Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Prognozowanie efektów produkcyjnych deszczowania roślin na podstawie wyników badań polowych

Kuśmierek-Tomaszewska Renata, Żarski Jacek, Dudek Stanisław

Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich

|

2023

|

nr I/1

71--87

PL

W pracy przedstawiono efekty produkcyjne deszczowania buraka cukrowego, rzepaku ozimego, jęczmienia jarego, soi oraz bobiku, uzyskane w wieloletnich (2005-2020) eksperymentach polowych. Doświadczenia prowadzono na glebie lekkiej o zwięzłym podłożu w rejonie Bydgoszczy. Wykazano istotne, prostoliniowe zależności między zwyżkami plonów roślin pod wpływem deszczowania a sumami opadów w okresach wegetacji tych roślin, zwłaszcza w fazach wzmożonego zapotrzebowania na wodę. Średnie wieloletnie efekty produkcyjne deszczowania badanych upraw, które zaprezentowano w pracy oraz ich zmienność w okresie wieloletnim, mogą stanowić podstawę oceny celowości deszczowania roślin w porównywalnych warunkach glebowych i opadowych.

EN

The paper presents the production effects of irrigation of sugar beet, winter rape, spring barley, soybean and faba bean, obtained in long-term (2005-2020) field experiments. The experiments were carried out on light soil with compact subsoil in the Bydgoszcz area. Significant, rectilinear relationships were found between increases in plant yields under the influence of sprinkler irrigation and precipitation totals in the vegetation periods of these plants, especially in the phases of increased water demand. The average long-term production effects of irrigation of the surveyed crops, which are presented in the work and their variability over the long-term period, may be the basis for assessing the desirability of irrigation of plants in areas of comparable soil and precipitation conditions.

2

Water Needs of Bird Cherry Trees at the Period over Three Years after Reclamation in Different Regions of Poland

Rolbiecki Stanisław, Stachowski Piotr, Jagosz Barbara, Figas Anna, Ptach Wiesław, Rolbiecki Roman, Kasperska-Wołowicz Wiesława, Grybauskiene Vilda, Klimek Andrzej, Dobosz Krzysztof, Dąbrowski Janusz

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2019

|

Tom 21, cz. 1

646--658

EN

The purpose of the present study was to determine the water needs of bird cherry (Padus avium Mill.) over three years after planting on the reclaimed areas. The estimations were performed for the period of two months, including July and August, which are critical in terms of the amount of water available to the plants. The water requirements of bird cherry plants were calculated in the years 1981-2010 for five agro-climatic regions of Poland with the representative meteorological stations located in Olsztyn, Bydgoszcz, Warsaw, Wrocław and Krakow. The bird cherry water needs were determined using the plant coefficient method. The plant coefficients for bird cherry trees over three years after planting were adapted to the reference evapotranspiration that was calculated using the Blaney-Criddle’s formula, modified for Polish conditions by Żakowicz. The rainfall deficit with the probability of occurrence of average dry years (N50%), medium dry years (N25%) and very dry years (N10%) was determined according to the Ostromęcki’s method. On average, in the years 1981-2010, in July and August, the highest water needs of bird cherry trees, grown on the reclaimed areas over three years, were estimated in the central-north-west (271 mm) and central-east (270 mm) region of Poland. While, the lowest water requirements of bird cherry (240 mm) in the south-east region of the country was calculated. In August, the highest bird cherry water needs (121 mm) were estimated also in the central-north-west and central-east region of Poland, whereas the lowest water requirements (111 mm) occurred in the south-east region of the country. In each considered region of Poland, in the years 1981-2010, a visible increase in bird cherry water needs in the period of the highest water requirements, was noted. With the exception of the central-north-west region of the country, the temporal variability of bird cherry water needs was significant throughout Poland. The highest increase of the water requirements (by 6.7 mm per every ten-year period) in the south-east region of Poland was found. In the period covering July and August, the highest rainfall deficit, 131 and 133 mm, in the average dry years (N50%) was noted in the central-east and central-north-west region of Poland, respectively. In the north-east, central-north-west and central-east region of the country, the rainfall deficit in the medium dry years (N25% ranging from 206 to 214 mm) and very dry years (N10% ranging from 269 to 300 mm) was higher than in the south-west and south-east region of Poland (N25% ranging from 146 to 159 mm and N10% ranging from 195 to 211 mm).

