Results of mineral forms of nitrogen (N-NO3 and N-NH4) changes in ectohumus layers and needles during decomposition processes are presented. The experiment was conducted in controlled conditions in a chamber with stable temperature and humidity. Plant samples and soil samples from ectohumus were taken in ecosystems in various stages (object without damages signs, in the process of degradation and degraded). In the fresh material, directly after sampling, content of mineral forms of nitrogen was analyzed. Controlling of the content changes were done after 30, 60 and 90 days of incubation. In the fresh material high differences of the content of N-NO3 between degraded ecosystems were found. The lowest content were found in needles of degraded spruce forest and this situation was permanent during the incubation. In the Oh layer content of N-NO3 was initially the lowest, but during incubation was increasing and after 30 days of decomposition was the highest. The highest content of ammonia nitrogen was found in needles from degraded ecosystems and despite of decreasing the amount during decomposition this was stable until 90-1 day of incubation. In Oh layers content of N-NH) was decreasing with the time of incubation and the most clear was observed in ecosystems in degradation process and degraded as well.
PL
W pracy przedstawiono wyniki analiz zmian zawartości mineralnych form azotu (N-NO3 oraz N-NH3) w poziomach próchnic nadkładowych (Olf i Oh) oraz w igłach świerków podczas procesów ich dekompozycji. Doświadczenie prowadzono w warunkach zamkniętych w komorze inkubacyjnej, przy stałej temperaturze oraz wilgotności. Próbki materiału roślinnego - igły oraz próbki z poziomów próchnicy nakładowej pobrano z ekosystemów świerkowych w różnym stadium degradacji (obiekt bez objawów degradacji, zamierający oraz obumarły). W materiale świeżym, bezpośrednio po pobraniu w terenie wykonano oznaczenia zawartości form N-NO3 oraz N-NH4. Kontrolę zawartości mineralnych form azotu przeprowadzono po upływie 30, 60 i 90 dni inkubacji. W materiale wyjściowym wystąpiły znaczne różnice w zawartości form azotu azotanowego. Najmniejszą jego ilość stwierdzono w igłach świerków obumarłych i taka zawartość utrzymywała się przez cały okres inkubacji. W poziomie epihumusowym (Oh) zawartość N-NO3 była początkowo najmniejsza, spośród badanych obiektów, ale z upływem czasu inkubacji zwiększała się i od 30 dnia procesu dekompozycji utrzymywała się na najwyższym poziomie. Największą zawartość azotu amonowego odnotowano w igłach świerków obumarłych i mimo tendencji spadkowych we wszystkich obiektach, taki stan utrzymał się do 90 dnia inkubacji. W poziomach epihumusowych, niezależnie od stopnia degradacji siedliska, zawartość azotu amonowego zmniejszała się wraz z upływem czasu inkubacji, a najwyraźniej zmiany te zachodziły w siedliskach zamierających i obumarłych.
The aim of the present work is to compare total contents of Cd, Cr, Co, Mn, Ni, Pb and Zn in soils which belong to different taxonomical units and have different properties and then to estimate, which of the investigated metals may constitute a threat for the environment of the Tatra National Park. Soils of the Park are especially exposed to heavy metals pollution, both for their location in mountainous area and for their strong capacities for accumulation of metals. Investigations were made on the soil material from 50 soil profiles derived from typologically differentited rocks. These soils were situated at the altitude of 926-2100 m a.s.\., in different vertical ranges. The investigations which were conducted allowed to ascertain that soils from the Tatra National Park are threatened with chemical degradation resulting from the excessive concentration of cadmium, lead and also chrome and zinc. A majority of investigated soils (including first of a11 rendzinas and lilhosols) was characterised by high accumulation indexes (Al) of cadmium, and a considerable part of soils had also high accumulation indexes of Zn, Cr, Pb, Cu and Mn. Among investigated types of soils occuring in the area of the Tatra National Park the highest level of investigated metals was estimated in rendzinas, which bad a big content of humus with strong ion-exchange capacities.
PL
Celem niniejszej pracy było porównanie całkowitych zawartości Cd, Cr, Cu, Mn, Ni, Pb i Zn w glebach należących do różnych jednostek taksonomicznych, charakteryzujących się różnymi właściwościami oraz określenie, które z badanych metali mogą stanowić zagrożenie dla środowiska przyrodniczego Tatrzańskiego Parku Narodowego. Gleby Parku są szczególnie narażone na zanieczyszczenie metalami ciężkimi, zarówno ze względu na ich położenie w terenie górskim, jak i właściwości decydujące o dużych zdolnościach do akumulacji metali. Do badań wykorzystano materiał glebowy z 50 profilów gleb zróżnicowanych typologicznie, wytworzonych z różnych skał macierzystych. Gleby te były położone na wysokości 926-2100 m n.p.m., w różnych piętrach klimatyczno-roślinnych. Przeprowadzone badania pozwoliły na stwierdzenie, że gleby Tatrzańskiego Parku Narodowego są zagrożone degradacją chemiczną wynikającą z nadmiernej koncentracji w nich kadmu i ołowiu, a także chromu i cynku. Większość badanych gleb (w tym przede wszystkim rędziny i litosole) charakteryzowało się wysokimi wskaźnikami akumulacji (W A) Cd, a znaczna część również wysokimi wskaźnikami akumulacji Zn, Cr, Pb, Cu i Mn. Wśród badanych gleb, występujących na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego, największą zawartość badanych metali stwierdzono w rędzinach, charakteryzujących się dużą zawartością próchnicy, o silnych zdolnościach jonowymiennych.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Basic physico-chemical properties of soil (pH, exchangeable and hydrolytic acidity, contents of organic carbon, total nitrogen, and exchangeable cations) were examined in a series of sites situated from the top downward a mount (1219-900 ma.s.l.) in the western part of Karkonosze Mts. Much variability in parameters studied was found resulting from origin of the soils as well as from environmental conditions. The soils are highly acidic, and the high exchangeable acidity is the main effect of exchangeable aluminium content of the soil. Mineral horizons of the soils have low cation exchange capacity and low saturation level with basic cations.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.