Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

A new Approach to Annual Costs in Industrial Combined Heat and Power Generating Plants as a Supporting Tool for Quick Estimation of their Modernization Necessary Costs

Kamrat Waldemar

Gaz, Woda i Technika Sanitarna

|

2024

|

Nr 3

33--42

EN

The results of research investment expenditures for the construction or modernization of industrial heat and power plants are presented. The modernization of these cogeneration power plants (usually low or medium power and fired with coal or other non-ecological fuels) is necessary due to the development of heat and electricity production in cogeneration. This will make it possible to meet the recommendations set out in the Green Deal, especially in the European Union’s Medium Combustion Plants Directive. The goal of the paper is to present a new approach to the annual cost in industrial cogeneration plants as a tool supporting the quick estimation of the costs of their modernization. The novelty of this approach is that it proposes a multidimensional estimation of the cost of risk when making the initial modernization decision. The proposed model can be used to quickly assess the level of investment expenditures necessary to decide on the stage of planned cogeneration plants modernization. Additionally, on the example of typical heat and power plants in the chemical industry, a simplified analysis of the impact of the increase in steam parameters on investment expenditures was carried out. Using the techniques of econometric modelling and computer applications, formulas were derived to roughly define the dependence of investment expenditures in cogeneration plants on steam parameters and power of the plant. This can be useful for decision-makers in the industrial cogeneration plants rational modernization planning process.

PL

Przedstawiono wyniki badań nakładów inwestycyjnych na budowę lub modernizację elektrociepłowni przemysłowych. Modernizacja tych elektrowni kogeneracyjnych (najczęściej małej lub średniej mocy, opalanych węglem lub innymi paliwami nieekologicznymi) jest konieczna ze względu na rozwój wytwarzania ciepła i energii elektrycznej w kogeneracji. Dzięki temu możliwe będzie spełnienie zaleceń zawartych w Zielonym Ładzie, w szczególności w unijnej dyrektywie w sprawie średnich obiektów energetycznego spalania. Celem artykułu jest przedstawienie nowego podejścia do kosztów rocznych w elektrociepłowniach przemysłowych jako narzędzia wspomagającego szybkie szacowanie kosztów ich modernizacji. Nowością tego podejścia jest zaproponowanie wielowymiarowego oszacowania kosztu ryzyka przy podejmowaniu wstępnej decyzji modernizacyjnej. Zaproponowany model pozwala na szybką ocenę poziomu nakładów inwestycyjnych niezbędnych do podjęcia decyzji o etapie planowanej modernizacji elektrociepłowni. Dodatkowo na przykładzie typowych elektrociepłowni przemysłu chemicznego przeprowadzono uproszczoną analizę wpływu wzrostu parametrów pary na nakłady inwestycyjne. Wykorzystując techniki modelowania ekonometrycznego oraz zastosowania komputerowe wyprowadzono wzory umożliwiające zgrubne określenie zależności nakładów inwestycyjnych w elektrociepłowniach od parametrów pary i mocy elektrowni. Może to być przydatne dla decydentów w procesie racjonalnego planowania modernizacji przemysłowych elektrociepłowni.

2

Analiza nakładów inwestycyjnych i kosztów eksploatacji stacji uzdatniania wód powierzchniowych

Miłaszewski Rafał, Rauba Ewa

Technologia Wody

|

2023

|

Nr 3 (81)

