Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Próba zdefiniowania domeny współczesnej kartografii

Baranowski M., Gotlib D., Olszewski R.

Roczniki Geomatyki

|

2018

|

T. 16, z. 4(83)

269--281

PL

Artykuł podejmuje kwestię istoty kartografii analizowaną w kontekście dynamicznie rozwijającej się technologii geoprzestrzennej. Skoncentrowano się przy tym na problematyce modelowania kartograficznego, które poddano analizie pod kątem jego fundamentalnych cech. Jednocześnie wybrano wiele innych modeli rzeczywistości (niekartograficznych) i przeprowadzono ocenę występowanie w nich konkretnych cech właściwych dla modelowania kartograficznego. W ten sposób dokonano zdefiniowania unikalnego zestawu cech jakim modelowanie kartograficzne wyróżnia się od innych reprezentacji rzeczywistości, takich jak na przykład: obrazowanie przestrzeni w grze komputerowej, w systemie klimatycznym bądź w formie obrazu artystycznego. Przeprowadzone analizy i rozważania skłaniają autorów do uznania modelowania kartograficznego za unikalny proces portretowania przestrzeni geograficznej, stanowiącego jednocześnie jądro domeny kartografii.

EN

The paper raises an issue of essence of cartography studied in the context of a dynamically developing geospatial technology. It focuses on cartographic modelling issues, which were analysed in terms of its fundamental features. At the same time, a number of other reality (non-cartographic) models were selected and the assessment of their features specific to cartographic modelling was carried out. In this way, a unique set of features has been defined that distinguishes a cartographic modelling itself from other representations of reality, such as imaging of space in a computer game, modelling a climate system or in the form of an artistic image. Conducted analyses and considerations moved the authors towards recognition of cartographic modelling as a unique process of portraying the geographical space, which is also the nucleus of the cartography domain.

2

Metodyka środowiskowej i planistycznej oceny dostępności złóż surowców skalnych z użyciem narzędzi FOSSGIS

Blachowski J., Książkiewicz W.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2013

|

R. 54, nr 5-6

45--51

PL

Racjonalna gospodarka zasobami kopalin w regionie obejmuje m.in. ranking złóż ze względu na ich dostępność do zagospodarowania. Ranking opracowywany jest w wyniku waloryzacji obejmującej kryteria takie jak: warunki geologiczno-górnicze, wymagania ochrony środowiska, uwarunkowania zagospodarowania terenu czy dostępność komunikacyjną. Ze względu na przestrzenny charakter, tj. odniesienie do przestrzeni geograficznej, tych kryteriów w procesie waloryzacji istotną rolę odgrywają analizy przestrzenne. Zastosowanie modelowania kartograficznego w systemach informacji geograficznej (GIS) pozwala na przyspieszenie, częściowe zautomatyzowanie i graficzną prezentację procesu oraz wyników waloryzacji złóż. W artykule przedstawiono metodykę budowy graficznej i opisowej bazy danych w oparciu o ogólnodostępne źródła danych oraz metodykę uproszczonej waloryzacji ze względu na kryteria: środowiskowe, planistyczne i komunikacyjne z zastosowaniem wolnego i otwartego oprogramowania GIS. Rezultatem prac jest geograficzna baza danych i klasyfikacja dostępności 23 niezagospodarowanych złóż kopalin skalnych dla powiatu kłodzkiego w województwie dolnośląskim.

EN

Rational management of mineral resources in a region includes among other things ranking of the deposits with respect to their availability for future development. The ranking is constructed on the basis of valorisation that includes the following criteria: geological and mining conditions, nature protection requirements, land use constrains availability transport connections. Because of the spatial context, i.e. geographical reference, of these criteria spatial analysis plays an important role in the valorisation process. Application of cartographic modelling in geographic information systems (GIS) allows to streamline, partly automate and graphical representation of the process and results of valorisation. In the paper a methodology of graphical and descriptive database development based on public data sources and the methodology of simplified valorisation with regard to environmental, planning and transport criteria with the use of free and open source GIS software have been presented. The results include geographic database and ranking of the 23 undeveloped rock mineral deposits in the klodzki poviat in the dolnoslaskie voivodeship.

