Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Industry sector’s influence on the narratives in environmental disclosures in the opinion of reports preparers. Evidence from Poland

Bąk Melania, Strojek-Filus Marzena, Bąk Andrzej

Economics and Environment

|

2024

|

no. 1

art. no. 657

EN

The narrative phenomenon in accounting concerns, i.e., the disclosure of environmental information and the impression management of stakeholders. The study examines and assesses the dependence between the company’s industry of activity and the narration perception adopted by the preparers of environmental reports, in particular, the impression management techniques used. To achieve the purpose of the article, an in-depth survey was conducted covering a non-random sample of the employees of Polish enterprises involved in the preparation and reporting of environmental information. Contingency tables and association measures for categorical variables were used in the statistical analysis of the survey data. The analysis results of the collected empirical data confirmed that the company’s industry of activity impacts the way report preparers evaluate the scope and apply narrative strategies, especially impression management techniques. The research expands knowledge on the perception of the importance of environmental disclosures and the issue of environmental narrative practices from an enterprise perspective. The results of the analysis indicated a level of pro-environmental awareness and confirmed the knowledge of narrative strategies and techniques. This study contributes to the discussion on the effects of environmental narrative in accounting, offering yet another element of the current practice diagnosis in this area in Poland.

PL

Zjawisko narracji w rachunkowości dotyczy między innymi ujawniania informacji środowiskowych i zarządzania wrażeniem interesariuszy. Celem jest zbadanie i ocena związku między branżą działalności przedsiębiorstwa a postrzeganiem przez sporządzających raporty środowiskowe stosowanej narracji, w szczególności technik zarządzania wrażeniem. Aby osiągnąć cel artykułu, przeprowadzono pogłębione badanie ankietowe na nielosowej próbie pracowników polskich przedsiębiorstw zajmujących się przygotowywaniem i raportowaniem informacji środowiskowych. W analizie statystycznej danych ankietowych wykorzystano tablice kontyngencji i miary asocjacji dla zmiennych kategorialnych. Wyniki analizy zgromadzonych danych empirycznych potwierdziły, że branża prowadzonej działalności przedsiębiorstwa ma wpływ na to, jak pracownicy sporządzający raporty oceniają zakres i stosowane strategie narracji, w szczególności techniki zarządzania wrażeniem. Badania poszerzają wiedzę w obszarze postrzegania znaczenia ujawnień środowiskowych oraz problemu stosowanych praktyk w zakresie narracji środowiskowej z punktu widzenia przedsiębiorstw. Wyniki analizy wykazały poziom świadomości proekologicznej oraz potwierdziły znajomość strategii i technik narracyjnych. Badania wpisują się w dyskusję na temat skutków narracji środowiskowej w rachunkowości oraz stanowią kolejny element diagnozy aktualnej praktyki w tym zakresie w Polsce.

2

The impact of wartime information strategy on defence capabilities. The case of the Russo-Ukrainian war

Zadorożna Marlena

Cybersecurity and Law

|

2023

|

Vol. 10 (2)

283--298

EN

In 2021 global arms spending reached a record-breaking level of $ 2,11 trillion. This trend can be expected to develop due to the ongoing war between Russia and Ukraine. The Russian invasion has undoubtedly contributed to increased demand in the arms industry. The capabilities of domestic arms markets of conflicting parties is not a determining factor of the result of the war. Opponents’ activities in the information environment are also greatly important, as they often determine the response of the international community, and influence the support awarded by individual states. The financing of arms supplies to Ukraine may serve as a good example of such correlation. The arms that Ukraine is acquiring surely improve the country’s defence capabilities, with the support gained by Ukraine being the result of Kyiv’s well thought-out and consistent actions in the information sphere. This paper aims to explain the effects of wartime information strategy on Ukrainian defence capabilities.

