Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Kryteria i kierunki adaptacji wyrobisk po eksploatacji kopalin skalnych

Pietrzyk-Sokulska E.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2006

|

R. 48, nr 1-2

49-53

PL

Eksploatacja kopalin skalnych powoduje ingerencję w środowisko przyrodnicze i przekształcenie jego komponentów. Prowadzi to do powstawania nieużytków poeksploatacyjnych zajmujących znaczne powierzchnie nie wykorzystywane gospodarczo. W połączeniu z nasilającymi się procesami urbanizacji i industrializacji oraz ciągle jeszcze ekstensywnej gospodarki zasobami środowiska następuje zmniejszenie się obszarów nie przekształconych działalnością człowieka niezbędnych do dalszego rozwoju. Zwrócono uwagę wiec na możliwości odzyskania potencjału tkwiącego w nieużytkach poprzez ich adaptację, która ma nadać im nowe funkcje użytkowe wykorzystując ukryty (lub niedostrzegany) potencjał istniejących w nich zasobów naturalnych i antropogenicznych. Cechą górnictwa skalnego jest to, iż odbywa się ono w obszarach przyrodniczo cennych, pretendujących do miana najatrakcyjniejszych regionów turystycznych, a jednocześnie obfitujących w złoża skał o różnej genezie, które są atrakcyjnymi surowcami dla budownictwa, drogownictwa, a także przemysłu wapienniczego, cementowego, chemicznego itp. One to od wieków były w tych obszarach przedmiotem eksploatacji i to tutaj występuje największa liczba terenów pogórniczych. Ich właściwie przeprowadzona adaptacja może uczynić z nich obszary atrakcyjne tak dla turystyki, jak i dla potencjalnych inwestorów. Wieloletnie obserwacje i kompleksowe analizy środowiska obszarów Polski południowej (Sudetów, Karpat, Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej i Gór Świętokrzyskich) pozwoliły na opracowanie kryteriów adaptacji terenów po górnictwie skalnym. Uwzględniały one komponenty biotyczne i abiotyczne (w tym antropogeniczne), które skumulowane są we wnętrzu wyrobisk(krajobraz geologiczny) a zostały ujmowane dzięki prowadzonej eksploatacji. Wskazano na nich, niekiedy kluczowe znaczenie, przy wyborze właściwego kierunku adaptacji, który ma nadać terenom poeksploatacyjnym funkcje użytkowe w harmonii z otaczającym środowiskiem, poprzez wskazanie nowych (antropogenicznych) walorów mogących być generatorem gospodarczego ekorozwoju regionów. Przedstawione kryteria i kierunki adaptacji terenów poeksploatacyjnych zwięzłych kopalin skalnych mogą być aplikowane tak dla innych obszarów kraju, jak i innej grupy kopalin. Uwzględnią one bowiem podstawowe czynniki środowiskowe, które mogą podlegać modyfikacji lub uzupełnieniom.

EN

Mining influence natural environment and causes transformation of its components. Centuries of interference in environment surrounding mineral deposits has driven to forming post-mining sities, which occupy large areas. In time of growing urbanization, industrialization and permanently diminishing number of areas not changed by human activity attention is paid to the possibility of regaining these areas by adaptation in various direction. It allows to introduce new useful functions by using the potential of existing natural and anthropogenic resources. Regions of Poland have complicated geology and various rock complex, which have exploited and economically used for centuries. These areas have also high value areas natural environment, which makes them the most attractive regions for tourists. Many years observations and complex study of environment in southern Poland (Sudates, Karpathian, Kraków-Częstochowa Upland, Świętokrzyskie Mts.) allowed to work out adaptation criteria for post-rock mining areas. Elaborated criteria consider biotic components of environment and take into account value anthropogenic elements which are in the excavation site (geologic landscape) and were discovered during mining activities. They are very important and decesive for choosing the adaptation trends and granting post-mining sites useful function in harmony with environment. Proposed criteria and trends for hard-rock post-mining sites adaptation can be applied both for other areas in Poland and for mineral resources. This is due to consideration of material and environmental factors, which can be verified and supplemented if necessary.

