Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Uwarunkowania prawne stosowania dodatku kwasu siarkowego do gnojowicy w celu zmniejszenia strat azotu

Wardal Witold J., Kierończyk Marek, Barwicki Jan, Borek Kinga, Mazur Kamila, Konieczna Anita

Przemysł Chemiczny

|

2019

|

T. 98, nr 8

1179--1183

2

Wpływ związków fosforu zawartych w osadach ściekowych na wzrost rzepaku

Pyrak M., Worwąg M.

Inżynieria i Ochrona Środowiska

|

2018

|

T. 21, nr 1

67--78

EN

Phosphorus is an element frequent in natural environment. It is necessary for the proper functioning of plants. Throughout the world are used phosphate fertilizers to improve soil quality in crop fields to create the best conditions for plant breeding. This fertilizers are produced from phosphate rock, whose high rate of exploitation may lead to depletion of natural phosphorus deposits over the next several decades. Therefore, there is an increasing interest in the effective use of waste containing large amounts of phosphorus compounds, which include sewage sludge. The main goal was to analyze the effect of the addition of phosphorus compounds contained in sewage sludge and mineral fertilizer on the growth and biomass of rapeseed Brassica napus L. ssp. napus. The essence of research was a 4-week, sterile culture of in vitro rapeseed on media prepared from soil extracts with the addition of mineral fertilizer and sewage sludge from “WARTA” wastewater treatment. At the end of breeding, a plant analysis was carried out in terms of the amount of seeds sprouted, length, weight and percentage of water content in above-ground parts and rapeseed roots. The obtained results indicate that sewage sludge, both in comparison to the control sample as well as the sample with mineral fertilizer, had a positive effect on the germination rate and overall plant growth. Compared sample with control sample, the aboveground parts in sample with addition of sewage sludge were longer on average 2.7 cm, they had a larger mass on average 0.1 g and it was better hydrated about 0.9%. Roots also were longer on average 9.4 cm and have larger mass on average 0.03 g.

PL

Fosfor jest pierwiastkiem biogennym niezbędnym do prawidłowego wzrostu roślin. Na całym świecie stosuje się nawozy fosforowe w celu polepszenia jakości gleby na polach uprawnych, aby stworzyć jak najlepsze warunki do hodowli roślin. Nawozy są wytwarzane z fosforytów, których wysokie tempo eksploatacji może doprowadzić do wyczerpania naturalnych złóż fosforu w ciągu najbliższych kilkudziesięciu lat. Dlatego wzrasta zainteresowanie w dziedzinie efektywnego wykorzystania odpadów o dużej zawartości związków fosforu, do których należą m.in. osady ściekowe. Celem pracy jest analiza wpływu dodatku związków fosforu zawartych w osadach ściekowych i nawozie mineralnym na wzrost i biomasę rzepaku Brassica napus L. ssp. napus. Istotę badań stanowi 4-tygodniowa, sterylna hodowla in vitro rzepaku na pożywkach sporządzonych z wyciągów glebowych z dodatkiem nawozu mineralnego oraz osadów ściekowych pochodzących z Oczyszczalni Ścieków „WARTA”. Po zakończeniu hodowli analizę roślin przeprowadzono pod względem liczby wykiełkowanych nasion, długości, masy oraz procentowej zawartości wody w częściach nadziemnych i korzeniach rzepaku. Z uzyskanych wyników wywnioskowano, że osady ściekowe, zarówno w porównaniu z próbą kontrolną, jak i z próbą z nawozem mineralnym, mają pozytywny wpływ na szybkość kiełkowania i ogólny rozwój roślin. W porównaniu z próbą kontrolną części nadziemne roślin są dłuższe o średnio 2,7 cm, posiadają większą o średnio 0,1 g masę oraz są lepiej uwodnione o ok. 0,9%. Korzenie również są dłuższe o średnio 9,4 cm oraz charakteryzują się zwiększoną masą o około 0,03 g.

3

Możliwości zastosowania ekstraktów roślinnych zawierających związki fenolowe w rolnictwie ekologicznym

Korzeniowska K., Żmudzki S., Ambroziak K., Wieczorek P. P.

Przemysł Chemiczny

|

2017

|

T. 96, nr 7

1518--1522

PL

Ekstrakty roślinne są źródłem cennych składników, które mogą być wykorzystane w wielu gałęziach przemysłu. Związki bioaktywne wyodrębniane z surowców pochodzenia naturalnego wykazują, oprócz właściwości leczniczych, również potencjał do wzrostu i rozwoju roślin, chroniąc je przed stresem biotycznym i abiotycznym. Zainteresowanie ekstraktami roślinnymi nieustannie wzrasta w związku z tendencjami nowoczesnego rolnictwa, które biorą pod uwagę efektywność, niskie koszty, ale przede wszystkim ochronę środowiska. W ostatnich latach wiele uwagi poświęcono preparatom powstałym na bazie naturalnych substancji i możliwości ich zastosowania w uprawie roślin. Dlatego też poszukuje się surowców, których ekstrakty mogą pełnić funkcję biostymulatorów oraz środków ochrony roślin i mogą być wykorzystane jako komponenty „naturalnych” nawozów.

EN

A review, with 36 refs., of the title compds. and their applications as biostimulators, plant protection agents and natural fertilizers.

4

Changes of selected physical soil properties under maize grown for silage in monoculture as a result of introduction of intercrop, straw or natural fertilizers

Sulewska H., Ratajczak K., Piekarczyk J., Niewiadomska A.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2017

|

Vol. 62, nr 4

156--161

EN

In the years 2005-2008, the trials were established on two soils, rye and wheat complexes in Swadzim, in the fields of the Experimental and Didactic Station Gorzyń, of the Poznań University of Life Sciences. The purpose of the study was to determine changes in selected physical properties of soils under the influence of natural fertilizers, straw or winter intercrop under maize grown for silage in monoculture. It has been shown that the use of slurry on class IIIa soil has reduced soil compactness in all studied layers. The plowing of winter intercrop on both soil classes led to their drying, especially on the lighter soil. Systematic fertilization of straw with slurry of class IIIa soil, and on the IVb soil with a full dose of manure, slurry with straw and winter intercrop increased the field water content of the soil. Lower volumetric density was observed on class IIIa soil after plowing the full dose of manure, and on class IVb soil after the use of winter intercrop.