PL

W 2021 roku globalne wydatki na zbrojenia osiągnęły rekordowy poziom 2,11 bln dolarów. Trwająca wojna rosyjsko-ukraińska pozwala przewidywać, że ten trend będzie się rozwijał. Rosyjska inwazja niezaprzeczalnie przyczyniła się do wzrostu popytu na wyroby przemysłu zbrojeniowego. Jednakże potencjał rodzimych przemysłów skonfliktowanych stron nie przesądza o wyniku trwającej wojny. Ogromne znaczenie ma również aktywność przeciwnika w środowisku informacyjnym – aktywność ta nierzadko determinuje reakcje społeczności międzynarodowej, wywiera wpływ na udzielane przez państwa wsparcie. Finansowanie dostaw uzbrojenia dla Ukrainy stanowi przykład takiej zależności. Pozyskiwane uzbrojenie niewątpliwie zwiększa ukraińskie zdolności obronne, przy czym wsparcie, jakie otrzymuje Ukraina, jest m.in. wynikiem przemyślanych i konsekwentnie realizowanych działań Kijowa w sferze informacyjnej. Celem artykułu jest wyjaśnienie wpływu wojennej strategii informacyjnej na ukraińskie zdolności obronne.

3

Communicating a conservation-restoration project: the case of Chapel of Original Sin at the Sacro Monte di Varallo

Acuto Greta

Ochrona Dziedzictwa Kulturowego

|

2022

|

Nr 13

37--50

EN

The Sacro Monte di Varallo (Sacro Monte of Varallo) is a natural reserve and religious place near Monte Rosa, Piedmont (Italy). Some of the greatest artists of the time worked there to create a representation of the places and events of Christ life with life-size statues and mural paintings, starting from the 15th century. The Conservation and Restoration Center 'La Venaria Reale' carried out a model conservation-restoration project focusing on the conservation of Chapel 1 (which represents the Original Sin). This project was developed as a case study efforts to properly communicate the conservation-restoration issued and the work carried out to different audiences. This initiative is part of a broader project, the Interreg Italy-Switzerland 'Main10ance', which aims to develop a sustainable conservation program for the UNESCO Sacro Montes. Communication was carried out on several levels, based on the interest of visitors, through the following avenues:1 - explanatory panels near Chapel 1;2 – explanatory tours with conservators and other professionals;3 – creation of website with information, insights and news dedicated to the work in progress.To create a more effective and engaging communication, information relating to visitors was collected. The public was grouped according to different characteristics in three public targets: Children; Adult; and Blind people. For each, a reference guidelines and a specific narrative was developed: to involve children it was decided to use games; to address adults, it was decided to focus the discussion on the frequently asked questions posed by visitors; to bring the blind public closer, an evocative visit was proposed. Mock-ups were prepared to give the possibility to touch them, in order to make people understand the difference between surface in good condition and in degraded state.

PL

Sacro Monte di Varallo (Sacro Monte of Varallo) to rezerwat przyrody i miejsce kultu religijnego w pobliżu Monte Rosa w Piemoncie (Włochy). Kilku największych artystów tamtych czasów pracowało tam, aby stworzyć obraz miejsc i wydarzeń z życia Chrystusa z naturalnej wielkości posągami i malowidłami ściennymi, począwszy od XV wieku. Centrum Konserwacji i Renowacji "La Venaria Reale" przeprowadziło modelowy projekt konserwatorsko-restauratorski skupiający się na konserwacji Kaplicy 1 (która przedstawia Grzech Pierworodny). Projekt ten został opracowany jako studium przypadku działań mających na celu właściwe przekazanie różnym grupom odbiorców informacji na temat przeprowadzonej konserwacji i restauracji oraz wykonanych prac. Inicjatywa ta jest częścią szerszego projektu, Interreg Włochy–Szwajcaria "Main10ance", który ma na celu opracowanie zrównoważonego programu konserwacji dla UNESCO Sacro Montes. Komunikacja została przeprowadzona na kilku poziomach, w zależności od zainteresowania zwiedzających, poprzez następujące drogi: 1. – tablice informacyjne w pobliżu Kaplicy 1; 2. – wycieczki edukacyjne z konserwatorami i innymi profesjonalistami; 3. – stworzenie strony internetowej z informacjami, spostrzeżeniami i wiadomościami o trwających pracach. Aby stworzyć bardziej efektywną i angażującą komunikację, zebrano informacje dotyczące zwiedzających. Publiczność została pogrupowana według różnych cech w trzy cele publiczne: Dzieci; Dorośli; i Niewidomi. Dla każdego z nich opracowano wytyczne i spersonalizowaną narrację: aby zaangażować dzieci, postanowiono wykorzystać gry; aby dotrzeć do dorosłych, postanowiono skupić dyskusję na często zadawanych przez zwiedzających pytaniach; aby zbliżyć się do publiczności złożonej z niewidomych, zaproponowano wycieczkę angażującą zmysł dotyku. Przygotowano makiety dotykowe, aby uświadomić różnicę między powierzchnią w dobrym stanie a zdegradowaną.