22-26

PL

Celem artykułu jest przeprowadzenie analizy wielkości nakładów inwestycyjnych i kosztów eksploatacji stacji uzdatniania wód powierzchniowych w Polsce. Dane do analizy uzyskano w rezultacie badań prowadzonych, od 2013 roku, przez Zespół Badawczy Ekonomiki Zaopatrzenia w Wodę i Ochrony Wód, działający w Politechnice Białostockiej. Uzyskane w rezultacie tych badań wielkości nakładów inwestycyjnych i kosztów eksploatacji przeliczono na poziom cen 2022 roku, przy użyciu wskaźników cen robót budowlano-montażowych opublikowanych przez Główny Urząd Statystyczny. W artykule ustalono wielkości całkowitych i jednostkowych nakładów inwestycyjnych oraz kosztów eksploatacji dla stacji uzdatniania wód powierzchniowych o różnych przepustowościach i technologiach. Określono również funkcje zależności pomiędzy jednostkowymi nakładami inwestycyjnymi stacji uzdatniania wód powierzchniowych a ich przepustowością oraz jednostkowymi kosztami eksploatacji a ilością uzdatnianej wody. Podane w artykule wartości wskaźników mają charakter orientacyjny i mogą być wykorzystane do analiz ekonomicznych we wstępnych etapach projektowania inwestycji wodociągowych.

EN

The objective of the article is to analyze the size of investment outlays and operating costs of surface water treatment plants in Poland. The data for this analysis stems from research conducted, beginning in 2013, at the Białystok University of Technology by the Water Supply and Water Protection Economics Research Team. The investment outlays and operating costs initially obtained in this research were converted in the article to the 2022 price level, using the price indices for construction and assembly works published by the Central Statistical Office. The article establishes the level of total and unit investment outlays and operating costs for surface water treatment plants with different capacities and technologies. The functions of the relationship between unit capital expenditures of surface water treatment plants and their capacity as well as unit operating costs and the amount of treated water were also determined. The values of indicators given in the article arę indicative and can be used for economic analysis in preliminary stages of designing water supply investments.

3

Inwestycje w przemyśle spożywczym

Drożdż Jadwiga

Przemysł Spożywczy

|

2023

|

T. 77, nr 5

2--8

PL

W przemyśle spożywczym, po wielu latach ożywienia inwestycyjnego, począwszy od wybuchu pandemii COVID-19 notuje się ograniczenie nakładów inwestycyjnych w ujęciu realnym. Celem artykułu jest ocena aktywności inwestycyjnej przedsiębiorstw przemysłu spożywczego, zarówno całego sektora, jak i głównych jego działów oraz branż, w latach 2010-2022, a więc także w warunkach gwałtownego wzrostu cen surowców energetycznych i nakładów inwestycyjnych. Z analizy wynika, że stopa inwestowania w przemyśle spożywczym zmalała, pogorszyła się struktura nakładów inwestycyjnych, a w najtrudniejszej sytuacji znalazł się sektor małych i średnich firm spożywczych. Osłabienie aktywności inwestycyjnej w przetwórstwie spożywczym, jakie miało miejsce od 2020 r., było efektem wstrzymywania się producentów z podejmowaniem decyzji inwestycyjnych na skutek niepewności związanych z wyceną koszów inwestycji, a od 2022 r. również wynikających z wojny w Ukrainie, która diametralnie zmieniła sytuację gospodarczą i geopolityczną. Mimo różnych trudności związanych z zapewnieniem ciągłości łańcuchów dostaw i rosnącymi kosztami produkcji, producenci żywności widzą potrzebę inwestowania w nowoczesne technologie, racjonalne sposoby zużycia energii, prowadzenie zrównoważonej produkcji, które to kierunki sprzyjają poszukiwaniu nowych ścieżek rozwoju.

EN

In the food industry, after many years of investment recovery, starting with the outbreak of the COVID-19 pandemic, there is a reduction in investment outlays in real terms. The purpose of this article is to assess the investment activity of food industry enterprises, both of the sector as a whole and of its main divisions and industries, in the years 2010-2022, i.e. also under conditions of a sharp increase in the price of energy raw materials and capital expenditures. The analysis shows that the investment rate in the food industry has decreased, the structure of investment outlays has deteriorated, and the sector of small and mediumsized food companies is in the most difficult situation. The weakening of investment activity in the food processing industry from 2020, was the result of producers refraining from making investment decisions due to uncertainty related to the valuation of investment costs, and from 2022 also as a result of the war in Ukraine, which radically changed the economic and geopolitical situation. Despite various difficulties related to ensuring the continuity of supply chains and rising production costs, food producers see the need to invest in modern technologies, rational ways of energy consumption, sustainable production, all of which is conducive to the search for new development paths.