3

The role and place of cartography in the development of the spatial information infrastructure

Olszewski R.

Geoinformatica Polonica

|

2012

|

T. 11

57-65

EN

Hundreds of various spatial databases and maps developed using those databases were created in Poland and abroad in the past decade. The majority of them were created ad hoc, in relation to implementation of current demands of particular institutions or organisations. Thus, the side effect of rapid development of geoinformation was increasing organisational, methodological and conceptual chaos. Adoption and successive implementation of resolutions of the EU INSPIRE Directive, as well as the Polish Act on the Spatial Information Infrastructure was the partial solution of the discussed issues. However, the legal acts of high grade specify only general rules of creation of the geoinformation infrastructure. The development of modern and functional spatial, reference and thematic databases requires detailed determination of a conceptual model of particular databases, the ways of their population, utilisation and processing of data stored in those databases. However, legislative activity is not the most important part of that process; appropriate understanding of surrounding geographic reality, resulting in the development of correct cartographic models, implemented in the form of spatial databases, is far more important. Therefore, after the period of rapid technological development and fascination of modern information solutions, the deep methodological reflection is necessary.

PL

W minionym dziesięcioleciu powstało, zarówno na świecie, jak i w Polsce, setki różnego rodzaju baz danych przestrzennych i opracowywanych na ich podstawie map. Większość z nich była tworzona ad hoc w związku z realizacją bieżących potrzeb danej instytucji czy organizacji. Skutkiem ubocznym gwałtownego rozwoju geoinformacji stał się zatem narastający chaos organizacyjny, metodyczny i koncepcyjny. Częściowym rozwiązaniem tego problemu stało się przyjęcie i sukcesywne wdrażanie zapisów unijnej dyrektywy INSPIRE i polskiej ustawy o infrastrukturze informacji przestrzennej. Akty prawne wysokiej rangi określają jednak tylko ogólne zasady tworzenia infrastruktury geoinformacyjnej. Do budowy nowoczesnych i funkcjonalnych baz danych przestrzennych o charakterze referencyjnym i tematycznym niezbędne jest bowiem szczegółowe określenie modelu koncepcyjnego poszczególnych baz, sposobu ich zasilania, wykorzystania oraz przetwarzania zgromadzonych w nich danych. Najistotniejszym elementem tego procesu nie jest zatem działanie legislacyjne, lecz właściwe zrozumienie otaczającej nas rzeczywistości geograficznej, przekładające się na utworzenie poprawnego modelu kartograficznego realizowanego w postaci bazy danych przestrzennych. Po okresie gwałtownego rozwoju technologicznego i fascynacji nowoczesnymi rozwiązaniami informacyjnymi, niezbędna jest zatem głęboka refleksja metodyczna i koncepcyjna poprzedzająca dalsze działania wdrożeniowe.

4

The role of cartographic presentation methods in analysis of spatial structure of phenomena

Klimczak H., Kopańczyk K.

