Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wpływ warunków wodnych na właściwości fizyczne i pokrywę roślinną gleb murszowych położonych na odwodnionych siedliskach mułowych

Roj-Rojewski S., Korol A., Zienkiewicz A.

Inżynieria Ekologiczna

|

2012

|

Nr 29

141-152

PL

Proces murszenia na obszarach mułowych jest znacznie słabiej rozpoznany niż na torfowiskach. Celem badań było określenie wpływu zróżnicowanych warunków wodnych na wykształcenie, podstawowe właściwości fizyczne i pokrywę roślinną gleb murszowych położonych na wybranych odcinkach doliny Narwi i doliny Supraśli stanowiących odwodnione siedliska mułowe. Porównywane obiekty wykazują znaczne podobieństwo pod względem zbiorowisk roślinnych oraz pokrywy glebowej. Porasta je zbiorowisko mozgi trzcinowatej Phalaridetum arundinaceae z domieszką gatunków wskazujących na przesuszenie siedlisk. W wierzchniej warstwie gleb stwierdzono obecność murszów mułowych o miąższości 15-25 cm. Na badanym obszarze doliny Narwi wykształciły się gleby murszowo-glejowe, natomiast w dolinie Supraśli glebom tym towarzyszą gleby limnowo-murszowe. Mursze zalegają na utworach murszowatych lub mułach zapiaszczonych, które podścielają piaski luźne i słabo gliniaste. Badane siedliska w dolinie Narwi wykazują większe przesuszenie niż podobne siedliska w dolinie Supraśli. W okresach letnich cechujących się wyższymi od przeciętnych opadami deszczu gleby murszowe wykształcone w dolinie Narwi odznaczają się niską wilgotnością oraz znaczną zawartością powietrza w wierzchnich warstwach. Wynika to z silnie drenującego działania koryta rzeki Narew. Ma to wpływ na niższą produktywność porastających je łąk. Z kolei badane gleby murszowe, a szczególnie limnowo-murszowe, położone w dolinie Supraśli wykazują w takich okresach znaczną wilgotność, co wpływa na nietypowo niskie wartości ich gęstości objętościowej oraz zawartości powietrza, a także dosyć wysoką kurczliwość całkowitą. Jest to efekt niewłaściwej pracy rowów odwadniających w ostatnich latach. Stwierdzone różnice w warunkach wodnych między porównywanymi obiektami nie odzwierciedlają się w budowie profilowej tworzących je gleb oraz w zbiorowiskach roślinnych. Różnice te będą widoczne w najbliższej przyszłości, jeśli nie zmienią się aktualne warunki wodne.

EN

The muck-forming process in mud habitats is not as well recognized as the process in peat habitats. The aim of the study was determination of diverse water conditions influence on development, basic physical properties and plant cover of moorsh soils located in drained mud habitats in the Narew valley and the Supraśl valley. Compared areas show considerable similarity on account of plant communities and soil cover. The study plots are overgrown by Reed canary grass communities Phalaridetum arundinaceae with species indicated drying of habitats. The top layers of soils were formed by muddy moorshes 15-25 cm depth. On the analysed area in the Narew valley moorsh-gley soil were developed, whereas in the Supraśl valley these soils appear with limnic-moorsh soils. Moorshes lay on moorsh-like deposits or sandy muds, which spread above sands or loamy sands. The study habitats in the Narew valley show greater drying than similar habitats in the Supraśl valley. Moorsh soils developed in the Narew valley characterized by low moisture and considerable air content in the top layers in summers with above average rainfall. This is the result of the strongly draining activity of the Narew river bed. It affects the lower productiveness of meadows growing on the soils. In turn the study moorsh soils, especially limnic-moorsh soils, situated in the Supraśl valley show high moisture, which results untypical low bulk density and air content, as well as quite high total shrinkage. It is the effect of problems connected with the proper working of drainage system last years. Identified differences of water conditions of compared areas are not reflected in the profile structures of soils and plant communities. These differences will be visible in the future, if current water conditions do not change.

2

Wpływ procesu murszenia na właściwości fizyczne gleb mułowo-murszowych w Kotlinie Biebrzy Dolnej

