Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Heavy metal atmospheric deposition study in Azerbaijan based on moss technique and neutron activation analysis

Madadzada Afag I., Nuhuyeva Shahla S., Mammadov Elshad A., Ibrahimov Zakir A., Jabbarov Natig S., Strelkova Lyudmila P., Frontasyeva Marina V.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2022

|

Vol. 29, nr 2

143--153

EN

The results of this investigation show that Azerbaijan industries and agricultural sector provide considerable anthropogenic impact on the environment of Caucasus. The use of moss biomonitoring technique and neutron activation analysis (NAA) is a first attempt to study heavy metal atmospheric deposition in Azerbaijan, a country different relief and climate. The study was undertaken in the summer of 2015 of atmospheric deposition of man-made heavy metal pollutants in the area of mining and processing plant in Gadabay and Dashkasan mininig district. At the same time samples were collected from the Goygol State Reserve in the Lesser Caucasus not far from the city of Ganja. A total 85 moss samples (predominantly Pleurozium schreberi) collected in both environmentally contrast area. Elemental determination was carried out by epithermal neutron activation analysis (ENAA) at the reactor IBR-2 of Joint Institute for Nuclear Research (FLNP JINR). For the first time 44 elemental concentrations were determined (Na, Mg, Al, Si, Cl, K, Ca, Sc, Ti, V, Cr, Mn, Fe, Co, Ni, Cu, Zn, As, Se, Br, Rb, Sr, Mo, Ag, Cd, In, Sb, I, Cs, Ba, La, Ce, Nd, Sm, Eu, Tb, Tm, Yb, Hf, Ta, W, Au, Th, U). Multivariate statistical analysis of the analytical results obtained will make it possible to identify the main sources of pollution and to assess the role of long-range transport of pollutants.

2

Accumulation features of micro and macroelements in indigenous and alien molluscs in Saldanha Bay, South Africa

Bezuidenhout Jacques, Nekhoroshkov Pavel, Zinicovscaia Inga, Yushin Nikita, Frontasyeva Marina

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2020

|

Vol. 27, nr 4

495--508

EN

Alien Mediterranean mussels Mytilus galloprovincialis, Pacific oysters Crassostrea gigas and indigenous Cape mussels Choromytilus meridionalis were used as sentinel biomonitors of inorganic pollutants in Saldanha Bay, South Africa. Neutron activation analysis was used to determine the concentrations of 33 macro and microelements in the soft tissues of molluscs. The Mediterranean mussels significantly demonstrated the higher accumulation ability to S, Se and Br than the Pacific oysters, whereas the Pacific oysters - to Fe, Cu, Zn and As. The Cape mussels are more sensitive to Mn and As and the Mediterranean mussels were sensitive to Zn and Se.

3

Silver and gold ions recovery from batch systems using Spirulina platensis biomass

Cepoi Liliana, Zinicovscaia Inga, Chiriac Tatiana, Rudi Liudmila, Yushin Nikita, Miscu Vera

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2019

|

Vol. 26, nr 2

229--240

EN

In order to assess ability of Spirulina platensis to recover silver and gold ions from the environment the bioaccumulation of silver and gold ions and their effect on growth, proteins and carbohydrates content of Spirulina platensis biomass was studied. Silver nitrate (AgNO3) in concentration range 0.01-1 mg/dm3 and tetrachloroaurate Na[AuCl4] in concentration range 18.5-370 mg/dm3 were added as component of the Spirulina platensis cultivation medium. In case of silver two cultivation media were studied: standard and Cl-free. The process of silver and gold uptake was traced using neutron activation analysis. Presence of silver ions in standard cultivation medium reduced biomass productivity by 66 %, while in Cl-free biomass productivity was reduced by 11.8 % only. The reduction of proteins content by 30 % in Cl-free medium and by 19 % in standard medium was also observed. The experiments showed that in case of gold ions loading, the biomass productivity and protein content were reduced only at high Na[AuCl4] concentration in the medium. The behaviour of carbohydrates content change was similar under silver and gold loadings: decrease at low metal concentration followed by increase at high metal concentrations. Scanning electron microscopy allowed observation of spherical metal nanoparticles, which were formed extracellularly during silver and gold bioaccumulation. Spirulina platensis can be used for recovery of precious metals as well as metal nanoparticles production.