PL

W latach 2005-2008 w Swadzimiu, na polach Zakładu Doświadczalno-Dydaktycznego Gorzyń, należącego do Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, przeprowadzono badania na dwóch kompleksach glebowych, żytnim i pszennym dobrym. Celem badań było określenie zmian wybranych właściwości fizycznych gleb pod wpływem stosowania nawozów naturalnych, słomy bądź międzyplonu ozimego pod kukurydzą uprawianą na kiszonkę w monokulturze. Wykazano, że stosowanie gnojowicy na glebie klasy IIIa zmniejszało zwięzłość gleby we wszystkich badanych warstwach. Przyorywanie poplonu ozimego na obu klasach gleby prowadziło do jej przesuszania, szczególnie wyraźnego na glebie lżejszej. Systematyczne nawożenie słomą z gnojowicą gleby klasy IIIa, a na glebie klasy IVb pełną dawką obornika, słomą z gnojowicą oraz poplonem ozimym zwiększało polową pojemność wodną gleb. Gleba klasy IIIa po przyorywaniu pełnej dawki obornika natomiast gleba klasy IVb po stosowaniu poplonu ozimego charakteryzowały się mniejszą gęstością objętościową.

5

Quality of shallow groundwater and manure effluents in a livestock farm

Smoroń S.

Journal of Water and Land Development

|

2016

|

no. 29

59--66

EN

The aim of the study was to assess the quality of shallow groundwater on the site pens and runoff from livestock manure heaps, in three selected farms involved in animal production and vegetable crops in the area of Plateau Proszowice. The analysis mainly included water from farm wells and effluents from manure. Additionally, water from drainage ditch running nearby farms was collected, before inflow of effluent (i.e. ditch water without manure effluent) and below inflow of effluent from heap of manure (i.e. ditch water containing manure effluent). Samples of the research material were collected from April 2012 to March 2014 at monthly intervals and analysed for the content of NO3-N, NH4-N, PO4-P, K, Na and Cl. Based on the obtained results it was found that water from the farm wells near the livestock buildings and from manure storage sites, was heavily polluted by the majority of these contaminants. The highest concentration of these pollutants, except for the NO3-N, was found in manure effluent – it exceeded a few dozen to a few hundred to any standards for water quality. There was also a significant deterioration in the quality of drainage ditch water because of the penetration of contaminants into ditch water from heaps of improperly stored manure. The water of the farm wells was characterized by excessive concentrations of NO3-N which disqualified it for drinking purposes.

PL

Celem pracy była ocena jakości płytkich wód gruntowych na terenie zagrody i odpływów ze stert obornika w trzech wybranych gospodarstwach zajmujących się produkcją zwierzęcą i uprawą warzyw na obszarze Płaskowyżu Proszowickiego. Analizowano zwłaszcza wodę ze studni zagrodowych i odcieków obornikowych. Dodatkowo w jednym przypadku pobierano wodę z rowu melioracyjnego biegnącego w pobliżu zagrody, przed i poniżej dopływu wycieku ze sterty obornika. Próbki materiału badawczego pobierano co miesiąc od kwietnia 2012 do marca 2014 r. i analizowano je pod kątem zawartości N-NO3, N-NH4, P-PO4, K, Na, Cl. Na podstawie uzyskanych wyników badań stwierdzono, że woda ze studni zagrodowych w pobliżu budynków inwentarskich i miejsc składowania obornika była bardzo zanieczyszczona większością wymienianych substancji chemicznych. Największe stężenie składników z wyjątkiem N-NO3, stwierdzono w odcieku obornikowym – przekraczały one nawet od kilkudziesięciu do kilkuset razy wszelkie normy jakości dotyczące środowiska wodnego. Zaobserwowano również znaczne pogorszenie jakości wody w okresie badań z rowu melioracyjnego, do którego przenikały zanieczyszczenia ze sterty niewłaściwie składowanego obornika. Woda studni zagrodowych cechowała się nadmiernym stężeniem N-NO3, co dyskwalifikowało ją do celów pitnych.

6

Stan aktualny i tendencje rozwoju w gospodarce nawozami naturalnymi w Polsce

Czekała W.

Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska

|

2015

|

Vol. 17, nr 1

39--45

PL

Jednym z najważniejszych działów rolnictwa jest produkcja zwierzęca. Jej znaczenie wynika z możliwości uzyskania od zwierząt różnorodnych surowców, wśród których dominuje mięso. Integralnym elementem chowu zwierząt jest powstawanie odchodów na terenie gospodarstwa. Z tego względu należy prowadzić działania mające na celu nie tylko ograniczenie możliwości ich negatywnego wpływu na środowisko, ale także zadbać o wykorzystanie ich potencjału nawozowego.

EN

Animal production is considered to be one of the most important sectors in agriculture. This is due to the fact that there is a number of animal products that can be obtained from animal feedstock. Animal husbandry - as an integral element of animal production - generates significant quantities of livestock manure that can have negative impacts on the environment. Therefore, there is a need to undertake actions that would allow reduction of negative impacts and use of livestock manure as a fertilizer.

7

Wpływ zróżnicowanego nawożenia i uwilgotnienia na zawartość fosforu w glebie i runi łąki trwałej grądowej

Mendra M., Ducka M.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2013

|

T. 13, z. 3

105--114

PL

Badania prowadzono na łące trwałej położonej w siedlisku grądowym, na czarnej ziemi zdegradowanej w Falentach, w latach 2009–2011. Czynnikami badawczymi były cztery poziomy nawożenia mineralnego i dwa nawożenia naturalno-mineralnego w warunkach optymalnego uwilgotnienia (obiekty nawadniane) i okresowych niedoborów wody (bez nawodnień). Dodatkowo ustanowiono obiekt nawożony dawką azotu 180 kg·ha-¹, na którym od 1997 r. zaniechano nawożenia fosforem. Celem pracy była ocena wpływu nawożenia mineralnego i naturalno-mineralnego oraz stanu uwilgotnienia gleby na zawartość fosforu w runi łąkowej i zasobność gleby w ten składnik. Nie stwierdzono istotnych różnic w plonowaniu obiektu pozbawionego nawożenia fosforem (N-180bis), w porównaniu z innymi obiektami, na których stosowany był ten składnik oraz taka sama dawka azotu w formie mineralnej (N-180) i naturalno-mineralnej (G1). W trakcie badań stwierdzono wyraźną tendencję obniżania się odczynu na wszystkich obiektach nawozowych w obu badanych warstwach gleby. Najmniejsze wartości pH stwierdzono na obiektach o najwyższych dawkach azotu w formie mineralnej (N-240). Nawożenie gnojówką łagodziło skutki zakwaszenia badanej gleby na obiektach doświadczenia, stabilizując jej odczyn. Badana gleba uplasowała się w zakresie dużej zasobności w fosfor, nawet na obiekcie, na którym od 14 lat nie stosowano nawożenia tym składnikiem. Zawartość fosforu w runi z obiektów nawożonych fosforem przekraczała granice optymalnej zawartości. Niewiele mniejszą zawartość fosforu, mieszczącą się w granicach optimum, oznaczono w runi z obiektów pozbawionych nawożenia fosforowego.