2

Eksploatacja surowców skalnych - problem nieużytków pogórniczych

Pietrzyk-Sokulska E.

WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie

|

2003

|

nr 5

33-34

PL

Eksploatacja surowców skalnych wywołuje przekształcenia środowiska przyrodniczego wokół złóż, zaznaczając się najwcześniej i najwyraźniej w krajobrazie. Wywołuje to początkowo negatywne wrażenie, gdyż powstaje element obcy w danym krajobrazie. Jest nim wyrobisko wraz z otaczającym go zapleczem techniczno-administracyjnym. Wyrobisko może być stokowe, stokowo-wgłębne lub wgłębne, jedno - lub wielopoziomowe i zajmować niewielką powierzchnię lub znaczny obszar. Wszystko zależne jest od wielkości udokumentowanych zasobów geologicznych bilansowych, warunków geologiczno-górniczych, a także właściwości technicznych danej kopaliny, z czym wiąże się zainteresowanie nią jako surowcem do dalszego gospodarczego wykorzystania. Wraz z bezpowrotnym przekształceniem krajobrazu dewastacji ulega także szata roślinna, a w znacznie mniejszym stopniu i na czas trwania eksploatacji - powietrze atmosferyczne oraz hydrosfera. W latach prosperity górnictwa skalnego znaczne obszary, zwłaszcza w Polsce południowej zajęte były pod okręgi eksploatacji odkrywkowej i poprzez duże nagromadzenie różnej wielkości i typów wyrobisk obok siebie ulegały znacznej dewastacji, zwłaszcza krajobrazu i szaty roślinnej. Po zakończeniu eksploatacji powstał krajobraz, często przypominający księżycowy. Niewiele wyrobisk wraz z otaczającymi je zwałowiskami było rekultywowane, a jeszcze mniej zagospodarowane. Rekultywacja miała charakter zalesień i ewentualnej niwelacji obszarów eksploatowanych. Było to zjawisko powodujące negatywne postrzeganie górnictwa odkrywkowego surowców skalnych, co nie zawsze było zgodne z prawdą. Już wtedy, w obszarach przyrodniczo cennych np. G.Świętokrzyskich, Sudetach itp. Zaczęto zwracać uwagę na możliwość wykorzystania terenów pogórniczych na inne cele np. rekreacyjne, naukowo-badawcze czy gospodarcze. W ostatnich latach, w wyniku przemian gospodarczych i wzroście świadomości ekologicznej społeczeństwa, a także braku wolnych pod zabudowę terenów zaczęto inaczej patrzeć na potencjał drzemiący w terenach pogórniczych. Stają się one ważnym elementem w kształtowaniu lokalnego krajobrazu, a nawet w podnoszeniu walorów krajobrazowych danych regionów, w których prowadzona jest eksploatacja.

EN

Opencast excavation of hard-rocks deposits causes deterioration of the landscape. These negative transformations are most apparent in the areas of natural beauty and at the stages of quarring. Excavating activity creates many environmental problems. Some of these can be solved or eliminated by proper planning mining activities, by proper reclamation during excavation and management in the post-exploitation phase. Reclamation methods and management criteria for a variety of abandoned hard-rocks quarries are discussed in the presented paper.

3

The diversity of spontaneous woodland vegetation on coals mine heaps of Upper-Silesian industrial region

Woźniak G., Pasierbiński A., Rostański A.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

