Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Polskie źródła krasowe i wywierzyska na liście światowego dziedzictwa naturalnego : realizacja projektów MIKAS oraz NIKAS

Barczyk Grzegorz, Chmiel Stanisław, Chwalik-Borowiec Anna, Małecki Jerzy, Okoń Dorota, Różkowski Jacek, Sposób Joanna, Turczyński Marek

Przegląd Geologiczny

|

2024

|

Vol. 72, nr 1

53--55

EN

In June 2022, the Most Important Karst Aquifer Springs (MIKAS) project was launched at the EUROKARST conference, aimed at creating a list of the most important karst springs and outcrops (on a global scale). Basedon the recommendations and methodology established by the Project Advisory Board, scientists from around the world presented proposals for springs, from which 200 will be ultimately selected. 14 karst springs and outcrops were proposed in Poland. We describe the basic criteria and principles that guided the selection, and the current state of progress of the project.

2

Perspektywy nowoczesnej rewitalizacji miasta Golub-Dobrzyń w kontekście jego dziedzictwa historycznego, tkanki zabytkowej oraz walorów naturalnych

Białkiewicz Joanna Jadwiga

Wiadomości Konserwatorskie

|

2022

|

Nr 70

34--49

PL

Golub-Dobrzyń to miasto o interesującej historii i z bogatą tkanką zabytkową. Walory te, właściwie zagospodarowane, powinny służyć jego promocji w skali kraju. Określenie atutów miasta i stref wymagających poprawy jest podstawą dla wyznaczenia perspektyw jego rewitalizacji, której celem jest zarówno poprawa jakości życia mieszkańców, jak i zwiększenie ruchu turystycznego. Proponowana rewitalizacja powinna objąć kluczowe strefy dziedzictwa kulturowego, takie jak stare miasto Golub i zamek, ale również obszary w chwili obecnej zaniedbane, a stwarzające pewien potencjał, jak np. brzegi Drwęcy czy zabudowa Dobrzynia. Punktem wyjścia powinna być rewitalizacja golubskiego rynku, który w swoim obecnym efekt, rewitalizacja rynku musi uwzględniać zarówno konserwację zabytkowej architektury, jak i stworzenie atrakcyjnej przestrzeni publicznej, z uwzględnieniem zorganizowanej zieleni i odpowiedniej infrastruktury.

EN

Golub-Dobrzyń is a town with an interesting history and rich historic tissue. These assets, properly managed, should promote the town on the national scale. The identification of the city’s assets and zones in need of improvement is the basis for defining the prospects of its revitalization aimed at both the improvement of the inhabitants’ quality of life and the increase of tourist traffic. The proposed revitalization should encompass the key zones of cultural heritage such as the old town of Golub and the castle, but also areas that are currently neglected but offer certain potential such as the banks of the Drwęca river or the buildings of Dobrzyń. The starting point should be the revitalization of the Golub market square, which in its current shape does not meet the expectations of the residents, nor is it attractive to tourists. To achieve the desired effect, the revitalization of the market square must include both the conservation of historical architecture and the creation of an attractive public space, including organized greenery and appropriate infrastructure.

3

A impact of administrative law regulation on models of using spatial data to promote tourism assets of Poland and its cultural and natural heritage

Świtała Krzysztof

GIS Odyssey Journal

|

2022

|

Vol. 2, no. 2

105--113

EN

The purpose of the article is to analyze the impact of legal regulations on the use of spatial data related to Poland's tourism assets and its cultural and natural heritage through spatial information services used as part of spatial information systems, both in the public and private sectors. The conducted considerations are to allow for the formulation of de lege lata remarks and de lege ferenda postulates regarding the existing legal basis for the functioning of the spatial information infrastructure. The proposed solutions should have a positive impact on improving the efficiency of using the data collected in this infrastructure for purposes related to the promotion of Poland's cultural and natural heritage.

