Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Od gotyku do neogotyku – przemiany architektury kościoła parafialnego pw. św. Michała Archanioła w Świebodzinie między XV stuleciem a połową XIX wieku

Legendziewicz Andrzej

Wiadomości Konserwatorskie

|

2023

|

Nr 74

20--35

PL

Tematem artykułu jest przedstawienie historii powstania oraz przekształceń średniowiecznej architektury kościoła parafialnego w Świebodzinie od XV do schyłku XIX wieku. Na wstępie omówiono źródła, literaturę oraz ikonografię archiwalną. Bazując na pionierskich badaniach, wydzielono najstarszą fazę świątyni z początku XV wieku i zasięg jej przekształceń w ciągu XV stulecia. Omówiono prace zrealizowane w latach 1541–1555 obejmujące wprowadzenie sklepień, a także z lat 1855–1857 pod kierunkiem A. Langera, kiedy wprowadzono neostylowy wystrój szczytów elewacji zachodniej. W podsumowaniu zwrócono uwagę na charakterystyczny plan, dekorację sieciową sklepień oraz bardzo udaną restaurację neogotycką.

EN

The article presents the history of the creation and transformation of the medieval architecture of the parish church in Świebodzin from the fifteenth to the end of the nineteenth century. At the beginning, the sources, literature and archival iconography are discussed. Based on pioneering research, the oldest phase of the church, from the beginning of the fifteenth century, and the range of its transformations during the fifteenth century, are distinguished. The works carried out in the years 1541–1555, including the introduction of vaults, and the works carried out in the years 1855–1857 under the direction of A. Langer, when the neo-style decoration of the gables of the western facade were introduced, are discussed. In the summary, attention is paid to the characteristic plan, the net decoration of the vaults and the very successful Gothic Revival restoration.

2

Analysis of the original functional layouts of neo-Gothic sacral architecture in the Lublin Voivodeship

Chęć-Małyszek Agnieszka

Architectus

|

2023

|

Nr 1 (73)

31--39

EN

Historicising architecture in sacral construction was considered insignificant, as it did not have many typical and unique elements. However, it fulfilled a very important function, and despite the passage of time, neo-Gothic religious architecture still communicates it in its form, essence, theoretical principles and the function for which it was created. In this article, neo-Gothic churches in the Lublin Voivodeship are examined, paying special attention to the most prolific creator of this trend, Józef Pius Dziekoński. The aim of the paper is to comparatively analyse Lublin churches from the neo-Gothic period, specifying their purposes, meaning and characteristic features of the functional system. The work presents the historical and ideological context, determining the nature and role of the discussed sacral buildings. The research method applied here consists of a comparative analysis of neo-Gothic religious buildings selected from all religious buildings in the Lublin Voivodeship. The most typical features of individual buildings and their functions have been identified. The research results, presented in descriptive form and figures, have allowed interesting conclusions to be formulated. All the existing neo-Gothic churches in the region represent a new type of buildings, but simultaneously have their own individual style. They serve as Christian churches, satisfying human spiritual, emotional and social needs. Characteristic tall slender towers distinguish these sacred places, as well as being dominant accents in the landscape of the Lublin Voivodeship.

PL

Architektura historyzująca w budownictwie sakralnym była uważana za mało znaczącą, gdyż nie miała wielu charakterystycznych i unikatowych elementów. W istocie pełniła ona bardzo ważną funkcję. Mimo upływu lat wciąż przemawia swoją formą, esencją i programem. W niniejszym artykule analizie poddano neogotyckie kościoły na terenie województwa lubelskiego, zwracając szczególną uwagę na dzieła najpłodniejszego twórcy tego nurtu – Józefa Piusa Dziekońskiego. Celem pracy było porównanie lubelskich kościołów z okresu neogotyku, określenie ich funkcji, znaczenia i charakterystycznych cech układu funkcjonalnego. Zaprezentowano kontekst historyczny oraz ideowy determinujący charakter oraz rolę omawianych budowli sakralnych. W trakcie badań analizie porównawczej poddano neogotyckie budynki sakralne wybrane spośród wszystkich obiektów sakralnych na terenie województwa lubelskiego. Wyodrębniono najbardziej charakterystyczne cechy poszczególnych budynków oraz ich funkcje. Wyniki zestawiono w formie opisowej i wykresów. Pozwalają one na stwierdzenie, że wszystkie istniejące neogotyckie kościoły w regionie stanowią nowy typ obiektów z zachowaniem własnego indywidualnego stylu. Pełnią one funkcję chrześcijańskich świątyń, które zaspokajają ludzkie potrzeby duchowe, emocjonalne i społeczne. Charakterystyczne wysokie smukłe wieże nadają tożsamość tym świętym miejscom oraz stanowią dominanty widokowe w krajobrazie województwa lubelskiego.

