Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Zwiększenie efektywności wykorzystania paliw. Jaką przyszłość ma kogeneracja w Polsce?

Burzyński Rafał

Polski Instalator

|

2022

|

nr 11-12

28--31

PL

Znaczący wzrost cen nośników energii niewątpliwie zachęca do stosowania rozwiązań wykorzystujących OZE, jednak nie zastąpią one nagle i w każdej sytuacji paliw kopalnych. W najbliższych latach można się zatem spodziewać również wzrostu zainteresowania przedsiębiorców bardziej sprawnymi systemami zaopatrzenia firm i budynków w energię elektryczną i cieplną przy wykorzystaniu tradycyjnych paliw - w tym kogeneracją. To jeden z alternatywnych sposobów spożytkowania energii zawartej w paliwie gazowym, umożliwiający wspólne wytwarzanie energii cieplnej i elektrycznej w ramach jednego procesu. Przyjrzyjmy się uwarunkowaniom takiej inwestycji i jednemu z przedsięwzięć, zrealizowanych na potrzeby miejscowości Skórcz.

2

Hydrogen - building material of the universe, earth anomaly or commonly available fuel?

Sikora Andrzej P., Sikora Mateusz P.

Polish Technical Review

|

2020

|

No. 4

5--13

EN

Hydrogen is a carrier and energy store. It is becoming the energy supplier. The global energetic-climatic policy forces us to search for the alternative solutions and the sources of cheap electric energy. The implementation of RES (renewable energy sources) and the consequent legal regulations runs laboriously while the hydrogen revolution (although still ineffective) is developing dynamically and gives a chance to stabilization of the situation in energy storage, inter alia, in Poland and will make the pro-ecological activities real. Constantly increasing participation of hydrogen in energy sector, especially in global approach, forces the leading electric energy producers to increase the additional financing of the mentioned research sectors. Unfortunately, the development of hydrogen infrastructure is slow. It is inhibited by a lack of the need (that is, still too low demand) and the prices of hydrogen for final users are highly dependent on, for example, the number of refuelling. The utilization of hydrogen for carbonization purposes requires, however, it obtaining in an emission-free way. At present, the discussed raw material, being mainly used in refinery and chemical industry, is generated almost exclusively in the processes of steam reforming of natural gas or coal re-gasification. The both mentioned methods are connected with CO2 emission, therefore, the product, obtained in this way, is called grey hydrogen. On the other hand, electrolysis is the non-emission generating method; it needs only water and electric energy from the renewable sources. The global energetic-climatic policy forces us to search for alternative solutions and for new sources of cheap electric energy. Aspects of storage and transmission of hydrogen in the industrial scale and optimization of the process of its obtaining (production?) seem to be a priority. We know what hydrogen is, we know its properties, we are able to accumulate and transform it in electric energy. The ideas of its storage are dynamically developing. We hope that after reading this research paper, the question will be generated in the mind of the reader: when “the outbreak of the hydrogen era” is expected? In our opinion, the mentioned period was commenced at the second decade of 21st century. A lot of articles concerning the possibility of utilizing the mechanical vehicles, driven by hydrogen, the planned stations of hydrogen refuelling or construction of underground storehouses of H2 in salt caverns are the premis.

PL

Wodór to nośnik, magazyn energii. Staje się dostawcą energii. Światowa polityka energetyczno-klimatyczna zmusza do szukania alternatywnych rozwiązań i źródeł taniej energii elektrycznej. O ile wdrażanie polityki OZE i idących za nią regulacji prawnych przebiega żmudnie, o tyle rewolucja wodorowa (choć ciągle nieefektywna) rozwija się dynamicznie i daje szanse na ustabilizowanie sytuacji magazynowania energii m.in. w Polsce oraz urzeczywistni działania proekologiczne. Wciąż wzrastający udział wodoru w sektorze energetycznym szczególnie w ujęciu globalnym, zmusza czołowych producentów energii elektrycznej do zwiększenia dofinansowania tych sektorów badawczych. Niestety rozwój infrastruktury wodorowej jest powolny. Hamuje go brak potrzeby (czyli ciągle zbyt niski popyt), a ceny wodoru dla konsumentów końcowych są wysoce zależne na przykład także od liczby tankowań. Wykorzystywanie wodoru w celu dekarbonizacji gospodarki wymaga jednak pozyskiwania go w sposób niegenerujący emisji. Obecnie surowiec ten, używany głównie w przemyśle rafineryjnym i chemicznym, powstaje niemal wyłącznie w procesach reformingu parowego gazu ziemnego lub regazyfikacji węgla. Obie metody wiążą się z emisją CO2 , dlatego wytwarzany w ten sposób produkt określono jako szary wodór. Niegenerującą emisji metodą jest natomiast elektroliza, do której potrzebne są woda oraz energia elektryczna z odnawialnych źródeł. Światowa polityka energetyczno-klimatyczna zmusza do szukania alternatywnych rozwiązań i źródeł taniej energii elektrycznej. Priorytetowe zdają się być aspekty magazynowania i przesyłu wodoru na skalę przemysłową oraz optymalizacja procesu jego otrzymywania (produkcji?). Wiemy czym jest wodór, znamy jego właściwości, potrafimy zgromadzić i przeobrazić w energię elektryczną. Idee jego magazynowania rozwijają się w dynamicznym tempie. Mamy nadzieję, że po lekturze tekstu w umyśle Czytelnika zrodzi się pytanie, kiedy nastąpi „wybuch ery wodoru”. W naszej opinii ten okres rozpoczął się w drugiej dekadzie XXI wieku. Setki artykułów dotyczących możliwości wykorzystania pojazdów mechanicznych napędzanych wodorem, planowanych stacji tankowania wodoru czy budowy podziemnych magazynów H2 w kawernach solnych to przesłanka.