4

The importance of urban regeneration through cultural heritage. The case of Bab Touma square in Damascus, Syria

Al Basha Nawarah, Khadour Nebras

Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie

|

2021

|

T. 49

317--323

EN

Utilizing cultural heritage in the process of urban regeneration of cities is becoming key principle that can guarantee creating sustainable spaces. Its role is accentuated even more nowadays with globalization processes exposing most parts of the world to similar influences. This research discusses the concept of urban regeneration as a comprehensive development approach and highlights the potential role of tangible, intangible and natural components of cultural heritage as leading actors in this approach. By studying the case of Bab Touma square, a historical urban square in Damascus, the research aims to set forth the importance of communicating those cultural elements as a mean to strengthening spatial identity and spatial attachment towards a space. The research adopts an analytical method and tracks the urban development phases of the square in order to define how they contributed to the change of the square’s image and identity, considering such urban spaces in the city with so many symbolic, cultural and historical values as generative points that could play a vital role in activating the process of urban regeneration of the city.

PL

Wykorzystywanie dziedzictwa kulturowego w procesie rewitalizacji miast staje się kluczową zasadą, która może zagwarantować tworzenie zrównoważonych przestrzeni. Jego rola jest jeszcze bardziej zaakcentowana w dzisiejszych czasach, gdy procesy globalizacyjne narażają większość świata na podobne wpływy. Niniejsze badanie omawia koncepcję rewitalizacji miast jako kompleksowego podejścia rozwojowego i podkreśla potencjalną rolę materialnych, niematerialnych i naturalnych składników dziedzictwa kulturowego jako wiodących elementów tego podejścia. Analizując przypadek placu Bab Touma, historycznego placu miejskiego w Damaszku, badanie ma na celu określenie znaczenia komunikacji tych elementów kulturowych jako środka wzmacniającego tożsamość przestrzenną i przywiązanie do przestrzeni. W badaniu przyjęto metodę analityczną, prześledzono fazy rozwoju urbanistycznego placu w celu określenia, w jaki sposób przyczyniły się one do zmiany wizerunku i tożsamości placu, biorąc pod uwagę miejsca o tak wielu wartościach symbolicznych, kulturowych i historycznych, jak generatywne punkty, które mogłyby odegrać istotną rolę w uruchomieniu procesu rewitalizacji urbanistycznej miasta.

5

Turystyka kulturowa w wymiarze przyrodniczym

Kasprzak Krzysztof

Polish Journal for Sustainable Development

|

2019

|

T. 23, cz. 2

25--36

PL

Turystyka stała się obecnie nie tylko masowym rytuałem o znacznym potencjale ekonomicznym, ale także ważnym przekazem kulturowym. Dotyczy różnych obszarów działalności człowieka i twórczości związanej z szeroko rozumianą kulturą, obejmując także aspekty dziedzictwa przyrodniczego. Na wzajemne zależności dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego oraz konieczność traktowania ich jako integralnej całości zwraca uwagę szereg międzynarodowych aktów prawnych. Powszechna Deklaracja o Różnorodności Kulturowej określa, że różnorodność kulturowa wyraża się w oryginalności i mnogości tożsamości, cechujących grupy i społeczeństwa tworzące ludzkość. Zgodnie z Konwencją o Różnorodności Biologicznej ochrony wymagają także różnorodność kulturowa i tradycyjne gospodarowanie, z którymi są nierozerwalnie związane zagrożone wartości przyrodnicze. Człowiek jest ukształtowany biologicznie i kulturowo w konkretnych warunkach środowiska przyrodniczego. Swoje antropocentryczne wartości przenosi jednak na przyrodę, ogląda ją głównie poprzez mity ukształtowane w kulturze, która je rozpowszechnia i utrwala. Wiele celów turystyki kulturowej łączy się ściśle ze stanem zasobów przyrody i środowiska przyrodniczego. Istnieje głęboko humanistyczny sens badań przyrodniczych i ochrony przyrody. Ma to bowiem istotne znaczenie dla trwałości i jakości ludzkiej egzystencji.

EN

Tourism has now become not only a kind of mass ritual with significant economic potential, but also an important cultural message. Covering various areas of human activity, tourism also applies to works related to broadly understood culture, including aspects of natural heritage. A number of international legal acts point to the interdependence of natural and cultural heritage and the need to treat them as an integral whole. There are close links between the protection of cultural and natural diversity that are of interest to cultural tourism. The UNESCO Universal Declaration on Cultural Diversity states that cultural diversity will be expressed in the originality and multitude of identities that characterize the groups and societies that make up humanity. In accordance with the Convention on Biological Diversity, cultural diversity and traditional farming methods with which endangered natural values are inextricably also require protection. Man is biologically and culturally shaped in specific conditions of the natural environment, which he considers suitable for himself. However, he transfers his anthropocentric values to nature, which has nothing to do with them. He watches it mainly through myths shaped in a culture that spreads and perpetuates them. Many cultural tourism goals are closely linked to the state of nature resources and the natural environment. There is a deeply humanistic sense of natured research and nature protection. This is important for the permanence and quality of human existence.