4

Wskaźniki nakładów inwestycyjnych i kosztów eksploatacji stacji uzdatniania wód powierzchniowych

Miłaszewski Rafał, Rauba Ewa

Gaz, Woda i Technika Sanitarna

|

2020

|

Nr 12

24--28

PL

Celem artykułu jest przedstawienie wskaźników jednostkowych nakładów inwestycyjnych i jednostkowych kosztów eksploatacji stacji uzdatniania wód powierzchniowych. Ich wielkości zostały określone, na poziomie cen 2019 roku, na podstawie danych empirycznych. Przeprowadzona w artykule analiza wykazała, że wielkości tych wskaźników maleją wraz ze wzrostem przepustowości stacji. Podane w artykule wartości wskaźników mają charakter orientacyjny i mogą być wykorzystane do analiz ekonomicznych we wstępnych etapach projektowania inwestycji wodociągowych.

EN

The objective of the article is to present unit indices for investment outlays and unit operating costs of surface water treatment plants. They were determined on the basis of empirical data for 2019 prices. The analysis carried out in the article shows that these indices decrease with an increase of plant capacity. The value of indices discussed in the article are indicative and may be used for economic analysis in the initial stages of designing water supply facilities.

5

Debatowali o zawiłościach w zarządzaniu

Kamczyk Szymon

Kierunek Wod-Kan

|

2019

|

Nr 2

54--56

PL

Pięciu ekspertów pod ostrzałem pytań Witolda Sumisławskiego i kluczowe tematy dla przedsiębiorstw wod-kan – tak w wielkim uproszczeniu wyglądała debata „Metody zarządzania na miarę branży wod-kan”, która odbyła się drugiego dnia V Konferencji Zarządzanie Przedsiębiorstwem WOD-KAN (20-22 lutego 2019 r.) w Szczyrku.

6

The Level and Structure of Investment Outlays in Mining Companies

Ogrodnik Romuald, Kowal Barbara

Inżynieria Mineralna

|

2019

|

R. 21, nr 1/2

207--214

EN

This paper presents the definitions used by Statistics Poland (GUS) in relation to investment outlays. Then it proceeds to describe how fixed assets are broken down for statistical purposes, with particular attention to machines and equipment as the investment outlays that are crucial for the functioning of hard coal mines. The paper also discusses the structure of mining companies supervised and monitored by the State Mining Authority (WUG) over the period under study. The principal goal of this article is to analyse and assess investment outlays incurred by the Polish mining industry. In order to achieve this goal, an analysis was performed of the relevant statistical data for 2005–2017 in terms of the structure of investment outlays on fixed assets. The analysis also concerned the share of the public and private sectors and small and medium-sized companies in the overall investment outlays structure. Last but not least, the data for the Mining and Quarrying section were compared with that for industry as a whole, with special attention to the analysis of data on coal mining.

PL

W artykule przedstawiono definicje stosowane przez Główny Urząd Statystyczny związane z nakładami inwestycyjnymi. Następnie opisano podział środków trwałych stosowany w celach statystycznych ze szczególnym uwzględnieniem maszyn i urządzeń jako kluczowych nakładów inwestycyjnych umożliwiających funkcjonowanie kopalń węgla kamiennego. Przedstawiono również strukturę zakładów górniczych kontrolowanych i nadzorowanych przez Wyższy Urząd Górniczy w badanym okresie. Za zasadniczy cel artykułu przyjęto analizę i ocenę nakładów inwestycyjnych ponoszonych przez polskie górnictwo. Aby zrealizować cel pracy, dokonano analizy danych statystycznych z lat 2005–2017 pod kątem struktury nakładów inwestycyjnych przeznaczonych na środki trwałe. Przeanalizowano również udział sektora publicznego i prywatnego oraz małych i średnich przedsiębiorstw w strukturze nakładów inwestycyjnych ogółem. Porównano wyniki osiągnięte przez sekcję Górnictwo i wydobywanie do wyników całego przemysłu. Szczególną uwagę zwrócono na analizę danych dotyczących górnictwa węglowego.

