Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Tendencje zmian klimatycznych wskaźników potrzeb nawadniania roślin w Polsce w latach 1991-2020

Żarski Jacek, Kuśmierek-Tomaszewska Renata

Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich

|

2023

|

nr I/1

88--103

PL

Przeprowadzono ocenę zmienności czterech klimatycznych wskaźników potrzeb nawadniania roślin w I strefie celowości stosowania tego zabiegu w Polsce (temperatura powietrza, opady atmosferyczne, częstość susz atmosferycznych, niedobory opadów). Analiza dotyczyła czterech miejscowości (Szczecin, Poznań, Kalisz, Toruń), wielolecia referencyjnego 1991-2020 oraz fragmentów i całego okresu aktywnego wzrostu roślin (V-VIII). Badania wykazały dość jednoznaczny wzrost potrzeb nawadniania pod względem kryterium klimatycznego. Wynika on przede wszystkim z istotnego wzrostu temperatury powietrza, skutkującego zwiększeniem się potrzeb wodnych roślin. Wykazano tendencję do pogłębiania się niedoborów opadowych w wieloleciu 1991-2020 na Nizinie Szczecińskiej i w Wielkopolsce oraz zidentyfikowano dużą liczbę susz atmosferycznych o zwiększonej intensywności w latach 2015-2020.

EN

An assessment of the variability of four climatic indicators of plant irrigation needs (air temperature, precipitation, frequency of atmospheric droughts, rainfall shortages) in the 1st zone of irrigation application in Poland was carried out. The analysis concerned four localities (Szczecin, Poznań, Kalisz, Toruń) during the reference multiyear period 1991-2020, in the entire period of active plant growth (V-VIII) as well as the parts of it. Results of the analysis have shown a fairly clear increase in irrigation needs in terms of the climatic criterion. It results primarily from a significant increase in air temperature, resulting in an increase in the water needs of plants. For the period 1991-2020 tendency to deepening rainfall shortages in the Szczecin Lowland and in Wielkopolska was demonstrated. The large numbers of atmospheric droughts with higher level of intensity were identified in the second part of the analysed period in the years 2015-2020.

2

Identyfikacja miesięcy suchych i wilgotnych w województwie opolskim na podstawie wybranych wskaźników klimatycznych (1981-2010)

Kopcińska J., Skowera B., Wojkowski J., Zając E., Ziernicka-Wojtaszek A.

Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich

|

2018

|

nr II/1

421--434

PL

Celem pracy było określenie częstości występowania miesięcy suchych i wilgotnych w województwie opolskim w miesiącach od maja do września w latach 1981-2010 tj. w okresie wyraźnego wzrostu temperatury w procesie globalnego ocieplenia. Miesiące suche i wilgotne identyfikowano na podstawie czterech wybranych wskaźników, do których należał: wskaźnik termiczno-opadowy A, wskaźnik standaryzowanego opadu SPI, wskaźnik hydrotermiczny K oraz wielkości niedoborów i nadmiarów opadu dla przykładowej rośliny uprawnej tj. ziemniaka późnego. Podjęto również próbę odpowiedzi na pytanie, który ze wskaźników najwierniej charakteryzuje warunki wilgotnościowe okresu wegetacyjnego. Wykazano, że średnia częstość występowania miesięcy, w których obserwowano różne natężenie suszy wynosiła: na podstawie wskaźnika termiczno-opadowego A - 25%, według wskaźnika standaryzowanego opadu SPI - 35%, określona metodą wskaźnika hydrotermicznego Sielianinowa - 36%, a na podstawie wielkości niedoborów opadu - 34%. Średnia częstość występowania miesięcy wilgotnych kształtowała się następująco: na podstawie wskaźnika termiczno-opadowego A - 23%, według wskaźnika standaryzowanego opadu SPI - 23%, określona metodą wskaźnika hydrotermicznego Sielianinowa - 16%, a na podstawie wielkości niedoborów opadu - 29%. Stwierdzono również, że pomiędzy czterema badanymi wskaźnikami a plonami ziemniaka występuje współzależność. Najsilniejsza, istotna statystycznie okazała się korelacja wielkości plonu ze wskaźnikiem termiczno-opadowym A. Przy obserwowanym stałym wzroście temperatury i dużej zmienności opadów charakterystycznej dla klimatu Polski, do identyfikacji miesięcy suchych i wilgotnych w długich okresach bardziej słuszne wydaje się wykorzystywanie zespołowych wskaź- ników uwzględniających temperaturę powietrza i opady atmosferyczne.