PL

Celem przedstawionych badań było oszacowanie zapotrzebowania na wodę czeremchy zwyczajnej (Padus avium Mill.) w okresie powyżej trzech lat po wykonaniu nasadzeń na obszarach objętych rekultywacją. Obliczenia przeprowadzono dla okresu obejmującego dwa miesiące, lipiec i sierpień, które są krytyczne pod względem ilości wody dostępnej dla roślin. Wymagania wodne roślin czeremchy zwyczajnej zostały oszacowane w latach 1981-2010 dla pięciu agro-klimatycznych regionów Polski wraz z reprezentatywnymi stacjami meteorologicznymi zlokalizowanymi w Olsztynie, Bydgoszczy, Warszawie, Wrocławiu i Krakowie. Potrzeby wodne drzew czeremchy zwyczajnej zostały określone za pomocą metody współczynników roślinnych. Współczynniki roślinne dla drzew czeremchy zwyczajnej w okresie powyżej trzech lat po wykonaniu nasadzeń na obszarach objętych rekultywacją dostosowano do ewapotranspiracji wskaźnikowej, którą obliczono za pomocą wzoru Blaneya-Criddle'a, zmodyfikowanego dla warunków polskich przez Żakowicza. Niedobory opadów atmosferycznych z prawdopodobieństwem wystąpienia roku przeciętnie suchego (N50%), roku średnio suchego (N25%) oraz roku bardzo suchego (N10%) oznaczono za pomocą metody Ostromęckiego. Średnio, w latach 1981-2010, w okresie od 1 lipca do 31 sierpnia, najwyższe zapotrzebowanie na wodę drzew czeremchy zwyczajnej w okresie powyżej trzech lat po wysadzeniu na obszarach zrekultywowanych obliczono w centralno-północno-zachodnim (271 mm) oraz centralno-wschodnim regionie Polski (270 mm). Z kolei najniższe zapotrzebowanie na wodę czeremchy zwyczajnej (240 mm) wystąpiło w południowo-wschodnim regionie kraju. W sierpniu najwyższe zapotrzebowanie na wodę drzew czeremchy zwyczajnej (121 mm) obliczono również w centralno-północno-zachodnim oraz centralno-wschodnim regionie Polski, natomiast najniższe zapotrzebowanie na wodę (111 mm) wystąpiło w południowo-wschodnim regionie kraju. We wszystkich rozpatrywanych regionach Polski, w okresie od 1981 do 2010, odnotowano tendencję do zwiększania się potrzeb wodnych czeremchy zwyczajnej w czasie największego zapotrzebowania na wodę, czyli w lipcu i w sierpniu. Z wyjątkiem centralno-północno-zachodnim regionu Polski, trend zmienności czasowej potrzeb wodnych czeremchy zwyczajnej był istotny we wszystkich pozostałych regionach kraju. Najwyższy wzrost zapotrzebowania na wodę (o 6,7 mm w każdym kolejnym dziesięcioleciu) wystąpił w południowo-wschodnim regionie Polski. W okresie od 1 lipca do 31 sierpnia największe niedobory opadów atmosferycznych, 131 i 133 mm, w przeciętnie suchym roku (N50%) odnotowano odpowiednio w środkowo-wschodnim oraz środkowo północno-zachodnim regionie Polski. W północno-wschodnim, środkowo-północno-zachodnim i środkowo-wschodnim regionie kraju niedobory opadów atmosferycznych w średnio suchym roku (N25% w zakresie od 206 do 214 mm) i w bardzo suchym roku (N10% w przedziale od 269 do 300 mm) był wyższy niż w południowo-zachodnim i południowo-wschodnim regionie Polski (N25% od 146 do 159 mm i N10% od 195 do 211 mm).