Acta Scientiarum Polonorum. Geodesia et Descriptio Terrarum

|

2012

|

Vol. 11, nr 1

17-28

EN

Thematic scope of spatial data - both topographical and geographical - presented on maps is enormous. It can embrace processes and phenomena that occur as discrete or continuous, that are measured in nominal, ordinal, interval or ratio scales. It is also important if the data is absolute or relative. Visualization of such data variety is a process which involves choice of both proper cartographic methods and graphic variables. The role of a map in analysis of spatial structure is not only a visual assessment (most often in an ordinal scale), but what is more important, a map presents a source data used in investigation on characteristics and regularity of spatial data distribution. The research aimed to explain occurrence of a particular spatial pattern and their local and regional changeability. The quantitative indicators of spatial structure (e.g. indicators of homogeneity, diversity) as the result of spatial analysis are presented in a form of cartographic models. The visualization of the outcomes allow for more detailed recognition and description of spatial structure of the phenomena. Among the methods of cartographic presentation, in the paper there are used: choropleth map, geometric choropleth map, dasimetric map and isoline map. These cartographic presentations constitute the models of various characteristics of spatial patterns and relationships. The methods of modeling and presentation of analysis presented in the paper, refer to real distribution of phenomena. Therefore it considers their local and regional variation, that is of great importance for practical aspect of research.

PL

Zakres tematyczny danych przestrzennych - topograficznych i geograficznych prezentowanych na mapach w postaci modeli kartograficznych jest ogromny. Może obejmować zjawiska i procesy występujące w sposób dyskretny i ciągły, mierzone w skali nominalnej, porządkowej, interwałowej i ilorazowej. Ważny jest również sposób ujęcia zjawiska - bezwzględny lub względny. Wizualizacja tak różnorodnych danych to proces doboru odpowiednich metod kartograficznych i zmiennych graficznych. Rola mapy w analizie struktury przestrzennej nie ogranicza się tylko do oceny wizualnej (najczęściej na poziomie skali porządkowej), ale służy jako materiał źródłowy do badań charakterystyk i prawidłowości w rozmieszczeniu zjawisk. Badania te mają wyjaśnić występowanie określonych typów układów przestrzennych i zwrócić uwagę na ich miejscową i regionalną zmienność. Ilościowe wskaźniki opisujące strukturę przestrzenną (np. wskaźniki jednorodności, zróżnicowania) prezentowane w postaci modeli kartograficznych pozwalają na dokładniejszą charakterystykę struktury przestrzennej badanych zjawisk. W pracy wykorzystano metody: kartogramu, kartogramu geometrycznego, dazymetryczną i izolinii, które stanowią modele różnorodnych charakterystyk i relacji przestrzennych zjawisk. Użyte w pracy metody modelowania i prezentacji wyników analiz nawiązują do rzeczywistego rozkładu zjawiska, a więc zwracają uwagę na ich miejscową i regionalną zmienność, co ma duże znaczenie w użyteczności otrzymanych wyników.

5

Opis procesu modelowania kartograficznego w urzędowych bazach danych referencyjnych w Polsce

Andrzejewska M., Bielawski B., Głażewski A., Gotlib D., Kowalski P., Olszewski R., Ostrowski W.