7

Gospodarka ściekowa na terenach wiejskich

Błażejewski R.

Wodociągi - Kanalizacja

|

2018

|

nr 7-8

36--38

8

Analiza wielkości nakładów inwestycyjnych służących ochronie środowiska

Ogrodnik R.

Przegląd Górniczy

|

2017

|

T. 73, nr 9

23--29

PL

W pracy opisano funkcjonujący w Polsce system finansowania ochrony środowiska oraz klasyfikację nakładów na ochronę środowiska. Za zasadniczy cel artykułu przyjęto przedstawienie nakładów inwestycyjnych służących ochronie środowiska ponoszonych przez górnictwo. Aby zrealizować cel pracy, dokonano analizy danych statystycznych z lat 2003-2015 pod kątem struktury nakładów inwestycyjnych na ochronę środowiska w obszarach: ochrony powietrza atmosferycznego i klimatu, gospodarki ściekowej i ochrony wód, gospodarki odpadami i ochrony gleb oraz ochrony przed hałasem i wibracjami.

EN

This paper presents the Polish system of funding environment protection activities as well as the classification of expenditures on environment protection. The main aim of this paper is to present the investment expenditures on environment protection incurred by the mining industry. To support the aim of this paper, an analysis of statistical data from 2003-2015 as to the structure of expenditure on the environment protection in the field of: atmospheric air and climate protection, waste water management and water protection, waste management and soil protection as well as noise and vibration protection.

9

Przyszłość płynie rzeką

Klimek A.

Gospodarka Wodna

|

2017

|

Nr 11

340--342

10

Analiza rozkładu przestrzennego nakładów inwestycyjnych rekomendowanych w planach zarządzania ryzykiem powodziowym

Krzyżanowski M., Tiukało A.

Gospodarka Wodna

|

2017

|

Nr 4

104--109

PL

Aby zminimalizować skutki powodzi, Polska podjęła prace nad formułowaniem polityki racjonalnego kształtowania ryzyka powodziowego. Efektem tych prac są Plany Zarządzania Ryzykiem Powodziowym (PZRP) dla obszarów dorzeczy i regionów wodnych. PZRP obejmują wszystkie aspekty zarządzania ryzykiem powodziowym, wskazują cele zarządzania powodziowego oraz działania prowadzące do ich osiągnięcia. Ważnymi elementami PZRP są listy inwestycji strategicznych rekomendowanych do realizacji w danych regionach wodnych w latach 2016-2021; ich realizacja pozwoli na zmniejszenie negatywnych skutków powodzi oraz redukcję ryzyka powodziowego. W opracowaniu przedstawiono analizę porównawczą przestrzennego rozkładu nakładów inwestycyjnych rekomendowanych w PZRP oraz rozkładu przestrzennego potencjalnych strat powodziowych dla obszarów zagrożonych powodzią o średnim prawdopodobieństwie jej wystąpienia. Analiza ta może stanowić podstawę do oceny racjonalności i trafności lokalizacji przewidzianych do realizacji inwestycji w okresie pierwszego cyklu planistycznego.

EN

In order to minimize the effects of floods, Poland has begun works on elaboration of a policy of rational flood risk shaping. The result of these works are the Flood Risk Management Plans (FRMP) for river basins and water regions. FRMP cover all aspects of the flood risk management, indicate the flood management goals and actions leading to their achievement. Among the important FRMP elements are the lists of strategic investments recommended for implementation in water regions in the years 2016-2021, mitigating the negative results of floods and reducing the flood risk. The study presents a comparative analysis of the spatial distribution of investments recommended in FRMP and that of potential flood losses for the areas threatened with flood with the medium probability of occurrence. This analysis will allow to evaluate the rationality and accuracy of the planned investments locations in the first planning cycle.

11

Koszty budowy i eksploatacji komunalnych oczyszczalni ścieków

Karolinczak B., Miłaszewski R.

