Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Tourism attractiveness of the landscape of Mazovia in Poland ‒ an untapped potential for bicycle tourism development

Adamczyk Joanna, Wałdykowski Piotr, Cieszewska Agata

Geography and Tourism

|

2020

|

Vol. 8, No. 2

51--61

EN

The region of Mazovia in Poland helps meet the growing demand for recreational areas, which is related to the existence of large urban centres in the region and the ever-increasing trend towards an active lifestyle. This paper demonstrates the potential of Mazovia in terms of bicycle tourism, discusses the state of the existing bicycle infrastructure and outlines prospects for its development. For that purpose the authors: 1) summarised the spatial distribution of natural values important for cycling and the condition of cycling infrastructure; 2) examined the relation between the values of the Mazovia region and their use for cycling; 3) checked the state of the bicycle routes network in the Mazowieckie voivodeship in relation to other voivodeships. This study shows that Mazovia has a considerable potential for cycling tourism and recreation on both a regional and local scale for short-term and short-distance trips. On a supra-regional scale, the Mazovia area offers excellent conditions for establishing transit routes between regions of the highest tourist attractiveness in Poland. However, the above-mentioned potential is at present partially untapped, the likely reasons for which have been indicated in this paper.

2

The environmental and landscape values of the small lowland river valley and their threats on the example of the Kraska river (Masovian Voivodeship)

Celejewska-Mrozek Katarzyna, Oglęcki Paweł

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2019

|

Vol. 28, No. 1

72--81

EN

The environmental and landscape values of the Kraska River Valley as the typical example of small lowland water flow path were analysed. The WULS-SGGW method, allowing to the estimation of whole valley reach as well as its peculiar eco-morphological zones, was used. The unregulated, regulated in the years 1990–2012 and continuously maintained from the year 2015 reaches are present in the valley. It was stated that the unregulated reaches characterise themselves by higher environmental values and biological diversity, especially in the case of invertebrate fauna. The invertebrates, as the key element of the river community, quickly rebuild their structure after the termination of maintenance works. The vertebrate fauna, even unconnected strictly with the riverbed, shows higher values on the unmaintained valley reaches.

3

Turystyka w Przemęckim Parku Krajobrazowym – czego oczekują turyści?

Wierzbicka Anna, Krokowska-Paluszak Małgorzata, Schmidt Magdalena

Polish Journal for Sustainable Development

|

2019

|

T. 23, cz. 1

65--72

PL

Kompleksowe zaspokojenie funkcji społecznej jest jednym z nadrzędnych celów działalności Przemęckiego Parku Krajobrazowego (PPK). Celem pracy było zbadanie nasilenia ruchu turystycznego w Parku, a także określenie jego potencjału przyrodniczego, kulturowego i turystycznego. Narzędziem badawczym była ankieta, przeprowadzona w okresie od czerwca 2014 do maja 2015 roku. Przebadano 6006 respondentów. Najczęściej wskazywanym przez ankietowanych powodem wyboru PPK była chęć obcowania z przyrodą. Głównym celem przyjazdu były wypoczynek i rozrywka. Badani wybierali czynną formę spędzania wolnego czasu. Wśród gości przeważało zainteresowanie turystyką wodną i rowerową. Preferowaną wśród nich formą rozrywki były imprezy okolicznościowe oraz wizyty w pubach i klubach. Zdecydowana większość badanych to mieszkańcy Wielkopolski. Respondenci najczęściej informacje o PPK uzyskiwali przez Internet.

EN

Complex fulfillment of the social function is one of the most important goals of the Przemęcki Landscape Park (PPK). The goal of the work was to examine the intensity of tourist traffic in the Park, as well as to determine its natural, cultural and tourist potential. The survey was carried out from June 2014 to May 2015. 6006 respondents were examined. The reason for choosing PPK most frequently indicated by the respondents was the desire to connect with nature. The main purpose of the visit was rest and entertainment. The respondents chose the active form of spending free time, the interest in water and cycling tourism prevailed. The preferred form of entertainment was parties and visits to pubs and clubs. The vast majority of respondents are residents of Wielkopolska. Respondents usually obtained information about PPK via the Internet.

4

Evaluation of the urban space of Janów Lubelski for the needs of tourism function

Ziernicka-Wojtaszek Agnieszka, Jargieła Katarzyna

Geomatics, Landmanagement and Landscape

|

2019

|

no. 3

95--109

EN

The aim of the present work is the evaluation of Janów Lubelski’s urban space for the needs of tourism function, carried out using the method of point bonitation based on inventory conducted in the field, the analysis of thematic maps available on the geoportal.gov.pl website, as well as of subject literature and strategic documents. The qualities of the natural and anthropogenic environment as well as tourist infrastructure and development were analysed in detail. A survey was conducted among the residents, on the attractiveness of the city space. Based on the city’s valorisation thus conducted, on the indication of the most valuable natural assets, as well as the analysis of strategic documents and survey results, it was found that Janów Lubelski is an attractive destination in terms of tourism development. The Zalew Janowski (Janów Reservoir) is the most attractive and the most developed tourist site in the area.

PL

Celem pracy jest waloryzacja przestrzeni miejskiej Janowa Lubelskiego dla potrzeb turystyki, przeprowadzona za pomocą metody bonitacji punktowej opartej na inwentaryzacji terenowej, analizie map tematycznych dostępnych na portalu geoportal.gov.pl oraz literaturze i dokumentach strategicznych. Szczegółowej analizie poddano walory środowiska przyrodniczego, antropogenicznego oraz infrastrukturę i zagospodarowanie turystyczne. Przeprowadzono badania ankietowe na temat atrakcyjności przestrzeni miasta wśród mieszkańców. Na podstawie przeprowadzonej waloryzacji miasta, wskazaniu najcenniejszych walorów przyrodniczych, analizie dokumentów strategicznych i wyników badań ankietowych, stwierdzono, iż Janów Lubelski jest atrakcyjny pod względem rozwoju turystyki. Obszarem najbardziej atrakcyjnym i najlepiej zagospodarowanym turystycznie jest Zalew Janowski.