Roczniki Geomatyki

|

2011

|

T. 9, z. 1

19-32

PL

Przeprowadzone badania i prace projektowe stanowią zaledwie pierwszy krok do pełnej implementacji w Polsce zapisów ustawy o infrastrukturze informacji przestrzennej. Aby opracować kompletną bazę BDG należy zgromadzić dane przestrzenne dla obszaru pokrytego blisko 17 000 arkuszy mapy topograficznej w skali 1: 1 O 000 oraz uogólnić zgromadzone informacje, a także zadbać o stałą aktualizację tych danych. Kluczowe znaczenie ma także zgromadzenie i udostępnienie w serwerach katalogowych wiarygodnych metadanych opisujących dane referencyjne oraz umożliwienie dostępu do danych i usług przestrzennych w krajowym geoportalu. Istotnym elementem rozwoju IIP w Polsce jest także budowa profesjonalnego systemu zarządzania bazą BDG. Pozwoli to zarówno na obniżenie kosztów półautomatycznej aktualizacji dwóch komponentów topograficznych i siedmiu komponentów kartograficznych, jak i na ułatwienie dostępu do danych zgromadzonych w spójnej pojęciowo i ciągłej obszarowo bazie danych przestrzennych. Istotnym elementem prac nad rozporządzeniem "referencyjnym" (Rozporządzenie, projekt) było pełne uspójnienie modelu pojęciowego baz TBD i BDO i zastąpienie ich zintegrowanym, dwupoziomowym systemem BDG. Autorzy pokusili się także o próbę pełnej integracji szeregu skalowego map topograficznych i przeglądowych, generowanych z Bazy Danych Georeferencyjnych. Prace te nie są jednak zakończone. Opracowane koncepcje kompozycyjne i graficzne wymagają przeprowadzenia testów na wybranych obszarach o różnym stopniu zainwestowania. Również proces zasilania uogólnionego komponentu topograficznego bazy BDG danymi źródłowymi TOPOlO wymaga dalszych prac i modyfikacji. Testowane przez autorów artykułu prototypowe systemy informatyczne umożliwiają implementację półautomatycznego procesu zasilania komponentu TOP0250 danymi TOPO 1 O. Bardziej złożony model generalizacji informacji geograficznej powinien w pełni uwzględniać możliwości jakie oferuje baza danych typu MRDB. Najlepszym, z punktu widzenia nakładów pracy, podejściem jest użycie technologii polegającej na przeniesieniu jedynie zmienionych obiektów z poziomu najdokładniejszego do poziomów mniej dokładnych. Ten sposób aktualizacji wymaga zastosowania w praktyce teorii wieloreprezentacyjnych baz danych (MRDB). W celu dostosowania zaproponowanej technologii do pracy z bazą MRDB należałoby zmodyfikować procedury generalizacji tak, aby zapisywały powiązania pomiędzy obiektami źródłowymi i wynikowymi. Wykorzystując takie powiązanie, przy modyfikacji lub usunięciu obiektu, może zadziałać mechanizm propagacji zmian do pochodnych komponentów bazy danych. Przejście na technologię opartą o MRDB musi poprzedzić dokładne przetestowanie istniejących procedur generalizacji. Zastosowanie MRDB, oprócz usprawnienia procesu aktualizacji bazy danych, ułatwia również wykonywanie analiz przestrzennych w oparciu o dane o różnej dokładności. Istotną trudnością w zastosowaniu praktycznym tego typu systemów jest brak oprogramowania narzędziowego przeznaczonego do zarządzania bazami danych MRDB.

EN

Development and utilisation of MRDB technology to create multi-resolution reference data bases has recently become a world trend. These data bases allow for collecting data of diversified levels of model generalisation or/and geometric accuracy in a coherent data structure. These trends are also taken into account by the regulation to the Act on the Spatial Information Infrastructure, aimed at implementation of the INSPIRE Directive in Poland. The topographic Georeference Database (BDG), created on the basis of this regulation, will be developed as a MRDB type data base, consisting of two topographic components: TOPO1O and TOPO250 and a series of cartographic components: KARTO1O, KARTO25, KARTO50, KARTO1OO, KARTO250, KARTO500 and KARTO1000. In order to develop geo-information in Poland, it is particularly important to develop the methodology of creation of a two-level structure of the BDG (supplying with TOP010 data in the process of generalisation of TOPO250 component), as well as cartographic visualisation of reference data and its multiscale analysis. The objective of creating the TOP01O (as well as TOP0250) component is to utilise acquired data for various analyses based on spatial information for integration with other thematic GIS data bases and for location of objects. The objective of creating KARTO components is to use them for printing topographic maps and to use them as cartographic back ground for production of thematic maps. The TOP010 component is the basic source topographic database. The TOP0250 is a derivative data base, developed as a result of distinguishing selected TOP01 0 elements and their generalisation. The TOP0250 database is a review topographic data base. Production of official topographic maps at scales of 1;10,000,1:25,000, 1:50,000 and 1: 100,000 as well as thematic maps such as soil, hydrographic, geological maps at the same scales, are selected applications of the TOP01O database. The authors developed not only the conceptual model of the BDG, understood as a two-level MRDB type data base, but they also developed an idea of generation of topographic maps at various scales, semi-automatically edited on the basis of the source topographic database.

