoplankton and zooplankton. However, mixtures of all NSAIDs are the most toxic. Acetylsalicylic acid combined with diclofenac, naproxen and ibuprofen forms a toxic mixture causing reproductive disorders of many species of aquatic organisms. The effect of wastewater treatment with ibuprofen, naproxen and diclofenac with the use of activated sludge in the first stage was 25÷53%, 17÷55% and 9÷21% respectively. However, after the purification step, the results indicate the removal of ibuprofen in 99%, naproxen in 99% and for diclofenac in 92-98%. Biological methods of wastewater treatment are effective in removing for example ibuprofen and aspirin in over 90%. Diclofenac biotransformation was performed in 100% in the presence of Actinoplanes within 5 hours. Mushrooms of the species Cunninghamella elegans, Beauveria bassiana and Cunninghamella echinulata transformed 100% of diclofenac in 120 hours.

3

Występowanie oraz usuwanie pozostałości leków w środowisku wodnym

Kaczmarek Sławomir, Wolski Robert, Półtorak Monika, Nowakowski Michał, Andrzejewski Przemysław

Instal

|

2019

|

nr 3

28--33

PL

Środowisko wodne (woda, ścieki, osad) zawiera wiele metali ciężkich, które przekraczają dopuszczalne limity, wywierają bardzo szkodliwy wpływ na środowisko, zwłaszcza jeśli wziąć pod uwagę rolnictwo. Powszechne metody oczyszczania środowiska wodnego nie gwarantują bezpiecznego stosowania produktów oczyszczania bez zagrożenia zanieczyszczeniem chemicznym i mikrobiologicznym. Kwestia farmaceutyków i ich metabolitów stopniowo przyciąga szeroką uwagę, a chociaż nie ma przepisów krajowych ani unijnych w tym zakresie, problem ten jest niewątpliwie istotny w wysiłkach na rzecz ochrony środowiska naturalnego. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie metod i wyników badań środowiska wodnego w ww zakresie. Ponadto omówiono szczegółowo skuteczność dostępnych metod oczyszczania osadu i ścieków w świetle usuwania farmaceutyków i ich pozostałości. Ze względu na bardzo dużą różnorodność leków wybrano najczęściej stosowane: ibuprofen, paracetamol, diklofenak i wiele leków weterynaryjnych. Wyniki badań powinny być pierwszym i koniecznym krokiem w kierunku wprowadzenia prawodawstwa, zwłaszcza w związku z powszechnym wykorzystaniem przetworzonego osadu ściekowego w rolnictwie.

EN

The water environment (water, sewage, sludge) contains many heavy metals that exceed the permitted limits, have a very harmful effect on the environment, especially when considering agriculture. Common methods of purifying the aquatic environment do not guarantee the safe use of purification products without the risk of chemical and microbiological contamination. The issue of pharmaceuticals and their metabolites is gradually attracting widespread attention, and although there are no national or EU rules, this problem is undoubtedly important in efforts to protect the environment. The aim of this presentation is to present the methods and results of water environment research. In addition, the effectiveness of available methods for purifying sludge and sewage in the light of the removal of pharmaceuticals and their residues is discussed in detail. Due to the very large variety of drugs, the most common were: ibuprofen, paracetamol, diclofenac and many veterinary medicines. The results of the research should be the first and necessary step towards the introduction of legislation, especially in relation to the widespread use of processed sewage sludge in agriculture.

4

Laboratory investigations of diclofenac migration in saturated porous media - a case study

Okońska Monika, Marciniak Marek, Zembrzuska Joanna, Kaczmarek Mariusz

Geologos

|

2019

|

Vol. 25, No. 3

213--223

EN

At present, concentrations of pharmaceuticals in surface and ground waters are low; however, even low concentrations of certain substances may prove very harmful. One of such pharmaceutical drugs is diclofenac, a popular non-steroidal anti-inflammatory drug (NSAID). For this reason, it is important to determine its mobility in groundwater and to estimate parameters of migration. Authors conducted column tests for two porous media: an artificial one, consisting of glass granules, and a natural one, i.e., sandur sand obtained from a site north of the city of Poznań (Poland). During the test, impulse breakthrough curves of chloride ions and diclofenac were recorded. The results were used to identify a specific sorption model and to determine values of migration parameters. Solutions of the inverse problem using optimisation methods and of equations of mathematical migration models were carried out in a MATLAB environment. Based on test results, the mobility of diclofenac is shown to be very high and comparable to that of chloride ions. The tests also revealed a slight and irreversible sorption of diclofenac on grains of both porous media.

