Oceniono, w sposób porównawczy, jakość pracy kultywatorów ścierniskowych eksploatowanych w zróżnicowanych warunkach polowych podczas mulczującej, powierzchniowej uprawy gleby średniozwięzłej, o optymalnej wilgotności. Przeprowadzono ją w dwóch terminach - latem i jesienią. Celem uprawy było spulchnienie i podcięcie wierzchniej warstwy gleby na zadaną głębokość oraz wymieszanie jej z resztkami roślinnymi, będącymi na powierzchni. Jako zmienne badawcze przyjęto zróżnicowanie warunków pracy (na trzech polach A-C) i konstrukcji kultywatorów. Na polu A i B występowało niskie ściernisko (0,11 m) po zbiorze pszenicy, z małą ilością masy resztek roślinnych (średnio 753 g·m-2), natomiast na polu C wysokie ściernisko (0,48 m) po zbiorze kukurydzy na ziarno, z bardzo dużą ilością masy roślinnej (średnio 2910 g·m-2). Zróżnicowanie ilości resztek roślinnych na powierzchni gleby (w postaci odchylenia standardowego) wynosiło 113 g·m-2 na polach A i B oraz 611 g·m-2 na polu C. Nastawiana głębokość zmulczowanej warstwy wynosiła 8 cm na polu A i 16 cm na polach B i C. Do uprawy gleby wybrano z produkcji seryjnej dziesięć wersji zawieszanych kultywatorów ścierniskowych o szerokości roboczej 3,0 m oraz wykonano ich charakterystykę techniczną. Jakość pracy kultywatorów oceniono wskaźnikami: głębokością roboczą hh i miąższością hM zmulczowanej warstwy oraz ich nierównomiernością bh i bM. Określono również wartości wskaźnika PR przykrycia resztek roślinnych po pracy kultywatorów. Uzyskane wyniki, w postaci średnich i 95-procentowych przedziałów ufności, porównano na wykresach, wykorzystując analizę jednorodności grup. Średnio dla wszystkich wersji kultywatorów zróżnicowanie głębokości hh było większe w warunkach płytkiej uprawy na polu A (bh = 39%) w porównaniu z głębszą uprawą na polach B i C (32,0–33,5%). Zróżnicowanie miąższości hM było większe na polach A i C (bM = 32%) w porównaniu z uprawą na polu B (26%). Wskaźnik PR przykrycia resztek roślinnych na ściernisku po pszenicy wynosił 93% zarówno dla uprawy płytszej (pole A), jak i głębszej (pole B). Jego wartości w występujących warunkach nie zależą od głębokości roboczej kultywatorów ścierniskowych (małe wartości 95-procentowych przedziałów ufności). Istotnie mniejsze przykrycie resztek stwierdzono natomiast na ściernisku po kukurydzy (62%), w warunkach znacznie większej zmienności wartości PR dla stosowanych wersji konstrukcji. Najmniejszą zmienność głębokości roboczej (bh = 30%) oraz miąższości (bM = 20%) w całym zakresie zróżnicowania warunków pracy na polach A-C stwierdzono dla kultywatora wersji C7. Największe wartości tych wskaźników dla niektórych wersji dochodziły do 50%.