EN

Studies were carried out on permanent dry meadow situated on black degraded earth in Falenty in the years 2009–2011. Experimental factors consisted of four levels of mineral fertilisation, two levels of organic-mineral fertilisation at optimum moisture (irrigated objects) and at periodical water deficits (without irrigation). An additional object was fertilised with 180 kg·ha-¹ but phosphorus fertilisation had been abandoned since 1997 there. The study was aimed at assessing the effect of mineral and organic-mineral fertilisation and of soils moisture on phosphorus content in meadow sward and in soil. No significant differences were found in yielding between the object devoid of phosphorus fertilisation (N-180bis) and other objects fertilised with phosphorus and the same dose of nitrogen in both mineral (N-180) and organic-mineral (G1) form. A distinct trend of decreasing pH was found in all fertilisation variants in both analysed soil layers. The lowest pH was found in meadows fertilised with the highest doses of mineral N (N-240). Fertilisation with liquid manure mitigated the effect of soil acidification in experimental objects and stabilised soil pH. Analysed soil was rich in phosphorus even in the object not fertilised with this nutrient for 14 years. Phosphorus content in the sward from variants fertilised with phosphorus exceeded the optimum values. Slightly smaller phosphorus content, within the optimum limits, was determined in the sward from object devoid of phosphorus fertilisation.

8

Ocena efektywności stosowania dodatku bakteryjnego do zakiszania runi łąkowej nawożonej nawozami naturalnymi

Wróbel B., Zielińska K.J., Fabiszewska A. U.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2013

|

Vol. 58, nr 4

233--237

PL

Celem badań było określenie wpływu stosowania dodatku bakteryjnego zawierającego kultury bakterii kwasu mlekowego do zakiszanej runi łąkowej z łąki nawożonej nawozami naturalnymi na jakość, wartość pokarmową i obecność szkodliwych mikroorganizmów. Porównywano trzy formy nawożenia: nawozami mineralnymi NPK (kontrola), obornikiem (50 t ha-1) i gnojówką (30 m3 ha-1). Ruń łąkową z I pokosu po wstępnym podsuszeniu (40% sm) zakiszono w dużych belach cylindrycznych z dodatkiem i bez dodatku preparatu bakteryjnego zawierającego wyselekcjonowane szczepy bakterii fermentacji mlekowej. W próbach kiszonki podobnie jak w zielonce oceniano zawartości składników pokarmowych. W próbach kiszonek ponadto oceniano poziom suchej masy, wartość pH świeżej masy kiszonki, zawartość kwasu mlekowego, lotnych kwasów tłuszczowych i udział amoniaku, liczebność drożdży i grzybów pleśniowych i innych drobnoustrojów. Stwierdzono istotny wpływ nawożenia i stosowania dodatku bakteryjnego na jakość kiszonki. Kiszonki z runi nawożonej obornikiem charakteryzowały się istotnie wyższym stężeniem amoniaku, niższą zawartością kwasu mlekowego i kwasów tłuszczowych niż kiszonki z obiektów nawożonych NPK. Zastosowanie dodatku bakteryjnego do runi z obiektów nawożonych nawozami naturalnymi poprawiło jakość i wartość pokarmową kiszonek. Wartości TDN, DMI i RFQ w kiszonkach sporządzonych z dodatkiem bakteryjnym były wyższe niż w kiszonce kontrolnej.

EN

The aim of this study was to evaluate the effect of bacterial inoculate treatment of sward from grassland fertilized with solid manure and liquid manure on quality, nutritive value and microflora of grass silage. Three fertilizers were compared: mineral NPK (control), solid manure (50 t ha-1) and liquid manure (30 m3 ha-1). Pre-wilted herbage (40% DM) from the first cut of grassland was ensilaged in big cylindrical bales with and without addition of bacterial inoculate containing lactic acid bacteria. In herbage and silage samples the content of nutritive components was evaluated. In obtained silages the dry matter content, pH, fermentation products, yeasts, moulds and some bacteria count were evaluated. Significant influence of fertilization and inoculate treatment on silage quality was stated. Silages made from sward fertilized with manure had significantly higher ammonia concentration, lower content of lactic acid and fatty acids than silages from objects fertilized with NPK. The addition of bacterial inoculants to sward from objects fertilized with natural fertilizers improved quality and nutritive value of silages. TDN, DMI and RFQ values were higher in inoculated silages than in untreated silages.

9

Degradacja runi łąkowej w warunkach optymalnego uwilgotnienia i zróżnicowanego nawożenia

Ducka M., Barszczewski J.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2012

|

T. 12, z. 3

39-51

PL

Badania prowadzono w latach 2006-2011 na doświadczeniu łanowym, na łące trwałej deszczowanej, położonej na glebie mineralnej w Falentach. Celem badań było określenie wpływu zróżnicowanego nawożenia mineralnego oraz organiczno-mineralnego na skład botaniczny i plonowanie runi łąkowej w warunkach optymalnego uwilgotnienia. W okresie badań wyróżniono dwa etapy - pierwszy obejmował lata 2006-2008, drugi 2009-2011. W pierwszym etapie stosowano wyższy poziom nawożenia, a w drugim niższy. Zmniejszenie od 2009 r. ilości stosowanych nawozów nie wpłynęło ujemnie na wielkość plonów na odpowiadających sobie obiektach doświadczenia. Plonowanie łąki było dodatnio skorelowane z poziomem nawożenia. Obok nawożenia, na poziom plonowania oraz zmiany w składzie runi łąkowej wpłynęły wysokie opady w latach 2010-2011. Stwierdzono, że stosowane sposoby nawożenia przyczyniły się do zwiększenia udziału ziół i chwastów, a zmniejszenia udziału traw i roślin bobowatych, niezależnie od poziomu nawożenia. Wśród traw na większości obiektów dominowała wiechlina łąkowa (Poa pratensis L.). W warunkach ekstensywnego nawożenia duży udział w runi miała także kostrzewa czerwona (Festuca rubra L.), a w warunkach intensywnego nawożenia azotem - kupkówka pospolita (Dactylis glomerata L.) i perz właściwy (Elymus repens (L.) Gould). Udział chwastów dwuliściennych w runi, zwłaszcza szczawiu zwyczajnego (Rumex acetosa L.), mniszka pospolitego (Taraxacum officinale F.H. Wigg.) oraz szczawiu tępolistnego (R. obtusifolius L.) zwiększał się wraz z poziomem nawożenia, powodując znaczne przerzedzenie i szybszą degradację runi.