5

Zanieczyszczenia wody niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi (NLPZ)

Wanot B., Domagała M.

Technologia Wody

|

2018

|

Nr 6 (62)

52--57

PL

W 1897 w laboratorium firmy Bayer w wyniku oczyszczenia kwasu salicylowego i jego soli powstała aspiryna. Mimo postępu w leczeniu bólu i wprowadzania na rynek nowych preparatów, NLPZ wykazują dużą skuteczność, są często stosowane i mają dużą rolę w strategii leczenia bólu. W wyniku zwiększonej produkcji, konsumpcji i łatwej dostępności NLPZ wzrasta zanieczyszczenie środowiska tymi substancjami, które nierzadko w niezmienionym składzie trafiają do ścieków, a stamtąd do wód. Działanie NLPZ polega na blokowaniu aktywności enzymu cyklooksygenazy (COX), który bierze udział w przekształceniu kwasu arachidonowego w prostaglandyny. W Polsce w 2000 r. stwierdzono spożycie ibuprofenu w ilości 58 ton, w Niemczech 300 ton, a w Anglii 120 ton. W próbkach pobranych na terytorium Polski wykazano obecność diklofenaku w stężeniu 17÷486 ng/l, ketoprofenu 6÷48 ng/l, naproksenu 25÷87 ng/l i ibuprofenu w ilości 17÷76 ng/l. Do oznaczenia takich związków organicznych, jak: ibuprofen, diklofenak, naproksen i kwas acetylosalicylowy, najbardziej sprawdza się technika GC-MS (chromatografia cieczowa i spektrometria masowa).

EN

In 1897, in the Bayer laboratory, aspirin was formed as a result of the purification of salicylic acid and its salt. Despite advances in the treatment of pain and the marketing of new NSAIDs, they are highly effective, are often used and have a large role in pain management strategies. As a result of increased production, consumption and easy availability of NSAIDs, pollution of the environment is increased by these substances, which are often sent to the sewage in unchanged composition, and from there to waters. NSAIDs work by blocking cyclooxygenase enzyme (COX), which is involved in the transformation of arachidonic acid into prostaglandins. In Poland in 2000 58 tons of ibuprofen were consumed, compared to 300 tons in Germany, and 120 tons in England. In samples collected in Poland, the presence of diclofenac in the concentration 17÷486 ng/l, ketoprofen 6÷48 ng/l, naproxen 25÷87 ng/l and ibuprofen in the amount of 17÷76 ng/l was demonstrated. The GC-MS technique (liquid chromatography and mass spectrometry) is the most suitable for the determination of organic compounds such as ibuprofen, diclofenac, naproxen and acetylsalicylic acid.

6

Dynamics of ibuprofen biodegradation by Bacillus sp. B1(2015b)

Marchlewicz A., Guzik U., Wojcieszyńska D.

Archives of Environmental Protection

|

2017

|

Vol. 43, no. 2

60--64

EN

High intake of over-the-counter, non-steroidal anti-inflammatory drugs, such as ibuprofen, has resulted in their presence in wastewaters and surface waters. The potentially harmful effect of ibuprofen present in the waters has led to a search for new methods of drugs’ removal from the environment. One of the most important technological and economical solutions comprises microbiological degradation of these resistant pollutants. Searching for new strains able to degrade ibuprofen could be one of the answers for increasing the detection of pharmaceuticals in the waters. In this study, the ability of bacterial strain Bacillus thuringiensis B1(2015b) to remove ibuprofen is described. Bacteria were cultured in both monosubstrate and cometabolic systems with 1, 3, 5, 7 and 9 mg L-1 ibuprofen and 1 g L-1 glucose as a carbon source. Bacillus thuringiensis B1(2015b) removed ibuprofen up to 9 mg L-1 in 232 hours in the monosubstrate culture, whereas in the cometabolic culture the removal of the drug was over 6 times faster. That is why the examined strain could be used to enhance the bioremediation of ibuprofen.