4

A ten-year biomonitoring study of atmospheric deposition of trace elements at the territory of the Republic of Belarus

Aleksiayenak Yulia, Frontasyeva Marina

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2019

|

Vol. 26, nr 3

455--464

EN

For the third time since 2005 atmospheric deposition of trace elements in Belarus was monitored by the moss technique widely used in Europe for air pollution studies. Samples of moss species of Hylocomium splendens and Pleurozium schreberi were collected at 86 sites over the Gomel, Vitebsk and Minsk Regions in the summer of 2015. A total of 30 elements were determined by epithermal neutron activation analysis. Studying of the temporal trends in Belarus was undertaken with the results obtained in previous moss surveys in 2005/2006 and 2010/2011. Comparison with the analogous data from the neighbouring countries showed relatively low contamination levels in Belarus for the most heavy and toxic elements. The results of survey 2010/2011 showed that, except Cr, other element concentrations reduce or are at the same levels.

5

Active moss biomonitoring of trace elements air pollution in Chisinau, Republic of Moldova

Zinicovscaia I., Urošević M. A., Vergel K., Vieru E., Frontasyeva M. V., Povar I., Duca G.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2018

|

Vol. 25, nr 3

361--372

EN

For the first time active moss biomonitoring was used to assess trace element deposition in the capital of the Republic of Moldova, Chisinau. Moss Sphagnum girgensohnii samples were exposed in bags at three sites of Chisinau from October, 2016 to March, 2017. The content of 30 elements: Na, Mg, Cl, K, Ca, Sc, Ti, V, Cr, Mn, Fe, Co, Ni, Zn, As, Br, Rb, Mo, Sr, Sb, Ba, La, Ce, Cs, Hf, Th, Cu, Cd, Pb, and U in the exposed and unexposed mosses was determined by neutron activation analysis and atomic absorption spectrometry. According to the relative accumulation factor, the most abundant elements in the samples were V, Cr, Fe, Ba, La, As, Sb, U, and Pb. Such elements as Cl, K, and Rb were depleted from the moss tissue during the time of exposure. Principal component analysis was used to identify and characterize different pollution sources. The obtained results indicate that the use of S. girgensohnii moss bags is a simple and inexpensive technique to monitor major and trace element content in the air of urban area.

6

HPCL NAA - nowe podejście do analizy specjacyjnej arsenu w żywności

Chajduk E., Polkowska-Motrenko H.

Analityka : nauka i praktyka

|

2018

|

nr 3

14--19

PL

Ograniczenia, jakimi charakteryzuje się neutronowa analiza aktywacyjna, sprawiają, że metoda ta nie będzie stosowana rutynowo w analizie specjacyjnej. Jednak jej zalety czynią ją niezastąpioną dla zapewnienia jakości uzyskanych wyników analitycznych.

7

Uptake of metals from single and multi-component systems by Spirulina platensis biomass

Zinicovscaia I., Safonov A., Tregubova V., Ilin V., Cepoi L., Chiriac T., Ludmila Rud L., Frontasyeva M. V.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2016

|

Vol. 23, nr 3

401--412

EN

Spirulina platensis biomass is widely applied for different technological purposes. The process of lanthanum, chromium, uranium and vanadium accumulation and biosorption by Spirulina platensis biomass from single- and multi-component systems was studied. The influence of multi-component system on the spirulina biomass growth was less pronounced in comparison with the single-component ones. To trace the uptake of metals by spirulina biomass the neutron activation analysis was used. In the experiment on the accumulation the efficiency of studied metal uptake changes in the following order: La(V) > Cr(III) > U(VI) > V(V) (single-metal solutions) and Cr(III) > La(V) > V(V) > U(VI) (multi-metal system). The process of metals biosorption was studied during a two-hour experiment. The highest rate of metal adsorption for single-component systems was observed for lanthanum and chromium. While for the multi-component system the significant increase of vanadium and chromium content in biomass was observed. In biosorption experiments the rate of biosorption and the Kd value were calculated for each metal. Fourier transform infrared spectroscopy was used to identify functional groups responsible for metal binding. The results of the present work show that spirulina biomass can be implemented as a low-cost sorbent for metal removal from industrial wastewater.