6

Kartograficzne modelowanie rzeźby terenu metodami inteligencji obliczeniowej

Olszewski R.

Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Geodezja

|

2009

|

z. 46

3-224

PL

Poprawna generalizacja numerycznego modelu rzeźby terenu ma szczególnie istotne znaczenie dla zasilania systemów informacji geograficznej (GIS). Dla prowadzenia wiarygodnych analiz przestrzennych szczególnie istotne jest bowiem zachowanie rzeczywistego położenia charakterystycznych kluczowych punktów form terenu. Proces uogólniania powinien mieć zatem charakter generalizacji modelu DLM (digital landscape model), nie zaś generalizacji kartograficznej DCM (digital cartographic model). Tak rozumiana automatyzacja modelowania wieloskalowego NMT wymaga zatem stosowania nowoczesnych algorytmów automatycznej generalizacji, np. techniki uczenia maszynowego. Współcześnie za dominującą tendencję w zakresie generalizacji (zarówno kartograficznej, jak i modelu) można uznać podejście algorytmiczne, polegające na stosowaniu ściśle określonych, sparametryzowanych procedur wykorzystania elementarnych operatorów generalizacji: upraszczania, agregacji, filtracji itp. Interesujące są jednak także wyniki zastosowania metod inteligencji obliczeniowej (computational intelligence) i modelowania poznawczego (cognitive modelling) w procesie uogólniania informacji geograficznej. Zaproponowane w pracy rozwiązania, oparte na algorytmach inteligencji obliczeniowej, pozwalają na generalizację danych wysokościowych określonych zarówno w strukturze GRID, jak i TIN. Autor dla każdego typu struktury danych zaproponowal dwie odmienne metodyki realizacji procesu generalizacji: wykorzystujące jawnie określone i celowo rozmyte reguły generalizacji (metoda explicite) oraz bazę wiedzy współdziałającą ze sztuczną siecią neuronową typu regresyjnego (metoda implicite). Dla kompleksowości proponowanych rozwiązań istotne znaczenie ma zaproponowany przez autora szczegółowy algorytm iteracyjnej filtracji lokalnej modelu TIN. Umożliwia on nie tylko optymalizację wynikowych błędów metrycznych, ale i utrzymywanie relacji topologicznych pomiędzy poszczególnymi elementami tworzącymi strukturę modelu nieregularnego. W zależności od przyjętego rozwiązania system decyzyjny wspomagający działanie ogólnego algorytmu ma charakter liniowy lub nieliniowy (oparty na zbiorach rozmytych lub sztucznych sieciach neuronowych). Autor zaproponowai ogólny, wieloparametrowy algorytm iteracyjnej filtracji lokalnej modelu TIN, umożliwiający autoewaluację uzyskiwanych wyników. Istotnym elementem koncepcji byto także zdefiniowanie i utrzymywanie w procesie generalizacji więzów integralności przestrzennej pomiędzy elementami strukturalnymi rzeźby terenu oraz koncepcja budowy hierarchicznego modelu TIN. Model ten może mieć monoskalową reprezentację na zdefiniowanym przez użytkownika poziomie odniesienia. Dla wartości pracy duże znaczenie ma kompleksowe ujęcie tematu generalizacji numerycznego modelu terenu. Autor zaproponował rozwiązania zarówno na szybkie uproszczenie macierzy wysokości (GRID), jak i precyzyjne modelowanie struktury nieregulamej (TIN). W zależności od zastosowanej metody inteligencji obliczeniowej pozwala to różny stopień automatyzacji obliczeń oraz optymalizacji uzyskiwanych wyników. Uzyskiwane wyniki wskazują iż zaproponowane przez autora algorytmy oraz systemy obliczeniowe umożliwiają uzyskiwanie poprawnego kartograficznie wynikowego modelu rzeźby terenu o założonej przez użytkownika dokładności geometrycznej. Dokładność ta jest znacznie lepsza niż modelu uzyskiwanego klasycznymi metodami filtracji globalnej.

