Planując trasy przejazdu pojazdów transportu publicznego czy zakupując środki transportu publicznego wielokrotnie zastanawiamy się, które rozwiązanie, który wariant będzie najlepszy dla wszystkich interesariuszy. Przy podjęciu ostatecznej decyzji pomocne jest zastosowanie metod wielokryterialnego wspomagania decyzji (WWD). Metody te coraz częściej stosowane są do rozwiązywania problemów transportu publicznego. W artykule przedstawiono ogólną ideę wielokryterialnego podejmowania decyzji, klasyfikację metod WWD, a następnie zastosowanie metod szeregowania wariantów w problemach transportu publicznego. Na podstawie tabelarycznego zestawienia metod i problemów w których zostały one zastosowane można zaobserwować, które z nich są najczęściej stosowane w tego typu zagadnieniach.
EN
When we are planning the route of public transport vehicles or purchasing means of public transport many times we wonder which solution which option will be best for all stakeholders. During the final decision making, is helpful to use methods of multi-criteria decision making (MCDM). These methods are increasingly being used to solve problems of public transport. This article presents a general idea of multi-criteria decision-making methods of classification of MCDM, and then use methods of ordering variants in the problems of public transport. On the basis of the tabular statement of the methods and problems in which they were applied, you can see which ones are most often used in these types of issues.
2
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Multicriteria decision aid methods are used to analyze decision problems including a series of alternative decisions evaluated on several criteria. They most often assume that perfect information is available with respect to the evaluation of the alternative decisions. However, in practice, imprecision, uncertainty or indetermination are often present at least for some criteria. This is a limit of most multicriteria methods. In particular the PROMETHEE methods do not allow directly for taking into account this kind of imperfection of information. We show how a general framework can be adapted to PROMETHEE and can be used in order to integrate different imperfect information models such as a.o. probabilities, fuzzy logic or possibility theory. An important characteristic of the proposed approach is that it makes it possible to use different models for different criteria in the same decision problem.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Artykuł zawiera omówienie propozycji wykorzystania wielokryterialnych metod wspomagania decyzji w procesie planowania inwestycji iluminacyjnych obiektów architektonicznych. W toku rozważań, wstępnie wyodrębniono zespół czynników finansowych, estetycznych i bezpieczeństwa warunkujących wybór wariantu iluminacji. W kolejnym kroku zaproponowano nową metodę rozwiązania tego problemu, obejmującą: modelowanie wielokryterialne problemu decyzyjnego oraz zastosowanie wybranej metody wieloatrybutowego podejmowania decyzji, porządkującej wszystkie warianty decyzyjne, od najlepszego do najgorszego wariantu, przy zadanym zbiorze kryteriów decyzyjnych. Zaproponowana metoda wspomagania decyzji daje nowe możliwości podejmowania decyzji inwestycyjnych, wykorzystując wszystkie - istotne z punktu widzenia racjonalnego gospodarowania finansami oraz dobrego oświetlenia i bezpieczeństwa - kryteria decyzyjne.
EN
The paper deals with a proposal of use multi-criteria decision aid methods in planning lighting technology of architectural objects. In the beginning sets of financial, aesthetic and safety factors determining the choice of variant illuminations were discussed. Then a concept of a new method of solving the decision-making problem was presented. The new method includes: multi-criteria modeling of a decision problem and using the existing multi-attribute decision making method in ordering all decision variants from the best to the worst at a given set of decision criteria. The proposed new method offers some new opportunities for investment decision-making using all the decision-making criteria that are important for the rational management of finances as well as for providing good lighting and security.
4
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule zaproponowano nową metodę wspierającą podejmowanie decyzji dotyczących planowania i eksploatacji sieci elektroenergetycznych. Metoda ta obejmuje: budowę wielokryterialnego modelu sytuacji decyzyjnej, wykorzystanie symulacji bądź wielokryterialnej optymalizacji jako metody analizy modelu matematycznego oraz wykorzystanie zawansowanych metod wspierających podejmowanie decyzji w warunkach ryzyka. Opracowana nowa metoda może być wykorzystana do wielokryterialnego wspomagania podejmowania różnorodnych decyzji w zakresie gospodarki elektroenergetycznej.
EN
The paper deals with a new method of supporting the decision making process of planning and operation of an electrical grid. The new method includes the following steps: building a multi-criteria model of a decision problem, using simulation or multi-criteria optimization to analyze the decision model and using advanced methods supporting a decision making process which involves risk. The proposed new method can be applied as a multi-criteria decision aid in various decisions concerning the electrical energy managemen.
The authors present the multicriteria decision problems in the IT project management within knowledge areas and process groups defined in PMBOK. PMBOK is a recognized standard for the project managers, published by PMI (Project Management Institute). PMBOK doesn't address multicriteria decision problems or MCDA methods. This article is going to fill this gap. The authors define the decision problems crucial from the project stakeholders perspective. The sample decision problem of selecting a time compression technique is presented.
The paper discusses the problems of the methods for aiding the process of making multicriteria decisions. The meaning of the decision-making process in human activity is shown, with characterization of various ways aiding the process. A mathematical model of one of the most common methods of that type is presented, namely the AHP (Analytic Hierarchy Process). Proper algorithm is developed and computer implementation of the AHP Method is presented in the form of an application of the Web Forms type. In order to create the application the ASP.NET Technology and C# Language have been used, making use of the object-oriented programming paradigms. The advantages of the new application are characterized and the results of an example decision process are displayed.