5

Charakterystyka florystyczna runi oraz ocena wartości użytkowej i przyrodniczej łąki śródleśnej na terenie lasów miejskich w Szczecinie

Kitczak T., Jankowski K.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2018

|

T. 18, z. 2

15--24

EN

The study conducted in the years 2011–2014 were selected mid – forest meadow located in Urban Forests in Szczecin in the vicinity of the Plonia River mucky soils. On the analyzed objects were found three communities type Alopecurus pratensis (two), Festuca rubra and Alopecurus pratensis with Calamagrostis canescens. The nature of plant indicates their low economic value and moderate natural values; However, they meet many ecological functions, natural and landscape.

PL

Do badań przeprowadzonych w latach 2011–2014 wybrano łąkę śródleśną zlokalizowaną na terenie lasów miejskich w Szczecinie na glebie murszowatej w sąsiedztwie rzeki Płoni. Na analizowanych obiektach stwierdzono występowanie trzech zbiorowisk: dwa typu Alopecurus pratensis, Festuca rubra oraz Alopecurus pratensis z Calamagrostis canescens. Charakter zbiorowisk roślinnych wskazuje na ich małą wartość gospodarczą i umiarkowane walory przyrodnicze. Pełnią one jednak wiele funkcji ekologicznych, przyrodniczych i krajobrazowych.

6

Analiza infrastruktury edukacyjnej i turystycznej Narwiańskiego Parku Narodowego

Babińska M., Gąsowska E., Godlewska P., Gorszewska E.

Inżynieria Bezpieczeństwa Obiektów Antropogenicznych

|

2018

|

Nr 1-2

30--33

PL

Narwiański Park Narodowy to jeden z 23 parków narodowych znajdujących się na obszarze Polski. Mają w nim miejsce wyłącznie szlaki wodne, natomiast szlaki piesze i wodne znajdują się na terenie jego otuliny. Przepływająca przez NPN rzeka Narew jest wyjątkowym ciekiem wodnym, gdyż płynie ona licznymi rozdzielającymi i łączącymi się korytami. Jej dolina, to miejsce ostoi ptaków wodno-błotnych objętych Europejską Siecią Ekologiczną Natura 2000. Edukacja i turystyka w Narwiańskim Parku Narodowym zajmuje wysoką pozycję. Znajdują się tutaj bowiem liczne szlaki turystyczne, jak i ścieżki edukacyjne. Dolina rzeki Narew kształtowana jest bowiem nie tylko przez naturę, ale i przez działalność człowieka.

EN

The Narwianski National Park is one of the 23 national parks of Poland. There are only waterways in the National Park. Walking trails and waterways are located in lagging of this park. The Narew is unique watercourse, because it flows numerous separating and conecting riverbed through Narwianski National Park. The Narew River Valley is place of water birds stand covered by the European Ecological Network Natura 2000. Education and tourism in the Narwianski National Park occupies a high position. There are numerous hiking and educational trails. The Narew River Valley is shaped not only by nature, but also by human activity.

7

The state of phytocenoses in Nature 2000 area - the valley of middle Warta River and its landscape attractiveness in the context of close neighbourhood of Koźmin exposure

Kryszak J., Kryszak A., Klarzyńska A.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2016

|

Vol. 61, nr 3

244--248

EN

The aim of the research was to assess natural and landscape values of plant communities located in the area of an interembankment zone of Warta River nearby Koło which, inter alia, decided of the landscape attractiveness of Nature 2000 area - the valley of middle Warta River. Natural values were assessed on the basis of selected plant communities and their phytosociological structure, the richness of species and the frequency of their appearance, the structure of life forms, a geographical and historical spectrum, Shannon-Wiener’s index of floristic diversity and the presence of endangered species. The assessment of the communities was conducted with a phytoindicative method; landscape attractiveness was valorised with Mahon’s and Miller’s method and presented on a map prepared with Autocad 2012 in the scale of 1:25 000. Landscape attractiveness of Nature 2000 area - the valley of middle Warta River in the inter-embankment zone between Koło and Kozubów is shaped by the diversity of geomorphology and local habitats, both of which facilitate the appearance of numerous communities, as well as by plant cover, which is considerably natural, the appearance of endangered species, the domination of native species. Therefore, it holds significant and even unique natural values. Majority of the area is rich in significant and very significant natural values.

PL

Celem prowadzonych badań była ocena aktualnych walorów przyrodniczych i krajobrazowych zbiorowisk roślinnych zlokalizowanych na obszarze międzywala rzeki Warty w rejonie Koła, a stanowiące m.in. o atrakcyjności krajobrazu obszaru Natura 2000 - Dolina Środkowej Warty. Walory przyrodnicze określono na podstawie wyróżnionych zbiorowisk roślinnych oceniając ich: strukturę fitosocjologiczną, bogactwo gatunkowe, częstość występowania gatunków, strukturę form życiowych, spektrum geograficzno-historycznego, wskaźnika różnorodności florystycznej Shannona-Wienera i występowania gatunków zagrożonych. W ocenie siedlisk wykorzystano metodę fitoindykacyjną. Natomiast atrakcyjność krajobrazu zwaloryzowano metodą Mahona i Millera i przedstawiono na mapie sporządzonej w programie Autocad 2012 w skali 1:25 000. Na atrakcyjność krajobrazową obszaru Natura 2000 Dolina Środkowej Warty na międzywalu (w pobliżu miejscowości Koło-Kozubów) wpływa zróżnicowanie geomorfologiczne i siedlisk obszaru. Sprzyja to występowaniu licznych zbiorowisk, a szata roślinna badanego obszaru charakteryzuje się naturalnością, obecnością gatunków chronionych, dominacją gatunków rodzimych o unikalnych walorach przyrodniczych.

