Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Shale gas deposit model and preliminary resources estimation based on mud logging data on gas content variation

Nieć Marek, Musiał Angelika, Auguścik Justyna

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2019

|

T. 35, z. 4

27--46

EN

The occurrence of gas confined in shales allows us to consider it as a component of the host rock. During drilling wells, the gas is released into the drilling fluid from finely ground gas-bearing rock particles. The amount of gas released can be determined on the basis of mud-gas logging; in addition, it is possible to determine the gas-content in shales expressed by the volume of gas released per mass unit of rock [m3/ton]. The gas content in the Ordovician and Silurian shales (Sasin formation and Jantar member respectively) in two selected wells in northern Poland was determined using this method. It has been found that clearly distinguishable, highly gas-bearing sections, which are separated by very poorly gas-bearing ones, can be determined in the well log. The increased gas content in shales can be observed in zones generally enriched in TOC. No direct correlation between TOC and gas-bearing capacity was found however, but the structure of TOC variability and the gas-bearing capacity described using variograms is identical. Correlations of the distinguished gas-bearing layers in the wells under consideration suggest a multi-lens or multi-layered reservoir model. The lack of natural boundaries in the shale gas reservoir means that they must be determined arbitrarily based on the assumed marginal gas-bearing capacity. In the case of several gas-bearing zones, numerous variants of interpretation are possible. In any case the low, best and high estimated resources may be evaluated, assigned to each borehole in the area with radii equal to the range of variogram of gas content in horizontal part of the well.

PL

Występowanie gazu w łupkach w formie unieruchomionej pozwala przyjąć, że jest on składnikiem goszczącej go skały. W czasie wiercenia otworów uwalnia się on do płuczki z rozdrobnionych fragmentów skały gazonośnej. Ilość uwalnianego gazu można określić na podstawie profilowania gazowego i ustalić gazonośność łupków wyrażoną przez objętość gazu uwalnianego z jednostce masy skały [m3/tonę]. Taką metodą określona została gazonośność łupków ordowiku i syluru (odpowiednio formacji z Sasina i ogniwa Jantaru) w dwóch otworach w północnej Polsce. Stwierdzono, że: w profilu otworów wyznaczyć można wyraźnie wyróżniające się odcinki silnie gazonośne, które przedzielane są bardzo słabo gazonośnymi. Podwyższona gazonośność łupków ma miejsce w strefach ogólnie wzbogaconych w TOC. Nie stwierdzono bezpośredniej korelacji TOC i gazonośności, ale struktura zmienności TOC i gazonośności opisana za pomocą ich wariogramów jest identyczna. Korelacje wyróżnionych poziomów gazonośnych w rozpatrywanych otworach sugerują model złoża wielosoczewowo-warstwowego. Brak naturalnych granic złoża gazu w łupkach powoduje, że muszą być one określone w sposób umowny na podstawie przyjętej brzeżnej gazonośności. W przypadku występowania kilku stref gazonośnych interpretacja taka może być wykonana wariantowo. W otoczeniu każdego otworu wiertniczego w każdym przypadku można określić zasoby nisko, optymalnie i wysoko oszacowane w obszarze o promieniu równym zasięgowi wariogramu gazonośności w poziomym odcinku otworu.

2

Wykorzystanie jednolitej bazy danych geologicznych do tworzenia cyfrowego modelu geologicznego złoża węgla brunatnego Złoczew

Borowicz A., Duczmal M., Ślusarczyk G., Frankowski R.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2014

|

R. 55, nr 2-3

111-115

PL

W artykule, w sposób syntetyczny przedstawiono realizowane w ostatnich latach prace nad Jednolitą Bazę Danych Geologicznych złoża węgla brunatnego Złoczew oraz wykorzystaniem jej przy aktualnie opracowywanym cyfrowym modelu geologicznym złoża. Tworzony w systemie MineScape przestrzenny model geologiczny złoża Złoczew, zarówno odwzoruje stan wiedzy o złożu na podstawie posiadanej dziś dokumentacji geologicznej, jak i pozwoli w przyszłości na aktualizowanie go nowymi informacjami geologicznymi o złożu z odwierconych otworów.

