Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
Powiadomienia systemowe
  • Sesja wygasła!

Znaleziono wyników: 2

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  monadnocks
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
PL
Artykuł omawia proces tworzenia trójwymiarowego modelu ostańca jako metody inwentaryzacji pomników przyrody nieożywionej. Przedmiotem badań był jeden z najbardziej znanych pomników przyrody nieożywionej w Polsce, jakim jest Maczuga Herkulesa znajdująca się w Ojcowskim Parku Narodowym. Model 3D skałki powstał na podstawie danych geometrycznych, które pozyskano przy wykorzystaniu naziemnego skaningu laserowego (TLS). Technologia ta jest z powodzeniem stosowana między innymi do dokumentacji zabytków, zarówno pochodzenia antropogenicznego (budowli, dzieł sztuki), jak i pomników przyrody. W celu stworzenia modelu Maczugi Herkulesa zaplanowano i przeprowadzono pomiar skanerem laserowym Leica Scan-Station C10. Dodatkowo podczas prac terenowych założono i pomierzono osnowę geodezyjną przy wykorzystaniu metody tachimetrycznej i satelitarnej. Miało to na celu dokładne zlokalizowanie obiektu w państwowym systemie odniesień przestrzennych oraz późniejsze nadanie punktom modelu współrzędnych w geodezyjnych układach odniesienia. Prace kameralne obejmowały stworzenie modelu 3D ostańca na podstawie pozyskanej chmury punktów reprezentującej cały obiekt. Wynikowa chmura punktów i utworzony model 3D mogą w przyszłości służyć jako dane pierwotne potrzebne do badania okresowych zmian geometrii ostańca. W artykule wykazano, że zastosowana metodyka pozyskiwania danych przestrzennych przy wykorzystaniu naziemnego skaningu laserowego pozwala na zarówno szybkie, jak i wierne odwzorowanie geometrii rzeczywistego obiektu w postaci trójwymiarowego modelu numerycznego.
EN
This article discusses the process of creating a three-dimensional model of a rock as an inventory method of inanimate nature monuments. The subject of the research was one of the best-known monuments of inanimate nature in Poland, namely the Maczuga Herkulesa situated in the Ojcowski National Park. The 3D model of the rock was created on the basis of geometric data which was acquired with the usage of Terrestrial Laser Scanning. This technology has been successfully applied, among others things, to document monuments, both of anthropogenic (buildings, works of arts) and natural origin. In order to create a model of the Maczuga Herkulesa rock, the measurements by means of Leica ScanStation C10 laser scanner was planned and conducted. Additionally, a control network was created and measured during field works by means of tacheometric and satellite methods. It was aimed at the precise localisation of the object in the National Spatial Reference System, as well as at marking the points of the model with coordinates in the current reference systems. The analysis included the creation of a 3D model of the rock on the basis of the obtained point cloud representing the whole object. In the future, the point cloud and the created 3D model can serve as initial data, which are necessary in order to define periodic changes in monadnock geometry. It was proved in the article that the applied method of acquiring spatial data by means of terrestrial laser scanning enables both fast and accurate transfer of the real object’s geometry to a three-dimensional numeric model.
PL
Artykuł podejmuje dyskusję dotyczącą genezy skałek wierzchowinowych na Płaskowyżu Ojcowskim. W odróżnieniu od najczęściej obecnie stosowanej w badaniach skałek metody, opartej wyłącznie na analizie geomorfologicznej, podstawą badań jest szczegółowa analiza osadów stokowych - powstałych równocześnie z niszczeniem skałek. Badania przeprowadzono w rejonie Jerzmanowic, pomiędzy górnymi odcinkami dolin Będkowskiej i Szklarki, na obszarze falistej wierzchowiny ze skałkami. Opracowano szczegółowe profile litologiczne osadów stokowych. Wykonano badania uziarnienia oraz zawartości CaC03, Fe203 i Corg. Dla frakcji iłowej wykonano analizy mineralogiczne. Badania wykazały, że występujące na stokach obszaru osady powstały w środowisku peryglacjalnym, w rezultacie wietrzenia mrozowego, sedymentacji lessu oraz redepozycji materiału gruzowego i lessowego przez procesy stokowe. Analiza sukcesji tych osadów oraz analiza procesów glebowych wskazują, że są to osady górnovistuliańskie. Na podstawie analizy rozmieszczenia poszczególnych typów osadów wnioskowano o zależnościach pomiędzy procesami peryglacjalnymi a rzeźbą stoków. Głównym kierunkiem przeobrażania ścian skałek było boczne cofanie w rezultacie wietrzenia mrozowego i odpadania wapieni. W obrębie falistej wierzchowiny, wypukły profil górnych części stoków jest rezultatem współdziałania wietrzenia mrozowego i soliflukcji. Dolne, wklęsłe części stoków zostały uformowane w wyniku depozycji osadów soliflukcyjnych i deluwialnych oraz okresowej redepozycji tych osadów, głównie przez spłukiwanie. Podczas plejstocenu obszar Płaskowyżu Ojcowskiego ulegał intensywnej denudacji, uwarunkowanej cyklicznymi zmianami klimatu. W środowisku peryglacjalnym działało głównie wietrzenie mrozowe i procesy stokowe. Podczas interglacjałów oraz interstadiałów działały procesy wietrzenia krasowego. Rezultatem plejstoceńskich procesów denudacyjnych, które rozwijały się na podłożu przeobrażonym przez kras, są współczesne formy skałek oraz rzeźba falistej wierzchowiny. Wyniki badań wskazują, że dotychczasowe teorie, dotyczące wieku i genezy skałek, nie doceniały znaczenia plejstoceńskiej morfogenezy dla rozwoju rzeźby Płaskowyżu Ojcowskiego.
EN
The origin of the monadnocks on the Ojców Plateau has been analysed not only on the basis of morphology but also by sedimentological analysis of the slope deposits that cover the slopes around the monadnocks. The investigations were carried out in the area of Jerzmanowice, between the upper courses of the Będkowska and Szklarka valleys within the undulated plateau where the monadnocks form the highest parts. Detailed lithological profiles were prepared, the granulometry was determined, and the CaC03, Fe203 and Corg content was estimated. Within the Clay fraction, mineralogical analyses were carried out. It is shown that the deposits covering the slopes developed in a periglacial environment as a result of frost weathering, loess sedimentation and reworking of scree and loess by slope processes. Both lithology of these deposits and the traces that soil processes left indicate an upper Vistulian age. The distribution of the individual lithofacies points to a distinct influence of periglacial processes on the slope relief. The main process was lateral retreat of rock walls as a result of frost weathering and rock fall. A convex profile of the upper parts of the slopes resulted due to the joint action of frost weathering and solifluction. The lower parts of the slopes, in contrast, developed a concave surface as a result of solifluction and surface wash, i.e. periodical redeposition of sediments. During the Pleistocene, the area of the Ojców Plateau underwent intensive denudation conditioned by cyclic climate changes. Frost weathering and slope processes were the most important under periglacial conditions. During interstadials, chemical weathering occurred in the active layer of the permafrost. Outcropping Jurassic limestones and the slope cover underwent karst processes. It is concluded that the present-day relief of the undulating plateau with monadnocks in the Cracow Upland results from the Pleistocene denudation processes. Surface degradation was stimulated during the Pleistocene by differential resistance of the rock units transformed by subsurface karst. Earlier studies concerning the age and origin of the monadnocks in this region underestimated the Pleistocene denudation.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.