8

Natural values of steppe turfs and their ecotourist attractiveness

Kryszak A., Strychalska A., Maćkowiak Ł., Klarzyńska A.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2015

|

Vol. 60, nr 4

17--20

EN

The aim of the research was to carry out a floristic assessment of steppe turfs in the context of their tourist attractiveness as well as the determination of the threats that it may cause for their existence. The research was conducted in Zielona Kepa ecological farmland in Kuyavian-Pomeranian voivodeship. Natural values of turfs which influence their tourist attractiveness were defined on the basis of 35 phytosociological relevés taken with Braun-Blanquet’s method [1] in the representative areas of 25m2. The assessment included: wealth of species (on the basis of a total and an average number of species in the phytosociological relevé), the determination of floral diversification with Shannon-Wiener’s method, the geographical and historical spectrum, the existence of endangered species, the appearance of medicinal plants and ones which are useful for bees. Threats which may influence the unique areas as a result of tourism, were determined on the basis of classification coefficients by Mahon and Miller. Xerothermic turfs of Zielona Kepa represent significant natural values due to the existence of numerous protected, endangered and rare floral species and so called nature habitat which is endangered by environmental variabilities and lack of tillage (occasional mowing and grazing). Ecotourism or natural tourism in this area, despite its strong natural attractiveness and terrain’s geomorphology, may result as a threat for the flora due to its low natural absorptiveness.

PL

Celem prowadzonych badań była ocena florystyczna muraw stepowych w kontekście atrakcyjności turystycznej oraz określenie zagrożenia jakie może ona stwarzać dla ich występowania. Badania prowadzono na użytku ekologicznym Zielona Kępa w woj. kujawsko-pomorskim. Walory przyrodnicze muraw wpływające na ich atrakcyjność turystyczną określono na podstawie wieloaspektowej analizy 35 zdjęć fitosocjologicznych wykonanych metodą Braun-Blanqueta [1] na reprezentatywnych powierzchniach wielkości 25 m2. Ocena dotyczyła: bogactwa gatunkowego na podstawie ogólnej i średniej liczby gatunków w zdjęciu fitosocjologicznym, określenia różnorodności florystycznej wskaźnikiem Shannona-Wienera, spektrum geograficzno-historycznego, występowania gatunków zagrożonych, występowania roślin leczniczych i stanowiących pożytek dla pszczół. Zagrożenia jakim mogą podlegać unikatowe powierzchnie na skutek uprawiania turystyki oceniono przy pomocy wskaźników bonitacyjnych wg Mahona i Millera. Murawy kserotermiczne Zielonej Kępy przedstawiają wysokie walory przyrodnicze ze względu na występowanie wielu chronionych, zagrożonych i rzadkich gatunków roślin oraz tzw. „siedliska naturowego”, którym zagrażają zmiany warunków siedliskowych oraz brak użytkowania (sporadycznego koszenia, wypasu). Uprawianie ekoturystyki lub turystyki przyrodniczej na tym terenie, pomimo jego wysokiej atrakcyjności przyrodniczej oraz geomorfologii terenu może także stanowić zagrożenie dla występującej tam roślinności ze względu na ich niską chłonność naturalną.

9

Natural values of maritime salt grasslands and the possibilities of their preservation

Kryszak A., Strychalska A., Klarzyńska A., Łubniewska A., Kryszak J.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2015

|

Vol. 60, nr 4

13--16

EN

The conducted research included the assessment of natural values of maritime salt grasslands located in Kepa Karsiborska, the determination of threats they are exposed to and, on the basis of the above, defining the possibilities of their preservation. Natural values of communities chosen as a result of the analysis of phytosociological relevés were assessed on the basis of the following: the coefficient of natural valorisation of Oswit (2000), the existence of protected and halophile species (Zarzycki et al. 2000). Whereas threats for the existence of halophile phytocenoses were defined through the analysis of environmental conditions assessed with the phytoindication method with Ellenberg’s and Leuschner’s (2010) coefficients and utilization. The results show that the highest, unique and remarkable natural values can be assigned to the following syntaxons: Hippuridetum submersae, community from Agrostis stolonifera, Eleocharietum palustris, Puccinellio- Spergularietum salinae, Cladietum marisci. They are conditioned especially by the presence of halophile species (mainly facultative ones) whose existence is strictly connected with strong soil salination, lightly acid soils’ reaction and their moderate richness in nitrogen compounds. Some communities present transitional forms with none or only a few halophile species. For the maintenance of salt grasslands flora in Kepa Karsiborska, it is crucial to prevent the displacement of halophile species by extensive utilization (mowing or grazing) and by providing the canals network with salty water.

PL

Prowadzone badania dotyczyły oceny walorów przyrodniczych słonaw nadmorskich zlokalizowanych na Kępie Karsiborskiej, określenia zagrożeń na jakie są narażone i na tej podstawie wskazanie możliwości ich zachowania. Walory przyrodnicze wyróżnionych w wyniku analizy zdjęć fitosocjologicznych zbiorowisk oceniono na podstawie: wskaźnika waloryzacji przyrodniczej Oświta (2000), występowanie gatunków chronionych oraz halofilnych (Zarzycki i in. 2000). Natomiast zagrożenia dla występowania fitocenoz halofilnych określono analizując warunki siedliskowe ocenione metodą fitoindykacji wskaźnikami Ellenberga i Leuschner (2010) oraz prowadzone użytkowanie. Uzyskane wyniki wskazują, że najwyższe walory przyrodnicze, unikalne i wybitne, uzyskują syntaksy: Hippuridetum submersae, zb. z Agrostis stolonifera, Eleocharietum palustris, Puccinellio-Spergularietum salinae, Cladietum marisci. Są one warunkowane szczególnie obecnoscią gatunków halofilnych (głównie fakultatywnych), których występowanie jest związane z silnym zasoleniem podłoża, słabo kwaśnym odczynem gleb i ich umiarkowaną zasobnością w związki azotowe. Niektóre zbiorowiska przedstawiają formy przejściowe w których jest brak lub niski udział gatunków halofilnych. Dla utrzymania roślinności słonaw nadmorskich na Kępie Karsiborskiej należy zapobiec wypieraniu gatunków halofilnych poprzez ekstensywne użytkowanie (koszenie lub wypas) oraz zapewnienie zasilania sieci kanałów wodami słonymi.