EN

In this article Uniform Geological Database of Złoczew brown coal deposit which will be applied to acquisition of geological model of this deposit was presented. This MineScape System geological model bases on actual state of geological documentaction of Złoczew deposit. In the future updating of the model will be possible.

3

Zastosowanie algorytmów ewolucyjnych w procedurze kalibracji symulacyjnego modelu złożowego

Łętkowski P.

Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu

|

2010

|

nr 170 wyd. konferencyjne

235--238

PL

Artykuł jest poświęcony analizie możliwości zastosowania algorytmów ewolucyjnych w procesie kalibracji symulacyjnego modelu złożowego. Tradycyjna metoda kalibracji polegająca na wielokrotnym powtarzaniu procedury: symulacja— analiza wyników— modyfikacja modelu jest czasochłonna i wymaga dużej wiedzy i doświadczenia. Pomimo wad (duża liczba parametrów swobodnych, przedwczesna zbieżność) algorytmy ewolucyjne łączą w sobie zalety tradycyjnych metod optymalizacji oraz odporność na minima lokalne co sprawia, że stanowią obiecującą alternatywę dla tradycyjnej metody kalibracji modelu złożowego.

EN

The article presents the analysis of possible applications of evolutionary algorithms in the `history matching' process of reservoir simulation models. The traditional method based on multiple repetition of the same procedure of simulation — result analysis — model modification is time consuming and requires considerable knowledge and experience. Despite their few weaknesses, such as a large number of free parameters and "premature convergence", evolutionary algorithms combine the strengths of the traditional optimization method and resistance to local extrema which makes them a promising alternative to the traditional method used for history matching' of the reservoir simulation models.

4

Nowe spojrzenie na kompleksy litostratygraficzne złoża węgla brunatnego Bełchatów (Pole Bełchatów) na podstawie zaktualizowanego modelu złoża

Gądek A., Frankowski R., Ślusarczyk G., Specylak-Skrzypecka J.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2009

|

R. 50, nr 2-3

99-105

PL

Zagospodarowanie złoża węgla brunatnego Bełchatów sięga łat siedemdziesiątych. Już wówczas prowadzone były prace nad zastosowaniem programów komputerowych do rozwiązywania zadań geologiczno-górniczych realizowanych w Kopalni. Rozpoczęte prace nad założeniami, gromadzeniem i porządkowaniem informacji doprowadziły do powstania Jednolitej Bazy Danych Geologicznych (JBDG), która zawiera ponad 1 mln rekordów. W 2005 r. w systemie MineScape™, utworzono przestrzenny model złoża, wykorzystując opracowany i przyjęty profil litostratygraficzny oraz informacje z JBDG. W artykule opisano wykorzystywane do tego celu możliwości systemu MineScape™. Utworzony, zaktualizowany model złoża węgla brunatnego Bełchatów (dla Pola Bełchatów), pozwolił na korelację występujących w nim powierzchni stratygraficznych z odpowiadającymi stwierdzeniami w otworach oraz na weryfikację JBDG. Model jest wykorzystywany przy projektowaniu prac eksploatacyjnych.

EN

Development of Bełchatów brown coal deposit started in 70's. At that time works on implementation of computer programs into solution of geological and mining tasks realized in the mine have been conducted. Works on assumption, collection and arrangement of data have lead to creation of Uniform Geological Database (JBDG), which already has 1 million records. In 2005 3D model which utilizes elaborated and accepted lithostratigraphic profile and data imported from JBDG was created in MineScape™ system. Elaborated and updated model of Bełchatów brown coal deposit (for Bełchatów Field) enabled correlation between stratigraphic surface with suitable geological data in boreholes and JBDG verification. It was also useful in planning exploitation works.