Roj-Rojewski S.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2007

|

T. 7, z. 2b

143-153

PL

Proces murszenia utworów torfowych jest dobrze rozpoznany, natomiast utworów mułowych słabo. Dotychczas przeprowadzono niewiele badań właściwości fizycznych gleb mułowych, w tym także mułowo-murszowych. W pracy scharakteryzowano główne właściwości fizyczne murszów mułowych z Kotliny Biebrzy Dolnej oraz porównano je z właściwościami mułów z tego obszaru. Wyniki badań wskazują na duże zmiany właściwości fizycznych mułów wywołane procesem murszenia. Jedynie popielność murszów mułowych jest zbliżona do popielności mułów, z których zostały wykształcone. Murszenie mułów powoduje znaczne zwiększenie gęstości objętościowej, gęstości właściwej, a zmniejszenie kurczliwości całkowitej. Następuje zmniejszenie zdolności retencyjnych, co objawia się mniejszymi wartościami pojemności wodnej kapilarnej, pojemności wodnej maksymalnej oraz wilgotności w warunkach pF = 2,0 i pF = 2,7. Wyraźnie zmniejsza się wilgotność aktualna, a zwiększa zawartość powietrza. Murszenie mułów zmienia także strukturę porów glebowych. Zmniejsza się udział mikroporów, a zwiększa makro- i mezoporów. Zmiany właściwości fizycznych mułów wywołane murszeniem są zbliżone do zmian zachodzących w torfach. Ze względu na punktowe występowanie gleb mułowo-murszowych w Kotlinie Biebrzy Dolnej liczba przeanalizowanych próbek utworów murszowych była niewielka, dlatego też wyniki badań, szczególnie dotyczące krzywej sorpcji wody, należy traktować jako przybliżone. W celu lepszego rozpoznania wpływu procesu murszenia na właściwości mułów wskazana jest kontynuacja badań gleb mułowo-murszowych.

EN

The moorsh-forming process in peat formations is well known, but the moorshing of muds is poorly recognized. So far, a few studies on physical properties of mud soils, including muddy-moorsh soils, have been carried out. Main physical properties of muddy moorsh from the Lower Biebrza Basin were described and compared with the properties of muds from the same area. The results show remarkable changes of physical properties of muds caused by the moorsh-forming process. Only ash content in muddy moorsh is similar to that in muds, from which muddy moorshes have developed. The decay of muds results in significant increase in bulk density, specific density and in a decrease of total shrinkage. The retention properties decrease due to lower capillary water capacity, maximum water capacity, and moisture at pF 2.0 and pF 2.7. Actual moisture significantly decreases and air content increases. Moorshing of muds changes also the structure of soil pores. The content of micropores decreases while that of macropores and mesopores increases. Changes in physical properties of muds caused by the moorsh-forming process are similar to changes that take place in peat soils. The number of analysed moorsh samples was low because of point-wise distribution of muddy-moorsh soils in the Lower Biebrza Basin. Therefore, the obtained results, especially those concerning pF curves, should be treated as a rough approximation. Further studies on muds are recommended to better recognise the effect of moorsh forming process on physical properties of this type of soils.

3

System of fen-peat soils description used in Poland

Okruszko H.

Journal of Water and Land Development

|

1998

|

no. 2

63-73

EN

Poland is located in the zone of low-moor mires e.g. fens. Soils originating from fen-peat are labile in their properties, as a result of the susceptibility of their rich in amorphous humus organic matter to transformation. In description of the fen-peat soil the following factors are taken into consideration: soil process, type of peat in the soil profile according to the degree of decomposition, organisation of types of peat layers in forming soil profile 1.3 m deep. The information from three diagnostic layers of soil profile are coded to form record describing soil type. The coded notation gives a full description of the type of fen-peat soils facilitating the interpretation of properties, usefulness for agriculture as well as measures of protection.

PL

Na terenie Europy zaznaczona jest wyraźnie strefowość w rozmieszczeniu mokradeł, w tym torfowisk, powiązana z warunkami klimatycznymi. Polska znajduje się w strefie dominacji torfowisk niskich. Gleby powstające z torfów niskich charakteryzują się dużą podatnością na przeobrażenia zachodzące w nich po odwodnieniu torfowiska. Jest to związane z eutroficznym ich charakterem oraz dużą zawartością amorficznego humusu. Przeobrażenia zachodzące w odwodnionych glebach traktuje się jako proces glebowy nazywany murszowym. Uwzględnianie procesu murszowego jest istotnym elementem klasyfikacji gleb powstających z torfów niskich. Klasyfikacja ta oparta jest na charakterystyce trzech warstw diagnostycznych w profilu glebowym, bazującej na stopniu zaawansowania procesu murszenia oraz stopniu rozkładu torfu, podaną w formie kodowej. Zakodowane informacje umożliwiają parametryzacją właściwości glebowych oraz oparte na tych parametrach projektowanie odpowiednich sposobów użytkowania gleb, a szczególnie regulowania w nich warunków wodnych. Ze względu na dużą ilość jednostek glebowych, wyodrębnionych na podstawie zróżnicowań występujących w profilu glebowym, wprowadzono ich łączenie w grupy o zbliżonych właściwościach, określane jako prognostyczne kompleksy wilgotnościowo-glebowe (PKWG) Wyróżnia się pięć PKWG reprezentujących gleby wytworzone z torfów niskich o właściwościach zbliżonych z punktu widzenia sposobu prowadzenia gospodarki wodnej, zarówno przy rolniczym ich użytkowaniu jak też ochronie przed degradacją.