10

Charakterystyka zbiorowisk użytków zielonych małej zlewni sudeckiej w Boguszynie na tle warunków przyrodniczych

Helis M., Paszkiewicz-Jasińska A.

Inżynieria i Ochrona Środowiska

|

2015

|

T. 18, nr 1

83--96

PL

W pracy przedstawiono charakterystykę zbiorowisk użytków zielonych (skład florystyczny, bogactwo gatunkowe i różnorodność florystyczną), wykorzystywanych rolniczo, na tle warunków przyrodniczych małej zlewni sudeckiej w Boguszynie. Na podstawie zdjęć fitosocjologicznych wyróżniono zbiorowiska użytków zielonych należących do klasy Molinio-Arrhenatheretea i rzędu Arrhenatheretalia: zespół Arrhenatheretum elatioris oraz dwa zbiorowiska z gatunkiem dominującym - Poa pratensis-Festuca rubra i z Agrostis capillaris. Fitocenozy te charakteryzują się zróżnicowanym bogactwem gatunkowym (50-74 gatunków ogółem). Największą liczbę gatunków stwierdzono na łące użytkowanej kośno-pastwiskowo z dominacją Agrostis capillaris. Wartości wskaźnika H' wyróżnionych zbiorowisk zawierają się w granicach 2,00÷2,37, a największą jego wartość stwierdzono w zbiorowisku Poa pratensis-Festuca rubra. Wyróżnione zbiorowiska wykształciły się na stokach słabo nachylonych, o ekspozycjach w przewadze południowych, o umiarkowanych wartościach nasłonecznienia, głównie na glebach brunatnych właściwych. Większość z tych zbiorowisk to użytki zielone pochodzenia porolnego, co przekłada się na ich skład gatunkowy. Na skład gatunkowy użytków zielonych i ich bogactwo miały wpływ czynniki przyrodnicze, sposób użytkowania oraz ich geneza.

EN

The paper presents the characteristics of natural grassland communities (floristic composition, species richness and floristic diversity) used for agriculture, located in the basin of the Sudety (142 ha), the edge of Klodzko Valley in Boguszyn, on the background of natural conditions. To accomplish this task we used cartographic data, which was converted to digital form and after that placed into GIS (Geographic Information System). Soil conditions were obtained from agricultural soil maps on a scale of 1:5000. Digital Terrain Model was obtained by interpolation and conversion of elevation data derived from the basic map scale of 1:1000, topographic maps at a scale of 1:10 000 and tacheometric image. The current map of land use has been developed base on the cadastral map of land and buildings, on local observations and data obtained from the Agency for Restructuring and Modernisation of Agriculture. Result of the cartographic attribute transformation base on Śtružka method is total solar radiation map, allowing parameterized slopes with regard of insolation. The resulting cartographic data and their derivatives obtained by the transformation of the model were compared with the result of floristic and phytosociological research conducted on grassland, used for agricultural purposes. The resulting material was used to distinctions of meadow communities and assessing their species richness and floristic diversity (index H'). On the basis of phytosociological relevés made with the Braun-Blanquet method, communities of the studied grasslands were ascribed to the Molinio-Arrhenatheretea and the order Arrhenatheretalia: Arrhenatheretum elatioris association and two communities with dominating species - Poa pratensis-Festuca rubra and Agrostis capillaris. Phytocoenoses are characterized by diverse species richness (50-74 species in total). The greater number of species were found in the meadow used mown-grazed with Agrostis capillaris domination. The index of floristic diversity varied between 2.00 and 2.37, with the highest one observed in Poa pratensis-Festuca rubra community. Distinguished grassland communities have developed on the slopes weakly sloping, the exposures in predominantly southern sunshine and mild values of insolations, on mainly cambisoils. Most of these grassland communities is after arable origin. Distinguished on the species composition of grassland communities and their wealth has been influenced by natural factors, usage, and their genesis. Influence on species composition and its abundance of distinguished grasslands has been natural conditions, usage and origin.

11

Walory turystyczne, rekreacyjne, przyrodnicze Olsztyna i okolic według opinii mieszkańców

Bielinis L., Bielinis E., Zawadzka A., Omelan A., Makowska M.

Ekonomia i Środowisko

|

2015

|

nr 4

235--242

PL

W niniejszym artykule przedstawiono opinie mieszkańców Olsztyna o walorach obszarów przyrodniczo cennych występujących na terenie miasta i w jego najbliższych okolicach. Przyjęto hipotezę główną, zgodnie z którą mieszkańcy Olsztyna do walorów przyrodniczo cennych zaliczają bliskość oraz dostępność jezior, rzek i lasów. Zasoby przyrody „współzawodniczą” z zasobami czasu ludności, która może wydatkować swój czas na interakcję z innymi zasobami, chociażby takimi jak zabytkowa architektura miasta czy liczne imprezy kulturalne. W celu zweryfikowania hipotezy podjęto również próbę ostatecznego wyjaśnienia, jakie są najważniejsze walory kulturowe i przyrodnicze miasta oraz jego najbliższych okolic.