EN

The study was carried out in the years 2006-2011 in a plot experiment on permanent sprinkled meadow situated on mineral soil in Falenty. The effect of fertilisation with mineral fertilisers and liquid manure on botanical composition and yield of meadow sward was compared. The experiment was performed in two stages: the first in the years 2006-2008, the second - in 2009 to 2011. In the first stage a higher level of fertilisation was applied than in the second. Reduced fertilisation from 2009 did not affect negatively the yields of corresponding experimental objects. Meadow Fielding was positively correlated with the level of fertilisation. Apart from fertilisation, the yield and composition of meadow sward were affected by a high rainfall in the years 2010-2011. It was found that the applied methods of fertilisation increased the proportion of herbs and weeds and decreased the share of grasses and legumes irrespective of fertilisation rate. The common meadow grass (Poa pratensis L.) dominated in most experimental objects. At extensive fertilisation, the red fescue (Festuca rubra L.) constituted a large proportion of the sward. Under intensive nitrogen fertilisation a large part of the sward was occupied by the cock's-foot (Dactylis glomerata L.) and couch grass (Elymus repens (L.) Gould). Increasing rate of nitrogen fertilisation increased the share of dicotyledonous weeds in the sward, especially the common sorrel (Rumex acetosa L.), common dandelion (Taraxacum officinale F.H. Wigg.) and broad-leaved dock (R. obtusifolius L.) and resulted in significant thinning and faster degradation of the sward.

10

Bilans wybranych makroskładników łąki trwałej nawożonej nawozami mineralnymi i naturalnymi

Barszczewski J., Ducka M.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2012

|

T. 12, z. 1

7-23

PL

Badania prowadzono w latach 2006-2009 w Zakładzie Doświadczalnym Instytutu Technologiczno-Przyrodniczego w Falentach, na doświadczeniu łanowym na łące trwałej, w warunkach grądu właściwego na czarnej ziemi zdegradowanej o składzie granulometrycznym gliny lekkiej pylastej. W prowadzonych badaniach porównywano efekty nawożenia nawozami mineralnymi na dwóch poziomach - 60 kg N·ha-¹ (N/60) i 90 kg N·ha-¹ (N/90) oraz obornikiem i gnojówką na tych samych poziomach nawożenia. Najmniejsze roczne plony suchej masy, wśród porównywanych, uzyskiwano na obu poziomach na obiekcie nawożonym wyłącznie obornikiem. Największe roczne plony suchej masy w kolejnych latach uzyskiwano na obiekcie nawożonym nawozami mineralnymi na drugim poziomie (NPK/90) oraz na tym samym poziomie, stosując gnojówkę (G/90). Bilans azotu wykazał duże ujemne salda na wszystkich badanych obiektach, niezależnie od sposobu nawożenia. Najmniejsze sumaryczne saldo fosforu, wynoszące 6,4 kg P·ha-¹ w czteroletnim okresie, stwierdzono na obiekcie nawożonym obornikiem na pierwszym poziomie (O/90). Największe wartości sald fosforu, stanowiące ok. 69,8 kg P·ha-¹ odnotowano na obu sposobach nawożenia nawozami naturalnymi na drugim ich poziomie, czego negatywnym skutkiem było wprowadzanie do gleby nadmiernych ilości fosforu i jego rozpraszanie do środowiska, grożące eutrofizacją wód. Salda bilansu potasu wykazywały wysoce ujemne wartości na wszystkich badanych obiektach. Na obiektach nawożonych obornikiem wnoszono wraz z nim duże ilości wapnia, uzyskując dodatnie jego salda bilansowe. Nawożenie gnojówką na obu poziomach znacznie poprawiło salda bilansu wapnia w porównaniu z nawożeniem mineralnym, lecz ich wartości pozostały ujemne. Stosowanie nawozów naturalnych, jak wynika z bilansu wapnia i magnezu, poprawia ich salda i uzupełnia niedobór w glebach oraz w runi łąkowej nawożonej nawozami mineralnymi.

EN

The experimental study was conducted on permanent meadow situated in proper dryground habitat on black degraded soil in the years 2006–2009. The effects of fertilisation with mineral fertilisers, solid and liquid manure at two doses: 60 and 90 kg N·ha-¹ were compared. The lowest annual yields of dry matter were obtained with both N doses in the object fertilised with only manure. The highest annual yields of dry matter in subsequent years were obtained in the object fertilised with mineral fertilisers at the higher dose (NPK/90) and at the same dose when using liquid manure (G/90). Nitrogen balance was largely negative in all studied objects, regardless of fertilisation form. The smallest total balance of phosphorus, amounting 6.4 kg P·ha-¹ for the four-year period, was found in the object fertilised with manure at the lower rate (O/60). The highest values of P balance (69.8 kg P·ha-¹) were recorded with both forms of natural fertilisers applied at the higher rate. This was a negative effect of the excessive amounts of phosphorus introduced to the soil and its dispersion in the environment which could pose a threat of eutrophication. Potassium balance showed highly negative values for all studied objects. Objects fertilised with manure received also large amounts of calcium whose balance was positive. Liquid manure fertilisation at both doses significantly improved the balance of calcium in comparison with mineral fertilisation, though its value still remained negative. The use of natural fertilizers improved the balance of calcium and magnesium and complemented their deficit in soil and meadow sward fertilised with mineral fertilisers.

11

Gospodarka potasem oraz zmiany jakości runi z łąki nawadnianej w świetle wieloletnich badań

Barszczewski J., Ducka M.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2012

|

Vol. 57, nr 3

6-9

PL

Badania przeprowadzono na wieloletnim doświadczeniu ścisłym na łące trwałej grądowej, bezpośrednio po jej renowacji oraz po 15 latach. Celem badań było określenie zachodzących zmian w zakresie zasobności gleby w potas, jej pH oraz składu gatunkowego i gospodarki w runi łąkowej potasem, wapniem i magnezem. W doświadczeniu porównywano efekty trzech poziomów nawożenia mineralnymi formami nawozów: 120, 240 oraz 360 kg Nźha-1oraz dwa organiczno-mineralne na poziomach 240 i 360 kg Nźha-1. W nawożeniu mineralnym stosowano saletrę amonową, superfosfat potrójny oraz sól potasową. W nawożeniu mineralno-naturalnym gnojówka bydlęca pokrywała potrzeby względem potasu, a azot i fosfor uzupełniano do pełnych dawek w powyżej podanych formach mineralnych. Niedobory wodne na wszystkich obiektach uzupełniano poprzez nawadnianie. W okresie 15 lat po renowacji stwierdzono wzrost zawartości potasu w glebie w jej górnych warstwach oraz, na wszystkich obiektach, zwiększenie udziału w runi traw niskich i średnich kosztem traw wysokich, co wyraziło się zmniejszeniem plonów. Mimo rosnącej zawartości potasu w glebie, następowało jego zmniejszenie w runi łąkowej i pogarszający się stosunek K:(Ca i Mg), świadczący o zmniejszającej się jej wartości paszowej.