Technologia Wody

|

2016

|

Nr 1 (45)

61--64

PL

Liczba opracowań dotyczących nakładów inwestycyjnych oraz kosztów eksploatacji komunalnych oczyszczalni ścieków jest niewystarczająca, gdyż nie są prowadzone systematyczne analizy w tym zakresie. Na wstępnym etapie projektowania oczyszczalni ścieków ich wyniki byłyby pomocne w oszacowaniu wielkości nakładów inwestycyjnych i kosztów eksploatacji oczyszczalni w zależności od jej przepustowości. W pracy przeprowadzono analizę kosztów ponoszonych na budowę i eksploatację wiejskich komunalnych oczyszczalni ścieków. W tym celu wykorzystano dane udostępnione przez urzędy gmin. Analizę przeprowadzono w oparciu o następujące wskaźniki: całkowite nakłady inwestycyjne, jednostkowe nakłady inwestycyjne, całkowite roczne koszty eksploatacji oraz jednostkowe roczne koszty eksploatacji. Ponadto, przedstawiono strukturę rocznych kosztów eksploatacji.

EN

The number of studies on investment and operating costs of municipal sewage treatment plants is inadequate, since they are not carried out a systematic analysis in this regard. In the initial stage of designing sewage treatment plant their results would be useful in estimating the size of the investment and operating costs of sewage treatment depending on its capacity. The paper analyzes the costs for construction and operation of rural municipal sewage treatment plants. For this purpose, based on data provided by the district authorities. The analysis was based on the following indicators: total capital expenditures, unit investment expenditure, total annual operating costs and unit annual operating costs. In addition, it presents the structure of the annual operational costs.

12

Factors affecting the profitability of the construction of offshore wind farms in the southern Baltic

Bęben R., Kowalczyk S., Marcinkowski T.

Biuletyn Instytutu Morskiego w Gdańsku

|

2016

|

Vol. 31, No. 1

125--131

EN

Volatility of the economic environment makes it necessary, while taking a decision on constructing an offshore wind farm, erected and operated in the relatively distant future, to identify the factors that could significantly affect the profitability of such an investment. The objective of this paper is to discuss the selected variables affecting the rate of return for the investor (IRR) interested in investment in offshore wind power plant/farm (OWF) in the Polish economic zone in the southern Baltic Sea area (the Project). The study analysed different variables of the environment of an enterprise that would carry out the Project and their potential impact on the profitability of the investment. Considerations were preceded by a discussion of theoretical aspects of the structure and nature of impact of individual environmental factors, presented both in macro and micro perspective. As in Poland, no OWF has been errected yet; in this analysis, benchmarking data were employed characterising the conditions for the construction and operation of OWFs in other European countries and the world. The study also employed informations gathered in the project AQUILO (PBS1/A6/8/2012), supported by financial means from the National Research and Development Centre.

PL

Zmienność otoczenia gospodarczego powoduje, że podejmując decyzję dotyczącą budowy morskiej farmy wiatrowej, która będzie wznoszona i eksploatowana w relatywnie odległej przyszłości, konieczne jest zidentyfikowanie czynników mogących znacząco wpływać na opłacalność takiej inwestycji. Celem opracowania jest omówienie wybranych zmiennych kształtujących stopę zwrotu dla inwestora (IRR) zainteresowanego budową morskiej elektrowni wiatrowej (MEW) w polskiej strefie ekonomicznej na obszarze południowego Bałtyku (dalej Projekt). W opracowaniu przeanalizowano różne zmienne otoczenia przedsiębiorstwa, które miałoby realizować taki Projekt oraz ich potencjalny wpływ na opłacalność inwestycji. Rozważania poprzedzono omówieniem teoretycznych aspektów dotyczących struktury i sposobu oddziaływania poszczególnych czynników otoczenia, prezentowanego zarówno w ujęciu makro jak i mikro. Ponieważ w Polsce nie oddano jeszcze do eksploatacji żadnej MEW, w toku analizy wykorzystano benchmarkowo dane charakteryzujące warunki budowy i eksploatacji MEW w innych krajach Europy i świata. W opracowaniu wykorzystano także informacje gromadzone w ramach projektu AQUILO (PBS1/A6/8/2012) realizowanego dzięki środkom finansowym z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.