8

Zirconia nanoparticles impact on morphophysiological data and mineral composition of P. ostreatus

Doroshkevich N. V., Frontasyeva M. V., Doroshkevich V. S., Lygina O. S., Shylo A. V., Ostrovnaya T. M., Pavlov S. S., Pirko N. N., Zelenyak T. Y., Konstantinova T. E., Lyubchyk S. B., Doroshkevich A. S.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2015

|

Vol. 22, nr 2

169--188

EN

Neutron activation analysis of the Pleurotus ostreatus showed that adding of solid solution of ZrO2-Y2O3 hydroxide and oxide (3 mol % Y2O3) nanoparticles of size 4 and 9 nm at a concentration of 0.2 weight percent in a nutrient medium (Czapek) alters the character of physiological processes in the biological tissues of the mushrooms. This is manifested in the form of a significant change in morphological and physiological characteristics of the mushrooms and the elemental composition of the dry biomass. In particular, it is shown that the intercalation of nanoparticles into the tissues of the mushrooms leads to an increase of 1.3-1.4 times (more than 2.6 g/dm3) of biomass accumulation (industrial strain HK 35) and decrease of 1.7-1.8 times (below 1.7-2.5 mg/mm3) of concentrations of extracellular proteins into the culture fluid at a substantially constant value of the acidity. It is shown that the addition of ZrO2+3 mol % Y2O3 nanoparticles of sizes 4 or 9 nm into tissue of mushroom at step of the mother mycelium in very small concentrations can alter effectively the chemical composition of the substances produced by the cells and consequently, its physiological activity. It is shown that the use of low concentrations of ZrO2 nanoparticles allow to increase the yield and resistance of crops to diseases up to 1.2-1.5 times, as well as in the long term can be used in biomedical technologies for the treatment of cancer diseases.

PL

Zastosowanie neutronowej analizy aktywacyjnej w badaniach Pleurotus ostreatus pokazało, że dodawanie stałego roztworu wodorotlenku i tlenku ZrO2-Y2O3 (3 mol % Y2O3) w postaci nanocząstek o rozmiarze 4 i 9 nm w stężeniu 0,2% wagowych w pożywce (Czapek) zmienia charakter procesów fizjologicznych w tkankach biologicznych grzybów. Zjawisko to przejawia się w postaci znacznych zmian morfologicznych i fizjologicznych cech grzybów oraz składu pierwiastkowego suchej biomasy. W szczególności wykazano, że wprowadzenie nanocząstek do tkanek grzybów prowadzi do wzrostu 1,3-1,4 razy (więcej niż 2,6 g/dm3) akumulacji biomasy (szczep przemysłowy HK 35) i spadku o 1,7-1,8 razy (poniżej 1,7-2,5 mg/mm3) stężenia pozakomórkowych białek w płynie hodowli przy zasadniczo stałej wartości kwasowości. Pokazano, że dodanie ZrO2 + 3% mol nanocząstek Y2O3 rozmiarów 4 lub 9 nm do tkanki grzyba na etapie grzybni macierzystej, w bardzo małych stężeniach, może skutecznie zmieniać skład chemiczny substancji wytwarzanych przez komórki, a co za tym idzie, jej aktywność fizjologiczną. Wykazano, że stosowanie niskich stężeń nanocząstek ZrO2 zwiększa wydajności i podnosi odporności roślin na choroby do 1,2-1,5 raza, a także w przyszłości może być stosowane w technologii biomedycznej, w leczeniu chorób nowotworowych.