EN

The aim of the paper was to point out assets of Olsztyn, which decide on its attractiveness as a tourist destination. A survey was conducted among one hundred residents of Olsztyn (N = 100). Surveyed group consisted of fifty adults and fifty secondary school students. The majority of respondents considered Olsztyn and neighbouring area an attractive tourist destination, also stated that the city had numerous recreational and natural attractions. According to the opinion of the respondents, the major natural and cultural assets of Olsztyn and its neighbouring area are: lakes, forests, gothic castle, High Gate and the Planetarium.

12

Waloryzacja przyrodniczo-krajobrazowa, kulturowa oraz ocena atrakcyjności turystycznej gmin na terenie Pojezierza Międzychodzko-Sierakowskiego

Tokarska-Osyczka A., Iszkuło G.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2014

|

nr 153 (33)

67--81

PL

W większości analizowanych wskaźników funkcji turystycznych, siedem gmin tworzących Pojezierze Międzychodzko-Sierakowskie wypadło lepiej w porównaniu do średniej z całej Polski. Najatrakcyjniejszą turystycznie okazała się gmina Międzychód. W połączeniu z walorami kulturowymi i przyrodniczymi świadczy to o dużym potencjale i może to w przyszłości spowodować wzrost zainteresowania turystycznego tym rejonem.

EN

In most of the analyzed indicators of tourism, seven communities of the Międzychodzko-Sierakowskie Lakeland had better results compared to the average from the entire of Poland. Międzychód was the most attractive tourist municipality. In conjunction with the cultural and natural values it indicates a high potential of this region and may result in increasing of tourist interest of Lakeland in the future.

13

Wpływ warunków siedliskowych na skład florystyczny, wartość użytkową i walory przyrodnicze użytków zielonych położonych nad jeziorem Miedwie

Kitczak T., Meller E., Jarnuszewski G., Czyż H.

Inżynieria Ekologiczna

|

2014

|

Nr 38

60--69

PL

Badania przeprowadzono w latach 2007–2009 na użytkach zielonych, stanowiących obszar w sąsiedztwie jeziora Miedwie, w miejscowości Ryszewo. Badaniami objęto użytki zielone położone na różnie uwilgotnionych glebach: murszowo-glejowych (3 obiekty badawcze), murszowatej (1 obiekt badawczy) i deluwialnej czarnoziemnej typowej (1 obiekt badawczy). Wymienione gleby różnią się, poza uwilgotnieniem, przede wszystkim zawartością materii organicznej w poziomie powierzchniowym, zdecydowanie wyższą jej ilością charakteryzują się gleby pobagienne (murszowo-glejowe). Na wydzielonych powierzchniach pobierano w terminie zbioru I pokosu próby roślinne do analiz florystycznych runi, wykonywanych metodą botaniczno-wagową. Wartość użytkową runi poszczególnych zbiorowisk określono na podstawie liczb wartości użytkowej (Lwu) , a walory przyrodnicze według liczb waloryzacyjnych (Lwp). Zróżnicowane warunki siedliskowe na analizowanym terenie miały istotny wpływ na charakter szaty roślinnej, a mianowicie – na glebie deluwialnej czarnoziemnej typowej o najniższym poziomie wody gruntowej ukształtowało się zbiorowisko roślinne typu Arrhenatherum elatius z Festuca pratensis, na glebie murszowatej w warunkach dużego uwilgotnienia ukształtowało się zbiorowisko typu Festuca rubra z Poa trivialis, na glebie murszowo-glejowej w warunkach niższego poziomu wody gruntowej (74–78 cm) zbiorowiska typu Alopecurus pratesis z Phalaris arundinacea i Alopecurus pratesis z Festuca rubra. W warunkach największego uwilgotnienia siedliska (63 cm) na glebie murszowo-glejowej ukształtowało się zbiorowisko typu Phragmites australis z Phalaris arindinacea. Stwierdzono, że zbiorowiska roślinne z wyższą wartością użytkową runi charakteryzowały się niższą wartością przyrodniczą. Największe różnice pomiędzy wartością użytkową, a przyrodniczą runi wystąpiły na łąkach kośnych użytkowanych rolniczo, czyli na I, II i V obiekcie badawczym.

EN

The study was conducted in 2007–2009 on grassland, representing an area in the vicinity of Lake Miedwie, in Ryszewo. The study included grassland located on different humidity soils: mursh-gley soil (3 research facilities), muck soil and delluvial typical phaeozem. These soils are different, apart from moisture, especially organic matter content in the surface level, significantly higher amounts of soil are characterized by mursh (mursh-gley soil). At the divisional areas were taken at harvest time I try to plant conditioner for sward floristic studies carried out by botanical and weight. Utility value of the sward individual communities based on the number of use-value (Lev), and natural values by the number of valorisation (LWP). Diverse habitat conditions in the analyzed area had a significant impact on the character of the vegetation, namely – on the soil delluvial typical phaeozem shaped type of plant communities of Arrhenatherum elatius and Festuca pratensis, on the muck soil under high moisture stood Festuca rubra and Poa trivialis, on soil morsh-gley soil under the lower level of the ground water (74–78 cm) communities Alopecurus pratesis and Phalaris arundinacea und Alopecurus pratesis and Festuca rubra. The highest soil moisture conditions (63 cm) on morsh-gley soil stood Phragmites australis and Phalaris arindinacea. The research found that plant communities with higher utility value of the sward characterized by a lower value of nature. The biggest differences between the utilitarian and natural sward occurred on the hay meadows in agricultural use, I, II and V of the object.

14

The cultural and natural value of the calvary in Piekary Śląskie

Łebzuch B.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2014

|

R. 111, z. 6-A

271--281

EN

The fine art of gardening in Poland abounds in garden layouts which place special emphasis on the theme of the sacred in landscape design. One of the instances in that respect is calvaries, i.e. a distinct group in the realm of sacred garden layouts that is primarily related to the Stations of the Cross and thus intended to commemorate the Passion of Jesus Christ. In addition, calvaries are designed with a view to reflecting the specific features of a given location and, in turn, emphasise the most significant natural and cultural values of the existing landscape.