3

An attempt to estimate CO2 emissions caused by energy consumption in Polish agriculture

Wardal Witold Jan, Pawlak Jan

Polish Technical Review

|

2019

|

No. 4

13--22

EN

Based on Central Statistical Office (GUS) data and emissive indicators according to the National Center for Balancing and Managing Emissions (KOBiZE), emission of carbon dioxide, caused by direct energy consumption in Polish agriculture in 2015, has been estimated. The value of this emission totaled 12 535,0 Tg (thous. metric tons). It was 86,9 Gg per 100 ha of utilized agricultural area (UAA) and 877,2 Gg per 100 farms. Solid fuels had the largest share (46%) in CO2 emission, including steam coal - 27,7%, and wood and peat – 16.7%. The share of liquid fuels amounted to 41%, including diesel oil 39% in CO2 emission. The share of other energy carriers amounted to a total 13% in CO2 emission. Electricity caused 10% of the total CO2 emission resulting from consumption of energy carriers in agriculture, gaseous fuels - in total 2% (of that liquid petroleum gas 1,3%), and heat - 1%. Emission of CO2 resulting from the diesel oil consumption in agriculture amounted to 4 906,6 Tg (34,1 Gg·100 ha-1 UAA and 343,4 Gg per 100 farms). The consumption of the diesel oil in agriculture of particular voivodeships in 2015 has been estimated as proportional to the share of these voivodeships in national resources of selected categories of the agricultural land. This consumption amounted from 39 thou metric tons in Silesian Voivodeship to 205 thou metric tons in Mazovia voivodeship in 2015. Based on diesel oil consumption regional distribution, the CO2 emission resulting from its use has been calculated for particular voivodeships. Yearly CO2 emission per unit of UAA amounted from 30,9 Gg·100 ha-1 UAA in Warmia-and Mazury Voivodeship to 35,2 Gg·100 ha-1 UAA in Silesian voivodeship, with the country average 34,1 Gg·100 ha-1 UAA. Yearly CO2 emission per 100 farms amounted from 124,1 Gg per 100 farm in Małopolskie Voivodeship to 958,5 Gg per 100 farm in West Pomeranian Voivodeship, with the country average 343,4 Gg per 100 farm.

PL

Na podstawie danych GUS i wskaźników emisyjnych według Narodowego Centrum Bilansowania i Zarządzania Emisjami (KOBiZE) oszacowano emisję dwutlenku węgla spowodowaną bezpośrednim zużyciem energii w polskim rolnictwie w 2015 r. Wartość tej emisji wyniosła 12 535,0 Tg (tys. Ton metrycznych). Było to 86,9 Gg na 100 ha użytków rolnych (UAA) i 877,2 Gg na 100 gospodarstw. Paliwa stałe miały największy udział (46%) w emisji CO2 , w tym węgiel energetyczny - 27,7%, a drewno i torf - 16,7%. Udział paliw ciekłych wyniósł 41%, w tym olej napędowy 39% w emisji CO2. Udział innych nośników energii wyniósł łącznie 13% w emisji CO2 . Energia elektryczna spowodowała 10% całkowitej emisji CO2 wynikającej ze zużycia nośników energii w rolnictwie, paliw gazowych - ogółem 2% (z tego ciekłego gazu naftowego 1,3%), a ciepła - 1%. Emisja CO2 wynikająca ze zużycia oleju napędowego w rolnictwie wyniosła 4 906,6 Tg (34,1 Gg 100 ha-1 UAA i 343,4 Gg na 100 gospodarstw). Zużycie oleju napędowego w rolnictwie poszczególnych województw w 2015 r. Oszacowano jako proporcjonalne do udziału tych województw w zasobach krajowych wybranych kategorii gruntów rolnych. Zużycie to wyniosło od 39 tys. Ton w województwie śląskim do 205 tys. Ton w województwie mazowieckim w 2015 r. Na podstawie regionalnego rozkładu zużycia oleju napędowego wyliczono emisję CO2 wynikającą z jego zużycia dla poszczególnych województw. Roczna emisja CO2 na jednostkę UAA wyniosła od 30,9 Gg 100 ha-1 UAA w województwie warmińsko-mazurskim do 35,2 Gg 100 ha-1 UAA w województwie śląskim, przy średniej krajowej 34,1 Gg 100 ha-1 UAA. Roczna emisja CO2 na 100 gospodarstw wyniosła od 124,1 Gg na 100 gospodarstw w województwie małopolskim do 958,5 Gg na 100 gospodarstw w województwie zachodniopomorskim, przy średniej krajowej 343,4 Gg na 100 gospodarstw.

4

Znaczenie energetyczne stosowanych paliw

Sikorski Wojciech

Energetyka Cieplna i Zawodowa

|

2019

|

Nr 3

124--126

PL

Wartość opałowa jest jednym z podstawowych parametrów każdego z surowców energetycznych. Świadczy ona o możliwej do uzyskania ilości ciepła z danej jednostki masowej lub objętościowej paliwa. Odnalezienie zgodnej z rzeczywistością lub przynajmniej zbliżonej do niej wartości tego wskaźnika jest często zadaniem bardzo czasochłonnym, zwłaszcza jeżeli chodzi o rzadko stosowane nośniki energii.