9

Trace elements in mediterranean mussels Mytilus galloprovincialis from the South African West Coast

Bezuidenhout J., Dames N., Botha A., Goryainova Z. I., Dmitry Pavlov D., Frontasyeva M. V.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2015

|

Vol. 22, nr 4

489--498

EN

Invasive bivalve molluscs, Mediterranean mussels (Mytilus galloprovincialis) were used as sentinel biomonitors of pollution by inorganic contaminants in Saldanha Bay and the Langebaan Lagoon area of South Africa. Two complementary analytical techniques, ICP-MS and NAA, allowed for determination of concentrations of 31 major and trace elements including heavy metals and arsenic in the soft tissues of the mussels. Distinct seasonal patterns were found in the dynamics of these concentrations, with the mussels accumulating much more trace elements in winter than in the summer. In general, the mussels that grew naturally also demonstrated higher concentrations of As, Cd, Fe, Hg and Zn than those that were farmed. Fe showed the highest levels with a maximum concentration of 444 mg/kg followed by Zn with a maximum of 228 mg/kg. The concentrations of Mn and Pb were significantly higher in the Port of Saldanha close to the jetty where ores containing these metals are loaded in comparison with the other sampling sites. It was concluded that bivalve molluscs present themselves as effective biomonitors when assessing marine aquatic pollution by inorganic contaminants in the Saldanha Bay region.

PL

Inwazyjne małże śródziemnomorskie (Mytilus galloprovincialis) zostały wykorzystane jako biomonitor zanieczyszczenia związkami nieorganicznymi w Zatoce Saldanha i okolicy laguny Langebaan w Południowej Afryce. Dwie uzupełniające się techniki analityczne, ICP-MS i NAA, pozwoliły na określenie stężenia 31 głównych i śladowych pierwiastków, w tym metali ciężkich i arsenu w tkankach miękkich małży. Stwierdzono wyraźne sezonowe zmiany wartości stężeń analitów w małżach, które gromadzą o wiele więcej pierwiastków śladowych w zimie niż w lecie. Na ogół w małżach dzikich obserwowano większe stężenie As, Cd, Hg, Fe i Zn niż w hodowlanych. Wśród oznaczonych pierwiastków największe stężenie osiągnęło Fe, z maksymalnym stężeniem 444 mg/kg, a następnie cynk z maksimum 228 mg/kg. W porównaniu do innych miejsc pobierania próbek, stężenia Mn i Pb były istotnie większe w pobliżu molo w porcie Saldanha, gdzie są załadowywane rudy zawierające te metale. Stwierdzono, że małże są skutecznym biomonitorem zanieczyszczenia związkami nieorganicznymi morskiego środowiska wodnego w regionie Zatoki Saldanha.

10

Elemental accumulation in the black sea brown algae Cystoseira studied by neutron activation analysis

Kravtsova A., Milchakova N., Frontasyeva M.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2014

|

Vol. 21, nr 1

9--23

EN

For the first time the concentration of 26 macro- and microelements (Na, Mg, Al, Cl, K, Ca, Sc, V, Mn, Fe, Co, Ni, Zn, As, Br, Rb, Sr, Sb, I, Cs, Ba, Sm, Nd, Ag, Au, and U) in the thalli of brown algae Cystoseira barbata C. Ag. and Cystoseira crinita (Desf.) Bory was determined by instrumental neutron activation analysis (INAA), Sevastopol region, south-western Crimea, the Black Sea. The observed peculiarities of the elemental accumulation showed that Cystoseira spp. can be used as a biomonitor of coastal waters pollution in the study area.

PL

Po raz pierwszy oznaczono stężenia 26 makro- i mikroelementów (Na, Mg, Al, Cl, K, Ca, Sc, V, Mn, Fe, Co, Ni, Zn, As, Br, Rb, Sr, Sb, I, Cs, Ba, Sm, Nd, Ag, Au i U) w plechach brunatnic Cystoseira barbata C. Ag. i Cystoseira crinita (Desf.) Bory. Stężenia pierwiastków w próbkach czarnomorskich glonów, zebranych w okolicy Sewastopola (południowo-zachodni Krym), oznaczono z wykorzystaniem instrumentalnej neutronowej analizy aktywacyjnej (INAA). Szczególny charakter akumulacji pierwiastków wskazuje, że glony Cystoseira spp. mogą być używane jako biomonitor zanieczyszczenia wód przybrzeżnych na badanym obszarze.