4

Relacja obiekt eksponowania a przestrzeń eksponowania. Rola rozwiązań multimedialnych we współczesnych ekspozycjach

Gyurkovich Magdalena

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura, Urbanistyka, Architektura Wnętrz

|

2021

|

Z. 5

71--84

PL

Raport przedstawia wnioski odnoszące się do roli elementów multimedialnych w kształtowaniu współczesnych ekspozycji. Rozwój technologii, a więc i możliwości, jakie dają te media, spowodował istotny wzrost udziału prezentacji multimedialnych w aranżacjach wystaw. Głównym polem zainteresowania jest zbadanie, jak traktowana jest relacja eksponatu z multimedialnym otoczeniem. Konsekwencją tego mogą być nowe, istotne wymagania stawiane przestrzeniom ekspozycyjnym pod względem technicznym i przestrzennym.

EN

The report presents conclusions relating to the role of multimedia elements in shaping contemporary exhibitions. The development of technology and the opportunities offered by these media has resulted in a significant increase in the share of multimedia presentations in exhibition arrangements. The main field of interest is to examine how the relation between the exhibit and its multimedia environment is treated. This may result in new, significant requirements for the exhibition spaces in terms of technology and space.

5

The Union War histories and the battle for the history of the Second World War in South Africa

Van der Waag Ian

Wiedza Obronna

|

2021

|

nr 1

9--33

EN

Military History has three primary audiences: the general public, academe, and the armed forces – each has its own beliefs regarding the purpose and utility of the military past. Recognising the value of a war history for South Africa, Jan Smuts created the Union War Histories section in 1941. Yet the men appointed to write this history realised that they would never be able to satisfy all three competing readerships. This paper examines the research production of the Union War Histories section as well as the official and public response to their work, which is placed within a wider historiographical process. The notion of a historiographical progression – of an intersecting chain of counter narratives – is posited: accounts by journalists, official historians, personal narrators and regimental historians, leading to a post-participant historiography. This is a progression that seems to hold true for South Africa’s other wars, and indeed the wars of other countries.

6

Racjonalistyczna i intuicyjna droga do architektury

Battaino Claudia

Pretekst

|

2019

|

Nr 9

9--15

PL

Współcześnie emblematyczna architektura stała się niemal wyłącznie autoreferencyjna, a tradycyjne podręczniki komponowania elementów i części wydają się tracić wszelką zasadność i uznanie. Aby zrozumieć te przemiany i szerszy zakres operacji kompozycyjnych w strukturze samego języka architektonicznego, konieczne jest odrzucenie przeciwieństwa „racjonalności i irracjonalności”. Ta kombinacja „racjonalności/intuicji” nie ma w sobie charakteru wyłączności, ponieważ w każdym projekcie występują pewne racjonalne i irracjonalne, wzajemnie powiązane elementy. Te aspekty są w naszej pamięci, a nasz umysł jest w stanie je na nowo rozwinąć poprzez specyficzne narracje, które są również wzbogacane przez ważny aspekt empiryczny, ustanawiając nowe zależności i rezultaty architektoniczne.

