Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Metody pomiaru koncentracji rynków transportu miejskiego

Krawczyk G.

Transport Miejski i Regionalny

|

2014

|

nr 5

25--29

PL

W artykule podjęto kwestie pomiaru koncentracji rynku transportu miejskiego. Układ artykułu ma charakter funkcjonalny, opisujący przedmiot pomiaru, metody pomiaru oraz ich zastosowanie w praktyce. Z natury rzeczy analiza koncentracji rynku będzie miała uzasadnienie tylko w przypadku rynków zdemonopolizowanych. Biorąc pod uwagę to kryterium, można wyróżnić rynki zderegulowane oraz rynki konkurencji regulowanej. Problematyka koncentracji rynku nabiera znaczenia w przypadku funkcjonujących w Polsce rynków transportu miejskiego zorganizowanych według modelu konkurencji regulowanej. Popyt publiczny zgłaszany przez organizatora transportu (zarząd transportu miejskiego) może być realizowany w oparciu o procedurę przetargową i jest kontraktowany umową kosztów brutto. Przedsiębiorstwa przewozowe rywalizują „o rynek”, wyceniając zlecenie realizacji określonego wolumenu pracy eksploatacyjnej w oparciu o kalkulację stawki wozokilometra. Stąd też uznano, że koncentrację rynku w warunkach konkurencji regulowanej należy wyznaczać w oparciu o wskaźnik zakontraktowanej pracy eksploatacyjnej, wykonywanej przez przewoźnika. W celu opisu struktury rynku zaprezentowano i scharakteryzowano najczęściej stosowane wskaźniki koncentracji. Ze względu na zróżnicowane podejście do tej problematyki w literaturze statystycznej i ekonomicznej, postanowiono zaprezentować miary koncentracji w podziale na dyskretne i skumulowane. Szerzej przedstawiono konstrukcje, charakterystyki i interpretacje dwóch najbardziej popularnych wskaźników tj.: wskaźnika koncentracji (concentration ratio) oraz wskaźnika Herfindahla- Hirschmana (HHI). Ocena koncentracji rynku transportu miejskiego, a raczej poszczególnych rynków lokalnych (gdyż przy założonym przedmiocie pomiarów nie można dokonać agregacji) może być cenna poznawczo. Uzyskane wyniki mogą posłużyć do oceny efektywności prowadzonych działań demonopolizacyjnych, ale także do badania zachowania poszczególnych podmiotów w zależności od struktury rynku i zajmowanej na niej pozycji.

EN

The paper presents issues of concentration of the urban transport market. The analysis of concentration is intrinsically correct only in case of less monopolized markets. In the view of this criterion there are deregulated markets and markets with regulated competition. The issue of market concentration becomes important in case of (operating in Poland) urban transport markets organized by regulated competition model. Public demand notified by the transport provider (transport management) can be implemented on the basis of a tender procedure and contracted by gross costs agreement. Transport companies compete “for the market”. They appraise the contract for particular operational work volume based on the calculation of the vehicle-kilometer rate. As a consequence, the urban transport market concentration should be calculated on the basis of the rate contracted operational work performed by the carrier. The paper presents two the most popular market concentration measures. Due to the different approach to this issue in the statistics and economics literature, it was decided to present the measures of concentration divided into discrete and cumulative index. It presents the characteristics and interpretations of two indicators such as: concentration ratio (CR) and the Herfindahl-Hirschman Index (HHI). The results of concentration measure can be used to assess the effectiveness of anti-trust activities and study on particular entities behavior.

2

Restrukturyzacja miejskiego transportu zbiorowego w Polsce. Od monopolu do…monopolu?

Grzelec K.

Transport Miejski i Regionalny

|

2012

|

nr 12

30--36

PL

Procesy restrukturyzacji miejskiego transportu zbiorowegow Polsce skłaniają do podsumowania ich rezultatów. Władze samorządowe dążąc do wzrostu efektywności i jakości komunikacji miejskiej podjęły na początku lat 90-tych ub. wieku zróżnicowane działania w zakresie wyboru form i kształtowania rynku tego transportu. Przeprowadzone powszechnie na początku lat 90. przekształcenia przedsiębiorstw komunikacji miejskiej poprzez powoływanie zakładów budżetowych, były przykładem wymuszania przez przepisy prawa nieracjonalnych, z punktu widzenia zasad długookresowego funkcjonowania przedsiębiorstw, rozwiązań organizacyjnych. Oddziaływanie prawa na wprowadzanie nieefektywnych rozwiązań organizacyjno-zarządczych miało także miejsce w kolejnych latach. O ile wybór form organizacyjnych dla jednostek transportu zbiorowego był często zdeterminowany przez prawo, o tyle stosunek władz samorządowych do deregulacji często kształtował się pod wpływem czynników zewnętrznych (oddziaływanie związków zawodowych przewoźników, wpływ uwarunkowań politycznych), bez uwzględniania praw wynikających z teorii ekonomii. W rezultacie w wielu miastach w Polsce nie osiągnięto w ramach procesu restrukturyzacji takich efektów, jakie byłyby możliwe, gdyby nie zabrakło determinacji i konsekwencji w przekształcaniu rynku usług transportu zbiorowego. W artykule przedstawiono przebieg procesów restrukturyzacji od prób likwidacji monopolu do konkurencji regulowanej. Oceniono także uwarunkowania, które w obecnych realiach prawnych mogą, prowadzić do powtórnej monopolizacji przewozów w miejskim transporcie zbiorowym.