11

Air pollution studies in Bulgaria using the moss biomonitoring technique

Marinova S., Yurukova L., Frontasyeva M., Steinnes E., Strelkova L., Marinov A., Karadzhinova A.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2010

|

Vol. 17, nr 1

37-52

EN

The moss biomonitoring technique was used to study trace element atmospheric deposition in four areas of Bulgaria (the Western Thracian-Rhodope, the Eastern Thracian-Rhodope, the South-Eastern and the North-Central Bulgaria) during the European moss survey in 2005. A total of 41 elements (Na, Al, Cl, K, Ca, Sc, Ti, V, Cr, Mn, Fe, Co, Ni, Cu, Zn, As, Se, Br, Rd, Sr, Mo, Cd, Sb, I, Cs, Ba, La, Ce, Nd, Sm, Tb, Dy, Tm, Yb, Hf, Ta, W, Au, Pb, Th, and U) were determined by instrumental epithermal Neutron Activation Analysis (NAA) and Atomic Absorption Spectrometry (AAS) in 97 samples of terrestrial moss. The moss species used was Hypnum cupressiforme. Principal component analysis (factor analysis) was used to identify and characterize different pollution sources and to point out the most polluted areas. The interpretation of the factor analysis findings points to natural crust, marine, and vegetation components as well as to anthropogenic sources: ferrous (Plovdiv, Haskovo) and non-ferrous industries (Plovdiv, Kardzhali, Burgas); oil refining (Burgas), and central heating stations (Plovdiv, Haskovo, Stara Zagora, Burgas). Comparison of the medians of the elemental concentrations in moss samples collected in Bulgaria with those in the Balkan and other European countries reveals that the Balkan countries show considerably higher concentrations of most elements in moss than observed in other European countries where moss sampling has been employed.

PL

Za pomocą biomonitoringu z wykorzystaniem mchów zbadano zawartość pierwiastków śladowych w opadzie atmosferycznym na czterech obszarach Bułgarii (Zachodnia Tracja - Rodopy, Wschodnia Tracja - Rodopy, południowo-wschodnia i północno-środkowa Bułgaria). Badania prowadzono w ramach europejskiego programu badania mchów w 2005 roku. Oznaczono 41 pierwiastków (Na, Al, Cl, K, Ca, Sc, Ti, V, S. Cr, Mn, Fe, Co, Ni, Cu, Zn, As, Se, Br, Rd, Sr, Mo, Cd, Sb, I, Cs, Ba, La, Ce, Nd, Sm, Tb, Dy, Tm, Yb, Hf, Ta, W, Au, Pb, Th i U) w 97 próbkach naziemnych mchów, z wykorzystaniem neutronowej analizy aktywacyjnej (NAA) i absorpcyjnej spektrometrii atomowej (AAS). Do badań wykorzystano mech Hypnum cupressiforme. Do identyfikacji i charakterystyki różnych źródeł zanieczyszczeń oraz wyznaczenia obszarów najbardziej zanieczyszczonych wykorzystano analizę głównych składowych (analiza czynnikowa). Interpretacja wyników analizy czynnikowej pozwala wskazać naturalne źródła tych pierwiastków: skorupę ziemską, składniki morskie oraz elementy roślinne, a także źródła antropogenne: przemysł Selaza (Plovdiv i Haskovo), przemysł metali nieSelaznych (Plovdiv, Kyrdali i Burgas), przetwórstwo ropy naftowej (Burgas) oraz ciepłownie (Plovdiv, Haskovo, Stara Zagora i Burgas). Porównanie wartości mediany stężeń oznaczanych analitów w próbkach mchów pobranych w Bułgarii z pobranymi na Bałkanach i w innych krajach europejskich wskazuje, że mchy z Bałkanów wykazują znacznie większe stężenia w przeważającej części tych pierwiastków w porównaniu z mchami w innych krajach europejskich.

12

Szkło jako obiekt zainteresowania chemików analityków. Cz. I - szkło i metody badania jego składu

Nowak A., Wagner B., Bulska E.