PL

Wysokie spożycie niesteroidowych leków przeciwzapalnych, takich jak ibuprofen, skutkuje ich obecnością w ściekach i wodach powierzchniowych. Potencjalnie szkodliwy wpływ obecności ibuprofenu w wodach wymusza konieczność poszukiwania nowych metod usuwania leków ze środowiska. Jedną z najbardziej obiecujących, między innymi ze względu na niskie koszty, jest metoda mikrobiologicznego oczyszczania. Z tego względu poszukuje się mikroorganizmów o zwiększonych zdolnościach degradacyjnych ibuprofenu. Celem pracy było określenie zdolności szczepu Bacillus thuringiensis B1(2015b)do degradacji ibuprofenu. Hodowle bakterii prowadzono w układach mono- i disubstratowych z 1, 3, 5, 7 i 9 mg L-1 ibuprofenu oraz 1 g L-1 glukozy jako źródłem węgla w układach kometabolicznych. Wykazano, że szczep Bacillus thuringiensis B1(2015b) usuwa 9 mg L-1 ibuprofenu w 232 godziny w układzie monosubstratowym, podczas gdy w hodowli kometabolicznej całkowite usunięcie ibuprofenu zachodziło 6-krotnie szybciej. Otrzymane wyniki wskazują na możliwość zastosowania badanego szczepu w bioremediacji środowisk zanieczyszczonych ibuprofenem.

7

The novel metal complexes with ketoprofen. thermal and spectroscopy investigations

Gacki M., Kafarska K.

Acta Innovations

|

2017

|

no. 25

47--56

EN

The novel metal complexes of ketoprofen (Hket)(1) with general formulae Mn(L)4(2), Co(L)4(3), Ni(L)4(4), and Zn(L)4(5) (where L= Hket, ket) were synthesized and characterized by elemental analysis, FTIR- spectroscopy and thermal decomposition techniques. All IR spectra revealed absorption bands related to the asymmetric (νas) and symmetric (νs) vibrations of carboxylate group. The Nakammoto criteria clearly indicate that this group is bonded in a bidentate-chelate mode. The thermal behavior of complexes was studied by TG, DTG methods under dynamic condition in air. Upon heating, all compounds decompose progressively to metal oxides, which are the final products of pyrolysis.

8

Screening of 17α-ethynylestradiol and non-steroidal anti-inflammatory pharmaceuticals accumulation in Mytilus edulis trossulus (Gould, 1890) collected from the Gulf of Gdańsk

Caban M., Szaniawska A., Stepnowski P.

Oceanological and Hydrobiological Studies

|

2016

|

Vol. 45, No. 4

605--614

EN

Pharmaceuticals are commonly found in water collected from wastewater treatment plants, fresh water and saline water. Their presence in water may result in constant accumulation in living organisms, and consequently a negative impact on those organisms. Abiotic samples collected from the Gulf of Gdańsk were already proven to be polluted by several classes of pharmaceuticals, but the bioaccumulation was not investigated as far. This study presents the first results on the accumulation of pharmaceuticals in Mytilus edulis trossulus (Gould 1890) mussels collected from the Gulf of Gdańsk. The content of target 6 non-steroidal anti-inflammatory pharmaceuticals (ibuprofen, flurbiprofen, diclofenac, paracetamol, naproxen, ketoprofen) and 17α-ethynylestradiol in water and tissue samples was determined. The selected pharmaceuticals (paracetamol, flurbiprofen, 17α-ethynylestradiol) were found only in the largest individuals. The in situ BAFs calculated for paracetamol and flurbiprofen were 2850 and 16154 l kg-1 (dry weight), respectively, suggesting a high potential for the bioaccumulation of these compounds. The synthetic hormone 17α-ethynylestradiol was also found in the collected mussels at the concentration of 310 ng g-1 of dry weight. Generally, the examined mussels showed poor condition and it is highly likely that the accumulated pharmaceuticals are one of the important factors contributing to this.

9

Monitoring of pharmaceutical residues of non-steroidal drugs with use of Escherichia coli-gfp biosensors

Matejczyk M., Rosochacki S. J., Jabłońska-Trypuć A.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2016

|

Vol. 23, nr 1

45--62

EN

Escherichia coli strains containing a three different plasmid-borne transcriptional fusion between genotoxin-inducible recA, kat G and sodA promoters involved in the SOS regulon and bacteria stress response and mutated form of gfp reporter gene, have been used. GFP-based bacterial biosensors allowed for detection of a cytotoxic and genotoxic activity of ibuprofenum, ketoprofenum and paracetamolum – conventional non-steroidal anti-inflammatory drugs in PBS buffer and surface water. For experimental tests drugs were used at concentration of 10–6; 10–7; 10–8; 10–9 and 10–10 mg/dm3, with bacteria strains time incubation of 3 and 24 hours. Experimental data indicated, that three promoters fusions with gfp gene as reporter were differently sensitive to applied drugs. Bacteria strains, recA, kat G and sodA promoters were a good bioindicator for cytotoxic and genotoxic effect monitoring of tested drugs in PBS buffer and surface water. The results showed, that applied in this experiment E. coli gfp biosensors strains could be potentially useful for environmental monitoring of cytotoxic and genotoxic effect of pharmacist residues of drugs in surface water.