5

Emisja gazów cieplarnianych na skutek zużycia energii w rolnictwie polskim a wyposażenie w ciągniki rolnicze

Pawlak J.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2018

|

T. 18, z. 2

57--68

PL

Przeprowadzono analizę zmian w latach 2000–2015 wyposażenia polskiego rolnictwa w ciągniki rolnicze, zainstalowanej w ich silnikach mocy i emisji gazów cieplarnianych (GHG) na skutek zużycia nośników energii ze szczególnym uwzględnieniem oleju napędowego. W latach między kolejnymi powszechnymi spisami rolnymi liczbę ciągników szacowano, stosując metodę interpolacji. Emisję GHG w przeliczeniu na ekwiwalent dwutlenku węgla obliczono, mnożąc zużycie poszczególnych nośników energii przez odpowiednie wskaźniki emisyjności i wartości współczynników ocieplenia globalnego. Podjęto też próbę określenia współzależności między tymi czynnikami, stosując metodę analizy trendów. W okresie objętym analizą liczba ciągników rolniczych w Polsce zwiększyła się o 10,8%, a łączna moc w nich zainstalowana – o 35,2%. Emisja gazów cieplarnianych w wyniku zużycia ogółu nośników energii w rolnictwie polskim była w 2015 r o 13,9% mniejsza niż w 2000 r., natomiast na skutek zużycia oleju napędowego – o 7,6% większa. Nie stwierdzono zależności między liczbą i mocą ciągników użytkowanych w rolnictwie a emisją gazów cieplarnianych w wyniku zużycia ogółu nośników energii w rolnictwie. Istnieje natomiast wpływ liczby i mocy ciągników użytkowanych w rolnictwie na emisję gazów cieplarnianych na skutek zużycia oleju napędowego. Wartości współczynnika dopasowania R2 dla funkcji wielomianowych opisujących te zależności wynoszą odpowiednio 0,81 i 0,76.

EN

An analysis of equipment with tractors and their power changes during the years 2000–2015 and emission of greenhouse gases caused by energy consumption in Polish agriculture with a special regard to Diesel oil as well as an attempt to determine correlations between these factors has been carried out. Number of tractors increased by 10.8% and the power in tractors’ engines – by 35.2% within the analyzed period. Greenhouse gases emission caused by all energy carriers’ consumption in Polish agriculture was in 2015 by 13.9% lower, and the one caused by Diesel oil consumption – by 7.6% higher. Correlations between the number and power of tractors and the greenhouse gases emission caused by all energy carriers’ consumption have not been stated. Instead, there are correlations between number and power of tractors and the greenhouse gases emission caused by Diesel oil consumption. Values of polynomial functions coefficient of determination R2 amount to 0.81 and 0.76 relatively.

6

Zmiana struktury zużycia energii w gospodarstwach domowych w kontekście stosowanych nośników energii

Górecka-Zbrońska A., Zbroński D.

Rynek Energii

|

2017

|

Nr 4

22--31

PL

Oczekiwania mieszkańców krajowych gospodarstw domowych, których w 2015 r. było 13,4 mln, dotyczące poprawy poziomu ich warunków bytowych, wymagają zapewnienia stałych źródeł przychodu i pewnych dostaw tanich nośników energii. Roczne wskaźniki zużycia głównych nośników energii i tempa ich zmiany stosowane są w ocenie bieżącego poziomu życia obywateli i jego prognozach. W pracy na podstawie danych GUS analizie poddano stosowane nośniki energii, których zużycie w gospodarstwach domowych zestawiono w układzie globalnym dla Polski. Ponadto ustalono maksymalne względne zmiany zużycia i maksymalne zmiany udziału zużycia oraz okresowe i roczne tempo zmian zużycia tych nośników energii w gospodarstwach domowych na przestrzeni lat 2005-2015.

EN

The expectations of the residents of households, which in Poland was more than 13.4 million in 2015, connected with improvement the standard of their living conditions, require to provide regular revenues and safe supplies of low-cost energy carriers. The annual indicators of the consumption of major energy and their rate of change are used in the assessment of the living standard of people and their forecasts. The used energy carriers, which consumption in households are presented in the global structure of Poland, were analyzed on the basis of the data by Central Statistical Office. In addition, the maximum relative changes of consumption and the maximum changes of consumption share, as well as the periodic and annual rate of changes consumption of selected energy carriers in households over the years 2005-2015 have been determined in article.

7

Krajowe poziomy wydobycia i zużycia pierwotnych nośników energii nieodnawialnej

Zbroński D., Górecka-Zbrońska A.

Rynek Energii

|

2017

|

Nr 3

9--19

PL

Racjonalny i zrównoważony rozwój kraju gwarantuje sektor gospodarki oparty na pewnych dostawach tanich paliw stanowiących nośniki energii pierwotnej. Długoterminowa obserwacja tempa wydobycia i zużycia podstawowych paliw kopalnych stanowi narzędzie wspomagające tworzenie nowych, bądź korektę realizowanych planów polityki energetycznej kraju. W pracy na podstawie danych GUS analizie poddano stosowane pierwotne nośniki energii nieodnawialnej, których wydobycie i zużycie zestawiono w układzie globalnym dla Polski. Ponadto ustalono maksymalne wskaźniki wydobycia i zużycia tych nośników energii oraz ich okresowe i roczne tempo zmian na przestrzeni lat 2005-2015.

EN

The rational and sustainable development of the country guarantees sector of economy based on safe supplies of low-cost fuels constituting primary energy carriers. The long-term observation of the rate of production and consumption of primary fuels is a tool for creating new or corrected the country's energy policy plans. The used primary energy carriers of non-renewable energy, which production and consumption are presented in the global structure of Poland, were analyzed on the basis of date by Central Statistical Office. In addition, the maximum relative changes of production and consumption, the maximum changes of production and consumption share, as well as the periodic and annual rate of changes production and consumption of selected energy carriers over the years 2005-2015 have been determined in article.