3

Water Needs of Asparagus Plants in the Different Regions of Poland

Rolbiecki Stanisław, Rolbiecki Roman, Jagosz Barbara, Ptach Wiesław, Stachowski Piotr, Kazula Maciej

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2019

|

Tom 21, cz. 2

1227--1237

EN

Asparagus (Asparagus officinalis L.), due to their deep and well-developed root system, are relatively resistant to the water deficits in the soil. On the other hand, asparagus plants grown on the light soil positively respond to the irrigation treatments. The aim of the present study was the determination of water needs of asparagus plants in the different agro-climatic regions of Poland. The calculations of asparagus water requirements, considered as the crop evapotranspiration, based on the precipitation measurements collected during the thirty-year period from 1981 to 2010. The estimations were achieved for the months, including July and August, critical in terms of the amount of water available to the plants. The calculation of asparagus water needs using the plant coefficients was performed. The plant coefficients for asparagus cultivated in the Polish field conditions were determined by Rolbiecki. Published by him calculations based on the long-term observations of the irrigated asparagus crop. The reference evapotranspiration was calculated according to Grabarczyk's method. The Grabarczyk's formula was chosen because it allowed estimating the reference evapotranspiration in a simplified way, i.e. based only on the precipitation measurements. The rainfall deficit was considered using the Ostromęcki's method. The precipitation deficit in the period from July 1 to August 31 was calculated as the difference between the water needs of asparagus, expressed as the crop evapotranspiration for a considered month and the total precipitation in this month. The water needs of asparagus plants were determined for five agro-climatic regions of Poland with the representative meteorological stations located in Olsztyn, Bydgoszcz, Warszawa, Wroclaw and Krakow. The highest variability of asparagus water requirements was calculated in the central-north-west (C-N-W) region of the Poland. The variation coefficient in July and August was 7.7% and 7.6%, respectively. In contrast, the lowest variability of asparagus water needs were find in the south-west (S-W) and south-east (S-E) region of Poland. The highest water needs of asparagus plants, on average 228 mm, in the period from July to August were noted in the C-N-W and central-east (C-E) region of Poland. The highest rainfall deficit, calculated for medium dry years, average dry years and very dry years, was 91 mm and 89 mm, 157 mm and 166 mm, and 209 mm and 245 mm, respectively, in the C-N-W and C-E region, re-spectively. Generally, higher precipitation deficiencies were noted in August than in July.