EN

Today, the emblematic architecture has become almost exclusively self-referential, and the traditional manuals of composition for elements and parts seem to have lost all the value of legitimacy and recognition. To understand these transformations, it is necessary to reject the “rational and irrational” oppositional binomial, to try to understand the wider range of compositional operations within the structure of the architectural language itself. This combination of “rationality/intuition” does not have in itself a character of exclusivity, because in every project there are some rational and irrational intertwined elements. These aspects are in our memory and our mind is able to re-elaborate them through specific narratives that are also nourished by the important experiential aspect, establishing new relationships and architectural outcomes.

7

Problem zdalnego konsultowania psychologicznego

Afanaseva Natalia

Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Technicznej w Katowicach

|

2018

|

nr 10

273--286

PL

Artykuł analizuje możliwości i skuteczność stosowania form dystansowych poradnictwa psychologicznego dla przedstawicieli ekstremalnych zawodów. Odległe formy świadczenia pomocy psychologicznej stają się coraz bardziej popularne na całym świecie, przede wszystkim ze względu na obecność pewnych korzyści dla klienta: anonimowość, wygodę przestrzenną, nieograniczony czas, szeroki wybór psychologówkonsultantów itp. Istnieją jednak pewne istotne niedociągnięcia w zakresie poradnictwa na odległość: prawdopodobieństwo interakcji nie z zawodowym psychologiem, ale z amatorem; niemożność lub ograniczony kontakt wzrokowy; zależność od technicznych środków komunikacji; niezdolność do korzystania z niektórych poradnictwa psychotechnologicznego i innych. W artykule rozważono formy, metody, sposoby przeprowadzenia i analizę procesu konsultacyjnego, w którym pośredniczą środki techniczne. Dowiedziono, że poradnictwo na odległość można skutecznie stosować w przypadkach, gdy istnieją obiektywne i subiektywne przesłanki.

EN

The article analyzes the possibilities and effectiveness of using distance forms of psychological counseling for representatives of extreme professions. Di stance forms of rendering psychological assistance are becoming increasingly popular all over the world, first of all, due to the presence of certain advantages for the client: anonymity, spatial convenience, unlimited time, a wide choice of psychologist-consultants, etc. However, there are some significant shortcomings of distance counseling: the probability of inter action is not with a professional psychologist, but with an amateur; impossibility or limited visual contact; dependence on technical means of communication; the inability to use some counseling psycho technologies and others. The article considers forms, methods, means of conducting and analysis of the consultative process, mediated by technical means. It is proved that in general, di stance counseling can be effectively used in cases where there are objective and subjective prerequisites for this.

8

Architectural narration in Shin Takamatsu’s works

Szpakowska-Loranc E.

Technical Transactions

|

2017

|

Vol. 11(114)

39--52

EN

The author of the article investigates Shin Takamatsu’s works in search of narration studied on the basis of the architect’s buildings along with his own descriptions and texts interpreting his work – with particular reference to Felix Guattari’s analysis. The use of metaphors and other devices of architectural poetics, such as architectural quotations, natural and mechanical inspirations, abstract and iconographic signs and cultural symbols in Takamatsu’s structures equates them with literary works, which has been reflected in the architect’s statements. The artist turns them into a coherent language with a particular narrative.

PL

Autor artykułu poszukuje narracji prac Shina Takamatsu, przeanalizowanej na podstawie jego budynków, wraz z autorskimi opisami, oraz tekstów interpretujących twórczość architekta, ze szczególnym wskazaniem analizy Felixa Guattariego. Metaforyka struktur Takamatsu, zastosowanie środków „poetyki architektonicznej”, takich jak cytaty z architektury, inspiracje formami naturalnymi i mechanistycznymi, wykorzystane abstrakcyjne i ikonograficznie znaki oraz symbole kulturowe, przybliża je do dzieł literackich, co potwierdzają słowa architekta. Tworzy z nich spójny język z określoną narracją.