EN

Restructuring of public transport in Poland allows to summarize its results. Local authorities, seeking to improve the efficiency and quality of public transport have taken different actions in the choice of form and shape range of the public transport market. By setting up budgetary establishments in the early 90-ies of XX century, transformation of the public transport companies was an example of forcing organizational solutions by irrational law from long-term business functioning point of view. Similar effects took place in the following years. While the choice of organizational forms of public transport companies was often determined by the law, the attitude of local authorities toward deregulations often was under the influence of external factors, for example the impact of public transport unions as well as political conditions, excluding the rights following the theory of economics As a result, many cities in Poland has not achieved the outcoming effects of the restucturization process, which would have been possible if it was not for lack of determination and consistency in the transformation of public transport market. The article presents the restructurization processes from elimination of monopoly to regulated competition. Conditions in which terms of the current legislation could lead to the re-monopolization have been evaluated.

3

Czy energia to naturalny monopol? - modelowe ujęcie rynku elektroenergetycznego

Riedel R.

Energetyka

|

2010

|

nr 2

79-82

PL

Autor zbudował syntezę w postaci modelu rynku energetycznego, identyfikując podstawowe jego podmioty i funkcje. Dominująca w ostatnich dekadach ekonomiczna doktryna neoliberalna prezentowała jednoznacznie stanowisko również w tej strategicznej dziedzinie życia (prywatyzacja, komercjalizacja, deregulacja, liberalizacja). Jednak okoliczności kryzysu gospodarczego, jak również kilka innych czynników powodują, iż taki paradygmat jest coraz częściej kontestowany. Jednocześnie rosnąca liczba badaczy skłonna jest konstatować, że energia nie jest klasycznym dobrem podlegającym typowej grze rynkowej. Punktem wyjścia analizy są generalne wnioski dotyczące skali globalnej, natomiast część zasadnicza analizy odnosi się do jednego z rynków energetycznych, w skali państwa. W części konkludywnej analizy spróbowano zdefiniować zaopatrzenie w energię jako dobro publiczne.

EN

A synthesis is built in the shape of an electric power market, identifying its basic subjects and functions. The prevailing in the last decades economic neo-liberal doctrine, presented explicitly its standpoint in this strategic sphere of life (privatization, commercialization, deregulation, liberalization). But the circumstances of economic crisis, as well as some other factors, make such a paradigm more and more frequently remonstrated. At the same time a growing number of investigators tend to ascertain that energy does not belong to classic goods subject to a typical market game. Starting point for this analysis are general conclusions concerning global scale, while its basic part concerns one of electric power markets in scale of a state. In the conclusive part of the analysis an attempt is made to define the energy supply as a common good.

4

Monopol na rynku pocztowym : ujęcie retrospektywne

Czaplewski R., Buko J.

Zeszyty Naukowe. Problemy Transportu i Logistyki / Uniwersytet Szczeciński

|

2009

|

Nr 7

63--77

PL

Utrzymywanie sytuacji monopolu w obszarze rynku pocztowego było i jest nadal w interesie obu wymienionych stron, tj. operatorów pocztowych i polityków, gdyż przy utrzymywaniu pewnego (nawet ograniczonego) zakresu monopolu powodującego przeplatania się interesów ekonomicznych i politycznych, żadna z tych stron nie czuje się w pełni odpowiedzialna za uzyskiwane wyniki gospodarcze. Obserwowane procesy, dowodzące również współcześnie aktywnego angażowania się operatorów zasiedziałych i polityków w działania spowalniające pełne otwarcie rynku usług pocztowych, wskazują na ciągłą znaczącą rolę sił konserwatywnie podchodzących do działalności pocztowej.

EN

The history of universal service confirms that the post office is reliable and directed by public interests, with unique networks and offering successftil Services. According to this analysis, there are no identifiable relevant private factors to be considered. The identified factors of import are public and are protected by an Act which guarantees the post office economic and spatial availability. Considering that the postal service is important to maintain public coherence, important question must be addressed: Why can basie necessities, which are more important than the postal service, be sold in a competitive market? The people tend to think of the postal service as a monopoly. This way of thinking was once natural and became a legal standard used to subsidize public Services. As a result, the national public postal operator is the only office able to meet certain regulations. This will likely remain true for several years. Because it has exclusive rights, the post office has a strong position which guarantees it space for postal Services throughout the country. The downside is that, as a monopoly, there is no pressure for the post office to provide good service for a fair price.

5

Walka o "Zielony punkt" nadal trwa.

Pniewczuk K.

Recykling

|

2004

|

nr 6

26-26

PL

W poprzednim miesiącu na łamach naszego miesięcznika opublikowaliśmy trzy artykuły dotyczące znaku towarowego, jakim jest "Zielony punkt". Były to opinie Organizacji Odzysku Rekopol, konkurencyjnych organizacji oraz niezależnego eksperta w dziedzinie prawa pantetowego w sprawie tego popularnego oznaczenia. Nasi stali czytelnicy wiedzą zapewne, że od pewnego czasu trwa batalia do przyznawania popularnego znaczka, jakim jest "Zielony punkt". Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, na wniosek jednej z konkurencyjnych organizacji, wszczął postępowanie wyjaśniające w sprawie domniemanego nadużywania przez Rekopol pozycji monopolistycznej.

6

Dywersyfikacja a monopol PGNiG S.A. - jeszcze raz o zagranicznym gazie dla Polski

Kwiecień M.

Biuletyn Urzędu Regulacji Energetyki

|

2001

|

nr 6

26--30