Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Problems with the restoration of monastic garden complexes on the example of Cistercian heritage

Milecka M.

Architektura Krajobrazu

|

2017

|

nr 4

70--85

EN

Monasteries, together with their entire accompanying landscape context, have their cultural roots in the Middle Ages. In Poland they performed a very important cultureforming function throughout its history. For centuries, European monastic gardens have constituted unique spatial arrangements. These complexes, depending on their location and the fate of particular congregations, have gradually undergone transformations, finally achieving their contemporary form. Their remains are to a greater or lesser extent still present in landscape and require adequate protection. Nowadays, due to the changes in the way monastic and post-monastic complexes are used, they have adopted new functions and forms, not uncommonly conveying a different meaning. Frequently, it leads to the loss of their timeless value. The article presents the main problems with the conservation of the unique and culturally uniform group of post-Cistercian complexes and presents some of the best contemporary examples of the restoration of foreign complexes (Fontenay, Maulbronn, Poblet, Alcobaça), deemed particularly valuable and inscribed on the UNESCO World Heritage List, as well as Polish complexes that were awarded the Monument of History title (in the order they were awarded the title: Krzeszów, Ląd, Sulejów, Pelplin, Kołbacz, Trzebnica, Wąchock). The article also reflects on the following ideas: 1. Is a garden a testament of the past, with mostly historical and research value, as Ruskin or Riegl felt, 2. Or is a garden a piece of art of aesthetic and utilitarian value, which should be beautiful and pleasant, and which should - as Viollet-le-Duc wanted – constitute a complete and stylistically uniform whole? It seems that finding an answer to this question, or at least becoming aware of the problem, is particularly important in the context of restoring complexes whose traditions date back to the origins of our culture.

PL

Klasztory wraz z towarzyszącym im kontekstem krajobrazowym swymi kulturowymi korzeniami sięgają średniowiecza i są obecne w Polsce w ciągu całej jej historii, pełniąc przez ten czas ważne funkcje kulturotwórcze. Ogrody towarzyszące klasztorom od wieków stanowiły specyficzny model przestrzenny w Europie. Założenia te w zależności od ulokowania i losów dziejowych poszczególnych zgromadzeń z czasem ulegały przekształceniom, osiągając współczesne formy, a ich relikty w różnym stopniu nadal są czytelne w krajobrazie i wymagają właściwej ochrony. Współcześnie w związku z zaistniałymi zmianami w użytkowaniu zespołów klasztornych i poklasztornych przyjmują bowiem odmienne od tradycyjnych funkcje i formy, często też mają różny przekaz znaczeniowy. Nierzadko powoduje to zatracanie ich ponadczasowych wartości. W artykule przestawiono główne problemy konserwacji unikatowej i spójnej kulturowo grupy założeń pocysterskich wraz z ukazaniem współczesnych modelowych przykładów zagospodarowania obiektów zagranicznych (Fontenay, Maulbronn, Poblet, Alcobaça) uznanych za najbardziej wartościowe poprzez wpis na Światową Listę Dziedzictwa UNESCO oraz zespołów polskich, uznanych za Pomniki Historii (w kolejności wpisów: Krzeszów, Ląd, Sulejów, Pelplin, Kołbacz, Trzebnica, Wąchock). Prezentacji tej towarzyszy refleksja: 1. Czy ogród jest dokumentem przeszłości o wartości nade wszystko historycznej i naukowej, jak czuli to Ruskin czy Riegl; 2. Czy też ogród jest dziełem sztuki o wartości estetycznej i użytkowej, w którym ma być pięknie i przyjemnie i które - jak chciał Viollet-le-Duc - ma prezentować kompletną jednolitą stylowo całość? Znalezienie odpowiedzi na to pytanie, lub choćby uświadomienie problemu, jest szczególnie ważne w kontekście rewaloryzacji zespołów, o tradycji sięgającej korzeni naszej kultury.

2

The monastic garden in st. Wojciech benedictine nuns abbey in Staniątki – modern threats

Kluza I., Wąsik M.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2015

|

Y. 112, iss. 5-A

93--106

EN

The aim of this essay analyses the historical and the modern status of the monastic garden of St. Adalbert Monastery in Staniątki (southern Poland) as well as provide a description of the most important threats of the area. The origins of the garden can be traced back to XIII and is a very interesting example of a utilitarian and decorative garden. It has a very long cultural, sacral and educational tradition and its significance is well known. Nowadays it is exposed to the increasing risk of destroying its historical value, wrong choice of plants, lack of gardeners. All this threats partly arise from the lack of funds for revalorization of the garden.

PL

Celem artykułu jest próba dokonania analizy stanu historycznego i współczesnego ogrodu klasztornego opactwa św. Wojciecha mniszek benedyktynek w Staniątkach oraz próba identyfikacji najważniejszych współczesnych zagrożeń ogrodu. Założenie ogrodowe datowane jest najprawdopodobniej na XIII w. Obiekt stanowi świadectwo bardzo długiej, nieprzerwanej tradycji kulturowo-religijno-oświatowej i posiada znaczenie ponadlokalne. Współcześnie narażony jest na różnorodne zagrożenia – zacieranie się historycznego układu kompozycyjnego, utratę powiązań widokowych przez zabudowanie otoczenia, niewłaściwy dobór roślinności, niewystarczającą liczbę pracowników zajmujących się porządkowaniem ogrodu. Zagrożenia te po części wynikają z braku środków na rewaloryzację założenia.

3

Preserved monastic garden values based on selected areas and examples, Lublin province

Pudelska K., Mirosław A.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2014

|

R. 111, z. 6-A

57--70

EN

The paper presents selected monastic gardens in Lublin Province, where the original layout has been preserved to a considerable degree, and the traditional manner of cultivation has been sustained. It also shows the process behind negative changes within composition and planting schemes.