9

Światło i jego antynomie jako narzędzie narracyjne w architekturze

Petelenz M., Barnaś K.

Środowisko Mieszkaniowe

|

2017

|

nr 18

58--66

PL

Mgła i półmrok budzą wyoraźnię pisał Juhani Pallasmaa. XX i XXI wiek to czas postępującego zanieczyszczenia świetlnego. Ciemność obserwowana w naturze jest dziś stanem w mieście niespotykanym. Jednocześnie rozwijają się działania twórcze konstytuujące się poprzez świetlne eksperymenty. Ograniczenie światła pełni dziś rolę intencjonalnie stosowanego zabiegu formalnego stanowiącego o narracji znaczeniowej dzieła. Architektura eksploatuje zarówno światło jak i mrok, a interpretacji każdej z tych kategorii można dokonać przez odniesienie do jej przeciwieństwa. Autorka bada zastosowanie ciemności i półmroku w architekturze, a także symbolikę światła i cienia, zarówno jako środków sobie przeciwstawnych, jak i tworzących wspólnie pełnię kompozycji.

EN

Juhani Pallasmaa wrote that the mist and twilight stimulate the imagination. The XX and XXI century is a time of constantly increasing light pollution. The darkness that is observed in nature is currently a state that cannot be encountered in the city. At the same time, creative activities that constitute themselves through experiments in lighting are being developed. The limiting of light currently fulfils the role of an intentionally used formal measure that defines the narration of the sense of a work. Architecture exploits both light and darkness, and the interpretation of both of these categories can be performed through referring to their opposite. The author analyses the use of total and partial darkness in architecture, as well as the symbolism of light and shadow, both as opposing measures, as well as those that mutually shape the fullness of a composition.

10

Synagoga - ukryte miejsce pamięci

Olbińska K.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2016

|

z. 63, nr 2/I

191--200

PL

Praca stanowi część badań nad architekturą żydowską w województwie łódzkim. W artykule zaprezentowano znaczenie pamięci zbiorowej, oraz koncepcję miejsc pamięci, wskazując najistotniejsze jej aspekty. Omówiono rolę, jaką pełni pamięć, sposoby jej przekazywania, oraz złożoność i problemy, jakie za sobą niesie. Odnosząc koncepcję miejsc pamięci do obiektów pełniących w przeszłości funkcję synagog, przedstawiono je jako element architektury wpływający na kreowanie pamięci obecnych i przyszłych pokoleń. W dalszej części artykułu nakreślono stan badań, oraz wskazano kluczową literaturę traktującą o obiektach byłych bożnic. Widząc w synagogach szczególne miejsce pamięci, ze względu na sprawowaną niegdyś ważną funkcję administracyjną, religijną i kulturową, autor zastanawia się nad istniejącymi możliwościami adaptacji tych obiektów, oraz sposobach nadania im utylitarnej funkcji. Zaprezentowano przykład przekształcenia synagogi w Jarosławiu dla Zespołu Szkół Plastycznych, jako działanie pozytywne. Następnie przedstawiono wyniki wstępnych badań nad synagogami w województwie łódzkim. Podkreślono, że przeprowadzenie dalszych prac badawczych, polegających między innymi na analizie stanu zachowania obiektów oraz informacji o rodzaju upamiętnienia, pozwoli odpowiedzieć na pytanie o sposób funkcjonowania ich w pamięci. Przedstawiono spis miejscowości, dokonując podziału na obiekty istniejące, nieistniejące, lub te, które mogły istnieć w danej lokalizacji i dlatego wymagają weryfikacji potwierdzonej dalszymi badaniami. Zaproponowano sposób wykonywania klasyfikacji obiektów, analizując ich najważniejsze cechy, takie jak rok budowy, rok dewastacji, stan własności, stopień zachowania oryginalnej formy architektonicznej, czy obecnie pełniona funkcja.