EN

The study was conducted based on the rigourous long-term experiment on the permanent meadow, immediately after its's renovation and after 15 years. The aim of this study was to determine the changes occurring in the soil richness in potassium, it's pH, species composition and management of potassium, calcium and magnesium in meadow sward. The experiment compared the effects of three levels of mineral fertilization on 120, 240 and 360 kg Nźha-1 levels and two levels of organic-mineral fertilization on 240 and 360 kg Nźha-1 levels. The ammonium nitrate, triple superphosphate and potassium salt was applied in mineral fertilization. The cattle slurry covered needs with the account of potassium in organic-mineral fertilization, nitrogen and phosphorus were filled up to full doses in above given mineral forms. Water deficiencies were supplemented through the irrigation on all objects. 15 years after the renovation a rise in the potassium content was found out in the higher soil layers and increasing the participation in meadow sward of short and middle grasses with cost of tall grasses on all objects, what was expressed with reducing yields. In spite of the increasing potassium content in the soil, its reduction in the meadow sward and the worsening ratio of K:(Ca and Mg) followed, attesting the decreasing fodder value.

12

Wpływ obornika owczego składowanego na zadarnionym stoku górskim na jakość wód spływających

Twardy S., Smoroń S.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2011

|

T. 11, z. 2

165-171

PL

Celem pracy było określenie skutków niewłaściwego składowania obornika owczego na jakość środowiska wodnego. Prześledzono zmiany zawartości N-NO3, N-NH4, PO4, Na i K w odciekach z pryzmy obornika ułożonej na łące górskiej. Tradycyjny jesienno-zimowy termin wywożenia obornika jest podyktowany względami praktycznymi. Pokrywa śnieżna ułatwia bowiem transport obornika z wykorzystaniem sań, zwłaszcza na zboczach o dużym nachyleniu. Wiosną, po zejściu śniegu, obornik jest rozrzucany na powierzchni pól. Wody opadowe oraz roztopowe wymywają składniki nawozowe z tego rodzaju pryzm i spływają one z powierzchni stoku. W badaniach stwierdzono znaczne stężenie składników nawozowych w tych wodach, zwłaszcza o charakterze biogennym, które zanieczyszczają środowisko przyrodnicze.

EN

The objective of the work was to determine the impact of inadequate manure storage in mountain grassland on aquatic environment. Changes in the chemical composition of runoff from manure heaps piled on a hillside meadow in the small Pieniny were analysed. The traditional autumn-winter period of removing manure is dictated by practical aspects. Snow cover facilitates manure transport on sleighs particularly on highly inclined slopes. In the spring, after snow melt, manure is spread on field surface. Precipitation and melt waters leach nutrients from such heaps and carry them down the slope. Studies revealed considerable amount of nutrients which deteriorated the aquatic environment.

13

Ładunek azotu z nawozów naturalnych na obszarze zlewni górnej Wisły

Smoroń S., Twardy S., Kopacz M.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2011

|

T. 11, z. 1

277-288

PL

W pracy analizowano stan pogłowia zwierząt gospodarskich oraz ilość N pochodzącego z nawozów naturalnych, a także dokonano oceny zagrożenia zanieczyszczenia wód azotanami pochodzenia rolniczego, na obszarze zlewni górnej Wisły (po przekrój w Zawichoście). Kodeks dobrej praktyki rolniczej określa, że ze względów środowiskowych ilość azotu w nawozach naturalnych, pochodzących od zwierząt gospodarskich nie powinna przekraczać 170 kg·ha-¹ UR, a obsada zwierząt gospodarskich, nie może być większa niż 1,5 DJP·ha-¹ UR. Do przeprowadzenia obliczeń wykorzystano komputerowy program MacroBil opracowany w Instytucie Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – PIB. Dane liczbowe wprowadzone do programu pochodziły z poszczególnych gmin. Wykorzystano również publikowane wyniki monitoringu wód powierzchniowych z lat 2005-2006. Analiza materiału obliczeniowego wykazała, że produkcja rolnicza cechowała się małą intensywnością, charakterystyczną dla rolnictwa ekstensywnego. Obsada zwierząt wynosiła 0,43 DJP·ha-¹ UR, tj. 28,7% liczby zalecanej ze względów środowiskowych, a średnia dawka N w nawozach naturalnych na tym terenie 33,5 kg·ha-¹ UR, co stanowi ok. 20% maksymalnej dawki określonej w Kodeksie. Tak mała intensywność produkcji rolniczej oznacza, że nie powinno pojawić się zagrożenie zanieczyszczenia środowiska wodnego azotanami ze źródeł rolniczych. Potwierdzają to badania WIOŚ, z których wynika, że maksymalne stężenie NO3 w wodach powierzchniowych tego rejonu sięgało 27,4 mg·dm-³.

EN

The paper deals with the Upper Vistula basin (up to the section at Zawichost). The status of livestock and the amount of N derived from manures was analyzed as well as the risks of water pollution by nitrates from the agricultural sources. The Code of Good Agricultural Practice specifies (for environmental reasons) that the amount of nitrogen in fertilizers originated from livestock should not exceed 170 kg per hectare of agriculture land, and the stocking rate cannot be higher than 1.5 Live stock Unit (LU) per hectare of Agriculture Land (AL). The Macrobil computer program (developed by IUNG-PIB) was used to conduct the calculations. The data for the program originated from the respective communes. The published results of surface water monitoring from the period 2005-2006 were also used. An analysis of calculation showed that agricultural production was described by the low intensity, characteristic for an extensive farming. The stocking rate was 0.43 LU per hectare of AL, i.e. 28.7% of recommended for the environmental reasons. The average rate of nitrogen from natural fertilizers in this area was 33.5 kg per hectare of AL, which is about 20% of the maximum rate set in the Code of Good Agricultural Practice. The risk for the water environment by nitrates from the agricultural sources should not appear with such low-intensity agricultural production. The studies conducted by regional inspectorates for the environment protection confirmed that the maximum concentration of nitrates in the surface waters in this region reached 27.4 mg per litre.