PL

W polskiej sztuce ogrodowej występuje wiele przykładów założeń, w których w sposób szczególny podkreśla się sacrum krajobrazowe. Jednym z przykładów takich obiektów są kalwarie. Fundacje te, będące specyficznym rodzajem sakralnych założeń ogrodowych, związane są głównie ze stacjami Drogi Krzyżowej, nawiązującymi do obchodów Męki Chrystusa. Dodatkowo, w sposób szczególny odnoszą się one do istniejącej sytuacji terenowej, przyczyniając się tym samym do podkreślenia w zastanym krajobrazie jego najważniejszych wartości – zarówno przyrodniczych, jak i kulturowych.

15

Znaczenie sudeckich pastwisk w ochronie różnorodności florystycznej i wartości użytkowej

Nadolna L.

Inżynieria Ekologiczna

|

2013

|

Nr 33

77--85

PL

Celem badań była analiza i ocena sudeckich pastwisk pod kątem ich wartości przyrodniczej i użytkowej. Badania przeprowadzono w 2011 i 2012 r., na pastwiskach zlokalizowanych w dwóch sudeckich powiatach: wałbrzyskiem i kłodzkim. Na podstawie analizy roślinności zbiorowiska pastwisk zakwalifikowano do klasy Molinio-Arrhenatheretea i rzędów: Arrhenatheretalia i Molinietalia, antropogenicznych zbiorowisk użytków zielonych, na żyznych i świeżych glebach mineralnych. Z wyodrębnionych 4 typów florystycznych, najczęściej występuje typ z dominacją z Agrostis capilaris i Festuca rubra. Typy z dominacją wartościowych traw pastewnych stwierdzono na 23% badanych pastwisk. Bogactwo gatunkowe jest zróżnicowane (32-83 gatunków), najbogatsze i najuboższe reprezentują typ florystyczny z Agrostis capilaris i Festuca rubra. Różnorodność florystyczna wyrażona wskaźnikiem H’ prezentuje wartości średnie. Pastwiska przydomowe charakteryzują się mniejszą różnorodnością, zarówno w zakresie bogactwa gatunkowego, jak i wskaźnika H’. Stwierdzono obecność gatunków pod ochroną ścisłą (Carlina acaulis, Colchicum autumnale) i ochroną częściową (Primula veris). Większość badanych pastwisk (76%) ma dobrą wartość użytkową - Lwu > 6,0. Najbardziej wartościowe gospodarczo (Lwu 7,5-8,2), występują w niższych położeniach, do 500 m n.p.m. i reprezentują typ z przewagą wartościowych traw pastewnych.

EN

The aim of this study was to analyse and evaluate the Sudeten pastures for their natural and utility value. The study was carried out in 2011 and 2012 on pastures located in two Sudeten districts: Kłodzko and Wałbrzych. Based on the analysis of grassland vegetation, the communities were classified into the class Molinio-Arrhenatheretea and orders Arrhenatheretalia and Molinietalia (anthropogenic grassland communities on fresh and fertile mineral soils). Among four different floristic types, Agrostis capilaris and Festuca rubra domination types were the most common. Valuable forage grasses were found on 23% of pastures. Their species richness turned out to be varied (32 to 83 species). The richest and poorest pastures represented mainly Agrostis capilaris and Festuca rubra floristic type. Floristic diversity expressed index H’ showed average values. Floristic composition analysis revealed the presence of strictly protected species (Carlina acaulis, Colchicum autumnale) and partially protected species (Primula veris). Household pastures were proved to be less diverse in both - terms of species richness and diversity index H’. Most of the analysed pastures (76%) had a high value (FVS <6,0). The most economically valuable ones (FVS 7,5-8,2) turned out to be located on lower altitudes, up to 500 m a.s.l. and belonged to the same type as the majority of valuable forage grasses.

16

Wdrażanie "Programu rolnośrodowiskowego" II edycji na użytkach zielonych w powiecie Grajewo

Kamiński J.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2012

|

T. 12, z. 3

77-91

PL

W pracy oceniono funkcjonowanie pakietów przyrodniczych "Programu rolnośrodowiskowego" II edycji na użytkach zielonych w części doliny Biebrzy na terenie powiatu Grajewo. W latach 2008-2011 działaniami rolnośrodowiskowymi objęto 2 427 ha trwałych użytków zielonych. Na przeważającej części tych użytków (83,4%) wdrażano pakiet 3. "Ekstensywna gospodarka na łąkach i pastwiskach". Mniejszy udział przypadał na pakiety, służące ochronie zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych - poza obszarami Natura 2000 (pakiet 4.), na obszarach Natura 2000 (pakiet 5.). Z pakietów tych najczęściej realizowano wariant 1. "Ochrona siedlisk lęgowych ptaków", rzadziej warianty siedliskowe: "Półnaturalne łąki wilgotne", "Szuwary wielkoturzycowe", "Mechowiska" i "Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe". Ustalono, że wybierając określony pakiet lub wariant, rolnicy kierowali się głównie względami praktycznymi, takimi jak: złożoność procedur, możliwości dostosowania użytkowania do określonych wymogów, dostęp do ekspertów przyrodniczych oraz wysokość dopłat za działalność rolnośrodowiskową. Stan siedlisk łąkowych, objętych działalnością rolnośrodowiskową w ramach wariantów siedliskowych pakietów 4. i 5., był dość zróżnicowany i zależny głównie od historii użytkowania łąk w okresie poprzedzającym przystąpienie do Programu oraz warunków wilgotnościowych. Zróżnicowany był zwłaszcza udział niepożądanych w runi gatunków inwazyjnych, do których zaliczono nitrofilne ziołorośla, charakterystyczne dla klasy Artemisietea, trzcinę pospolitą (Phragmites Australis (Cav.) Trin. ex Steud.), siewki oraz podrosty drzew i krzewów. Fitocenozy bagienne, zaliczone do wariantu "Mechowiska" oraz szuwary wielkoturzycowe wykazały większą naturalną odporność na wkraczanie roślinności inwazyjnej niż zbiorowiska typowo łąkowe, zaliczone do wariantu "Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe" i "Półnaturalne łąki wilgotne".