13

Wear of farm buildings in selected farms

Kowalczyk Z., Grotkiewicz K.

Agricultural Engineering

|

2016

|

Vol. 20, No. 2

109--116

EN

The objective of the article was to compare the level and structure of wear and tear of various types of the most popular agricultural buildings in the selected agricultural farms. A comparative analysis of physical and functional wear as well as investment expenditures of the selected objects in 2010-2014 was carried out. The scope of the article covered agricultural buildings with which 90 farms in the southern Poland are equipped. These farms were varied on account of the surface area and the production nature. The detailed analysis covered: cowsheds, piggeries, garages, fruit and vegetable storages, greenhouses and barns. The average age of the majority of farm buildings as well as a considerable degree of physical wear in comparison to a lower functional wear was determined.

PL

Celem pracy było porównanie poziomu i struktury zużycia różnych rodzajów najczęściej występujących budynków rolniczych w wybranych gospodarstwach rolnych Dokonano analizy porównawczej zużycia fizycznego oraz funkcjonalnego, a także nakładów inwestycyjnych dotyczących wybranych obiektów w latach 2010-2014. Zakresem pracy objęto budynki rolnicze stanowiące wyposażenie 90 gospodarstw rolnych Polski południowej. Gospodarstwa te były zróżnicowane pod względem powierzchni, jak również charakteru prowadzonej produkcji. Do szczegółowej analizy wybrano: obory, chlewnie, garaże, przechowalnie owoców i warzyw, szklarnie oraz stodoły. Stwierdzono m. in. duży średni wiek większości budynków rolniczych, a także znaczny stopień zużycia fizycznego w porównaniu z niższym zużyciem funkcjonalnym.

14

Elektrownia rzeczna o małych nakładach

Templin M.

Postępy w Inżynierii Mechanicznej

|

2015

|

nr 5(3)

69--78

PL

W pracy skoncentrowano się na małych elektrowniach wodnych, ze względu na ich niewykorzystywany potencjał w Polsce. Przeważający nizinny charakter ukształtowania terenu nie sprzyja budowaniu elektrowni na rzekach, mimo to występują niewykorzystywane na potrzeby energetyki odcinki rzek, na których można zainstalować tzw. małe elektrownie wodne. Po to, aby zlokalizować optymalne miejsce pod budowę elektrowni, należy nie tylko brać pod uwagę aspekty ekonomiczne, ale również ekologiczne i społeczne. Praca poświęcona jest tematyce racjonalnego wyszukiwania lokalizacji pod ich budowę z wykorzystaniem systemów informacji geograficznej. Cel osiągnięto głównie poprzez przedstawienie kosztów inwestycyjnych (cena budowy MEW).

EN

The article says about small hydroelectric power plants due to their unused potential in Poland. The predominant lowland topography is not conducive to building a power plant on the rivers, but there are still unused rivers streches on which you can install small hydropower plants. To find the optimum location for the plants should not only consider economical aspects, but also environmental and social. This article is also about searching for a rational location of plants with the use of Geographic Information Systems. This was achieved primarily by the presentation of the investment costs (construction costs of their building).

15

Analiza zmian w okresie transformacji oraz strategia budowania statusu zawodu optyka w perspektywie najbliższej dekady

Jakubowicz M.

Optyka

|

2014

|

Nr 2

42--43

PL

Początek lat 90. to czas rewolucyjnych zmian ustrojowych w Polsce. Uzgodnienia Okrągłego Stołu oraz wolne wybory stworzyły podwaliny do istotnych zmian systemowych oraz przekształceń własnościowych i gospodarczych w ramach gospodarki opartej na własności prywatnej oraz w warunkach wolnej gry rynkowej. W tej sytuacji polska gospodarka oraz polski rynek stały się przedmiotem zainteresowania kręgów biznesowych oraz kapitałów zagranicznych. Branża optyczna, dość dobrze zorganizowana w poprzednim okresie i prawie w 100% znajdująca się w rękach prywatnych, wymagała stosunkowo niewielkich nakładów inwestycyjnych. Ten stan sprawił, że optycy otrzymali wyjątkową szansę na szybkie dostosowanie się do wysokiego poziomu optyki europejskiej i światowej.