6

Innowacje w rewitalizacji rejonów eksploatacji piasków i żwirów – Pojezierze Tarnowskie

Ostręga A., Szewczyk-Świątek A., Świątek W.

Kruszywa : produkcja - transport - zastosowanie

|

2016

|

Nr 2

104--109

PL

W artykule scharakteryzowano innowacyjne w skali kraju przedsięwzięcie pn. POJEZIERZE TARNOWSKIE, polegające na spójnej rewitalizacji kopalń piasku i żwiru (a także innych zbiorników) w subregionie tarnowskim. Przedstawiono ideę, cel oraz zasady realizacji tego przedsięwzięcia. Wskazano beneficjentów i źródła finansowania.

EN

The article describes an innovative project, on a national scale – the Tarnów Lakeland. It consists of a coherent revitalization of numerous sand and gravel mines (and other water reservoirs) located in the Tarnów subregion. The article presents the idea, the purpose and principles of the project. Beneficiaries and sources of funding are identified as well.

7

Edukacja w miastach

Jakubowski K.

Zieleń Miejska

|

2015

|

Nr 10

34--36

PL

Jednym ze sprawdzonych sposobów na skuteczne zarządzanie przyrodą w mieście jest jej ochrona wespół z aktywizacją. Dowodami na to są parki i obszary chronione w europejskich miastach, połączone z centrami obsługi turystyki masowej, rodzinnej i przyrodniczej.

8

Historic salt mines in Wieliczka and Bochnia

Wiewiórka J., Charkot J., Dudek K., Gonera M.

Geoturystyka

|

2009

|

nr 3

61-70

EN

Historic salt mines in Wieliczka and Bochnia are situated by the old trade road from Kraków to the east, in the region well known from salt-making from brines since the Neolith (ca. 3500 BC). In Bochnia the rock salt was discovered in 1248, whereas in Wieliczka production of the rock salt was confirmed in the town charter in 1290. At the end of the 13th century both mines were united into the Kraków Saltworks. In the 16th century it was the biggest production centre in Poland and one of the biggest in Europe. The rock-salt exploitation ended in Bochnia in 1990 and in Wieliczka in 1996. Both deposits are situated within the Miocene (Badenian - M4) folded strata of the salt-bearing complex, consisting of the Skawina Formation (at the bottom), the Wieliczka Formation (containing the evaporites), and the Chodenice beds (at the top). The Wieliczka deposit consists of the upper boulder deposit and the lower stratiform one. The boulder deposit was formed as a result of submarine flows in southern part of the evaporite basin. Both the boulder and the stratiform deposits were finally shaped by the overthrust movements of the Outer Carpathians. The Bochnia deposit is limited to the northern limb of the Bochnia anticline, at the northern edge of the Outer Carpathians. The Wieliczka Salt Mine is written into the first UNESCO List of the World Cultural and Natural Heritage (1978) and recognised as a National Monument of History (1994). Since 2000 the Bochnia Salt Mine is the National Monument of History as well. In 1997 the Małopolska voivode issued a decree comprising legal protection of 40 documentated sites, important for geology of the Wieliczka deposit, and in 2000 the Natural Reserve "Crystal Caves" in Wieliczka was established. In 2005, twenty seven documentated sites were established and provided with legal protection in the Bochnia Salt Mine.