EN

Publication is a part of researches on the Jewish architecture in the Lodz region. Article presents the importance of collective memory and the concept of memorial place indicating its most important aspects. The memory role, transmission ways and problems that it carries have been discussed. The concept of memorial places is referred to the synagogues as the part of architecture that forms the memory of present and future generations. The next part of article outlined the state of researches and the main literature that refers to the synagogues. Seeing the special memorial place in synagogues, due to its important administrative, religious and cultural function in the past, the author reflects on the existing possibilities of adaptation and ways of giving them an utilitarian function. An example of the transformation of the synagogue in Jaroslaw for the School of Fine Arts has been presented as a positive action. Afterwards the preliminary results of researches on synagogues in Lodz region has been presented. It was emphasized that further researches and analysis of the state of preservation and commemoration methods would allow to answer the question how they exist in memory. The list of the locations of existing, non existing and probably existing objects - that’s why they must be confirmed by further research, has been proposed. The method of making classification of objects by analyzing their most important characteristic such as year of construction, devastation, state of property, preservation of original architectural form and present function has been suggested.

11

Miasto jako tekst. Klasycystyczne miasta idealne II połowy XX wieku i współczesne

Szpakowska-Loranc E.

Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie

|

2015

|

T. 43

233--250

PL

Artykuł łączy dwa zagadnienia: miasta jako tekstu oraz klasycystycznych tendencji w projektowaniu miast w drugiej połowie XX wieku. Powyższe kwestie prezentowane są na przykładach miast idealnych: wizji Waszyngtonu 2000 proj. Leona Kriera, Nowej Huty oraz osiedla proj. Ricardo Bofilla w Saint-Quentin-en-Yvelines. Jako kontynuacja europejskiego miasta idealnego zaprezentowane zostało szanghajskie Lingang proj. GMP.

EN

The article connects two issues: the city as text and neoclassical trends in urban design in the second half of the 20th century. These issues are presented on the examples of ideal cities: Washington 2000 - a design of Leon Krier, Nowa Huta and the residential complex of Ricardo Bofill in Saint-Quentin-en-Yvelines. As a continuation of the ideal European city Shanghainese Lingang is presented designed by GMP.

12

Narracja współczesnych budynków muzealnych

Szpakowska-Loranc E.

Przestrzeń i Forma

|

2015

|

nr 24/1

85--100

PL

Artykuł prezentuje wybrane przykłady współczesnych muzeów europejskich, których forma zaprojektowana została w powiązaniu z retoryką ekspozycji. Spójna narracja ma służyć wzmocnieniu odbioru idei miejsca. Współczesne wystawiennictwo, przyczyniające się do powstania nowego modelu budynku muzealnego, zamknęło okres muzeów jako funkcjonalistycznych, neutralnych „kontenerów” na rzecz budynków tworzonych w zespoleniu z umieszczoną w nich ekspozycją.

EN

The article presents selected examples of modern European museums, whose forms have been designed in association with the rhetoric of their exhibitions. This coherent narrative strengthens the reception of the idea of space. Contemporary exhibitions, contributing to the creation of a new model of the museum, closed the period of museums as functionalist neutral "containers" in favor buildings created in the anastomosis of their exposure.

13

Architecture and building. Metanarratives of architecture

Lenartowicz J. K.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2015

|

Y. 112, iss. 12-A

75--119

EN

The paper presents an outlook on the entire creative designing in architecture, defined as arranging space according to human needs. The categories of the Vitruvian Triad and Post-Modern Meaning and Ecology are applied here to analyze architectural works. Individual authors in particular cases and in varied proportions apply the factors resulting from these categories, depending on their creative attitude, ability, fashion, view of the world and so on. Common threads may be discerned in individual creations that form broader narratives in time. Two distinctly different and contrasting timeless meta-narratives emerge, named here Architecture and Building. The two lasting general tendencies define edges of the research area encompassing all actions and works of architecture. Historical and contemporary examples are described as belonging to the both meta-narratives.

