Stan wyjątkowy jest jednym z trzech stanów nadzwyczajnych określonych w Konstytucji z 1997 r., a jednocześnie jednym z dwóch, obok stanu wojennego, które wymagają udziału dwóch organów w ich ogłaszaniu. Ten przejaw demokratyzacji ustroju państwa, ochrony przez uzurpowaniem sobie nadmiaru władzy przez jeden organ, a także próba zmuszenia egzekutywy do współpracy, nie jest najlepszym rozwiązaniem z punktu widzenia sprawności rządzenia państwem, szczególnie w takich okolicznościach, gdy wystąpią przesłanki wprowadzenia stanu nadzwyczajnego. Bez wątpienia było to konieczne po 1992 roku, w okresie przejściowym, lecz obecnie udział dwóch organów władzy publicznej (po kolei: rady ministrów, prezydenta) w proklamowaniu trzeciego (sejm) w uznaniu, lub nie, postanowienia prezydenta o wprowadzeniu stanu wyjątkowego (wręcz szczególnie tego stanu) może łączyć się z ostrą rywalizacją i, jak słusznie się zauważa, paraliżem decyzyjnym w razie wystąpienia potrzeby nagłej reakcji . Zważywszy na przesłanki, trudno się oprzeć wrażeniu, że instytucja stanu wyjątkowego i procedura jego wprowadzania sięga czasów już dość odległych, zaś przesłanki spowodowane działaniami terrorystycznymi oraz działaniami w cyberprzestrzeni to już inne, całkiem nowego typu warunki. W doktrynie słusznie się przyjmuje, że przesłanki wprowadzenia stanu wyjątkowego dotyczą bezpieczeństwa wewnętrznego, jednak nie można się zgodzić z dość powszechnym poglądem, że przy wprowadzaniu stanu wyjątkowego chodzi o ochronę przed zagrożeniami wewnętrznymi . Nie można, ponieważ zagrożenie wewnętrzne powinno mieć swoje źródło, i skutek, wewnątrz państwa, a - niestety - przyczyny zagrożenia konstytucyjnego ustroju pań-stwa, bezpieczeństwa obywateli lub porządku publicznego, jak choćby szantaż polityczny, działania o charakterze terrorystycznym lub działania w cyberprzestrzeni mogą mieć charakter zarówno wewnętrzny, jak i zewnętrzny. Ustawodawca co prawda uznał, że działania o charakterze terrorystycznym lub działania w cyberprzestrzeni mogą się wiązać z pojawieniem się przesłanki do wprowadzenia stanu wojennego, a więc w konsekwencji zewnętrznego zagrożenia państwa, jednak należy wziąć pod uwagę fakt, że nie każde zagrożenie zewnętrzne wiąże się z wprowadzeniem stanu wojennego. Musi ono przede wszystkim spełniać wymóg posiadania cechy zagrożenia militarnego, a dokładnie rzecz ujmując - wiązać się ze wszystkimi formami agresji określonymi w prawie międzynarodowym . Celem niniejszego artykułu jest wskazanie i omówienie aspektów kompetencyjnych, kierowania bezpieczeństwem narodowym w warunkach stanu wyjątkowego.
EN
A state of emergency is one of the three states defined in the Constitution of 1997 and, at the same time, one of the two states, apart from the state of war, which require two governing bodies to announce them. This manifestation of the democratic political system, protection against a single authority usurping excessive power, as well as an attempt to force the executive to cooperate, are not the best solutions in terms of the efficiency of state governance, especially under the circumstances in which there are presumptions to introduce a state of emergency. Without doubt, this was necessary after 1992 during the transitional period but, nowadays, the contribution of two public authorities (in turn: the Council of Ministers and the President) to proclaim, and the third one (the Parliament) to recognise or not, the President’s resolution on the introduction of a state of emergency (especially this state) can be related to acute rivalry and, as rightly observed, to decision-making paralysis in the case of the need for an emergency response . Considering the presumptions, it is hard to resist the impression that the institution of a state of emergency and the procedure for its introduction date back to the old times, while the presumptions due to terrorist activities and actions in cyberspace make different conditions of a totally new type. The doctrine rightly assumes that the presumptions for the introduction of a state of emergency are related to internal security; however, one cannot agree with the quite common view that the introduction of a state of emergency is about protection against internal threats . This is due to the fact that an internal threat should have its source and result within the state and, unfortunately, the reasons for a threat to the constitutional political system, to the safety of citizens and public order, such as political blackmail, terrorist activities or cyberspace actions can be of both an internal and external nature. Although the legislator decided that terrorist activities and cyberspace actions can be related to the appearance of a presumption to introduce a state of war and, thus, consequently an external threat to the state, it should be borne in mind that not every external threat is linked to the introduction of a state of war. First of all, it must match the characteristics of a military threat and, more accurately, it must be related to all forms of aggression defined in international law. The aim of this article is to indicate and discuss the remit of national security management during a state of emergency.
The issue of the national security of Poland organisation, including its management, requires the analysis of problems related to the internal order protection in the country. The need, among others, results from the lack of clear formulated concepts and determined extent of internal security, public safety, constitutional security, security of citizens as well as public order in the legitimate sphere and in the security theory. As a consequence, the stance concerning the scope of their application has not been stabilised yet. Additionally, in the title of this article, one more term –‘internal order’ has been introduced. The conceptual categories mentioned above often have strong epistemological and ontological relations, and therefore, determining their identity and distinctiveness requires the adoption of a certain questioning attitude on the basis of the existing concepts in Polish legal order or in the theory of the problem.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.