3

Kościół pw. św. Wawrzyńca w Kochanówce na Warmii. Historia budowlana i architektura w świetle pomiarów inwentaryzacyjnych

Krawiec Iwona

Studia do Dziejów Architektury i Urbanistyki w Polsce

|

2022

|

nr 5

63--85

PL

W lipcu 2021 roku odbyły się studenckie wyjazdowe praktyki inwentaryzacyjne zorganizowane przez Zakład Architektury Polskiej Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej. W ramach zajęć akademickich wykonane zostały pomiary i rysunki inwentaryzacyjne neogotyckiego kościoła pw. św. Wawrzyńca w Kochanówce. Wieś Kochanówka (niem. Stolzhagen) położona jest około 6 km na południe od Lidzbarka Warmińskiego i założona została przez wójta warmińskiego Henryka Lutra pomiędzy 1333 a 1342 rokiem. Lokacja została zatwierdzona na mocy przywileju lokacyjnego wystawionego przez biskupa Jana Stryprocka 5 lutego 1362 roku. Nad rozlokowaną na schemacie owalnicy zabudową wsi, skupioną wokół owalnego placu ze stawami, góruje majestatyczna, gigantyczna bryła neogotyckiego kościoła. Przez ulokowanie budynku na wzgórzu, wprawia on wrażenie jeszcze potężniejszego, a jego sylwetka dostrzegalna jest z okolicznych wsi i miejscowości. Mierzony przez studentów kościół został wybudowany w 1918 roku na planie wydłużonego prostokąta z węższym prezbiterium zakończonym wielobocznie, zakrystią i kruchtą oraz wysoką, wtopioną w korpus główny, zwieńczoną dachem naczółkowym, wieżą. Chociaż obecny kościół powstał zaledwie 100 lat temu, to pierwsze wzmianki o istnieniu w tym miejscu świątyni pochodzą z 2. połowy XIV wieku a we wnętrzu zachował się szereg zabytkowych elementów wyposażenia z wcześniejszej świątyni, która została rozebrana w 1911 roku. Artykuł stanowi podsumowanie prac, jakie zostały przeprowadzone w ramach studenckiej praktyki inwentaryzacyjnej, a także analizą kontekstu przestrzennego i próbą prześledzenia historii budowlanej kościoła, w tym powodów wybudowania tak masywnej świątyni na terenie niewielkiej warmińskiej wsi.

EN

A student away survey measurement work–study program was organized by the Department of Polish Architecture of the Faculty of Architecture of the Warsaw University of Technology in July of 2021. Measurements and survey drawings of the neo–Gothic Church of Saint Lawrence in Kochanówka were developed as a part of related academic activities. The village of Kochanówka (German: Stolzhagen) is located approximately six kilometers south of Lidzbark Warmiński. It was founded by Henryk Luter, a Warmia village head, between 1333 and 1342. Its charter was confirmed by way of a prerogative of incorporation issued by Bishop Jan Stryprocki on February 5, 1362. The majestic, gigantic mass of the neo–Gothic church towers over an oval–plan village concentrated around an oval square with ponds. By locating the building on a hilltop it seems to be even more commanding and its silhouette is visible from neighboring villages and localities. The church as measured by students was erected in 1918 on an extended rectangular plan with a narrow er polygonal chancel, a sacristy and a porch as well as a tall tower melded into the main mass and covered by a pediment roof. Although the present church was created barely one hundred years ago, the first mention of the existence of a church on this site dates from the second half of the 14th century. Today’s interior still includes several historical elements of an earlier Baroque church that was demolished in 1911. The article sums up work performed within the framework of the student survey measurement work–study program as well as an analysis of the spatial context and attempts at tracing the construction history of the church, including reasons for building such a massive church on the grounds of a small Warmia village.