Analityka : nauka i praktyka

|

2009

|

nr 3

42-47

13

Air pollution studies in Opole Region, Poland, using the moss biomonitoring technique and neutron activation analysis

Korzekwa Sz., Pankratova Y.S., Frontasyeva M.V.

Proceedings of ECOpole

|

2007

|

Vol. 1, No. 1/2

43--51

EN

Biomonitoring of multielement atmospheric deposition using terrestrial moss is a well-established technique in Europe. In October 2006 30 moss samples of Hylocomium splendens and Pleurozium schreberi were collected around the town of Opole, capital of the agricultural Opole Region, situated between two industrial regions of Poland: the Silesia-Krakow region in the east and the Legnica-Glogow Copper Basin in the west. A total of 34 elements including a number of toxic metals and rare earths were determined by instrumental neutron activation analysis using epithermal neutrons at the IBR-2 reactor of FLNP JINR. The interpretation of the obtained results points to pronounced contamination of the sampled area with element pollutants such as As, Sb, V, Ni, Mo, etc. at levels similar to those in the neighboring industrial regions. It is an evidence of regional atmospheric transport of pollutants in addition to local pollution sources.

PL

Biomonitoring zanieczyszczeń atmosferycznych z wykorzystaniem mszaków jest techniką rozpowszechnioną w Europie. W październiku 2006 r. zebrano 30 próbek mchów: Hylocomium splendens i Pleurozium schreberi z terenu wokół miasta Opole, slohey rolniczego województwa opolskiego. Obszar ten leży pomiędzy dwoma regionami o charakterze przemysłowym: regionem śląsko-krakowskim na wschodzie oraz Lcgnicko-Głogowskim Okręgiem Miedziowym na zachodzte. W sumie 34 pierwiastki w tym również metale toksyczne oraz metale ziem rzadkich, zostały wykryte metoda instrumentalnej neutronowej analizy aktywacyjnej wykorzystującej epilermalnc neutrony z reaktora IBR-2 w FLNP JINR. Interpretacja uzyskanych wyników wskazuje na wyraźne zanieczyszczenie badanego obszaru przez takie pierwiastki, jak As, Sb, V, Ni, Mo itd., na poziomie zbliżonym do zanieczyszczenia sąsiednich obszarów przemysłowych. Dowodzi to wpływu transportu zanieczyszczeń pomiędzy regionami, powiązanego ze źródłami lokalnymi.

14

Trzeci przystanek w podróży w specjacji : narzędzia analizy specjacyjnej. Peron 2 - techniki niechromatograficzne.

Niedzielski P., Kozak L.

LAB Laboratoria, Aparatura, Badania

|

2007

|

R. 12, nr 6

16-18

15

Możliwości wykorzystania naturalnego składu zasypek do krystalizatora urządzenia COS w znacznikowych badaniach ich wpływu na czystość stali

Firganek H., Kania H.

Hutnik, Wiadomości Hutnicze

|

2006

|

Vol. 73, nr 2

50-55

PL

W artykule przedstawiono podstawy znacznikowych metod badania wpływu zasypek do krystalizatora urządzenia COS na czystość stali. Przeprowadzono analizę możliwości znakowania za pomocą: wprowadzenia do zasypki dodatkowych składników (La, Sm), dodatku porcji zasypki wcześniej napromieniowanej, neutronowej analizy aktywacyjnej, wykorzystnia naturalnych pierwiastków alfa promieniotwórczych w składzie zasypki do autoradiografii śladowej. Omówiono przebieg i wyniki eksperymentu wykonanego na urządzeniu COS.

EN

The paper presents the basis of tracing methods of investigation of the influence of the CC powders on the cleanness of steel. The analysis of tracing by: introduction of additional components (La, Sm), addition of the irradiated portion of the powder, neuron activation, analysis, track autoradiography of natural radionuclides existing in the powders has been carried out. The course and results of industrial experiment made on CC installation have been discussed.