14

Osady ściekowe jako substytut glebowy w procesach remediacji i rekultywacji terenów skażonych metalami ciężkimi

Nowak M., Kacprzak M., Grobelak A.

Inżynieria i Ochrona Środowiska

|

2010

|

T. 13, nr 2

121-131

PL

Osady ściekowe pochodzenia przemysłowego szczególnie z przemysłu spożywczego i drzewnego stanowią doskonały substrat, który można wykorzystać do rekultywacji terenów zdegradowanych pod warunkiem spełnienia przez nie wymogów określonych w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z 2002 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych. Stwierdzono, że osady ściekowe (ze względu na swoje właściwości) mogłyby być również stosowane na terenach skażonych metalami ciężkimi. Przedstawiono wyniki badań wskazujące, iż w osadach pochodzących z oczyszczalni przemysłowych stężenia Pb, Cd, Cr, Ni i Zn były wielokrotnie niższe niż w próbkach z oczyszczalni komunalnych. Ponadto wysoka wilgotność, odpowiednia zawartość materii organicznej, C, N, P, kwasów huminowych oraz najważniejszych grup mikroorganizmów (bakterie, grzyby, promieniowce) sprawia, że mogą one brać udział w szeregu mechanizmów w procesach rekultywacji i remediacji terenów skażonych, a ich aplikacja korzystnie wpływa na parametry gleb zdegradowanych, zanieczyszczonych metalami ciężkimi.

EN

Sewage sludge of industrial origin in particular from the food and the wood industry, is an excellent substrate that can be used for restoration of degraded land, if it meets the requirements specified in the Regulation of the Minister of Environment from 2002 on municipal sewage sludge. It was found that sludge (due to its properties) could also be used in areas contaminated by heavy metals. The results of research indicate that in the sediments from industrial effluent, concentrations of Pb, Cd, Cr, Ni and Zn were many times lower than in the samples from municipal sewage treatment plants. In addition, such features like high humidity, adequate organic matter content, presence of C, N, P, humic acid, and the main groups of microorganisms (bacteria, fungi, actinomycetes) make that the sludge can participate in a series of mechanisms in the processes of reclamation and remediation of contaminated sites and its application improves the performance of degraded soils contaminated with heavy metals.

15

Zmiany zawartości metali ciężkich w glebach pod wpływem kilkunastoletniego nawożenia nawozami naturalnymi

Ociepa E., Pruszek K., Lach J.

Inżynieria i Ochrona Środowiska

|

2008

|

T. 11, nr 3

281-285

PL

Zawartość metali ciężkich w naturalnych nawozach pochodzenia zwierzęcego może być bardzo zróżnicowana, co wynika z warunków chowu zwierząt, zawartości metali w stosowanych paszach, środkach weterynaryjnych itp. Przedstawiono wyniki badań gleb długotrwale nawożonych obornikiem ptasim i trzody chlewnej pod kątem zanieczyszczenia ich metalami ciężkimi. Kilkunastoletnie nawożenie gleby obornikiem ptasim spowodowafo wzrost w tej glebie stężeń Cd, Zn, Pb. Nawożenie obornikiem trzody chlewnej wpłynęło na wzrost stężenia w glebie Cd i Zn. Wzrost zawartości tych metali w glebach można uznać za stosunkowo niewysoki, ponieważ nie spowodował on zmiany przynależności gleby do zerowego stopnia zanieczyszczenia wg klasyfikacji IUNG. Warto podkreślić, że dla kompleksowej oceny wpływu stosowanych nawozów pod kątem zanieczyszczenia środowiska metalami ciężkimi należałoby uwzględnić migrację metali z gleb do roslin oraz wód powierzchniowych i podziemnych.

EN

The content of heavy metals in natural fertilizers of animal origin can be distinctly diversified, that is caused by the conditions of breeding animals, and the metals content in the used feed and in the veterinary medicines etc. In the article there have been presented the results of research on the soils fertilized for a long time by bird dung and by swine dung as regards their pollution by heavy metals. The several-year fertilization of soil by bird dung caused the increase of Cd, Zn and Pb content in this soil. The fertilization by means of swine dung caused the increase of concentration of Cd and Zn in the soil. The increase of the content of these metals in soils can be considered as relatively low because this increase did not cause the change of soil affiliation to the zero class according to IUNG classification. It should be stressed that in order to make the complex evaluation of the influence of the used fertilizers on pollution of natural environment with heavy metals, we should take into consideration the migration of metals from soils into plants and into surface and underground waters.

16

Wpływ długotrwałego nawożenia gleb obornikiem i osadem ściekowym na wzrost zawartości metali ciężkich w glebach

Ociepa A., Pruszek K., Lach J., Ociepa E.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2008

|

Vol. 15, nr 1

103-109

PL

Nawozy i odpady stosowane do celów nawozowych dostarczają glebom próchnicę, a tym samym poprawiają właściwości fizykochemiczne i gospodarkę wodną gleb. Oprócz niewątpliwych korzyści wynikających ze stosowania takiego nawożenia istnieje niebezpieczeństwo wzbogacania gleb w metale ciężkie zawarte w tych nawozach. W artykule scharakteryzowano nawozy naturalne i odpady, a szczególnie najczęściej stosowane do użyźniania gleb osady ściekowe pod kątem zawartości metali. Z uwagi na duże zróżnicowanie zawartości metali w składzie poszczególnych nawozów wskazano źródła metali w tradycyjnych i niekonwencjonalnych nawozach organicznych oraz w osadach ściekowych. Ponadto przedstawiono wyniki badań gleb powiatu pajęczańskiego nawożonych przez wiele lat nawozami naturalnymi i osadem ściekowym. Analiza tych badań wskazuje na niewielki stopień zagrożenia środowiska glebowego metalami wprowadzonymi z ww. nawozami. Gleby niezanieczyszczone metalami (00 wg klasyfikacji JUNG) po wieloletnim stosowaniu nawozów naturalnych, takich jak: obornik trzody chlewnej oraz osad ściekowy z komunalnej oczyszczalni, nie zmieniły przynależności do zerowej klasy gleb, stężenia badanych metali w glebach nie osiągnęły połowy dopuszczalnych stężeń dla klasy o zerowym stopniu zanieczyszczenia. Pomimo korzystnych z punktu widzenia ochrony gleb wyników badań nie należy lekceważyć problemu zawartości metali szczególnie w stosowanych odpadach. Dla kompleksowej oceny wpływu stosowanych nawozów pod kątem wzbogacania środowiska w metale ciężkie należy uwzględnić zawartość metali ciężkich w uprawianych na tych glebach roślinach i wynoszonych z plonem. Ponadto należy zwrócić uwagę na fakt migracji metali z gleb do wód powierzchniowych i podziemnych. Jedynie ścisłe respektowanie istniejących przepisów dotyczących nawożenia oraz prowadzenie monitoringu gleb roślin i osadów warunkuje ich bezpieczne stosowanie.