4

Muzeum Archidiecezjalne we Wrocławiu. Proces przekształceń zespołu budynków od końca XIX wieku – rozbudowa o Nowe Archiwum Książęco-Biskupie i Bibliotekę Katedralną

Gryglewska Agnieszka

Wiadomości Konserwatorskie

|

2019

|

Nr 58

48--59

PL

Częścią zespołu obecnego Muzeum Archidiecezjalnego, Archiwum Archidiecezjalnego i Biblioteki Kapitulnej we Wrocławiu jest zbudowany w 1896 r. według projektu architekta diecezjalnego Josepha Ebersa neogotycki budynek dawnego Nowego Archiwum Książęco-Biskupiego i Biblioteki Katedralnej przy ul. Kanonii 12–14. Jest on reprezentatywnym przykładem neogotyku szkoły hanowerskiej, stylu ukształtowanego w II połowie XIX w. w oparciu o formy północnoniemieckiego gotyku ceglanego i zasadę zgodności formy z funkcją, konstrukcją i właściwościami materiału. Budynek jest jednym z kilku zachowanych we Wrocławiu przykładów tzw. bibliotek magazynowych. Jego dużą część stanowi ogromny magazyn książek i archiwaliów, o konstrukcji przypominającej przemysłowe magazyny. Jest przykładem architektury rzeczowej, bez dekoracji, ukazującej w końcu XIX w. nowoczesne oblicze historyzmu.

EN

The neo-Gothic building of the former New Ducal-Bishop Archives and the Cathedral Library at 12–14 Kanonia Str. in Wrocław, designed by a diocese architect Joseph Ebers in 1896, is part of the complex of the present Archdiocese Museum, Archdiocese Archives and Capitulary Library. It is a representative example of the neo-Gothic of the Hanover school of architecture, a style shaped in the second half of the 19ᵗʰ century on the background of north German brick gothic and compatibility rule of form that resulted from function, structure and material properties. The building is one of the few preserved examples of the so-called storage libraries in Wrocław. Its big part consists of an enormous book and archive storerooms whose structure resembles industrial warehouses. It is an example of an objectivity architecture without any decorations expressing modern face of the historicism at the end of the 19ᵗʰ century.

5

Neogotyckie mauzoleum barona von Lachmann-Falkenau w Jałowcu (Wingendorf)

Wróblewski Sebastian

Architectus

|

2019

|

Nr 2 (58)

3--14

PL

Tematem artykułu jest neogotyckie mauzoleum w Jałowcu (Wingendorf) projektu Carla Johanna Lüdeckego (1826–1894), które pozostaje w twórczości architekta wyjątkowym przykładem połączenia form architektonicznych i rzeźbiarskich z otaczającym krajobrazem. Omówiono w nim dwie wersje projektowe jałowieckiego założenia – z 1870 i 1881 r. – różniące się detalem rzeźbiarskim, zmienionym przez rodzinę fundatorów. Zrealizowana rzeźba przedstawiająca barona Roberta von Lachmanna odeszła od pierwotnie projektowanych treści laickich, narodowych na rzecz bardziej związanych z chrześcijańską duchowością. W artykule zarysowano również możliwe inspiracje oraz historyczne rozwiązania mauzoleów baldachimowych, a także przybliżono pozostałe realizacje i projekty dolnośląskiej architektury sepulkralnej Lüdeckego wraz z ich powiązaniami z otoczeniem. Efekt ścisłego zespolenia zieleni i przestrzeni wokół mauzoleum rodziny Lachmannów z jego architekturą i rzeźbą pozostaje do dziś, mimo znacznych zniszczeń, oryginalnym świadectwem estetyki epoki „wilhelmińskiej” na Dolnym Śląsku, a całość cennego zespołu, łącznie z otoczeniem, powinna podlegać ochronie.