16

Dynamika rozwoju sieci wodno-ściekowej

Bogdanowicz M.

Wodociągi - Kanalizacja

|

2013

|

z. spec. 2

6--10

17

The investment process in the power supply industry

Kamrat W.

Rynek Energii

|

2012

|

Nr 2

138--142

EN

The basis for power supply industry programming in a market economy should be the principle of sustainable development, which must take into account maintaining an adequate level of energy security on the one hand, and the aim to preserve the maximum degree of non-renewable resources on the other hand. Therefore, the overriding aim should be a strive to meet the current and prospective demand for energy and fuel, in conjugation with the diversification of sources of access to technology and their manufacturing and delivery, while maintaining ownership. One of the most important conditions for the proper functioning of power engineering is not only the efficiency of current management but also the process of rational decision-making regarding planning. The accuracy of decision making influences, inter alia, the future development of the power engineering sector, its market share and capacity to generate profits for the national economy. The development of power engineering results from the implementation of specific investment projects, both new and replacement. Investing is a long term process which requires accumulating the capital necessary to finance the initial investment, which should yield a positive result with a delay. The general problems of investment process in the power supply industry are presented.

PL

Podstawą programowania elektroenergetyki w warunkach gospodarki rynkowej powinna być zasada zrównoważonego rozwoju, która musi uwzględniać z jednej strony wymóg utrzymania odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa energetycznego, a z drugiej – dążyć do zachowania w maksymalnym stopniu nieodnawialnych zasobów środowiska. Celem nadrzędnym zatem powinno być dążenie do zaspokojenia bieżącego i perspektywicznego zapotrzebowania na energię i paliwa wraz z dywersyfikacją dostępu do źródeł i technologii ich wytwarzania oraz dostawy, przy jednoczesnym zachowaniu podmiotowości. Jednym z ważniejszych warunków prawidłowego funkcjonowania elektroenergetyki jest nie tylko sprawność bieżącego zarządzania, lecz również proces podejmowania racjonalnych decyzji planistycznych. Od trafności decyzji zależy między innymi perspektywiczny rozwój elektroenergetyki, jej udział w rynku i możliwości generowania zysków dla gospodarki narodowej. Rozwój elektroenergetyki dokonuje się zasadniczo poprzez realizację określonych przedsięwzięć inwestycyjnych, zarówno nowych, jak i odtworzeniowych. Inwestowanie jest procesem długotrwałym, wymagającym zgromadzenia kapitału niezbędnego do sfinansowania początkowych nakładów, które powinny przynieść pozytywny efekt z opóźnieniem czasowym. W artykule przedstawiono zasadnicze problemy procesów inwestowania w elektroenergetyce.

18

Opis procesów produkcji gospodarstwa jako warunek jego modernizacji

Sawa J.

Problemy Inżynierii Rolniczej

|

2012

|

R. 20, nr 3

15-24

PL

W pracy zdefiniowano opis gospodarstwa rodzinnego jako podstawowe działanie do przyszłej analizy jego możliwości modernizacyjnych. Oceniono możliwości modernizacyjne 53 gospodarstw rodzinnych, przyjmując za podstawę oceny sumę nakładów na odtworzenie środków trwałych oraz nowych nakładów inwestycyjnych, z zapewnieniem środków na parytetowe utrzymanie rodziny. Założono, że realne możliwości inwestycyjne gospodarstwa (wnoszące rozwój techniczno-technologiczny) są sumą oszacowanej wartości zakupionych (sprzedanych) środków technicznych w części, która przekracza poziom określonej kalkulacyjnie amortyzacji środków trwałych, oraz bilansowego zysku, z którego wydzielono wynagrodzenie za pracę własną rodziny rolnika (parytetowe wynagrodzenie, np. 12 zł*rbh-1), a także środki pomocowe z UE. Wykazano, że w gospodarstwach użytkujących poniżej 28 ha UR brak środków finansowych do modernizacji gospodarstwa. Pewne możliwości modernizacyjne mają gospodarstwa użytkujące 28-40 ha UR, natomiast gospodarstwa użytkujące ponad 40 ha UR mają znaczące możliwości inwestycyjne. Wyniki badań, z których część wykorzystano w pracy, posłużyły zarówno do oceny możliwości modernizacyjnej gospodarstw, jak i jako wzór do przygotowania arkusza kalkulacyjnego, umożliwiającego rolnikom wykonanie opisu wstępnego swojego gospodarstwa. Arkusz jest dostępny na stronie internetowej UP w Lublinie (http://up.lublin.pl/1584/?rid=3250).