16

Neutron activation analysis at the IBR-2 reactor in Dubna for life sciences

Frontasyeva M.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2006

|

Vol. 13, nr 5

373-381

EN

In spite of competing non-nuclear analytical techniques (AAS, ICP-ES, ICP-MS, etc), reactor neutron activation analysis (NAA) continues to be the most powerful multi-element analytical technique used in geosciences, life sciences, and materials science. Non-destructive NAA, being a technique based on a physical principle different from those of other trace element techniques, should always be used, if feasible, when the need for better quantification of trace elements at ultra-low levels is desirable. In the certification of reference material, NAA as an accurate technique has played and is still playing a key role, even for elements where other techniques have replaced NAA in practical work. The radioanalytical complex REGATA at the IBR-2 reactor in Dubna, RF, for more than 20 years of operation has become a source of analytical data for a considerable number of international projects carried out by specialists from the Joint Institute for Nuclear Research (JINR) member and non-member states. Experience in applying conventional and epithermal neutron activation analysis for some challenging areas of studying the environment is reviewed. Special emphasis is made on collaborative projects with specialists form different scientific institutions of Poland, a member-state of the Joint Institute for Nuclear Research.

PL

W porównaniu z nienuklearnymi technikami analitycznymi (AAS, ICP-ES, ICP-MS itp.), neutronowa analiza aktywacyjna NAA jest nadal bardziej wydajnym narzędziem w badaniach geologicznych, środowiskowych oraz w badaniach materiałowych. Nieniszcząca metoda NAA może być wykorzystywana tam, gdzie są konieczne oznaczenia na poziomie ultraśladów. Kompleks badawczy REGATA przy reaktorze IBR-2 w Dubnej od ponad 20 lat jest miejscem realizacji znacznej liczby projektów międzynarodowych, wykonywanych przez specjalistów z krajów członkowskich wspólnego Instytutu Badań Nuklearnych JINR (wśród nich z Polski), a także z krajów niebędących członkami JINR.

17

Selective separation of trace amounts of selenium using extraction chromatography and its determination by neutron activation analysis in biological samples

Polkowska-Motrenko H., Chajduk E., Dybczyński R.

Chemia Analityczna

|

2006

|

Vol. 51, No. 4

581-591

18

Analytical scheme for group separation of the lanthanides from biological materials before their determination by neutron activation analysis

Danko B., Samczyński Z., Dybczyński R.

Chemia Analityczna

|

2006

|

Vol. 51, No. 4

527-539

EN

The analytical procedure for the selective and quantitative isolation of the lanthanides as a group from biological materials has been developed on the basis of experiments with radio-tracers. Ion exchange and extraction column chromatography were used for the isolation of elements of interest from matrix and the other trace elements prior to irradiation in a nuclear reactor. The method enables quantitative separation of the lanthanide fraction, free from highly activating macro components, as well as from other trace elements including uranium, which can be the source of serious errors due to uranium "SU fission reaction (n, f). In order to minimize the potential spectrometric interferences lan-thanide fraction after neutron irradiation was divided into two sub-fractions, taking advantage of the different anion exchange affinities of individual lanthanide complexes with EDTA to strongly basic anion exchanger. The effective microwave digestion procedures for ca 500 mg biological samples was elaborated and the new, original melhod for checking the yield of the entire analytical procedure - including mineralization of the sample - was applied. Neutron activation analysis (NAA) of BCR 670 Aquatic Plant - one of the only two CRMs of biological origin available on the market, which offers the certified values for all lanthanides was used for verification of performance of the proposed analytical scheme.