EN

The neo-Gothic mausoleum in Jałowiec (Wingendorf) designed by Carl Johann Lüdecke (1826–1894) is a unique example of the union of architecture, sculpture and surrounding landscape in the Silesian province of the 2nd German Empire. Two versions of the Jałowiec project, from 1870 and 1881, varied in detail and symbolism, are discussed. Symbolic meanings of sepulchral sculpture designed by the architect had been changed by the family of baron von Lachmann. The final sculpture representing Robert baron von Lachmann did not have as much national and secular meaning as the design by the architect but more Christian aspects. The effect of close relations between the greenery and landscape space surrounding the graveyard with the mausoleum’s architecture still remains, despite large destruction, being an original example of aestethics of the “Wilhelminian” era in Lower Silesia and as such should be protected.

6

Ewangelickie kościoły w Tomaszowie Mazowieckim. Próba analizy przestrzenno-użytkowej i architektonicznej

Proksa M., Zub M.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2017

|

z. 64, nr 3/II

273--283

PL

Celem artykułu jest analiza przestrzenno-użytkowa i architektoniczna dwóch kościołów ewangelickich w Tomaszowie Mazowieckim: Św. Trójcy i Zbawiciela. Pierwszy z nich wybudowano w latach 20. XIX wieku w rynku lokowanego miasta, z chwilą przybycia ewangelików do nowo powstałej i rozwijającej przemysł włókienniczy osady. Zbudowano go na planie prostokąta z półowalną, pełniącą funkcję zakrystii kaplicą od północy. Bogato zdobiona południowa fasada zwrócona w stronę rynku posiada cechy klasycystyczne, a kanelowane pilastry dźwigające tympanon reprezentują prowincjonalną – w dobrym tego słowa znaczeniu – architekturę. Wnętrze z trzech stron obiegały empory wsparte na drewnianych kolumnach, co jest charakterystyczne dla przestrzeni świątyń ewangelickich. Niestety nie zachowało się pierwotne wyposażenie obiektu. Kościół był przeznaczony dla 400 wiernych, zwiększająca się ich liczba wymusiła zbudowanie nowego dużego kościoła przy ulicy św. Antoniego. W latach 1897–1899 wg projektu Pawła Hofera powstała nieorientowana (prezbiterium od północnego wschodu) neogotycka budowla pseudohalowa z jednowieżową fasadą wtopioną w bryłę kościoła między prostokątne kruchty. Trójprzęsłowy obiekt oszkarpowany dwuuskokowymi przyporami przekryto sklepieniami krzyżowymi i krzyżowo-żebrowymi oddzielonymi ostrołucznymi wąskimi gurtami. Elewacje zdobione są gzymsami, kolumienkami, ślepymi blendami, a w oknach spotyka się laskowanie, maswerki i elementy pięcioliścia. Porównując ten ewangelicki obiekt sakralny z innymi, podobnymi, katolickimi realizacjami neogotyckimi musimy powiedzieć, że pod względem programu przestrzenno-użytkowego i architektonicznego się nie różnią, może dekoracje wnętrza kościołów ewangelickich są skromniejsze, a ich najistotniejszym wyróżnikiem jest obecność empory nad nawami bocznymi.

EN

The purpose of the article is to analyse the spatial program and architectural features of the two evangelical churches in Tomaszów Mazowiecki: the Church of the Holy Trinity and the Saviour’s Church. The first one was built in the 1820s in the Square of the town, when the first members of evangelical church came to the newly created hamlet, where the textile industry started to be developed. It was built on a rectangular plan, with asemi-oval chapel to the north, used as a sacristy. Richly decorated south facade, directed to the square, has classicist features, grooved pilasters holding a tympanum represent provincial architecture (in a good sense). The interior was on three sides surrounded by galleries on wooden columns, what is a characteristic feature of evangelical churches. Unfortunately, the first decoration and equipment are not preserved. The church could accommodate 400 people, the number of them, which continued to increase, caused the necessity of building a new, large church at ul. św. Antoniego.The Neo-Gothic church was built between 1897 and 1899, by design of Paweł Hoffer. It is a stepped hall with the presbytery to the north-east. The facade has one tower between rectangular porches. The three-bay structure with buttresses is vaulted by groin and rib-groin vaults separated by the narrow pointed transverse arches. Elevations are decorated by cornices, small columns, blind windows, and in the windows there was used a mullion, a tracery and ornaments in the shape of a five-part leaf. Comparing this evangelical structure with catholic Neo-Gothic churches we have to say, that their spatial and architectural programs do not differ, possibly the decorations of the interiors of evangelical churches are simpler and their main feature are galleries in aisles.