2003

|

Vol. 29, no. 2

93--105

EN

Waste produced by deep coal mining is heaped up in the landscape, and remains there as foreign master. Several attempts have been made to plant trees and shrubs on the soil substrate of post-industrial wastelands. But despite high financial expense reclamation often failed, because ecological principles were ignored. In European countries the optimum vegetation is represented by a forest (which is the final stage of natural succession) restoration was mainly done through forestation. Natural plant communities represent a finally balanced system and it would be reasonable to take this into account, especially when reclamation is concerned. Botanists, phytosociologists and ecologists are aware that natural development of a plant cover, particularly on row soils starts with pioneer species. They arc characterized by their low demand with respect to site conditions, especially water and nutrient supply. The biotops, which are the natural source of these species, have largely disappeared, and the so-called technosoils do not own a seedbank In this paper we present some woodland communities investigated on few coal mine heaps in Upper Silesia. The analyzed woodland vegetation patches are classified to the Querco roboris-Pinetum J. Mat. (mscr.) plant community association. The tree layer is built by Betula pendula, Quercus robur, Pinus sylvestris and Populus tremula. In the herb layer there is a remarkable number of species classified to the Vaccinio-Piceetea class. Apart from the meadow Molinio-Arrhenathererea class species, in the herb layer there are also some species from the following ruderal phytosociological classes: Chenopodietea, Plantaginetea.

PL

Działalność przemysłowa prowadzi do powstawania rozległych terenów będących nieużytkami poprzemysłowymi. Odpady powstające w związku z eksploatacją węgla kamiennego są gromadzone w postaci hałd. Podejmowano wiele prób by zazielenić podłoże hałd. Mimo wysokich kosztów zabiegi rekultywacyjne często kończą się niepowodzeniem, ponieważ ignorowane były i są zasady ekologii - ścisłych wzajemnych zależności między środowiskiem abiotycznym a biotycznym. W krajach europejskich roślinnością klimaksową są lasy (które są końcowym stadium naturalnej sukcesji). W związku z tym na wielu europejskich nieużytkach prowadzono rekultywacjćę poprzez zalesianie. Wśród artykułów opisujących spontaniczną roślinność na terenach poprzemysłowych, jedynie kilka poświęconych jest roślinności leśnej. Niniejsza praca prezentuje wyniki badań nad spontaniczną roślinnością leśną prowadzonych na wybranych hałdach porośniętych przez las. Analizowane zbiorowiska zaklasyfikowane zostały do zespołu Quer co roboris-Pinetum J. Mat. (mscr.). Warstwę drzew budują głównie Betula pmtdula, Quercus robur, Pinus sylvestris i Populs tremula. W runie znaczący jest udział gatunków z klasy Vaccinio-Piceetea. Obecne są również gatunki łąkowe i ruderalne z klas: Chemopodietea, Plantaginetea majoris, Artemisietea oraz roślinny psammofilne z klasy Sedo-Sclerantetea.

4

Możliwości wykorzystania odpadów poflotacyjnych z przeróbki rud cynku i ołowiu do rekultywacji terenów pogórniczych

Eckes T., Gołda T., Gruszczyński S., Trafas M.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

1998

|

Vol. 24, no. 2

95-117

PL

Praca zawiera wyniki badań składu chemicznego odcieków, powstających podczas przemywania szlamów poflotacyjnych cynku i ołowiu. Ustalono rodzaj i zakres zagrożeń, wynikających z wypełniania odpadami poflotacyjnymi nieużytków pogórniczych. Dla wód podziemnych największe niebezpieczeństwo stanowią jony siarczanowe oraz w mniejszym stopniu cynk. Inne metale ciężkie występowały w odciekach w ilościach niewielkich, nie stwarzających zagrożenia dla wód gruntowych. Stwierdzono występowanie związku pomiędzy ilością wody przemywającej a składem chemicznym odcieków. Wyniki badań posłużyły do ustalenia warunków stosowania odpadów poflotacyjnych do rekultywacji nieużytków pogórniczych w rejonie olkuskim.

EN

The article presents the results of investigations on chemical content of infiltrating waters which appear during washing the post-flotation sludges of zinc and lead. The type and the degree of threat resulting from filling with the post-mining waste land post-flotation wastes was determined. The most dangerous for ground waters are sulphate ions, and also in less extent zinc. Other heavy metals were in small amount in infiltrating waters, and are not a threat to ground waters. A relation between the amount of washing waters and chemical content of infiltrating waters has been noticed. The results of investigations are to determine the conditions of use of post-flotation wastes for post-mining waste land reclamation in Olkusz region.