8

Ocena redukcji niskiej emisji po modernizacji budynku przy różnych wariantach nośników energii

Lis A., Ujma A.

Budownictwo o Zoptymalizowanym Potencjale Energetycznym

|

2017

|

nr 1(19)

121--128

PL

W artykule przedstawiono problem występowania niskiej emisji związanej z ogrzewaniem i przygotowaniem ciepłej wody użytkowej oraz jej wpływu na kształ- towanie się jakości powietrza w Polsce. Wyszczególniono produkty spalania wchodzące w skład niskiej emisji. Podano najwyższe średnie roczne wartości stężeń B(a)P w 2015 roku oraz średnie roczne i średnie dobowe wartości stężeń PM10 i PM2.5. Omówiono działania termomodernizacyjne zrealizowane w budynku szkoły. Dokonano oceny możliwości redukcji niskiej emisji w przypadku zastosowania nowego kotła na węgiel kamienny, drewno, gaz ziemny oraz olej opałowy.

EN

The article presents the problem of low emissions associated with heating and hot water preparation and its influence on the air quality in Poland. The low emission combustion products are listed. The highest average annual concentrations of B(a)P in 2015 and average annual and average daily concentrations of PM10 and PM2.5 are given. The thermal modernization activities implemented in school buildings are discussed. The assessment of potential for low emission reductions in the case of a coal, wood, gas and oil using are performed.

9

Redukcja emisji pyłów zawieszonych w wyniku poprawy izolacyjności cieplnej przegród i zmiany nośnika energii

Lis A., Ujma A.

Budownictwo o Zoptymalizowanym Potencjale Energetycznym

|

2016

|

nr 1(17)

47--54

PL

W artykule przedstawiono problem emisji pyłów zawieszonych do atmosfery oraz ich wpływ na stan środowiska naturalnego i zdrowie człowieka. Na przykładzie wybranego budynku poddanego termomodernizacji, w którym dokonano poprawy izolacyjności cieplnej przegród oraz wymiany kotła węglowego na kocioł gazowy, zaprezentowano możliwość obniżenia emisji pyłu zawieszonego PM 2,5 i PM 10. Przedstawiono parametry charakterystyki energetycznej budynku przed i po termomodernizacji, a także oceniono wpływ działań mających na celu oszczędność energii na stan środowiska zewnętrznego.

EN

The article presents the problem of particulate matter emissions into the atmosphere and their impact on the environment and human health. For the example of thermal modernized building, in which the improvement of thermal insulation of partitions and the exchange of coal boiler to a gas boiler was done, the opportunity to reduce emissions of particulate matter PM 2.5 and PM 10 is presented. The parameters of the energy performance of the building before and after thermal modernization are showed and also the impact of energy saving activities on the state of the environment is assessed.

10

Ceny nośników energii w Polsce w świetle porównań międzynarodowych

Pawlak J.

Problemy Inżynierii Rolniczej

|

2015

|

R. 23, nr 2

17--27

PL

Na podstawie danych z publikacji OECD/IEA oraz materiałów GUS dokonano analizy zmian cen oleju napędowego i energii elektrycznej w krajach OECD w latach 2005–2013. Cena oleju napędowego, wyrażona w dolarach USA i liczona bez uwzględnienia parytetu siły nabywczej pieniądza była w Polsce w 2013 r. o 11,7% niższa w porównaniu ze średnią z europejskich krajów OECD, lecz o 12,7% wyższa od obliczonej dla całego zbioru 33 krajów tej organizacji. Po uwzględnieniu siły nabywczej cena oleju napędowego w Polsce w całym okresie objętym analizą była wyższa w porównaniu ze średnimi z 33 krajów OECD, jak i z krajów europejskich wchodzących w skład tej organizacji. W 2013 r. różnica ta wyniosła, odpowiednio, 88,0 i 46,5%. W porównaniu z Nową Zelandią, olej napędowy był w Polsce aż o 201,6% droższy, a w porównaniu z Turcją – o 24,8% tańszy. Cena energii elektrycznej, wyrażona w dolarach USA i liczona bez uwzględnienia siły nabywczej, była w Polsce o 22,1% niższa w porównaniu ze średnimi z europejskich krajów OECD, lecz o 12,3% wyższa od średniej z całego zbioru krajów tej organizacji. Po uwzględnieniu siły nabywczej cena energii elektrycznej w Polsce w całym okresie objętym analizą była wyższa w porównaniu ze średnimi z 33 krajów OECD i z krajów europejskich wchodzących w skład tej organizacji. W 2013 r. różnica ta wyniosła, odpowiednio, 95,9 i 36,4%. W porównaniu z Norwegią, cena prądu była w Polsce aż o 246,9% wyższa, natomiast w porównaniu z Niemcami – o 8,0% niższa. W porównaniu ze stanem ze stycznia 2014 r. ceny paliw stałych w Polsce były w grudniu o 2,1–6,7% niższe. Ceny paliw ciekłych zmniejszyły się o 5,3% (gaz ciekły propan-butan – LPG) do 14,2% (olej opałowy). Cena oleju napędowego zmniejszyła się o 10,8%. Ceny energii elektrycznej i gazu ziemnego w ciągu 2014 r. nie zmieniały się, jednak w porównaniu ze stanem z grudnia 2013 r. prąd potaniał o 3,0%, a gaz podrożał o 5,6%.