EN

The fertilizers and waste materials which are used as fertilizers deliver humus to soils and thus they improve physical-chemical properties and water management of soils. Apart from some obvious benefits arising from the usage of such fertilization, there exists a danger of enriching soils with heavy metals which are included in (he fertilizers. In the article there were characterized the natural fertilizers and wastes, and especially there were described sewage residues, which are the most often used for the fertilizing of soils, as regards the content of heavy metals. The great variety of metals amount in the composition of the particular fertilizers caused that there were indicated the sources of metals in traditional and unconventional organic fertilizers and in the sewage residues. What is more, there were presented the results of sails research in county of Pajęczno which had been fertilized by means of natural fertilizers and sewage residues for many years. The analysis of this research indicates a slight degree of hazard for soil environment by metals which had been introduced together with the aforementioned fertilizers. The soils which have not been polluted by metals (0° according to IUNG, Pulawy, PL classification), after a many-year usage of natural fertilizers such as swine manure, hen manure, and sewage residue from a municipal sewage-treatment plant did not change the suitability to the 0° classification of soils. The concentrations of the examined metals in soils did not reach half of the permissible concentrations for the classification of 0° of pollution. Despite the results of research are beneficial from the soil protection point of view, there should not be disregarded the problem of metals content especially in the used wastes. There should be stressed that for the complex evaluation of influence of the: used fertilizers, as regards enriching the environment into heavy metals, there should be taken into consideration the heavy metals content in the cultivated, on these soils, plants and the ones taken with the crops. What is more, there should be taken into consideration the metals migration from soils into surface and underground waters. The only way to use the fertilizers safely is to respect the existing rules concerning fertilization accurately and to carry out the monitoring of soils, plants, and residues.

17

Wstępne wyniki badań składu mineralnego kredy jeziornej i gytii w świetle nowoczesnych metod badawczych

Maćkowska R.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2008

|

nr 429

75-78

PL

Kreda jeziorna i gytie to węglanowe osady słodkowodne powszechnie stosowane w rolnictwie do wapnowania kwaśnych gleb oraz jako dodatek do pasz. Występują przede wszystkim w północnej Polsce, na obszarach objętych ostatnim zlodowaceniem. Głównym składnikiem tych osadów jest kalcyt oraz substancja organiczna pochodzenia roślinnego. Do oznaczenia składu mineralnego oprócz metod klasycznych (analiza derywatograficzna) zastosowano nowoczesne metody badawcze. Wykorzystano między innymi analizę chemiczną w mikroobszarze (tzw. mikrosonda elektronowa), analizę składu za pomocą mikroskopu elektronowego oraz analizę rentgenostrukturalną. Badane próbki pochodziły ze stanowisk Tarda (Pojezierze Iławskie) oraz Suliszewo (Pojezierze Choszczeńskie). Celem przeprowadzonych badań było określenie jakościowego składu mineralnego kredy jeziornej i gytii, a także sposobu wykształcenia poszczególnych składników. Kreda jeziorna i gytie wykazują budowę dwufazową, składają się z dwóch równorzędnych części: płynnej - czyli zmineralizowanej wody, oraz stałej, w której wiodącą rolę odgrywa kalcyt i substancja organiczna. Składniki stałe tworzące kredę jeziorną i gytie można podzielić na trzy grupy: składniki główne (kalcyt, fitogenetyczna substancja organiczna), składniki akcesoryczne autigeniczne (piryt), składniki akcesoryczne allogeniczne (kwarc, skalenie, minerały ilaste, łyszczyki, glaukonit, epidot).

EN

Lacustrine chalk and gyttja are carbonate freshwater sediments, applied in agriculture as an addition to feeds and for liming acidic soils. In Poland, they occur mainly in its northeastern part; in the regions involved in the last glacial maximum. The main compounds are calcite and organic matter, which originate from various types of plants. Besides the classical methods (e.g. derivatographic analysis), modern analytical techniques, i.e. electron microprobe analysis (EMPA), scanning electron microscopy (SEM) and X-ray diffraction (XRD) were also used to determine the mineral composition. The investigated samples were collected from the localities of Tarda (Iława lake district) and Suliszewo (Choszczno lake district). The purpose of the study was to determine the qualitative mineral composition of both the sediments, as well as the mode of generation of each compound. The analysis shows that the lacustrine chalk and gyttja reveal a biphasic structure and consist of two equal phases: a liquid phase which stands as mineralised water; and a constant phase, in which calcite and organic matter are the major components. The constant compounds of the sediments can be divided into three groups: main compounds (calcite, fitogenic organic matter) and subsidiary autogenic compounds (pyrite), subsidiary allogenic compounds (quartz, feldspars, clay minerals, micas, glauconite and epidote).

18

Ocena stosowanych nawozów organicznych i osadów ściekowych pod kątem zanieczyszczania gleb metalami ciężkimi

Ociepa A., Pruszek K., Lach J., Ociepa E.

Proceedings of ECOpole

|

2007

|

Vol. 1, No. 1/2

195--199

PL

Scharakteryzowano nawozy naturalne i odpady, a szczególnie najczęściej stosowane do użyźniania gleb osady ściekowe pod kątem zawartości metali. Z uwagi na duże zróżnicowanie zawartości metali w składzie poszczególnych nawozów wskazano źródła metali w tradycyjnych i niekonwencjonalnych nawozach organicznych oraz w osadach ściekowych. Ponadto przedstawiono wyniki badań gleb powiatu pajęczańskiego, nawożonych przez wiele lat nawozami naturalnymi i osadem ściekowym. Analiza tych badań wskazuje na niewielki stopień zagrożenia środowiska glebowego metalami wprowadzonymi z. ww. nawozami. Gleby niczanieczyszczone metalami (00 wg klasyfikacji IUNG) po wieloletnim stosowaniu nawozów naturalnych, takich jak: obornik trzody chlewnej oraz osad ściekowy z komunalnej oczyszczalni, nie zmieniły przydatności do zerowej klasy gleb, stężenia badanych metali w glebach nie osiągnęły połowy dopuszczalnych stężeń dla klasy o zerowym stopniu zanieczyszczenia. Pomimo korzystnych z punktu widzenia ochrony gleb wyników badań nie należy lekceważyć problemu zawartości metali szczególnie w stosowanych odpadach. Należy podkreślić, że dla kompleksowej oceny wpływu stosowanych nawozów pod kątem wzbogacania środowiska w metale ciężkie należy uwzględnić zawartość metali ciężkich w uprawianych na tych glebach roślinach i wynoszonych z plonem. Ponadto należy uwzględnić fakt migracji metali z gleb do wód powierzchniowych i podziemnych. Jedynie ścisłe respektowanie istniejących przepisów dotyczących nawożenia oraz prowadzenie monitoringu gleb roślin i osadów warunkuje ich bezpieczne stosowanie.