EN

Functioning of biological packages of the II edition of "Agro-environmental programme" on grasslands in part of the Biebrza River valley in the Grajewo county was assessed in the paper. Agroenvironmental activities involved 2 427 ha of permanent grasslands in the years 2008-2011. On prevailing (83.4%) part of these grasslands package 3: "Extensive management of meadows and pastures" was implemented. Smaller share fell to packages devoted to the protection of endangered Bird species and natural habitats both outside (package 4) and in (package 5) the areas of Natura 2000. From among these packages the most frequently realised was variant 1 "Protection of breeding grounds of birds", less frequently were realised the habitat variants: "Semi-natural wet meadows", "Tal--sedge rushes" "Sphagnum bogs" and "Molinia meadows". It was found that when selecting a given package or variant, farmers were mainly guided by practical reasons such as: complexity of procedures, possibility of adaptation of land use to definite requirements, access to biology experts and the amount of subsidies to agro-environmental activity. The status of meadow habitats involved in agro-environmental activity within habitat variants of packages 4 and 5 was quite differentiated and depended mainly on the history of land use before the access to the programme and on moisture conditions. Particularly differentiated was the share of undesired invasive species like nitrophilous herbs of the class Artemisietea, the common reed (Phragmites australis (Cav.) Trin. ex Steud.), seedlings and young trees and shrubs. Bog communities classified to the variant "Sphagnum bogs" and tall-sedge rushes showed a higher natural resistance to invasive vegetation than typically meadow communities classified to variants "Molinion meadows" and "Semi-natural wet meadows".

17

Roślinność, uwilgotnienie i walory przyrodnicze łąk w rejonie Kanału Rudzkiego

Kamiński J.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2012

|

T. 12, z. 4

163-180

PL

W pracy określono roślinność rzeczywistą łąk, występujących w rejonie Kanału Rudzkiego i na tej podstawie ustalono ich uwilgotnienie oraz walory przyrodnicze. Łąki te powstały w wyniku odwodnienia torfowisk, spowodowanego wykopaniem Kanału Rudzkiego w drugiej połowie XIX w. Kanał ten przejął wody rzeki Ełk w rejonie Modzelówki, sprawnie odprowadzając je krótszą trasą do Biebrzy. Na terenach przyległych do tego Kanału przeważają siedliska silnie odwodnione, zidentyfikowane jako świeże i suche okresowo nawilżane (84,3% powierzchni). Zaledwie 11,7% powierzchni przypada na siedliska silnie wilgotne, mokre, silnie mokre i zabagniające się. Po przeszło 100 latach funkcjonowania Kanału na przyległych do niego obszarach wykształciły się pospolite zbiorowiska łąkowe z wiechliną łąkową i kostrzewą czerwoną (Poa pratensis-Festuca rubra), rzadziej łąki wyczyńcowe (Alopecuretum pratensis). Na glebach mineralno-murszowych, murszowatych oraz lokalnie na czarnych ziemiach wykształciły się zbiorowiska łąk zaliczanych do związku Arrhenatherion i zbiorowiska pastwiskowe zaliczane do związku Cynosurion. Walory przyrodnicze tych fitocenoz są małe, odpowiadające (w 10-stopniowej skali) II-III klasie waloryzacyjnej. Większe (umiarkowane) są walory przyrodnicze bogatszych florystycznie zbiorowisk łąk kaczeńcowych związku Calthion palustris. Krajobraz urozmaicają nieużytkowane rolniczo wyrobiska torfowe, zarośnięte różnorodną roślinnością mezo- i higrofitową, z licznym udziałem zakrzewień wierzbowych i zadrzewień brzozowych, oraz pagórki piaszczyste z suchymi murawami, zaliczanymi do związku Vicio lathyroides-Potentillion argenteae.

EN

Actual vegetation of meadows near the Rudzki Canal was estimated in presented study. Based on these data, moisture and natural values of the meadows was assessed. The meadows were formed on drained peatlands due to the construction of the Rudzki Canal in the second half of the 19th century. The canal intercepted waters of the Ełk River near Modzelówka and carried them on a shorter course to the Biebrza River. Areas adjacent to the canal are dominated by strongly drained habitats identified as fresh and dry, periodically wetted (84.3% of the total area). Only 11.7% of the area is occupied by heavily moist, wet, heavily wet and becoming bogged habitats. After more than 100 years of the functioning of the canal, common meadow communities with the meadow-grass and red fescue (Poa pratensis-Festuca rubra), less frequently the meadow foxtail (Alopecuretum pratensis), developed on surrounding areas. Meadow communities attributed to the alliance Arrhenatherion and pasture communities from the alliance Cynosurion developed on mineral-muck and mucky soils and locally on black earths. Natural values of these phytocoenoses are small corresponding (in a 10-grade scale) to the II and III class. Greater (though still moderate) are the natural values of floristically richer marsh marigold meadows of the alliance Calthion palustris. Not agriculturally used peat excavations overgrown with various meso- and hydrophytes with a large contribution of willow shrubs and birch thickets and sandy hills with xeric meadows of the alliance Vicio lathyroides-Potentillion argenteae add variety to the landscape.

18

Walory przyrodnicze nieużytkowanych łąk pobagiennych Dolnego Śląska

Podlaska M.