7

Kościół parafialny w Kasince Małej – zapomniane dzieło Jana Sasa-Zubrzyckiego

Stożek Ł.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2016

|

Nr 47

80--86

PL

Praca jest kontynuacją badań prowadzonych nad mniej znanymi dziełami krakowskiego architekta Jana Sasa-Zubrzyckiego zlokalizowanymi w Małopolsce. Opracowanie omawia wzniesiony przez Sasa-Zubrzyckiego w Kasince Małej kościół, którego konsekracja nastąpiła w roku 1913. To jedno z mniej znanych dzieł tego architekta, wzniesione w charakterystycznym dla jego projektów stylu, osadzonym mocno w propagowanym przez autora nurcie architektury neogotyckiej. Obiekt, choć niewielki, jest usytuowany na zamknięciu perspektywy przebiegającej obok ważnej drogi Lubień – Mszana Dolna. Stąd też szczególną rolę odgrywa w bryle kościoła pojedyncza wieża akcentująca wejście do świątyni. Układ przestrzenny obiektu, jak i bryła kościoła czerpią pełną garścią z historycznych przykładów architektury gotyckiej, ale także romańskiej i renesansowej.

EN

The work is a continuation of research on less known works of the Krakow architect Jan Sas-Zubrzycki located in Lesser Poland. The study discusses the church erected by Sas-Zubrzycki in Kasinka Mała, which was consecrated in 1913. It is one of the less well known works by that architect, built in the style set within the trend of neo-Gothic architecture propagated by the author and characteristic for his projects. Though small, the object is situated so as to close the perspective of the important road Lubień – Mszana Dolna running nearby. Hence a particular role in the bulk of the church is played by the single tower highlighting the entrance to the shrine. The spatial layout of the object and the bulk of the church itself draw extensively on historic examples of the Gothic, as well as Romanesque and Renaissance architecture.

8

A few reflections about monument conservation sketched with an architecture historian's pen in other words between Bremerhaven, Paris and Glasgow

Tołłoczko Z.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2015

|

Y. 112, iss. 6-A

217--231

EN

The aim of the essay is to remind people of selected realizations done during the last two decades of the 20th c. targeted at the rescue, restoration and enlivening objects of the 19th c. architecture. They were created in the period of industrial revolution, when the turn of the century became the past, remaining a valuable relic of the past and serves new aims, cultivating both old-time and restored functional, aesthetic and artistic values.

PL

Celem niniejszego artykułu jest przypomnienie niektórych wykonanych w latach ostatnich dwóch dekad XX wieku realizacji mających za zadanie uratowanie przed zagładą, restaurację i wlanie nowego życia w obiekty architektury XIX wieku. Powstałe one w okresie rewolucji przemysłowej, kiedy to ówczesny przełom historii świata przeszedł w XXI wieku do historii, stanowiąc cenną pamiątkę przeszłości, i służy nowym celom, pielęgnując jednocześnie dawne, ale również odnowione wartości funkcjonalne, estetyczne i artystyczne.

9

Neoklasycyzm i neoklasycyzmy w architekturze Polski i Łotwy. Część II. Z badań nad problematyką neoklasycyzmu w architekturze pałacowo-dworkowej na przykładzie rezydencji w Mezotne, Durbes, Zentenes, Kazdangas, Rembates, Dzerbenes, Konstantynowie oraz Czerwonogrodzie

Tołłoczko Z.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2014

|

Nr 39

9--29

PL

Niniejszy esej jest próbą zwięzłego ujęcia cech charakterystycznych dla łotewskiego i polskiego neoklasycyzmu. W tej części studium autorka skupiła swą uwagę na architekturze prowincjonalnej (krajowej), wyróżniając podobieństwa i różnice w architekturze obydwu krajów. Jednocześnie niniejszy tekst uzupełniony został uwagami na temat historyczno-eklektycznych przykładów łączenia neoklasycyzmu z neogotykiem, zawiera również porównanie z innymi obszarami dawnego Królestwa Polskiego.