PL

Głównym tematem pracy jest przedstawienie wybranych obiektów klasztornych znajdujących się na terenie województwa lubelskiego, w których zachowały się dawny układ i funkcja ogrodów użytkowych. Celem badań było również nakreślenie procesów prowadzących do ich niekorzystnych przekształceń.

4

Contemporary status and practical functions of monastic gardens in the Old City of Kraków (district no. 1)

Kluza I., Wąsik M.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2014

|

R. 111, z. 6-A

321--332

EN

The aim of the essay is to evidence research on the contemporary status and practical functions of monastic gardens in the Old City of Kraków (District no. 1). The authors focused on four major gardens in the area – in the Church of the Visitation of the Blessed Virgin Mary (Carmelites), the Pauline Fathers Monastery (Skałka), the Church of St. Bernardino of Siena (the Bernardines – a branch of the Franciscan Order) and the Conversion of St. Paul Church (Congregation of the Mission). All of these have a rich historical background. The analysis was provided according to such important criteria as urban surroundings, historical and contemporary status of gardens, their connection with the original plan, the upkeep of plants and trees, the possibility of visiting etc. The emphasis was put on historical background, modern tendencies and practical use of the art of gardends.

PL

Celem artykułu jest prześledzenie współczesnej rangi i wykorzystania ogrodów klasztornych na terenie Dzielnicy I – Stare Miasto w Krakowie. Autorzy skupili się na czterech największych ogrodach – przy kościele Nawiedzenia NMP (karmelici), Na Skałce (paulini), przy kościele św. Bernarda (bernardyni) i pod wezwaniem Nawrócenia św. Pawła (Zgromadzenie Księży Misjonarzy). Każde z tych założeń posiada bogatą historię, zaś analizę przeprowadzono według tak ważnych kryteriów jak otoczenie urbanistyczne, historyczna i współczesna ranga ogrodów, ich związek z pierwotnym planem, utrzymanie roślin, możliwość zwiedzania itp. Akcent został postawiony na historyczne tło, współczesne tendencje i praktyczną użyteczność sztuki ogrodowej.

5

Clairvaux - macierzyste opactwo św. Bernarda

Milecka M.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2010

|

R. 107, z. 5-A

103-111

PL

Clairvaux obok Citeaux uznawane jest jako wzorcowe opactwo cysterskie. To tutaj przybył Bernard z Fontaine, aby zagospodarować Vallis Absinthialis, nazwanej tak w odniesieniu do goryczy życia, którą spodziewał się znaleźć w tym miejscu - mniej niż czterdzieści lat później zostawił ją jako jaśniejącą Clara vallis. W ciągu dwudziestu pięciu lat Bernard z Clairvaux zbudował polityczną i religijną stolicę, jednak po jego śmierci opactwo nigdy już nie odzyskało dawnego wpływu. Clairvaux przetrwało rewolucję francuską bez większych zniszczeń. W 1808 r. przekształcono go w więzienie, które istnieje w części klasztoru aż po dzień dzisiejszy. Poznanie Clairvaux - dla nieprzygotowanych do tego osób może być wstrząsające. Czynne więzienie, a w wyłączonych z jego przestrzeni, udostępnionych dla zwiedzających wnętrzach klasztornych, wystawione oryginalne klatki dla ludzi jako przykład "humanitarnych" warunków tworzonych dla więźniów w XIX w., wreszcie zniszczenia tego miejsca determinują jego odbiór, będąc jednocześnie wielką lekcją historii dla odwiedzajacych to miejsce osób.

EN

Clairvaux as is Citeaux is considered one of the model cistercian abbeys. Bernard came there from Fontaine in order to settle in the Valley Absinthialis, the name came from the bitterness of life that Bernard supposed to find in that place - less than fourty years later he left leaving it as bright Clara vallis. After twenty five years Bernard of Clairvaux built considerable political and religious capital, after his death the order never regained its former influence. The French Revolution did not cause any major destructions. In 1808 the monastery was transformed into a prison that still functions in part of the complex. Experiencing Clairvaux for unprepared visitors may be shocking. Active gaol, in visitors-available monastery interiors original human cages are exhibited as an example of "humanitarian" conditions for nineteen century prisoners, finally destruction of the place determine its reception being simultaneously an important history lesson for visitors.

6

Ogrody renesansowe na Śląsku

Jagiełło-Kołaczyk M.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2007

|

R. 104, z. 5-A

136-137

PL

Do dzisiaj nie zachował się na Śląsku żaden ogród renesansowy. Wiedzę o tych założeniach ogrodowych zaczerpnięto z opisów historycznych i materiałów ikonograficznych. Informacje te pozwoliły zauważyć wpływ Odrodzenia, zaznaczający się pomiędzy latami 30. XVI wieku a połową XVII w. Dokumentacja informuje nas także o ogrodach, zakładanych przez mieszczan (ogrody patrycjuszy, lekarzy i humanistów), książąt i szlachtę (ogrody w pobliżu zamków i dworów), a także o ogrodach klasztornych. Mówi nam również o dominacji idei włoskich, przenoszonych za pośrednictwem krajów niemieckich. W drugiej połowie XVII wieku widoczne są także wpływy holenderskie.

EN

None of the Renaissance gardens in the Silesia has been preserved to the present. Knowledge about them comes out of historical descriptions and iconographical sources. That information made it possible to notice the influence of the Renaissance between 1530s and the mid 17th century. Documentation informs about gardens founded by burghers (patrician, medical and humanist gardens), princes and gentry (gardens near castles and manor houses), and also about monastic gardens. It also tells us about the dominance of Italian ideas transferred mostly via German countries. In the second half of the 17th century we can see Dutch influences, too.