EN

Based on data published by the OECD/IEA and CSO materials, an analysis was made, concerning price changes of diesel oil and electricity in OECD countries in the years 2005–2013. The price of diesel oil, given in USD and calculated without taking into account the purchasing power parity of currency, was by 11.7% lower in Poland in the year 2013 compared to the average price values for European OECD countries, but at the same time by 12.7% higher than the average price value calculated for the group of all 33 OECD countries. After taking into account the purchasing power, the price of diesel oil in Poland during the whole time period of the analysis was higher in comparison to the average price values from 33 OECD countries, as well as European countries that were a part of the organization. In the year 2013 that difference reached, respectively, 88.0 and 46.5%. In comparison to New Zealand, diesel oil in Poland was even up to 201.6% more expensive, whereas compared to Turkey – 24.8% cheaper. The price of electricity, given in USD and calculated without taking into account the purchasing power, was by 22.1% lower in Poland compared to the average price values for European OECD countries, but at the same time by 12.3% higher than the average price value for all OECD countries combined. After taking into account the purchasing power, the price of electricity in Poland during the whole time period of the analysis was higher compared to the average price values from 33 OECD countries, as well as European countries that were a part of the organization. In the year 2013 that difference reached, respectively, 95.9 and 36.4%. In comparison to Norway, the price of electricity in Poland was even up to 246,9% higher, whereas compared to Germany – 8.0% lower. Compared to their state from January 2014, the prices of solid fuels in Poland were lower by 2.1–6.7% in December. The prices of liquid fuels decreased by 5,3% (liquid petroleum gas – LPG) up to 14.2% (fuel oil). The price of diesel oil decreased by 10.8%. The prices of electricity and natural gas haven’t changed during the year 2014, however compared to their state from December 2013, electricity was 3.0% cheaper, whereas the price of natural gas increased by 5.6%.

11

Ekonomiczno-ekologiczny aspekt energetycznego wykorzystania wybranych nośników energii

Musiał D., Radomiak H., Zajemska M., Wyleciał T.

Logistyka

|

2015

|

nr 6

288--291, CD

PL

W niniejszym artykule przedstawiono problematykę produkcji ciepła z wybranych nośników energii, w tym biomasy. Oszacowano wielkość emisji zanieczyszczeń powietrza z kotłów małej mocy, wynikającą ze zużycia energii na ogrzewanie pomieszczeń i podgrzanie wody użytkowej dla domu jednorodzinnego o powierzchni 100 m2. W oparciu o aktualne, uśrednione ceny paliw oszacowano również koszty wytworzenia 1 GJ energii. Stwierdzono, iż w chwili obecnej najdroższym z analizowanych paliw jest olej opałowy (ok. 100zł/GJ), natomiast najtańszym węgiel (ok. 35 zł/GJ).

EN

In this article the problem of heat production from selected energy carriers including biomass was presented. Emissions of air pollutants from low power boilers, resulting from energy consumption for rooms and water heating for a detached house with an area of 100 m2, was estimated. The natural gas proved to be the cleanest fuel from the ecological point of view. Based on current, average fuel prices the cost of producing 1 GJ of energy was also estimated. It was found that from the analyzed fuels a heating of( is the most expensive (approx. 100 PLN / GJ), while a hard coal is the least expensive (approx. 35 PLN/GJ).

12

Systemowe zarządzanie podsystemem paliw i energii w przedsiębiorstwie logistycznym ukierunkowane na trwały sukces

Jedynak Z.

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2014

|

z. 71

137--147

PL

Celem artykułu jest wskazanie i upowszechnienie normy PN-EN ISO 50001:2012 Systemy zarządzania energią – wymagania i zalecenia użytkowania jako dostępnego, kompleksowego i praktycznego narzędzia zawierającego wytyczne dla przedsiębiorstw logistycznych, pomocne w poprawie ich wyników energetycznych w złożonym, wymagającym i stale zmieniającym się otoczeniu. Zastosowana metoda badawcza to przegląd dostępnej literatury przedmiotu oraz norm branżowych.

EN

The objective of this paper is to identify and disseminate the PN-EN ISO 50001:2012 Energy management systems – requirements and recommendations for use as an accessible, comprehensive and practical tool to provide guidance for logistics companies to help improve their energy performance in a complex, demanding and constantly changing environment. The method used is a review of the available research literature and industry standards.

13

Wpływ cen surowców kopalnych na ceny nośników energii w Polsce

Pawlak J.

Problemy Inżynierii Rolniczej

|

2014

|

R. 22, nr 1

31--42

PL

Na podstawie danych GUS określono trendy zmian cen nośników energii stosowanych w rolnictwie polskim i wyznaczono formuły funkcji opisujących ich zależności od ceny ropy naftowej bądź wzajemne korelacje między niektórymi z nich. W okresie od grudnia 2007 do grudnia 2013 r. w Polsce wzrosły ceny: węgla kamiennego o 48,9%, koksu opałowego o 42,5%, gazu ziemnego o 32,3%, energii elektrycznej o 46,7%, benzyny silnikowej o 21,7%, gazu LPG o 17,0%, oleju napędowego o 38,9%, a oleju opałowego – o 32,3%. W tym samym czasie o 21,6% podrożała ropa naftowa Brent. Istnieje bardzo silna zależność między cenami węgla kamiennego i energii elektrycznej. Opisująca ją funkcja wielomianowa charakteryzuje się współczynnikiem determinacji R2 = 0,93. W Polsce węgiel jest głównym surowcem do produkcji energii elektrycznej. Słabsza jest współzależność między cenami węgla kamiennego i koksu. Współzależność w układzie węgiel kamienny – gaz ziemny jest silniej zaznaczona niż w układzie ropa naftowa – gaz ziemny. W warunkach Polski nie potwierdza się obserwowana na rynkach światowych współzależność między cenami ropy naftowej i gazu ziemnego. Jest to spowodowane m.in. czynnikami natury politycznej. Polska jest silnie uzależniona od importu gazu z Rosji i płaci za ten gaz cenę wyższą niż kraje zachodnie. Ponadto, zmiany cen gazu ziemnego w Polsce, podobnie jak energii elektrycznej, wymagają urzędowej akceptacji, dlatego występują okresowo i mają charakter skokowy. Zmiany cen objętych analizą nośników energii mają bardziej łagodny charakter niż zmiany ceny ropy naftowej. Cena ropy naftowej reaguje natychmiast na zmiany koniunktury gospodarczej i sytuację polityczną, zwłaszcza w rejonach o bogatych złożach tego surowca. W przypadku nośników energii pochodzących z przerobu ropy naftowej skutki tych zmian są łagodzone istnieniem zapasów u importerów i są przesunięte w czasie, co ma wpływ na siłę odpowiednich współzależności. Dlatego zależność ceny oleju napędowego od ceny ropy naftowej jest słabsza niż między cenami węgla kamiennego i energii elektrycznej.