EN

This essay is an attempt at a brief description of features characteristic for the Latvian and Polish neo-classicism. In this part of the study the author focuses her attention on provincial architecture (national) highlighting similarities and differences in the architecture of both countries. At the same time, this text was complemented with remarks concerning the historic-eclectic examples of combining neoclassicism and neo-Gothic, and additionally comparing it with other areas of the former Kingdom of Poland.

10

Oranżeria w zespole dworsko-parkowym w Witulinie

Przesmycka Elżbieta, Boguszewska Kamila

Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych

|

2013

|

T. 9, nr 2

43--48

PL

Budynki oranżerii były bardzo popularne w XIX w. na terenie dawnej Rzeczypospolitej. Stanowiły one nieodłączny element założeń rezydencjonalnych. W zależności od charakteru założenia budynki oranżerii otrzymywały różnorodną formę architektoniczną. Oprócz budowli reprezentacyjnych powstawały również mniejsze cieplarnie, często drewniane, usytuowane na granicy ogrodów użytkowych. Artykuł przedstawia przykład właśnie tego typu budynku.

EN

Conservatory buildings were very popular in the nineteenth century. They were an integral part of residential estate. Depending on the character of the assumption conservatory buildings received varied architectural form. Apart to the representational structures, smaller, wooden greenhouses were designed. This kind of buildings were located on the border of residen-tial gardens. The article presents an example of this type of building.

11

Ze studiów nad recepcją problemów architektury między neoklasycyzmem i historyzmem w sztuce krajów nordyckich XIX wieku

Tołłoczko T., Tołłoczko Z.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2012

|

Nr 32

7-30

PL

Celem zaprezentowanego w tym miejscu eseju jest zapoznanie czytelnika polskiego z, niestety niedocenianą nadal, architekturą krajów skandynawskich i Finlandii w dziewiętnastym stuleciu. Podstawową trudnością niniejszego opracowania pozostaje nader skromna, wręcz uboga, baza źródłowa w literaturze polskiej o neoklasycyzmie, historyzmie i eklektyzmie w tym regionie północnej Europy. Tym problemem interesował się niegdyś Piotr Krakowski, współtwórca, wraz z Zofią Ostrowską-Kębłowską, podwalin wiedzy na temat środkowoeuropejskiego historyzmu i eklektyzmu. Przedmiotowy esej jest przeto hołdem złożonym pamięci Profesora Piotra Krakowskiego, który onegdaj zachęcił niżej podpisanych autorów do wypełnienia znaczącego naukowego niedostatku wiedzy o architekturze tego obszaru kultury europejskiej.

EN

The aim of this essay is acquainting the Polish leader with the still not sufficiently appreciated architecture of the Scandinavian countries and Finland in the nineteenth century. The basic diffi culty in this study has been an extremely limited, not to say poor, resource base in Polish literature concerning neo-classicism, historicism and eclecticism in that region of northern Europe. The problem was once of interest to Piotr Krakowski who, together with Zofi a Ostrowska-Kębłowska, created the foundations of knowledge concerning the centralEuropean historicism and eclecticism. The current essay is therefore a homage paid to the memory of Professor Piotr Krakowski who once encouraged the authors of this article to fi ll in the signifi cant scientifi c gap in the knowledge regarding architecture of this area of European culture.

12

Neogotycka cerkiew Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Stargardzie Szczecińskim. Cz. 2, Projekt konserwatorski

Rutyna H.

Przestrzeń i Forma

|

2012

|

nr 18

255--274

PL

Neogotycka cerkiew pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Stargardzie Szczecińskim została wzniesiona145 lat temu, a na przestrzeni lat jej istnienia budynek nie przeszedł żadnych gruntownych remontów. Szczegółowe badanie obiektu nastąpiło pod koniec 2010 roku w ramach przygotowania do kapitalnego remontu konserwatorskiego zabytku.