EN

The fertilizers and waste materials which are used as fertilizers deliver humus to soils and thus they increase physical-chemical properties and water management of soils. Apart from some obvious benefits arising from the usage of such fertilization, there exists a danger of enriching soils into heavy metals which are included in the fertilizers. In the article there were characterized the natural fertilizers and wastes, and especially there were described sewage residues, which are the most often used to the fertilizing of soils, as regards the content of heavy metals. The great variety of metals amount in the composition of the particular fertilizers caused that there were indicated the sources of metals in traditional and unconventional organic fertilizers and in the sewage residues. What is more, there were presented the results of soils research in Pajęczno County (Poviat) which had been fertilized by means of natural fertilizers and sewage residues for many years. The analysis of this research indicates a slight degree of hazard for soil environment by metals which had been introduced together with the aforementioned fertilizers. The soils which have not been polluted by metals (00 according to the IUNG classification Puławy, PL), after a many-year usage of natural fertilizers such as: farmyard manure ,hen manure, and sewage residue from a municipal sewage-treatment plant did not change the suitability to the 00 classification of soils. The concentrations of the examined metals in soils did not reach half of the permissible concentrations for the classification of 0° of pollution. Despite the results of research are beneficial from the soil protection point of view, there should not be disregarded the problem of metals content especially in the used wastes. There should be stressed that for the complex evaluation of influence of the used fertilizers, as regards enriching the environment into heavy metals, there should be taken into consideration the heavy metal content in the cultivated, on these soils, plants and the ones taken with the crops. What is more, there should be taken into consideration the metals migration from soils into surface and underground waters. The only way to use the fertilizers safely is to respect the existing rules concerning fertilization accurately and to lead the monitoring of soils, plants, and residues.

19

Metoda inwentaryzacji emisji amoniaku ze źródeł rolniczych w Polsce i jej praktyczne zastosowanie

Pietrzak S.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2006

|

T. 6, z. 1

319-334

PL

Produkcja rolna, zwłaszcza zwierzęca, jest dominującym źródłem emisji amoniaku (NH3) do atmosfery. W Polsce do oceny wielkości emisji tego gazu wykorzystuje się wskaźniki przeliczeniowe, opracowane i stosowane w państwach zachodnioeuropejskich. Głównym celem artykułu było opracowanie urealnionych do warunków Polski wskaźników emisji amoniaku ze źródeł rolniczych. W związku z tym wyznaczono wskaźniki emisji NH3 z produkcji zwierzęcej w wersji szczegółowej (do obliczeń na poziomie gospodarstwa) i ogólnej (do obliczeń na poziomie kraju lub regionu) oraz ogólny wskaźnik emisji tego gazu z produkcji roślinnej (z nawozów mineralnych). Za podstawę do wyznaczenia wskaźników z produkcji zwierzęcej przyjęto masę azotu wydalanego przez różne zwierzęta gospodarskie oraz straty tego gazu z nawozów naturalnych w budynkach inwentarskich, podczas przechowywania i stosowania tych nawozów oraz na pastwiskach. Ogólny wskaźnik emisji amoniaku z produkcji roślinnej wyznaczono jako wartość średnią ważoną na podstawie przyjętych z literatury wskaźników emisji tego gazu z różnych mineralnych nawozów azotowych oraz współczynników charakteryzujących zużycie tych nawozów w rolnictwie polskim. Na podstawie wyznaczonych oraz przyjętych z literatury wskaźników emisji NH3 oszacowano ładunki tego gazu ulatniające się ze źródeł rolniczych w okresie roku w skali Polski oraz gospodarstwa ZDMUZ Biebrza. Emisja amoniaku z produkcji rolnej w Polsce w latach 2000--004 kształtowała się na poziomie 280-296 Gg NH3·rok-¹, w tym z produkcji zwierzęcej 227-240 Gg NH3·rok-¹, natomiast w ZDMUZ Biebrza w 2004 r. emisja ta wyniosła 10 210 kg NH3·rok-¹ (0,01 Gg), z czego 7,4% stanowiła emisja z produkcji roślinnej, a 92,6% z produkcji zwierzęcej.

EN

Agricultural production and animal production in particular, is the main source of ammonia emission to the atmosphere. To estimate the amount of NH3 emission in Poland the conversion coefficients elaborated and used in West-European countries are used. Main objective of this work was to elaborate the indices of ammonia emission from agricultural sources adopted to Polish conditions. Coefficients of ammonia emission from animal production were calculated in detailed version (at the farm level) and in general version (at the country or regional level). Total coefficient of ammonia emission from plant production (from mineral nitrogen fertilizers) was also elaborated. Coefficients were based on nitrogen excreted by different categories of animals and on the losses of ammonia from manures kept in farm buildings, during their storage and application on pastures. Total coefficient of ammonia emission from plant production was calculated as the weighed mean value taken from literature data on ammonia emission from fertilizers and on the structure of their use in Polish agriculture. Basing on calculated coefficients and those adopted from literature the annual loads of ammonia from agricultural sources were calculated for the whole country and for the farm ZDMUZ Biebrza. In Poland the ammonia emission from agricultural production in 2000-2004 was estimated at 280-296 Gg NH3·year-¹, including 227-240 Gg NH3·year-¹ from animal production. In ZDMUZ Biebrza in 2004 this emission was estimated at 10 210 kg NH3·year-¹ i.e. 0.01 Gg, 7.4% of which originated from plant production and 92.6% from animal production.

20

Ocena strat amoniaku z użytków zielonych w zależności od dawki i rodzaju stosowanych nawozów naturalnych i mineralnych

Marcinkowski T.

Inżynieria Ekologiczna

|

2005

|

Nr 13

120-121