EN

The study defined an account of the family farm as the primary activities for the future analysis of possibilities to its modernization. Modernization possibilities were evaluated for 53 family farms of diversified land areas. It was stated that the family farms of acreage less than 28 ha AL do not attain funds enough to be modernized by investment inputs, reproduction of capital assets, at assuring financial means for the maintenance of farmer's family. Some possibilities of farm modernization exist in objects of the acreage ranging within 28-40 ha AL. Whereas the farms operating on the acreage over 40 ha AL revealed significant investment opportunities to modernization.

19

Ogólna metoda określania efektywności ekonomicznej projektów górniczych różniących się wielkością nakładów na wyposażenie techniczne wyrobisk oraz postępem prac

Krowiak A.

Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa

|

2012

|

nr 2

49-59

PL

W artykule przedstawiono metodę określania granicznych, uzasadnionych ekonomicznie, nakładów inwestycyjnych na wyposażenie techniczne wyrobiska eksploatacyjnego. Jednocześnie założono postęp prac w jednostce czasu oraz graniczny (minimalny) postęp przy określonych nakładach inwestycyjnych przeznaczonych na wyposażenie techniczne. Przyjęto także, że analizę taką prowadzi się, porównując dany projekt testowany z projektem odniesienia. W przeprowadzonych badaniach zastosowano metodę dyskontowanych strumieni pieniężnych. Wartości graniczne wyliczano, zakładając jednakową wartość NPV dla projektów odniesienia i testowanego. Przyjęcie niższych od granicznych nakładów inwestycyjnych powoduje, że projekt testowany daje lepsze efekty ekonomiczne niż projekt odniesienia (także odwrotnie). Podobnie, uzyskanie w projekcie testowanym wyższych wartości postępu prac ponad wartości graniczne, daje lepsze efekty ekonomiczne niż dla projektu odniesienia (także odwrotnie).

EN

In the article a method of determining border (maximum), justified economically, of investments on the technical equipment of the exploitation excavation, at established progress of works in the time unit and border (minimal) of progress of works at established investments on this technical equipment was presented. They assumed that such analysis was being conducted comparing the given project tested with the project of reference. A method of discounted cash flows was applied. Enumerated thresholds are on the assumption that for the project of reference and the tested project they are NPV identical. Taking investments lower than border causes, that the tested project is giving better economic effects than the project of reference and on the contrary. Similarly getting maximum values of progress of works in the tested project beyond thresholds is giving better economic effects than for the project of reference and on the contrary 1.

20

Nakłady na infrastrukturę transportu w Polsce w świetle funduszy unijnych – cz. I

Rolbiecki R.

Infrastruktura Transportu

|

2012

|

nr 2

52-53

PL

Od połowy lat 70. ubiegłego stulecia podstawową barierą rozwoju infrastruktury transportu w Polsce były zbyt małe, w stosunku do potrzeb, nakłady inwestycyjne. W szczególności zjawisko to można było zaobserwować w latach 90. XX w. i po 2000 roku.

EN

Since the mid-70’s of the last century, a fundamental obstacle to the development of transport infrastructure in Poland were too small, for the needs, capital expenditures. In particular this occurrence could be observed in the 90’s and after the year 2000.