EN

Neo-Gothic Orthodox church of Holy Apostle St. Peter and St. Paul in Stargard Szczeciński was built 145 years ago, and over the years of its existence the building has not had any fundamental overhaul A detailed examination of this property was undertaken in late 2010 in preparation for the monument conservation of overhaul.

13

Neogotycka cerkiew Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Stargardzie Szczecińskim. Cz. 1, Architektura i stan zachowania

Rutyna H.

Przestrzeń i Forma

|

2012

|

nr 17

503--516

PL

Neogotycka cerkiew pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Stargardzie Szczecińskim została wzniesiona145 lat temu, a na przestrzeni jego istnienia budynek nie przeszedł żadnych gruntownych remontów. Szczegółowe badanie obiektu nastąpiło pod koniec 2010 roku w ramach przygotowania do kapitalnego remontu konserwatorskiego zabytku.

EN

Neo-Gothic Orthodox church of the Holy Apostol St.Apostles Peter and St. Paul in Stargard Szczeciński was built 145 years ago, and over the years its existence the building has not passed any fundamental overhaul. Detailed examination this property was in late 2010 as a preparation for the overhaul monument conservation.

14

Kościół Ducha Świętego w Stargardzie Szczecińskim. Cz. 3, Zabytek i wartości

Rutyna H.

Przestrzeń i Forma

|

2012

|

nr 18

275--290

PL

Neogotycki kościół Świętego Ducha w Stargardzie Szczecińskim został wzniesiony 135 lat temu, a na przestrzeni jego istnienia budynek nie przeszedł żadnych gruntownych remontów. Gruntowne badanie obiektu nastąpiło na przełomie 2008 i 2009 roku w ramach przygotowania do kapitalnego remontu konserwatorskiego wieży i dachu nad korpusem.

EN

The neo-Gothic church of the Holy Spirit in Stargard was built 135 years ago, and over the building of its existence has not passed any renovations.. The main study of this property was at the turn of 2008 and 2009 to prepare for overhaul of restoration of the tower and the roof of the housing.

15

Kościół Ducha Świętego w Stargardzie Szczecińskim. Cz. 2, Konstrukcja i stan zachowania

Rutyna H.

Przestrzeń i Forma

|

2012

|

nr 17

485--502

PL

Neogotycki kościół Świętego Ducha w Stargardzie Szczecińskim został wzniesiony 135 lat temu, a na przestrzeni jego istnienia budynek nie przeszedł żadnych gruntownych remontów. Gruntowne badanie obiektu nastąpiło na przełomie 2008 i 2009 roku w ramach przygotowania do kapitalnego remontu konserwatorskiego wieży i dachu nad korpusem.

EN

The neo-Gothic church of the Holy Spirit in Stargard was built 135 years ago, and over the building of its existence has not passed any renovations. Thorough examination of the object occured at the turn of 2008 and 2009, in preparation for preservationist overhaul of the tower and a roof over their corps.

16

Neogotycki kościół Ducha Świętego w Stargardzie Szczecińskim. Cz. 1.: Architektura

Rutyna H.

Przestrzeń i Forma

|

2011

|

nr 16

589-608

PL

Neogotycki kościół Świętego Ducha w Stargardzie Szczecińskim to świątynia jednonawowa lecz dająca wrażenie trójnawowej. Została wzniesiona na planie prostokąta zbliżonego do kwadratu (19,00 x 23,50 m) i przekryta dwuspadowym dachem. Od zachodu nawa łączy się z prezbiterium zbudowanym na części ośmioboku, a od strony wschodniej z masywną wieżą zwieńczonym ceglanym hełmem o ponad 50-metrowej wysokości. Dominującym materiałem jest czerwona cegła.

EN

Neo-gothic Holy Spirit church in Stargard Szczeciński is a one-nave temple, but it gives an impression of a three-nave construction. It was built on a rectangle plan close to a square (19.00 x 23.50.), covered with a gable roof. From the west the nave connects with the presbytery built on a part octagon, and from the east with a massive tower topped with a brick cupola over 50-meter high. Red brick is the dominant material.