PL

W artykule przedstawiono spojrzenie na całokształt twórczości w zakresie projektowania architektury, rozumianej jako kształtowanie przestrzeni dla potrzeb człowieka. Do analizy dzieł architektonicznych zastosowano kategorie triady witruwiańskiej uzupełnione o ponowoczesną ekologię i znaczenie. Poszczególni twórcy w różnych przypadkach w różnym stopniu korzystają z przesłanek wynikających z tych kategorii, co zależy od nastawienia twórczego, możliwości, mody, światopoglądu itd. Zauważono wspólne dla indywidualnych twórców i ich tworów wątki, które z upływem czasu łączą się w większe narracje. Wśród tych narracji wyodrębniono dwie wyraźnie różne ogólne tendencje, które tworzą kontrastujące ze sobą ponadczasowe meta-narracje, nazwane tutaj Architekturą i Budowaniem. Wyznaczają one krawędzie badanego obszaru twórczości, obejmującego wszystkie działania i dzieła architektoniczne. Przedstawiono historyczne i współczesne przykłady należące do obu metanarracji.

14

Miasto - świadek historii: dobro i zło, piękno i brzydota

Kosiński W.

Przestrzeń i Forma

|

2014

|

nr 21

9--88

PL

Wśród pól badawczych dotyczących problematyki miast średnich, jest jedno szczególnie ciekawe i rzadko spotykane. Dotyczy ono takich miast - lub takiego miasta średniej wielkości - które dzięki niezwykłemu zbiegowi uwarunkowań, zostaje wyniesione do godności stolicy. Może to być stolica: państwa, kultury, handlu i przedsiębiorczości, sportu a nawet rozrywki, uciech i hazardu. W tym zbiorze oczywiście status stolicy państwa jest szczególnie prestiżowy dla miasta średniej wielkości. Taki właśnie przykład został niniejszym przebadany i przytoczony. Jest nim stolica Macedonii - Skopje. To unikalne miasto - ważny świadek europejskiej historii, zostało tutaj ukazane w panoramie czasoprzestrzennej. Szczególnie wydobyte zostały trzy urbanistyczno-architektoniczne czasokresy. Są to: pierwotna ewolucja ku statusowi miejskiemu i mini - metropolitalnemu w regionie; - z kolei tragiczny czas katastrofalnego trzęsienia ziemi i fascynującej modernistycznej /późno modernistycznej odbudowy; - wreszcie czasy najnowsze - skrajnie konserwatywny/wsteczny kulturowo Program Skopje 2014. Jest on wykwitem niezdrowej sytuacji politycznej, wynikającej z równie patologicznej wersji transformacji ustrojowej na Bałkanach po 1989 roku. przejawia się zdumiewającym, kiczowatym neo - socrealizmem XXI wieku.

EN

In the fields of scientific research concerning medium-size towns/cities, there is always one that is extraordinary, attractive and rare. Depending on the towns/cities - or the one special town/city - in medium size, which thanks to an unusual set of coincidences or circumstances, is elevated to the position of the capital. It can be a capital of: a state, the culture, of trade and business, sports and even of pleasure, hedonism and gambling. Within this selection surely the position of the capital of a state is particularly prestigious, for a medium-size town/city. Such a sample has been hereby examined and described. This is the capital of the state of Macedonia - Skopje. This unique town/city - an important witness of European history, is here presented as a time-space panoramic view. Exposed are the three urban-architectural time-periods. The first is a period of a primary evolution; from origins - towards a status of a town and specifically a regional mini-metropolis. The second is the tragic time of the catastrophe of the earthquake and the fascinating rebuilding of the modern/late-modern city. Finally - there is contemporary, extremely conservative/reactive Program Skopje 2014. It is the result of an insane political situation, as a result of pathological transformation in the Balkan region after 1989. It occurred in a surprising, kitschy neo-socrealism of the 21st Century.