PL

Zabytkowe kopalnie soli w Wieliczce i Bochni znajdują się przy starym trakcie handlowym z Krakowa na wschód, w rejonie znanym z warzenia soli jeszcze w neolicie (ok. 3500 lat p.n. e.). W Bochni sól kamienną odkryto w 1248 roku, podczas gdy w Wieliczce wydobycie soli kamiennej jest wzmiankowane w akcie lokacyjnym miasta z 1290 roku. Pod koniec XIII wieku obydwie kopalnie zostały połączone w jedno królewskie przedsiębiorstwo - Krakowskie Żupy Solne. W XVI wieku był to największy ośrodek produkcyjny w Polsce i jeden z największych w Europie. Wydobycie soli kamiennej zakończyło się w Bochni w 1990, a w Wieliczce w 1996 roku. Obydwa złoża znajdują się w utworach sfałdowanego miocenu (baden - M4) jednostki zgłobickiej Karpat zewnętrznych. Seria solonośna składa się z formacji skawińskiej, wielickiej (ewaporaty) i warstw chodenickich. Złoże solne Wieliczki zbudowane jest z górnego złoża bryłowego ż dolnego pokładowego. Złoże bryłowe zostało utworzone w wyniku podmorskich spływów w południowej części basenu ewaporacyjnego. Obydwie części złoża zostały ostatecznie uformowane w wyniku ruchów nasuwczych Karpat. Złoże soli Bochnia znajduje się w północnym skrzydle antykliny Bochni, na północ od brzegu Karpat. W 1978 roku Kopalnia Soli Wieliczka została wpisana na pierwszą listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego UNESCO, a w 1994 roku uznana za Narodowy Pomnik Historii. Od 2000 roku Kopalnia Soli Bochnia jest również Narodowym Pomnikiem Historii. W 1997 roku dekretem wojewody małopolskiego objęto ochroną prawną, w formie stanowisk dokumentacyjnych, 40obiektów geologicznych w Kopalni Soli Wieliczka, a w 2000 roku ustanowiono rezerwat przyrody "Groty Kryształowe" w Wieliczce. W 2005 roku ochroną prawną objęto również 27 stanowisk dokumentacyjnych w Kopalni Soli Bochnia.

9

The conservation of Jurassic heritage in the UK – a critical review of the role of governmental organisations and their effectiveness

Page K., Wimbledon W.

Volumina Jurassica

|

2008

|

Vol. 6, no. 1

163-173

EN

In 1949 the concept of protected geological sites was first established in UK law by Nature Conservancy (NC) as ‘Sites of Special Scientific Interest’ (SSSIs). In 1977 a systematic site selection process - the Geological Conservation Review (GCR) was established by the UK-wide Nature Conservancy Council (NCC) which identified over 3000 features of geological interest nationally (excluding Northern Ireland), including around 275 representing aspects of Jurassic stratigraphy and palaeontology. These GCR sites formed the basis for all subsequent geoconservation SSSI designation including under strengthened legislation in 1981 and 2002. The fragmentation of the NCC in 1991 established separate country conservation bodies in Scotland (Scottish Natural Heritage), Wales (Countryside Council for Wales), and England (English Nature) with a fourth, the Joint Nature Conservation Committee (JNCC) to oversee certain national and international activities. In Northern Ireland, however, nature conservation remained the responsibility of the Environment and Heritage Service of the Department of the Environment. With the establishment of these five separate organisations, policy and practice began to diverge. The consequences of this divergence are discussed with particular reference to its effects on the conservation of sites of Jurassic palaeontological and stratigraphical importance. Recommendations for future conservation strategies and procedures are proposed.

10

Jurassic Global Stratotype Section and Points (GSSPs)-a potential serial World Heritage Site?

Page K., Melendez G., Henriques M.

Volumina Jurassica

|

2008

|

Vol. 6, no. 1

155-162

EN

The Operation Guidelines for the UNESCO World Heritage Convention state that proposed areas should: “..be outstanding examples representing major stages of Earth’s history, including the record of life”, “..contain all or most of the key interrelated and interdependent elements in their natural relationships”, “..have a management plan…” and “..have adequate long-term legislative, regulatory, institutional or traditional protection..”. By definition, Global Stratotype Sections and Points (GSSPs) should satisfy all these criteria, although in isolation, the proposal of any single GSSP is unlikely to succeed, however, as an individual site may lack a broader context. Nevertheless, combining a suite of GSSPs sites for a System within a ‘serial’ World Heritage site proposal would satisfy such a concern and could be an ultimate goal for the International Subcommission on Jurassic Stratigraphy.

11

The conservation of Jurassic heritage in the UK – a critical review of current practice and effectiveness

Page K., Wimbledon W.