EN

Based on MSO data there have been set trends in the prices of energy used in Polish agriculture and determined the formulas of functions describing their relationship depending on the price of crude oil or mutual relationship that occur between certain of them. In the period from December 2007 to December 2013 in Poland the fuel prices increased as follows: coal by 48.9%, oil coke by 42.5%, natural gas by 32.3% and electricity by 46.7%, motor gasoline by 21.7%, gas, LPG by 17.0%, diesel by 38.9% and fuel oil – by 32.3%. At the same time Brent crude oil price increased by 21.6%. There is a very strong correlation between the prices of coal and electricity. Polynomial function that describes it is characterized by a coefficient of determination R2 = 0.93. In Poland, coal is the main raw material for the production of electricity. The weaker is the correlation between the prices of coal and coke. Interdependence coal – natural gas is more pronounced than the interdependence oil – natural gas. Under Polish conditions, the correlation between the prices of crude oil and natural gas, observed in the global market, is not confirmed. The above is due, among others, to the political factors. Poland is strongly dependent on gas import from Russia and pays for that gas higher price than the Western countries. In addition, in Poland the changes in natural gas prices, like electricity, require the official approval, so they occur periodically and are jumping. The changes in the prices of energy carriers covered by the analysis are more gentle character than the changes in the price of crude oil. The price of oil responds immediately to changes in economic and political situation, especially in areas with rich deposits of natural gas. In the case of energy derived from oil processing the consequences of these changes are mitigated by the existence of stocks with importers and are staggered in time, which affects the strength of the respective interdependence. Therefore, the relationship between the price of diesel and crude oil prices is weaker than between the prices of coal and electricity.

14

Energooszczędność sieci sprężonego powietrza w przemyśle spożywczym - cz. II

Perz K.

Utrzymanie Ruchu

|

2013

|

Nr 4

27--28

PL

Sprężone powietrze jest bardzo popularnym nośnikiem energii w zakładach przemysłu spożywczego. Jednak powszechne stosowanie tego medium i brak nadzoru nad kosztami związanymi z jego wytworzeniem spowodowały błędne postrzeganie go jako jednego z najtańszych nośników energii.

15

Uwarunkowania stosowania paliw i energii w krajowych systemach logistycznych

Jedynak Z.

Logistyka

|

2013

|

nr 5

83--87

PL

Celem artykułu jest identyfikacja warunków stosowania paliw i energii w krajowych systemach logistycznych poprzez analizę zjawisk i procesów zachodzących w sektorze paliwowo-energetycznym. Przyjęto następujące etapy jego realizacji: analiza ograniczeń w produkcji i użytkowaniu nośników energii w Polsce; analiza struktury podmiotowej krajowego sektora paliw i energii w zakresie produkcji, przesyłu i obrotu; analiza zmian wielkości i struktury cen nośników energii w Polsce. Analiza badanych zjawisk i procesów będzie przeprowadzona na podstawie krajowych i międzynarodowych opracowań statystycznych.

16

Racjonalizacja pracy sprężarek

Górczyński T.

Utrzymanie Ruchu

|

2012

|

Nr 3

28--29

PL

O trudniejszej sytuacji ekonomicznej i gospodarczej w zakładach produkcyjnych świadczy coraz większe zainteresowanie tematyką pomiarów zużycia sprężonego powietrza, wydajności sprężarek lub przeprowadzenia audytu dotyczącego gospodarki sprężonym powietrzem. Świadomość, iż sprężone powietrze - jako najdroższy nośnik energii - może być źródłem nadmiernych kosztów, jest już powszechna. Pojawia się więc chęć zoptymalizowania tych kosztów, narastająca szczególnie w sytuacji rosnących cen energii.

17

Świat – energetyczne wektory rozwoju

Gorczyca M.

Rynek Energii

|

2012

|

Nr 3

9--14

PL

Przedstawiono światowe trendy zużycia energii w okresie 1980-2030 (globalne i regionalne) oraz strukturę zużycia energii według jej nośników.

EN

The report presents the world trends of energy consumption in the period 1980-2030 (global and regional approach). The structure of the consumption is showed according to energy medias.

18

Analiza ekonomiczno - ekologiczna energetycznego wykorzystania wy-branych paliw

Zajemska M., Radomiak H.