PL

Posługując się wskaźnikami promieniotwórczymi opracowano metodę ilościowego wydzielania grupy lantanowców z materiałów biologicznych. Zastosowanie wymiany jonowej i chromatografii ekstrakcyjnej pozwoliło na uzyskanie selektywnej frakcji lantanowców. wolnej od silnie się aktywujących makro pierwiastków, jak również innych pierwiastków śladowych łącznie z uranem, który może być źródłem poważnych błędów. W wyniku reakcji rozszczepienia (n, f)jądra(235)U pod wpływem napromieniowania neutronami powstają m. in. radionuklidy Ce, La, Sm,Nd. W celu zminimalizowania potencjalnych interferencji spektrometrycznych, frakcję lantanowców po napromienieniu neutronami dzielono na dwie mniejsze frakcje, wykorzystując różnice w powinowactwie anionowymiennym kompleksów poszczególnych lantanowców z HDTA do silnie zasadowego anionitu. Opracowano efektywną metod? mineralizacji mikrofalowej 500 mg próbek materiału biologicznego, a także oryginalną metodę badania wydajności całej procedury analitycznej (włączając etap mineralizacji). Do weryfikacji prawidłowości działania schematu analitycznego zastosowano neutronowa analizę aktywacyjną (NAA) materiału Aquatic Plant BCR 670, jednego z dwóch dostępnych na rynku materiałów, które mają wartości certyfikowane dla wszystkich lantanowców.

19

Tissue contents and intracellular distribution of selenium and iodine in human tissues studied by neutron activation analysis

Chen C., Zhao J., Gao Y., Chai Z.

Chemia Analityczna

|

2005

|

Vol. 50, No. 1

169-178

EN

Selenium and iodine are two essential elements in living systems. In this paper, the tissue contents and subcellular distributions of selenium and iodine in human liver, - kidney and heart samples were studied by neutron activation analysis (NAA). Certified reference materials were used as analytical quality control. Selenium was highly enriched in human kidney, followed by liver and then heart. In contrast, iodine was only enriched in liver. Different subceHular distribution patterns were also found in different tissues. In addition, selenium was mainly enriched in mitochondria and nuclei, whereas the lowest concentration of iodine was in the soluble fractions of cells. About 45-70% of total Se and 1 were in the nuclear fractions. The present data can reflect the long-term accumulation of selenium and iodine inhuman body. Our study also provides the reference data of selenium and Iodine in human important tissues and the corresponding subcellular fractions.

PL

Metoda,neutronowej analizy aktywacyjnej oznaczano zawartość i rozkład wewnątrzkomórkowy selenu i jodu w próbkach ludzkiej wątroby, nerek i serca. Wyniki skontrolowano stosując certyfikowane materiały referencyjne. Istotne wzbogacenie w selen stwierdzono \v nerkach, a następnie w wątrobie i sercu. Zwiększenie steżeniajodu stwierdzono jedynie w wątrobie. Stwierdzono również różnice w rozkładzie pierwiastków na poziomie wewnątrzkomórkowym w różnych tkankach. Selen ulegał wzbogaceniu głównie w mitochondriach i jądrach komórkowych, podczas gdy najniższe stężenie jodu stwierdzono w rozpuszczalnych frakcjach komórek. Około 45-70% całkowitej zawartości selenu i jodu stwierdzono w jądrach komórkowych. Dane te odzwierciedlają długotrwałą akumulacje selenu i jodu w ludzkim ciele. Nasze badania dostarczają porównawczych danych odnośnie zawartości pierwiastków w ważnych tkankach ludzkich oraz we frakcjach wewnątrzkomórkowych.

20

Large Sample Neutron Activation Analysis: correction for neutron and gamma attenuation

Tzika F., Stamatelatos I., Kalef-Ezra J., Bode P.

Nukleonika

|

2004

|

Vol. 49, nr 3

115-121

EN

A Large Sample Neutron Activation Analysis (LSNAA) facility is under development at the GRR-1 research reactor, NCSR "Demokritos". The LSNAA facility design incorporates sample irradiation in the reactor graphite thermal neutron column and subsequent measurement of the activity induced in a gamma spectroscopy system with gamma ray transmission measurement options included. The Monte Carlo neutron and photon transport code MCNP-4C was used to model the facility. Appropriate correction factors accounting for neutron field perturbation during sample irradiation and high-purity germanium detector efficiency for the volume source were derived. The results of the computations were experimentally verified by measurements for a set of known materials. The LSNAA facility will be used to perform multi-element, non-destructive, contamination-free analysis of large volume samples with high sensitivity and excellent sampling. End-users of the facility will be archaeological, environmental, bio-medical research laboratories and industry.