EN

The aim of the undertaken research was an evaluation of the frequency of the dry and the wet months in the Opole Voivodeship in the months of May to September in1981-2010 years, in the view of the global warming. The dry and the wet months were characterized on the basis of hydrothermal index K, thermo-precipitation index A, standardized precipitation index SPI and the amount of the precipitation deficiencies and excesses of the late potato. The attempt of answering the question which of these indexes describe the moisture conditions of the vegetative season the best were undertaken. It was proved that the average frequency of months, in which the different level of draught’s intensity was observed, was equal to 25% on the basis of the thermo-precipitation index A, 35% standardized precipitation index SPI, 36% hydrothermal index K, and 34% on the basis of the deficiencies precipitation amount. The average frequency of the wet months were counted to all four indexes and the values were: 23% on the basis of the thermo-precipitation index A, 23% standardized precipitation index SPI, 16% hydrothermal index K, and 29% on the basis of the deficiencies precipitation amount. The dependence between the four indexes and the yield of the potato were observed. The correlation between the potato yield and the thermo-precipitation index A turned out to be the most statistically significant. It seems reasonable, that in the term of the constant temperature growth and the strong disperse of the precipitation, typical for the climate of Poland, the indexes, connected with the air temperature and precipitation, are the best indicators to classify the wet and the dry months.

3

Niedobory i nadmiary opadów w okresie wegetacji ziemniaka późnego i buraka cukrowego w Polsce Północno-Wschodniej, w wieloleciu 1971-2000

Szwejkowski Z., Dragańska E., Banaszkiewicz B.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2005

|

T. 5, z. spec.

315-326

PL

W pracy zamieszczono analizę stopnia zaspokajania zapotrzebowania na wodę ziemniaka (gleby lekkie) i buraka cukrowego (gleby średnie i ciężkie) na obszarze Polski Północno-Wschodniej, wykonaną na podstawie danych meteorologicznych dotyczących miesięcznych sum opadu, w latach 1971-2000. Wykazano, iż największe ryzyko uprawy spowodowane znaczną częstością niedostosowania sum opadu do potrzeb ziemniaka i buraka cukrowego, występuje w północno-zachodniej części analizowanego obszaru. W wieloleciu w przypadku obydwu gatunków częste okazały się miesiące, w których występowały niedobory opadów, chociaż w przypadku buraka stwierdzono również dużą częstość miesięcy o znaczących nadmiarach w stosunku do potrzeb gatunku.

EN

The paper presents results of analysis of the effects of water supply on potato (light soils) and sugar beet (medium heavy and heavy soils) grown in northeastern Poland based on meteorological dataset (monthly sums of precipitation) covering the period from 1971 to 2000. The findings suggest that the highest risks of extreme situations (total excesses of precipitation and its deficits) with respect to potato and sugar beet demands occurred in northwestern part of analyzed region. Our analysis shows that precipitation deficits during critical periods of growing seasons were the main problem, though sugar beet was negatively affected by both excesses and deficits of precipitation.

4

Zróżnicowanie wskaźnika suszy atmosferycznej SPI w sezonie wegetacyjnym w Polsce

Łabędzki L., Bąk B.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2004

|

T. 4, z. 2a

111-122

PL

W artykule analizowano występowanie zjawiska suszy w Polsce według zmodyfikowanego wskaźnika standaryzowanego opadu SPI w sezonie wegetacyjnym (IV-IX) wielolecia 1954-1998. Wskaźnik SPI obliczono na podstawie ciągów pomiarowych opadów z 31 stacji leżących na obszarach poniżej 400 m n.p.m. Charakterystyki rozkładu opadów i wartości wskaźnika SPI umożliwiły analizę przestrzenno-czasową występowania suszy w trzech klasach: umiarkowanej, silnej i ekstremalnej w okresach miesięcznych i sześciomiesięcznych (długość sezonu wegetacyjnego). Otrzymane wyniki dały podstawę do wskazania regionów o zwiększonej częstości wystąpienia suszy w całym sezonie wegetacyjnym i w poszczególnych jego miesiącach. Uzyskano procentowy rozkład zasięgu suszy w poszczególnych miesiącach wielolecia. Wykorzystując średnie sumy opadów i definicję wskaźnika SPI, obliczono wartości progowe sum opadów, których przekroczenie powoduje włączenie badanego okresu do klasy suszy łagodniejszej lub przerywa suszę. Prezentowane materiały i metody badań mogą być wykorzystane do konstrukcji map obszarów szczególnie wrażliwych na susze.

EN

The paper gives a brief review on droughts in Poland classified by the standardized precipitation index SPI. Frequency of drought occurrence was calculated using monthly precipitation records in the vegetation periods of 1954-1998 from 31 meteorological stations. According to Polish meteorological conditions the threshold value of the first class of drought is fixed at SPI = -0.5. Smaller values of SPI indicate different intensity of drought. The paper contains maps showing the frequency isolines of moderate, severe and extreme droughts.