Volumina Jurassica

|

2006

|

Vol. 4, no. 1

254-254

EN

In 1949 the first concept of a protected geological site was introduced into UK law and within a few years the country had a network of such, now known as "Sites of Special Scientific Interest" (SSSIs). This initial law was strengthened in 1981, but in the meantime a systematic site selection process had also been established by the GB-wide Nature Conservancy Council (NCC) known as the Geological Conservation Review. This process led to the identification of over 3000 features of geological interest nationally (excluding Northern Ireland), including around 275 representing aspects of Jurassic stratigraphy and palaeontology. These "GCR" sites formed the basis for all subsequent geoconservation SSSI designation. Site conservation activity by the NCC was on a learning curve in the earlier days with the legal possibilities of the 1981 act being explored and techniques and philosophies being developed. Political moves, however, led to the fragmentation of the NCC in 1991 to established separate country conservation bodies in Scotland, Wales and England with a fourth to co-ordinate certain national and international activities. In Northern Ireland, however, nature conservation remained the responsibility of the Department of the Environment. With the establishment of these five separate organisations, policy and practice inevitably began to diverge. Wales established a regionalised distribution of geological advisors who take responsibility for much site-based casework. In Scotland, a small group of centrally based geologists provides advice, although in practice most casework is carried out by local, ecological, conservation officers. In England, however, a trend established towards the end of the NCC continued, with more and more key decisions being made by a centrally based group of geological advisors, with limited external scientific input. In addition, local, ecological conservation officers have increasingly been expected to not only give day to day advice on the management of geological sites, but also to set conservation objectives and monitor the same sites. These approaches have not only contributed to significant losses of key parts of several protected Jurassic sites and their contained palaeontological heritage, but also to a high level of under-recording of such damage. In October 2006, however, as a new organisation will take over nature conservation administration in England - "Natural England" - and the time is therefore right to rethink such approaches. Several proposed aims and objectives for the future will therefore be presented, which are not only of relevance to the UK as a whole, but also to the rest of Europe. It is ironic that in the 21st century in one of the countries that first established a systematic approach to geological conservation, especially site selection, significant damage to and losses of Jurassic heritage continue to be observed - a re-assessment of conservation strategies is therefore much needed.

12

Jurassic Global Stratotype Section and Points (GSSPs) – a potential serial World Heritage Site?

Page K., Melendez G., Henriques M.

Volumina Jurassica

|

2006

|

Vol. 4, no. 1

253-253

EN

The Operation Guidelines for the World Heritage Convention include the following criteria for the selection of natural heritage sites, which states that they should: "…be outstanding examples representing major stages of Earth's history, including the record of life, significant ongoing geological processes in the development of land forms, or significant geomorphic or physiographic features" [Criteria a (i)]; "The sites listed in a (i) should contain all or most of the key interrelated and interdependent elements in their natural relationships…" [Criteria b (i)]; "The site described in paragraph (a) should have a management plan…" [Criteria b (v)]; "A site described in paragraph (a) should have adequate long-term legislative, regulatory, institutional or traditional protection..." [Criteria b (vi)]. Global Stratotype Sections and Points (GSSPs) represent, by definition, the most stratigraphically complete and globally important stage-boundary sections known. They therefore fully satisfy the World Heritage criterion a (i). Crucially, their identification and ratification is regulated globally by the International Union of Geological Sciences (IUGS) which also advises UNESCO on the selection of World Heritage Sites for geological features - such a ratification can be taken as confirmation of global significance in more than just a technical or scientific sense. In addition, as part of the GSSP selection process aspects of the site's conservation status and safeguard for future study are also taken into consideration, Criterion b (vi) and be satisfied, if not b (v) as well. The proposal of any single GSSP in isolation as a World Heritage site is unlikely succeed, however, as individually such sites may lack a broader context. Combining a suite of GSSPs sites in a "serial" World Heritage site proposal - a well established approach in other contexts - is however, conceptually much more likely to succeed. In particular a proposal incorporating all the applicable GSSPs for a single system could certainly satisfy Criterion b (i), especially as all key interrelated and interdependent elements would then be included, i.e. all component stages of that system. Such a proposal could be an ultimately goal for the ISJS, as a celebration of decades of intensive work by many colleagues from many countries. Such a project would require a high degree of international agreement and already five countries are implicated in the process: Portugal, Spain, England, Scotland and France. Nevertheless, the close working relationships between specialists in different nations established through the Working Groups of the Subcommission can offer a marvellous opportunity for such collaboration.