EN
The study comparatively evaluated work quality of the stubble cultivators operating under differentiated field conditions, at mulching cultivation of top soil layer. The medium heavy soil, of optimum moisture content, was cultivated in two terms - the summer and autumn. The cultivation aimed at opening and undercutting the top soil to required depth, and mixing it with plant residues remained on the surface. Differentiated operation conditions (on the three fields A, B, C), and construction of the cultivators were assumed as the research variables. The stubble after wheat harvest on fields A and B was low (0.11 m), with the small amount of crop residues (753 g·m-2 on average), whereas on the field C high stubble occurred (0.48 m), after maize harvested for grain, with very large mass of plant residues (2910 g·m-2, on average). Variation in plant residues on the soil surface (in form of standard deviation) amounted to 113 g·m-2 for the fields A and B, and 611 g·m-2 for the field C. Adjusted depth of soil layer to be mulched attained to 8 cm (for field A), and 16 cm (for fields B and C). Ten versions of tractor-mounted stubble cultivators, of the working width 3.0 m, were selected from series production; their technical characteristics were described. Work quality of the cultivators used was determined by the indices of working depth (hh) and thickness (hM) of mulched layer, as well as their irregularities (bh and bM). The values of PR index (covering of plant residues by cultivators’ operation) were determined, too. Obtained test results (in form of means at 95% confidence intervals) were compared on the diagrams, using the analysis of groups’ homogeneity. On average, for all cultivators’ versions the depth differentiation (hh) was larger at shallow cultivation on the field A (hh = 39%), in comparison to deeper cultivation on fields B and C (32.0-33.5%). Differentiation of the thickness (hM) was higher on the fields A and C (bM = 32%), than at cultivation on the field B (26%). Index of covering plant residues (Pp) on the wheat stubble reached 93%, both, for the shallow (field A) and deeper (field B) cultivation. Its values, under existing conditions, did not depend on the working depth of stubble cultivators (small values for 95 % confidence intervals). However, significantly worse covering of plant residues was observed on the maize stubble (62%), at considerably higher variability of PR value for used construction versions of cultivators. The smallest variability of working depth (bh = 30%) and thickness (bM = 20%), in the whole differentiation range of work conditions on the fields A–C, were found for cultivator of C7 version. The highest values of these indices for some versions reached up to 50%.
Jakość pracy bron talerzowych oceniono, w sposób porównawczy, podczas mulczującej uprawy gleby w dwóch terminach: latem i jesienią. Celem uprawy było spulchnienie i podcięcie wierzchniej warstwy gleby na zadaną głębokość i wymieszanie jej z resztkami roślinnymi będącymi na powierzchni. Jako zmienne badawcze przyjęto zmienność warunków pracy i zróżnicowanie konstrukcji bron. Badania prowadzono na czterech polach A-D o różnej postaci i masie resztek roślinnych: wysokie ściernisko po pszenicy o średniej masie resztek 960 g*m-2 i 2130 g*m-2 oraz po kukurydzy na ziarno (2010 g*m-2), a także poplon gorczycy w fazie kwitnienia (2210 g*m-2). Nastawiana głębokość uprawy wynosiła 0,05 m i 0,11 m. Wybrano z produkcji seryjnej siedem wersji bron talerzowych kompaktowych i jedną klasyczną. Dla wersji klasycznej (w pionowym ustawieniu talerzy) na polach B i C zmieniano także wartość kąta natarcia talerzy. Wykonano charakterystykę techniczną tych bron. Jakość pracy oceniono wskaźnikami: głębokością roboczą h i miąższością hM zmulczowanej warstwy oraz ich nierównomiernością bh i bM. Określono także wartości wskaźnika PR przykrycia resztek roślinnych i gęstości objętościowej γ na powierzchni po pracy bron. Uzyskane wyniki porównano, wykorzystując analizę jednorodności grup.
EN
Work quality of the disc harrows was comparatively evaluated during mulching tillage of soil in two terms - summer and autumn. Mulching tillage aimed at loosening and undercutting the top soil layer to adjusted depth, and mixing it with plant residues remained on the soil surface. Variability of operation conditions were assumed as the research variables. Investigations were carried out on the four fields A-D, of various forms and mass of plant residues: high stubble after wheat, of average residue masses 960 g*m-2 and 2130 g*m-2; the stubble after maize for grain (2010 g*m-2); the mustard aftercrop at blooming phase (2210 g*m-2). Tillage depth was adjusted on 0.05 and 0.11 m. Seven versions of the compact disc harrows and one classic disc harrow, were selected for tests from the series production. For the classic version of harrow (with vertical disc setting), on the fields B and C, the values of disc rake angle were also changed. Technical characteristics of all used disc harrows were described as well. Work quality was evaluated by the following indices: working depth (h), thickness of the mulched layer (hM) and their non-uniformity (bh, BM). The values of plant residue covering index (PR) and bulk density (γ) on the surface after harrow's work were determined, too. Obtained results were compared, using the analysis of group uniformity.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.