Inżynieria Ekologiczna

|

2012

|

Nr 29

130-140

PL

Wartość przyrodnicza łąk pobagiennych nie jest przeważnie wysoka, ale ich walory wzrastają istotnie w przekształconym krajobrazie rolniczym. W latach 2005-2010 przeanalizowano 8 kompleksów łąk pobagiennych Dolnego Śląska. Stwierdzono znaczne zróżnicowanie walorów przyrodniczych zarówno całych kompleksów łąk, jak i budujących je poszczególnych fitocenoz. Różnorodność ta wynika ze zróżnicowanych kierunków przekształceń, jakim podlegały i współcześnie podlegają łąki pobagienne. Większość porzuconych łąk pobagiennych na Dolnym Śląsku nie przedstawia wybitnej wartości przyrodniczej, co wiąże się z ich wieloletnim, nie zawsze właściwym użytkowaniem lub z całkowitym ich porzuceniem (od ok. 20 lat). Zanikanie gleb organicznych powoduje, że na zdegradowanych siedliskach wykształcają się zbiorowiska ruderalne, zbiorowiska kadłubowe fitocenoz torfotwórczych oraz pospolite zbiorowiska higrofilne. Jedynie na zabagniających się wtórnie fragmentach łąk, wykształcają się typowe zbiorowiska torfotwórcze (głównie szuwary trzcinowe i wielkoturzycowe). Obecność takich zbiorowisk znacząco podnosi wartość przyrodniczą całego obiektu. Nie tylko jednak zbiorowiska typowo wykształcone stanowią o tej wartości: również w zbiorowiskach zubożałych spotyka się gatunki chronione i rzadkie. W wartościowe fitocenozy zaczynają jednocześnie masowo wkraczać gatunki inwazyjne, skutecznie obniżając ich wartość oraz zupełnie degradując siedliska.

EN

Usually natural values of post-peatland meadows are not significant but it changes if we estimate the objects situated in highly transformed rural landscape. The paper presents analysis of the natural values of 8 complexes of post-peatland meadows situated in Lower Silesia investigated in the years 2005-2010. A comparison showed a fair differentiation of the objects natural values, both inside the particular complexes and between them. The differentiation resulted from various directions of transformation affecting post-peatland meadows.The majority of studied post-peatland meadows are not valuable in the aspect of the natural values as they were used in the past during long time and/or abandoned. During that time organic soils vanished and degraded what enabled their colonization by ruderal species or by common hygrophytes. However in some meadows a secondary paludification was observed and within them patches of typical fen communities developed which raise the natural values of the objects. The occurrence of protected and rare species was not strictly associated with the grade of the meadows transformation, they were also noted in some depauperated objects. The studies showed also an advanced stage of aliens expansions in some objects - occurrence of invasive anthropophytes depreciates the natural values of the meadows and they cause the habitats degradation.

19

Małe rzeki i potoki jako wartość zagrożona i zagrożenie w przestrzeni miejskiej. Na przykładzie potoku Sudół Dominikański w Krakowie

Nowacka-Rejzner U.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2011

|

R. 108, z. 6-A

71--78

PL

Przestrzeń, jaką tworzą rzeki i potoki z ich zielonym otoczeniem, stanowi istotną, ale w różny sposób zagrożoną wartość w obszarze miasta. Równocześnie sama płynąca woda jako żywioł jest dla swojego bezpośredniego otoczenia zagrożeniem. W artykule na wybranym przykładzie zwrócono uwagę na walory i wartości tej przestrzeni oraz przemiany funkcjonalne i przestrzenne, jakim ona ulegała i współcześnie ulega, a także wynikające z tego różnorodne zagrożenia. Podjęto również próbę przeanalizowania, w jaki sposób i w jakim zakresie zapisy zawarte w dokumentach planistycznych mogą ograniczyć skutki tych zagrożeń.

EN

The green area formed by the rivers and streamlets together with their surroundings is an important but in many ways endangered value in the city. O n the other hand, flowing water as an uncontrolled force can be a threat to the neighboring areas. In the present paper, on a give example, we point out values and advantages of the green area formed by the rivers. We also indicate the changes of function of that area in the past and nowadays, as well as the resulting threats. F inally we try to analyze how and to what extent, the acts of law present in urban planning documents can reduce the aftermath of these threats.

20

Natural and Environmental Values and Dangers of Ecological Areas "Ścinawskie Swamps"

Koszelnik-Leszek A., Tomaszewska K., Czak M.

Archives of Environmental Protection

|

2011

|

Vol. 37, no. 1

33-42

EN

A prospective brown coal mine "Legnica" is to be responsible for forming a depression funnel which can cover "Ścinawskie Swamps" where 26 herbaceous plant species forming 7 communities were recognized, among others: Phragmitetum australis, Caricetum gracilis and Acoretum calami. Investigated wetland characterizes changeable level of water which brings about the presence of as many as 30.77% species connected with Molinio-Arrhenatheretea class. The half of taxa belongs to synantropic species, while 50% are non - synantropic ones. The area of "Ścinawskie Swamps" can be assessed as featuring moderately high nature values and, therefore worth further protection as ecological areas.

PL

Planowana kopalnia węgla brunatnego "Legnica" ma być odpowiedzialna za powstanie leja depresyjnego, w obrębie którego mogą znaleźć się "Bagna Ścinawskie". Rozpoznano na nich 26 gatunków roślin zielnych tworzących 7 zespołów m. in.: Phragmitetum australis, Caricetum gracilis, Acoretum calami. Omawiane mokradło charakteryzuje się zmiennym poziomem wody, co powoduje występowanie aż 30,77% gatunków związanych z klasą Molinio-Arrhenatheretea. Spośród taksonów występujących na badanym obszarze połowę stanowią gatunki synantropijne, pozostałe to gatunki nie synantropijne. Obszar "Bagien Ścinawskich" można uznać jako obszar o umiarkowanie dużych walorach przyrodniczych, czyli w pełni zasługujący na dalszą ochronę jako użytek ekologiczny.