Rynek Energii

|

2011

|

Nr 6

33-39

PL

W artykule podjęto problematykę produkcji ciepła z różnych nośników energii, w tym odpadów pochodzenia roślinnego. Dokonano przeglądu i analizy rynku paliw w Polsce pod kątem ekonomicznym oraz ekologicznym. W oparciu o aktualne ceny paliw oszacowano koszty wytworzenia 1 GJ energii z wybranych nośników. Produkcji ciepła nieodłącznie towarzyszy emisja zanieczyszczeń, dlatego też w artykule obok aspektu ekonomicznego poruszono aspekt ekologiczny. Przy pomocy profesjonalnego oprogramowania CHEMKIN-PRO oszacowano skład chemiczny spalin powstałych ze spalania różnych paliw w odniesieniu do 1 GJ ciepła. Numeryczne obliczenia produktów spalania mogą rzutować na wybór optymalnej, ekologicznej technologii produkcji ciepła dla określonych użytkowników.

EN

In this article collected the problems of heat production from different energy carriers included the plant wastes. The article contained the review and analysis of fuels market in Poland on economic and ecological aspects. In support on current prices of fuels estimated the production costs of 1GJ energy from chosen carriers. The heat production was connected with emission of pollutants. In this article both the economic and ecological aspects per 1 GJ of heat are discussed. The article presents the results of the chemical composition of combustion process received with the help of professional software, namely CHEMKIN - PRO. The numerical calculation of combustion products can influence on the choice of optimal, ecological technology of heat production for definite users.

19

Analiza niestabilności przemian fazowych czynników energetycznych. Część II - Badania eksperymentalne własne

Bohdal T.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2010

|

Tom 12

95-107

PL

W praktyce eksploatacyjnej mają często miejsce przypadki zaburzeń typu jednostkowego spowodowane wystąpieniem gwałtownej zmiany parametrów układu [3]. Jako przyczyny tego typu zaburzeń można wymienić, między innymi, wystąpienie niedrożności zaworu lub kanału przepływowego, powstanie awarii układu zasilania parownika lub skraplacza, zamknięcie lub otwarcie zaworu odcinającego, gwałtowna zmiana obciążenia cieplnego, uszkodzenie wentylatora chłodnicy lub skraplacza chłodzonego powietrzem itd. Oprócz zaburzeń jednostkowych mogą występować w obiegu chłodniczym zaburzenia generowane w sposób periodyczny, na przykład wskutek okresowego działania elementów automatyki chłodniczej, czy dynamicznej zmiany parametrów zasilania parownika, wynikających ze zjawiska migotania termostatycznego zaworu rozprężnego [4]. W części pierwszej [6] opracowania przedstawiono wyniki analizy danych literaturowych w zakresie niestabilności przemian fazowych czynników energetycznych. W niniejszej pracy przedstawiono wyniki własnych badań eksperymentalnych procesu wrzenia proekologicznego czynnika chłodniczego podczas przepływu w kanałach rurowych w warunkach zaburzeń generowanych jednostkowo. 2010

EN

Experimental tests were conducted of bubble boiling under the conditions of impulse disturbances. The chief goal of the examinations was the recognition, registration and description of those phenomena which occur in the unstable states of the system inside a coil pipe during boiling in the flow of the refrigerant. The experimental tests were carried out on two stages. On the first stage, the development was produced of the refrigerant's boiling in a coil pipe by opening the cut-off valve on the refrigerant's inlet to the coil pipe. The opening of the valve enabled the flow of the refrigerant through a thermostatic expansion valve (which feeds the coil pipe) and the commencement of boiling in the coil pipe. The boiling process commenced at the start of the coil pipe and displaced along its length until the desired vapour overheating was achieved on the outflow. The flow of the refrigerant in the coil pipe was preceded by the transition of the signal of an increased pressure in the form of a wave which was displacing with vp velocity. Next, together with the transition of the front of the boiling refrigerant (the boiling front) the temperature of the wall along the coil pipe decreased. Therefore, a transition of the temperature wave occurred but with VT velocity. On the second stage, a decay was produced of the boiling of the refrigerant in the coil pipe by means of closing of the cut-off valve on the inlet of the refrigerant to the coil pipe. During this process, a transition of the signal of a reduced pressure occurred as first, in the form of a wave with vp velocity in the opposite direction to the flow of the agent. At the same time, a withdrawal was observed of the "boiling area" as a result of the compressor constantly sucking off the vapour of the refrigerant. Thus, the length of the "overheating area" increased. The wall temperature increased alongside with the decay of boiling, which was manifested in the transition of the wave temperature with VT velocity. The research results demonstrated that the processes of the development and decay of boiling in a coil pipe possess similar wave natures, while some of their physical quantities are different. The wave nature of the transfer of impulse disturbances in a diphase medium with a boiling refrigerant is to be considered as a joint feature. In each case when an impulse disturbance was produced (when the valve was being opened or closed), a transition of the pressure wave occurred with vp velocity, and then the refrigerant flew with mass flux density (wp), which was manifested in a change of the temperature of the refrigerant and the channel wall. Also, the transition of the temperature wave with VT velocity was registered each time, as well. It was established on the basis of the research conducted that the velocity values of the pressure wave vp were different in the case of the development and decay of boiling (opening and closing of the cut-off valve). Thus, higher values of vp corresponded to the values of the pressure change signal L1p during the development of boiling in relation to the case of a decay of boiling (Fig. 5). The fundamental reason for this is different values of the void fraction qJ of the refrigerant in the coil pipe. As concerns the development of boiling, the signal of pressure change L1p displaced inside the coil pipe which was filled practically with the dry saturated vapour of the refrigerant (possibly with a small admixture of liquid drops: fog qJ ~ 0); at the same time, when boiling decayed, the signal of pressure change L1p was transferred in a diphase system with a variable liquid content on the way from the expansion valve to the end of the coil pipe (quality x 0.15-7-1). Data from the literature confirm a strong dependence of velocity vp from the void fraction qJ. In the cases under exami!lation, the transition velocities of the pressure wave were over two times as high for the development of boiling in comparison with the decay of boiling for the same values of pressure change L1p. The process conditions mentioned above exert an influence on the value of the substitute Reynold's number Re and on the course of the experimental dependence which describes the development and decay of boiling (3).