17

Rewaloryzacja neogotyckiej wieży kościoła pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny w Chojnie

Nowaczyk S., Płotkowiak M.

Inżynieria i Budownictwo

|

2011

|

R. 67, nr 5

239-242

PL

Zagadnienia historyczne oraz pierwszy etap zabezpieczenia technicznego neogotyckiej wieży kościoła omówiono w nrze 5/1999 "Inżynierii i Budownictwa". W niniejszym artykule zawarto opis rozwiązań projektowych oraz przebiegu remontu z lat 1999-2009.

EN

This article constitutes a continuation of the text published in issue No 5/1999 of "Inżynieria i Budownictwo" where historical matters and the first step of structural reinforcement neo-Gothic tower of the Virgin church in Chojna were discussed. This publication contents a description of employed design solutions and renovation procedure of the years 1999-2009.

18

Romańskie i gotyckie inspiracje w detalu architektonicznym krakowskich świątyń przełomu XIX i XX wieku : modyfikacja języka przeszłości

Czechowicz J.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2011

|

R. 108, z. 4-A/2

80--85

PL

Z upływem czasu następuje nieustanny proces modyfikacji formy architektonicznej. Na przykładzie krakowskiej architektury sakralnej z drugiej połowy XIX wieku i początków XX wieku można prześledzić proces równoległego trwania i przemijania architektury. Cechował się on tendencją XIX-wiecznych twórców do korzystania ze średniowiecznych wzorców, z jednoczesną próbą ich przekształcania i wprowadzania nowych kompozycji, wzbogacających rodzimą architekturę.

EN

With time we are observing the constant process of the alteration of the architectural form. On the example of Cracow sacred architecture from the second-half of the 19th century and beginnings of the 20th century it is possible to trace the process of parallel lasting and passing of architecture. He was marked the 19th century architects of using of medieval standards, with the simultaneous attempt to transform them and leading new composition, enriching native architecture.

19

Renowacja hełmu wieży kościoła pw. świętych Apostołów Piotra i Pawła w Katowicach

Pająk Z., Drobiec Ł.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2005

|

Nr 17

36--40

20

'Wielkie katedry' w dorzeczu Narwi i Biebrzy

Jabłoński K. A.

Zeszyty Naukowe Politechniki Białostockiej. Architektura

|

1999

|

Z. 18

149-163

PL

W drugiej połowie XIX wieku, kiedy to carat wprowadził znaczne obostrzenia wobec Polaków i Kościoła Katolickiego, nastąpił zastój w katolickim budownictwie sakralnym. Ożywienie ruchu budowlanego nastąpiło w końcu dziewiętnastego i na początku dwudziestego stulecia. Wzniesione wówczas na Ziemi Białostockiej kościoły w Dąbrowie Białostockiej, Janowie, Korycinie i Białymstoku były wielkimi, trójnawowymi świątyniami, o dwuwieżowych elewacjach, i swymi kształtami nawiązywały do gotyckich katedr zachodnioeuropejskich. Szczególne natężenie budownictwa sakralnego nastąpiło po wydaniu przez cara ukazu tolerancyjnego w 1905 roku. Wznoszone wówczas kościoły odznaczały się mniejszymi rozmiarami, lecz i wtedy pojawiały się nieliczne projekty wielkich katedr, czego przykładem są projekty świątyń dla Krynek i Goniądza.

EN

In the second half of the 19th century, when the Tsar introduced substantial restrictions against Poles and the Catholic Church, there was a considerable regress in the constructions of new Catholic churches. However, the situation changed by the end of 19th century and at the beginning of the 20th century. Churches built at that time in the Białystok region such as in Dąbrowa Białostocka, Janów, Korycin and Białystok were big, with three naves and two tower facades; their design related to gothic West European cathedrals. Particular intensification of sacral aedification was noted after the Tsar's tolerance decree of 1905. The churches built after that time were of smaller dimensions, but even then a small number of designs of large cathedrals like the ones for Krynki and Goniądz were produced.