PL

Szparagi (Asparagus officinalis L.), ze względu na swój głęboki oraz dobrze rozwinięty system korzeniowy, są roślinami uważanymi za stosunkowo odporne na niedobory wody w glebie. Z drugiej strony, rośliny szparagów uprawiane na glebie lekkiej bardzo pozytywnie reagują na przeprowadzone zabiegi nawadniające. Podstawowym celem niniejszej pracy było określenie potrzeb wodnych roślin szparagów w różnych regionach agro-klimatycznych Polski. Obliczenie zapotrzebowania roślin tego gatunku warzywnego na wodę, wyrażonego jako ewapotranspiracja potencjalna, wykonano na podstawie pomiarów opadów atmosferycznych przeprowadzonych w okresie trzydziestu lat licząc od 1981 do 2010 roku. Obliczenia wykonano dla dwóch miesięcy, dla lipca oraz dla sierpnia. Miesiące te stanowią okres krytyczny pod względem ilości wody dostępnej dla roślin. Potrzeby wodne roślin szparaga oszacowano przy użyciu współczynników roślinnych. Współczynniki roślinne dla roślin szparaga uprawianych w Polsce w warunkach polowych zostały ustalone przez Rolbieckiego w oparciu o długoterminowe obserwacje nawadnianych nasadzeń szparaga. Ewapotranspirację wskaźnikową obliczono zgodnie z metodą zaproponowaną przez Grabarczyka. Metoda Grabarczyka została wybrana do niniejszych badań, ponieważ pozwoliła ona na określenie ewapotranspiracji wskaźnikowej w uproszczony sposób, to znaczy tylko na podstawie pomiarów opadów atmosferycznych. Niedobory opadów zostały obliczone przy użyciu metody Ostromęckiego. Deficyt opadów w okresie od 1 lipca do 31 sierpnia obliczono, jako różnicę między potrzebami wodnymi roślin szparagów, wyrażonymi jako ewapotranspiracja potencjalna dla danego miesiąca, a sumą opadów atmosferycznych w tym miesiącu. Potrzeby wodne roślin szparaga określono dla pięciu różnych regionów agro-klimatycznych Polski wraz z reprezentatywnymi stacjami meteorologicznymi zlokalizowanymi na terenie Olsztyna, Bydgoszczy, Warszawy, Wrocławia i Krakowa. Największą zmienność potrzeb wodnych roślin szparaga obliczono w środkowo-północno-zachodnim (C-N-W) regionie Polski. Współczynnik zmienności w lipcu oraz w sierpniu wyniósł odpowiednio 7,7% i 7,6%. Natomiast najmniejszą zmienność potrzeb wodnych roślin szparaga stwierdzono w południowo-zachodnim (S-W), a także południowo-wschodnim (S-E) regionie Polski. Największe potrzeby wodne roślin szparagów, średnio 228 mm, w okresie od 1 lipca do 31 sierpnia, odnotowano w C-N-W, a także środkowo-wschodnim (C-E) regionie Polski. Największy deficyt opadów atmosferycznych, obliczony dla przeciętnie suchych lat, średnio suchych lat oraz bardzo suchych lat, wynosił odpowiednio 91 mm i 89 mm, 157 mm i 166 mm oraz 209 mm i 245 mm, odpowiednio w C-N-W i C-E regionie Polski. Podsumowując, większe niedobory opadów atmosferycznych odnotowano w sierpniu niż w lipcu.

4

Niedobory i nadmiary opadów w okresie wegetacji grochu siewnego i bobiku w Polsce Północno-Wschodniej, w wieloleciu 1971-2000

Dragańska E., Szwejkowski Z., Banaszkiewicz B.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2005

|

T. 5, z. spec.

119-128

PL

W pracy dokonano analizy warunków opadowych na obszarze Polski Północno-Wschodniej w aspekcie wymagań wodnych grochu (gleby lekkie) i bobiku (gleby średnie i ciężkie), wykorzystując dane meteorologiczne dotyczące miesięcznych sum opadów w latach 1971-2000. Generalnie, na całym obszarze, od kwietnia do czerwca notowano więcej sytuacji z ekstremalnymi niedoborami opadów w stosunku do zapotrzebowania bobiku i grochu, natomiast w lipcu - więcej przypadków z ekstremalnymi nadmiarami. W kwietniu i maju stopień ryzyka pojawienia się sytuacji z ekstremalnymi opadami był najwyższy w północno-zachodniej części regionu i malał w kierunku wschodu i południowego wschodu. W czerwcu i lipcu ryzyko występowania sytuacji ekstremalnych było w miarę równomiernie rozłożone w całym regionie i wynosiło od 20 do 40%.

EN

The paper presents results of analysis of the effects of water supply on pea (light soils) and horse bean (medium heavy and heavy soils) grown in northeastern Poland based on meteorological dataset (monthly sums of precipitation) covering the period from 1971 to 2000. The general findings suggest that the highest risks of extreme deficits of precipitation with respect to pea and horse bean demands occurred in the period from April to June, however, the extreme excesses occurred in July. The results also suggest that the distributions of precipitation from April to May were most unfavorable in the northern part of analyzed region and improved south-eastward, but in July the risk of the occurrence of extreme situation was even all over the region (20-40%).