20

Analiza niestabilności przemian fazowych czynników energetycznych. Część I- Ocena stanu wiedzy

Bohdal T.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2010

|

Tom 12

61-93

PL

W opracowaniu ograniczono zakres analizy do dwóch charakterystycznych przemian fazowych, to znaczy wrzenia i skraplania. Brak pełnej odwracalności między tymi przemianami nie pozwala na deterministyczny sposób ich analizy, bowiem ich realizacji towarzyszą, niekiedy jakościowo różne zjawiska. Bez względu na to, czy przemiana fazowa zachodzi w objętości, czy też w przepływie, występowanie stanów niestabilnych tłumaczy się powstawaniem warunków nierównowagi termodynamicznej podczas ich realizacji. Wspólna przyczyna wywołania niestabilności skutkuje bardzo wieloma ich odmianami. Według obecnego stanu wiedzy klasyfikacja typów niestabilności jest bardzo utrudniona, z uwagi na znaczne rozproszenie źródeł bibliograficznych oraz stosowaną terminologię. Podkreślić należy, że zdecydowana większość publikacji w literaturze dotyczy prezentacji wyników badań eksperymentalnych, natomiast od kilku lat obserwuje się systematyczny wzrost liczby publikacji zawierających analizy teoretyczne niestabilności przemian fazowych. Istnieje jednak wiele obszarów, które wymagają dalszych badań.

EN

A principle of operation of some machines and electrical equipment consists in making use of the phase transition of energy media in a thermodynamic cycle. Under the notion of an energy medium we understand both the energy carrier and also the thermodynamic factor being subject to the transitions and taking part in the conversion of energy, being directly or indirectly involved in it. Water, refrigerants, water solutions of salt, etc are rated among energy media. The fact that the phase transitions of energy media occurring in evaporators and condensers of machines and equipment are very 'sensitive' to all the instabilities, both external and internal in character, appearing in the course of operational use could be considered as well-substantiated. In general, the instabilities in a two-phase flow could be divided into two categories. The flow is considered as static stable if the source of instabilities is inseparably tied up with parameters of the steady-state system. Due to the fact, that the instability follows from a change in value of the steady-state system parameters one can expect that it is possible to predict the onset of the instability merely knowing this steady state. The static instability mostly leads to the other working point of this system in a steady state or the periodic oscillations in its behaviour. As an example of static instabilities the instability of the first boiling crisis or a so-called Leddinegg instability could be mentioned. The instability of the first boiling crisis takes place in case of changing the heat-exchange mechanism during the process of boiling in volume. When the heat flux on the heated surface reaches the critical value the bubble boiling is replaced by the film boiling. If the thermal or hydrodynamic reactions, giving the distinct inertial effects, are the main reason for the system instabilities, then the flow is unstable, dependent on so-called dynamic instabilities. Such the instabilities in flow through the two-phase medium of a fluid-gas type could be transferred by means of two mechanisms, i.e. the acoustic waves (pressure instabilities) and the waves of mass flux density change (as an effect of the filling ratio fluctuations). These phenomena are wavy in character, but the velocities of wave propagation are very different. The acoustic waves are marked by high frequencies, whereas the wave oscillations of mass flux density change usually have much lower frequency. The acoustic instabilities result from the pressure-wave propagation in a two-phase flow. The acoustic oscillations may occur during the subcooled boiling and at the developed boiling in flow providing the critical heat flux was reached and the system was converted into the film boiling. According to Ber-gles, the acoustic oscillations may affect the course of flow. An amplitude of the acoustic pressure oscillations may reach the high value, compared the average value of the fluctuation frequency transition in two-phase media. The frequency of oscillations of this type recorded during the experimental investigations was within the scope 10 -10 000 Hz. The wave of the mass flux density change velocity is relatively low, due to the time required for the fluid particle to flow through a coil pipe. Waves of this type are observed mostly in the course of boiling in flow, when a coil pipe is supplied with the fluid heated below the temperature of saturation (subcooled boiling). These oscillations follow directly from the relation between the process of boiling and the properties of a two-phase flow. An instantaneous drop in a flow rate at the intake results in an increase of the specific enthalpy in this region. The higher enthalpy at a part of a subcooled flow leads to a local rise in temperature of the medium. It reduces the value of fluid underheating to the saturation temperature and shifts the initial point of boiling inversely to a flow of the medium. From the onset of boiling in flow, a local filling ratio and a coefficient of vapour dryness in a coil pipe were increasing. A local increase in the vapour dryness and the filling ratio led to the instability in a thickness of a thin film of fluid on a coil pipe wall. It can produce a change in the flow structure from a bubble an annular flow, which consequently causes the flow to be re-accelerated. There is an increase in a local gradient of pressure leading to the further drop in a total pressure during the two-phase flow in a coil pipe. Small fluctuations in a flow rate could be intensified until the specific amplitude of the wave of the mass flux density change was obtained. It has been confirmed by experimental investigations, which reveal the characteristic oscillation features of the wave of the mass flux density change. They pointed out that the oscillations of the wave of the mass flux density change are strongly dependent of changes in a heat flux density, a degree of cross-section reduction at the intake and the outlet of the medium in a coil pipe, a single- and two-phase frictional pressure drop in a coil pipe, super-cooling, a flow rate of the medium and changes in the system pressure.