PL

W pracy wykorzystano szczepy Escherichia coli zawierające plazmidowe, trzy różne konstrukty genowe indukowalnych genotoksynami promotorów recA, kat G i sodA pochodzących z regulonu SOS oraz szlaków bakteryjnej odpowiedzi stresowej w fuzji z genem reporterowym gfp. GFP-bakteryjny biosensor pozwolił na detekcję cyto- i genotoksycznej aktywności ibuprofenu, ketoprofenu i paracetamolu – konwencjonalnych niesterydowych leków przeciwzapalnych w buforze PBS oraz wodzie powierzchniowej. Leki stosowano w stężeniach 10–6; 10–7; 10–8; 10–9 and 10–10 mg/dm3, z czasem inkubacji bakterii 3 i 24 godziny. Wyniki eksperymentu wykazały zróżnicowaną wrażliwość trzech różnych konstrukcji genowych na badane leki. Szczepy bakterii oraz RecA, kat G i sodA promotory okazały się dobrymi bioindykatorami monitorowanego cyto- i genotoksycznego efektu testowanych leków w buforze PBS i wodzie powierzchniowej. Uzyskane rezultaty wskazują na potencjalną użyteczność stosowanych w pracy bakteryjnych biosensorów w monitorowaniu pozostałości farmaceutycznych leków w środowisku.

10

Novel silver complexes with popular non-steroidal anti-inflammatory drugs

Kafarska K., Wolf W. M.

Acta Innovations

|

2016

|

no. 21

51--59

EN

Non-steroidal anti-inflammatory drugs (NSAID) are class of drugs with antipyretic, analgesic and anti-inflammatory properties. They have also exhibited anti-tumor activity. Even though the mode of their anti-inflammatory activity action is well understood, they exhibit significant adverse effects. Metal complexesation with NSAID may be a promising option for side effects reduction. The novel silver complexes with commonly used non-steroidal anti-inflammatory drugs: ibuprofen, naproxen, mefenamic acid and ketoprofen, were synthesized and characterized by elemental analysis, IR- spectroscopy and thermal decomposition techniques. Coordination of ligands to the silver ions was confirmed by IR spectroscopy. IR data clearly indicate that NSAID anions are bonded in a monodentate mode. The thermal behavior of complexes was studied by TG, DTG and DTA methods in air. Upon heating all compounds decomposed progressively to silver oxide, which was the final product of pyrolysis.

11

Występowanie wybranych niesteroidowych leków przeciwzapalnych w ściekach i środowisku wodnym oraz metody ich usuwania

Rezka P., Balcerzak W.

Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska

|

2015

|

Vol. 17, nr 1

33--38

PL

Artykuł przedstawia zagadnienia dotyczące obecności w środowisku zanieczyszczeń farmaceutycznych na przykładzie grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Ze względu na ich ułatwiony dostęp dla konsumenta w stosunku do leków wydawanych na podstawie recept, istnieje ryzyko zbyt pochopnego ich stosowania, a nawet nadużywania, co w konsekwencji powoduje możliwość ich występowania w środowisku wodnym w podwyższonych stężeniach. W pracy opisano występowanie niektórych NLPZ w środowisku wodnym oraz przykładowe metody ich usuwania w procesach uzdatniania wody i oczyszczania ścieków. Nieefektywne uzdatnienie wody i oczyszczenie ścieków bytowych oznacza narażenie odbiorców wody pitnej oraz organizmów żyjących w odbiornikach ścieków oczyszczonych na oddziaływanie tych substancji. W przypadku wody pitnej, w dalszej perspektywie może to skutkować zwiększoną odpornością organizmu na dane leki, a co za tym idzie, na konieczność stosowania wyższych dawek w celu uzyskania pożądanego efektu.

EN

The paper presents issues related to the presence of pharmaceuticals in the aquatic environment on the example of non-steroidal anti-inflammatory drugs (NSAIDs). Due to their easy access, compared to the drugs that can be bought only with a prescription, there is a risk of using them too hasty or even abuse them, which can lead to their occurrence in aquatic environment at elevated concentrations. This paper describes occurrence of certain NSAIDs in aquatic environment and selected methods for their removal in drinking water and wastewater treatment. Inefficient water and domestic waste treatment can result in exposure of drinking water recipients and organisms living in the treated wastewater receivers to these substances. In the case of drinking water, in longer term, this could result in increased resistance of the organism to the drug, and hence, the need for higher doses in order to achieve the desired effect.