15

Detal i narracja we współczesnej architekturze sakralnej

Wierzbicka A. M.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2012

|

R. 109, z. 5-A/2

628--632

PL

Architektura, jako sztuka kształtowania przestrzeni, nie istnieje bez detalu. Detal w architekturze sakralnej pełni szczególną rolę narratora. W referacie zostanie przeanalizowany kościół pw. Świętego Ducha w Tychach autorstwa arch. Stanisława Niemczyka w którym detal architektoniczny i elementy wyposażenia wnętrz zaprojektowane są jako spójna całość. Dbałość o detal w architekturze sakralnej oprócz walorów estetycznych niesie za sobą dodatkową wartość symboliczną i narracyjną.

EN

Architecture as a idea of space and you can not shape it without a detail. Detail fulfills a special role of the narrator in sacred architecture. In the paper will be analysis the church of Holy Spirit in Tychy, Poland, by architect S.Niemczyk in which details and elements of interior are specially designed. In spiritual architecture attention to detail is very important, and it bring a symbolic and narrative valiums.

16

Narracje struktury w architekturze współczesnej : wybrane aspekty

Bizio K.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2010

|

R. 107, z. 7-A/2

37-42

PL

Tematem artykułu jest omówienie wpływu formy struktury na sposób odczytywania (narracji) obiektu prowadzonej przez architekta. Wpływ ten został omówiony w oparciu o wybrane przykłady w odniesieniu do tradycji modernizmu, postmodernizmu, dekonstuktywizmu i neomodernizmu.

EN

The subject of this article is about influence of form of the structures on the way of reading (narration) of object, made by architect. This influence is described on the base of chosen examples in relation to tradions of modernism, postmodernism, deconstructivism and neomodernism.

17

Narracja architektoniczna a kontekst kulturowy

Bonenberg W.

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura i Urbanistyka

|

2007

|

Z. 9

5-16

PL

Narracja znajduje się w centrum dialogu współczesnej historiografii, estetyki, semantyki i filozofii nauki. W referacie prezentowana jest jej obecna rola oraz możliwości zastosowania w badaniach architektury. Narracja umożliwia odkrycie nowej perspektywy, filozofii przestrzeni, buduje postrzeganie dzieł architektonicznych. Wszyscy architekci, oprócz bycia autorami, są też narratorami własnych dzieł. Narracja staje się podstawą rozumienia architektury, która jak dzieło rzeźbiarskie lub utwór muzyczny jest często komentowana i dyskutowana na bazie różnych narzędzi narracyjnych albo reprodukcji znanych krytykom. Narracja jest świadomą, intuicyjną próbą przekazania znaczeń przestrzeni tworzonej przez architekta. Wskutek tego narracja staje się powszechnie stosowaną metodą kreacji architektury, adresowaną nie tylko do teoretyków, ale również do tych, którzy pragną zrozumieć architekturę i poznawać strukturę naszego środowiska przestrzennego.

EN

Narration lies in the centre of contemporary debate on historiography, aesthetics, semantics and philosophy of science. This paper presents role and meaning of use of narration in architectural research. Narration enables us to discover new perspective in philosophy of space and creates perception of the architectural achievement. In fact all architects apart from being the authors of the work are narrators. For narration is the primary matrix for understanding architecture which like a masterpiece of sculpture, or concerto is often commented and discussed on the basis of its various narrative tools or copies known to the critics. Narration is conscious and intuitive effort to convey meaningful space created by an architect. Hence, narration is prevailing method of creation of architecture aimed not only at theoreticians, but at all those who wish to understand architecture and to grasp the structure of our spatial environment.