EN

Correct generalisation of the digital model of the terrain relief is particularly important for supplying Geographic Information Systems (GIS) with data. Maintenance of real locations of characteristic points of key terrain features is of particular importance in order to perform reliable spatial analyses. Therefore, the process of generalisation should be performed as the DLM model (digital landscape model) generalisation and not the cartographic generalisation of the DCM model (digital cartographic model). Large scale DTM modelling automation, considered in this way, requires utilisation of modern algorithms of automated generalisation, i.e. machine learning techniques. At present, the algorithmic approach may be considered as the dominating tendency in the field of generalisation (both cartographic and model generalisation); this approach relies upon utilisation of accurately specified and parameterised procedures of utilisation of elementary operators of generalisation: simplification, aggregation, filtering etc. However, results of utilisation of computational intelligence and cognitive modelling in the process of generalisation of spatial data, also seem to be very interesting. Solutions which have been proposed in the presented work based on computational intelligence algorithms allow to generalise elevation data, specified both in GRID as well as TIN structure. For each type of data structure the author has proposed two different methodologies of implementation of the generalisation process: utilisation of openly specified and intentionally fuzzy generalisation rules (the explicate method) and the knowledge base which cooperates with the artificial neural network of the regression type (the implicite method). For the needs of complexity of the proposed solutions, the detailed algorithm of iterative, local filtration of a TIN model, presented by the author, is of particular importance. It allows not only to optimise resulting metric errors, but also to maintain topological relations between particular elements, which build the structure of the irregular model. Depending on the assumed solution, the decisive system, which supports operations of the general algorithm, is of linear or non-linear nature (based on fuzzy sets or on artificial neural networks). The author has proposed a general, multi-parametric algorithm of iterative, local filtration of the TIN model, which allows for self-evaluation of the obtained results. The important elements of the presented concept were also the definition and maintenance of spatial integrity relations between structural elements of the terrain relief and the concept of creation of a hierarchical TIN model. This model may have its mono-scale representation at a user-defined reference level. The complex approach of the issue of digital terrain model generalisation is important for the value of the entire work. The author has proposed solutions which allow for fast simplification of the elevation matrix (GRID), as well as for precise modelling of the irregular structure (TIN). Depending on the applied method of computation intelligence, this allows to apply various levels of computational automation and optimisation of the obtained results. The obtained results suggest that algorithms and computational systems proposed by the author allow to obtain the cartographically correct resulting model of the terrain relief, characterised by geometric accuracy specified by the user. This accuracy is considerably better than the model accuracy obtained with the use of conventional, global filtration methods.

7

Modelowanie kartograficzne w GIS

Poławski Z.F.

Prace Instytutu Geodezji i Kartografii

|

1998

|

T. 45, z. 97

171--185

PL

W artykule przedstawiono próbę zastosowania metod modelowania kartograficznego do oceny zmian środowiska geograficznego.

EN

The term - cartographic modelling refers to the process of creating qualitatively new information, usually in the form of map, which has otpimum thematic content from user's point of view. Geographic data, which represent reality through spatially defined objects, are the basis of each process of cartographic modelling. The most common objects are: points, lines and areas; they can appear both in analogue (continous), as well as in digital (discrete) form. In case of assessment of environmental changes on Borne Sulinowo postSoviet military ground I used for cartographic modelling information contained in relational GIS database, which was created on the basis of data acquired as a result of interpretation of panchromatic aerial photographs taken in 1951 and 1993, as well as data collected through field works. Process of cartographic modelling comprised many analytical functions. The most important were: re-classification, overlaying of spatial objects and neighbourhood analysis. New map contents, which were formed on the basis of these analyses, enriched cartographic model of the analysed area through adding new thematic layers. It enabled to acquire for the study area new additional information about spatial and logical relations between various environmental components.