13

Landscape biodiversity in constructing solar systems

Ledwoń K. Z.

Environment Protection Engineering

|

2006

|

Vol. 32, nr 1

65-69

EN

The establishment of plants as ecological structures is favourable for their biodiversity which should be adopted on the most appropriate level. In a general way, flora (and fauna) is our natural heritage with scientific, cultural, ethical and intrinsic value, and behoves us to safeguard this, and hand it on to future generations. The combined influence of different climatic factors greatly affects the ability of a building to shelter its inhabitants. An environmental policy, on its own, is not enough to achieve the aims of sustainable development. It is important to incorporate the principles of ecological resource management into every area of sectoral policy, such as industry, transport, farming, housing and domestic architecture. In the paper, solar constructions as a practical way to design and build houses and other farm objects to live in and work both comfortably and economically, using techniques which reduce energy requirement for space heating, domestic water heating, lighting and operating applicances, are presented.

PL

Organizacja terenów zielonych jako struktur ekologicznych sprzyja różnorodności biologicznej dzięki przyjęciu stosownego poziomu założeń co do projektowanych form. Lokalne formy florystyczne stanowią wraz z fauną naturalne dziedzictwo naukowe, kulturowe, etyczne oraz materialne. Złożony układ czynników klimatycznych wpływa równie znacząco na kształt architektoniczny budowli, jak i na komfort mieszkańców. Polityka środowiskowa samo w sobie nie decyduje w wystarczającym stopniu o osiągnięciu celu, jakim jest zrównoważony rozwój. Istotne jest zatem włączenie do niej zasady wykorzystania ekologicznego bogactwa form i środków w obszarze poszczególnych dziedzin gospodarki, tj. przemysłu, transportu, rolnictwa oraz urbanistyki. W artykule przedstawiono praktyczną ideę wykorzystania systemów słonecznych w realizacji obiektów spełniających oczekiwania użytkowników co do komfortu oraz redukcji zapotrzebowania na energię do celów gospodarczo-bytowych.

14

Geological heritage and museums

Jakubowski K.

Polish Geological Institute Special Papers

|

2004

|

Vol. 13

21-28

EN

Natural history museums gathering valuable collections play an important role in the protection of geological heritage. This role is inherently associated with the fundamental mission of museums concerning the protection of natural and cultural heritage. For the purpose of methodology, two categories of the inanimate nature monuments are distinguished: (1) immovable geological heritage (immobile monuments of inanimate nature) that cannot be removed from the surrounding environment and should be protected in situ, and (2) movable geological heritage (mobile monuments of inanimate nature) protected ex situ, within a museum. The paper presents the scientific and didactic criteria of the valuation of the main types of museum collections constituting the movable part of the geological heritage. New tendency in active preservation of geosites are indicated. These trends consist of the use of in situ museum techniques of conservation, exposition and of the construction of special museum pavilions and protective halls.

PL

Muzea przyrodnicze gromadzące cenne kolekcje spełniają ważną rolę w ochronie dziedzictwa geologicznego. Wiąże się ona integralnie z podstawową misją muzeów w zakresie zachowania dziedzictwa przyrodniczego i kulturalnego. Dla celów metodologicznych wyróżniono dwie kategorie zabytków przyrody nieożywionej: (1) nieruchome dziedzictwo geologiczne (nieruchome zabytki przyrody nieożywionej), nierozerwalnie związane z otaczającym środowiskiem i chronione in situ oraz (2) ruchome dziedzictwo geologiczne (ruchome zabytki przyrody nieożywionej), chronione ex situ w przestrzeni muzealnej. Przedstawiono naukowe i dydaktyczne kryteria waloryzacji głównych typów kolekcji muzealnych, stanowiących ruchomą część dziedzictwa geologicznego. Wskazano na nowe tendencje czynnej ochrony geostanowisk, polegające na zastosowaniu muzealnych technik konserwacji i ekspozycji in situ oraz budowie specjalnych pawilonów muzealnych.