7
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Business failure prediction is a topic of outmost importance for a lot of people. Therefore, many prediction models have been developed but most of them are based solely on financial ratios constructed from published accounting data, which are generally easy to obtain. In Belgium, however, corporate financial data are not always available. This situation highlights the necessity of using non-financial information to predict bankruptcy. The objective of this study is to investigate the use and potential of non-financial information for bankruptcy prediction. Our models are constructed with the UTADIS method, logistic regression and decision trees.
8
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
We consider sorting problems where information about categories is represented by a Learning Set (LS), i.e. a set of alternatives and their related labels. The distinctive feature of our approach relies on the fact that both precise and imprecise information about the LS can be handled. More precisely, we assume that each alternative of the LS may belong to a unique category or a disjunction of successive categories. Our method proceeds in four stages: the comparison, the definition of Basic Belief Assignments (BBA's), the combination and the assignment. Artificial data sets are used to test the method and to compare its results with those provided by an ELECTRE TRI like procedure.
10
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
The criteria describing the problem of evaluation of the heating system for buildings have been proposed. The criteria have an open character, and it is the decision maker who indicates which will be taken into account, so that those accepted for the evaluation of variants may allow for a thorough description of the analysed problem. The analysis of the final number of technically acceptable solutions, based on the final number of describing criteria, can help indicate the most compromised choice of the heating system. Therefore, one of the multicriteria methods of decision aiding has been proposed. The research uses ELECTRE III which allows for a multicriteria assessment of a heating system for an educational building.
PL
Zaproponowano kryteria, jakie mogą być uwzględniane przy rozwiązywaniu problemów decyzyjnych dotyczących oceny systemu grzewczego w budynkach oraz podano sposób ich określania. Zbiór kryteriów ma charakter otwarty i od decydenta zależy, które kryteria uwzględni przy ocenie rozpatrywanych wariantów systemu grzewczego, tak by w sposób wyczerpujący opisać analizowany problem. Analiza skończonego zbioru dopuszczalnych technicznie rozwiązań oparta na skończonym zbiorze kryteriów opisujących jest pomocna w wyborze najbardziej kompromisowego rozwiązania. Stąd do rozwiązania problemów decyzyjnych, dotyczących oceny systemu grzewczego w budynkach, zaproponowano jedną z metod wielokryterialnego wspomagania podejmowania decyzji. Zastosowana metoda ELECTRE III pozwoliła na rozwiązanie problemu decyzyjnego wyboru źródła ciepła dla wybranego budynku edukacyjnego.
Artykuł prezentuje potrzeby i możliwości stosowania metod wielokryterialnego wspomagania decyzji (WWD) w rozwiązywaniu transportowych problemów decyzyjnych. Przedstawia listę najczęściej spotykanych problemów decyzyjnych w przedsiębiorstwach transportowo-spedycyj-nych funkcjonujących na polskim rynku. Omawia istotę i pochodzenie WWD oraz podstawowe kierunki rozwoju tej dziedziny wiedzy wraz ze wskazaniem przykładowych metod WWD reprezentujących każdy z kierunków. Prezentuje trzy autorskie metody rozwiązywania wybranych transportowych problemów decyzyjnych: ustalanie liczebności pracowników i ich przydział do poszczególnych prac, ustalanie liczebności taboru oraz planowanie jego wymiany.
EN
Needs and possibilities of applying multiobjective decision aid (MCDA) methods to solve complex transportation decision problems are presented in the paper. The list of the most frequent decision problems that exist in transportation-forwarding companies operating in Poland is also described. The background, origins and major directions of development of the MCDA are characterized. Exemplary methods representing these directions are described. Three original applications of the MCDA to solve certain transportation decision problems, including staffing problem, fleet sizing problem and fleet replacement problem, are presented.
W referacie zaprezentowano wykorzystanie metodyki wielokryterialnego wspomagania decyzji (WWD ) do oceny wariantów podróży różnymi środkami transportu publicznego i indywidualnego (autobus, kolej i samochód osobowy). Obszar zainteresowania autorów skupił się na Poznańskim Powiecie Ziemskim. Pod uwagę wzięto kilka możliwości dojazdu z Kórnika, Swarzędza i Tarnowa Podgórnego do wybranych punktów w Poznaniu. Stu-dentowi i przedsiębiorcy zaproponowano po pięć wariantów dojazdów, które oceniono za pomocą wspólnej rodziny kryteriów, przy założonych modelach preferencji decydentów. Rozważania przeprowadzono z wykorzystaniem metody WWD -ELECTRE III, przedstawiając wyniki w postaci rankingu finalnego.
13
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Multiple criteria decision aiding methodologies rely on basic principles concerning the consistency of decision maker's (DM's) preferences. Among these principles, the Third Alternative Invariance (TAI) principle states that elicited preferences on two alternatives should not be affected by the presence or availability of a third alternative. Em-pirical statements on cognitive limitations of decision makers tends to contradict this principle. Our work aims at analysing the behaviour of DMs when answering binary and ternary choice questions. Results show a violation of the T AI principle. Such results may be explained by a shift in the reference points considered by decision makers in the binary and ternary choice questions. Implications for preference elicitation techniques in multiple criteria decision aid are discussed.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.