12

Ultradźwiękowe wspomaganie degradacji wybranych niesteroidowych leków przeciwzapalnych w ściekach

Próba M.

Technologia Wody

|

2013

|

Nr 7-8 (27-28)

24--42

PL

W pracy omówiono problematykę zagrożeń zanieczyszczenia wód środkami farmaceutycznymi. Przedstawiono wyniki badań z oczyszczalni na terenie Polski. Szczególny nacisk położono na zanieczyszczenie wód niesteroidowymi środkami przeciwbólowymi oraz lekami psychoaktywnymi. Zwrócono uwagę na konieczność dodatkowej dezynfekcji wody pitnej. Celem badań było określenie poziomu stężenia oraz stopnia oczyszczenia wybranych grup farmaceutyków w ściekach poddanych działaniu ultradźwięków. Do badań wybrane zostały niesteroidowe leki przeciwzapalne i przeciwbólowe.

EN

In the paper the problem of water pollution risks with pharmaceuticals was discussed. The results of investigation from different sewage treatment plants in Poland were presented. Particular emphasis was placed on the water pollution with non-steroidal anti-inflammatory and psychoactive drugs. The need for additional disinfection of drinking water was highlighted. The aim of research was to determine the level of concentration and the degree of purification of selected groups of pharmaceuticals in wastewater treated with ultrasounds. For testing non-steroidal, anti-inflammatory and analgesic pharmaceuticals were selected.

13

Study on the stability of microcrystalline chitosan systems with selected non-steroidal anti-inflammatory drugs

Bodek K.H.

Polimery

|

2004

|

T. 49, nr 1

29-35

EN

The stabilities of microcrystalline chitosan (MCCh) systems with selected non-steroidal anti-inflammatory drugs (NSAIDs) were investigated after storage at ambient temperature for 12 months or at 60 and 80 °C for 5 h. Diclofenac (DA) and ketoprofen (KTA) in free acid form were used as model drugs in this study. For both the MCCh-drug (DA, KTA) systems, the intensity of bands corresponding to chitosan and drug slightly decreased as the temperature increased. X-ray diffraction and differential scanning calorimetry (DSC) showed that KTA in the microcrystalline chitosan systems remained in the amorphous state in contrary to DA, which was present in crystalline state. The interactions between DA and MCCh are not as strong and develop with time. The interaction between KTA and polymer (decrease in drug crystallnity) in stored systems is similar to those in freshly prepared samples. The amorphic form of KTA is present throughout the whole storage time. Slight decrease in KTA release rate was observed for MCCh film stored at 80 °C. These results suggest that microcrystalline chitosan is a suitable carrier for drugs of different solubility.

PL

Zbadano interakcję nośnika polimerowego [zawierającego grupy aminowe mikrokrystalicznego chitozanu, MCCh, wzór (I)] z niesteroidowymi substancjami przeciwzapalnyrni [diklofenakiem, DA, wzór (II) i ketoprofenem, KTA, wzór (III)], wybranymi jako modelowe substancje lecznicze o charakterze kwasu. Celem pracy było określenie wpływu czasu przechowywania, temperatury i charakteru oddziaływania tego nośnika z lekiem na szybkość uwalniania substancji leczniczej z MCCh (rys. 5). Charakter wspomnianego oddziaływania oceniano metodami IR (rys. 1 i 2), DSC (rys. 3) oraz rentgenograficzną (rys. 4). Uzyskane wyniki świadczą o tym, że specyficzne oddziaływania pomiędzy lekiem o charakterze kwasu i polimerem zawierającym wolne grupy aminowe prowadzą do tworzenia trwałych połączeń, charakteryzujących się lepszą rozpuszczalnością. Czas przechowywania i temperatura nie wpływają w istotny sposób na ilość uwolnionego KTA z układu z MCCh, aczkolwiek nośnik ten zmienia pierwotną strukturę krystaliczną KTA na amorficzną, która jest obecna przez cały czas przechowywania. Natomiast w przypadku DA o znacznie mniejszej rozpuszczalności w wodzie stwierdzono poprawę uwalniania (rozpuszczalności) dopiero pod wpły-wem przechowywania, chociaż przechowywanie tylko nieznacznie zmienia krystaliczność DA. Można stwierdzić, że w tym przypadku oddziaływania pomiędzy polimerem i lekiem nie są mocne i zależą od czasu przechowywania. Mikrokrystaliczna odmiana chitozanu ze względu na specyficzny charakter interakcji z niesteroidowymi substancjami przeciwzapalnymi jest więc korzystnym nośnikiem.