5

Zastosowanie oprogramowania Mincom-MineScape do planowania robót górniczych w oparciu o numeryczne modele złoża Bełchatów

Sośniak E., Frankowski R., Gądek A.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2007

|

R. 49, nr 5-6

191-201

PL

Projektowanie robót górniczych to stadium działalności górniczej, w którym istotne są następujące kryteria środowiska pracy oraz jej wyników: dokumentowanie zamysłów projektanta na rysunkach, precyzja rysowania, wykonywanie obliczeń objętości oraz mas fragmentów górotworu przeznaczonych do urobienia, obliczenia ilości oraz jakości kopaliny przeznaczonej do urobienia lub ilości nadkładu do usypania w ramach tworzonego planu, modyfikowanie tworzonego planu, a co za tym idzie, możliwość ciągłego przeliczania objętości oraz mas, zdolność tworzenia planów górniczych w wielu wariantach celem umożliwienia analiz porównawczych, które są podstawą optymalizacji koncepcji udostępnienia i eksploatacji złoża. Komputerowe wspomaganie projektowania (CAD) daje projektantom swobodę tworzenia rysunków z wykorzystaniem całej gamy narzędzi precyzyjnego rysowania, umożliwia wprowadzanie zmian zanim dany rysunek trafi na papier. W BOT KWB Bełchatów S.A. tworzenie i dokumentowanie geometrii projektów górniczych przy pomocy narzędzi CAD odbywa się od wielu lat. W ostatnich latach, przy współpracy z firmami ComputerLand i Mincom środowisko komputerowo wspomaganego projektowania górniczego wzbogacone zostało o cyfrowy model złoża. Model złoża jest dostępny i widoczny za pośrednictwem sieciowego systemu komputerowego zarówno dla tworzących go geologów jak i dla projektantów. Pozwała to projektantom na płynne korzystanie z wiedzy o skomplikowanej strukturze złoża w trakcie tworzenia projektów górniczych. Umożliwia również szybkie obliczenia zasobów górniczych w zaprojektowanych sektorach eksploatacyjnych i harmonogramowanie postępu frontów. Komputerowy model złoża pozwała też dzielić się wiedzą o złożu z dyspozytorem działającym w centrum operatywnego kierowania ruchem.

EN

Mine design is a stage of mining activity in which it is important that the following conditions of work environment and the work results are met: speed and ease of documenting of an engineer ideas on the drawings, precision of drawing, speed and ease of calculations of volumes and masses of pieces of rock-mass designed for excavation, speed and ease of calculations of quantity and quality of resource designed for excavation or amounts of overburden for dumping under mining plan being created, speed and ease of making changes to mine plan and connected with it need for constant recalculations of volumes and masses, ability to create multi-scenario mine plans to allow comparison analysis, which are basis for optimisation of conception of accessing and exploitation of the resource. Computer aided design (CAD) gives the mining engineers the freedom of drawing utilizing whole range of tools for precise creation and editing the drawing before it is actually placed on paper In BOT KWB Bełchatów mine, creation and documenting of mine design with CAD is being carried out for many years now. In recent years in cooperation with companies ComputerLand and Mincom, the CAD environment has been supplemented by digital model of the deposit. The model is visible and available to both geologists who created it as well mining engineers. It allows mine planning engineers to seamlessly see and use the knowledge about complicated structure of the deposit during creating of mine plans. It also allows for quick mining reserves calculations for all mining sectors being designed and for mine scheduling. The digital model of the deposit lets us also share the knowledge about the deposit with dispatchers operating in the main control room.

6

Cyfrowy model stratygraficzny i jakościowy złoża węgla brunatnego stworzony przy użyciu oprogramowania górniczego "minescape" firmy Mincom

Frankowski R., Gądek A.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2006

|

R. 48, nr 1-2

96-102

PL

Model złoża to synteza całości wiedzy o jego strukturze i jakości. Technika komputerowego przetwarzania informacji oferuje narzędzia, przy pomocy których możliwym do realizacji jest zadanie polegające na zebraniu, analizie i weryfikacji całości dostępnych danych opisujących nawet duże i skomplikowane struktury geologiczne. Klasycznym przykładem takiej dużej i skomplikowanej struktury geologicznej jest górotwór w obrębie złoża Bełchatów. Dane opisujące tę strukturę pochodzą z otworów geologicznych, prób bruzdowych, kartowań i pomiarów GPS-owych. Komputerowe techniki analizy, weryfikacji, interpretacji i interpolacji tej ogromnej ilości danych pomogły zbudować spójny model cyfrowy złoża. Posiadanie tego modelu umożliwia bardziej precyzyjne projektowanie eksploatacji, przyśpiesza i podnosi dokładność obliczeń objętości i ton urabianych skał z podziałem na klasy litologii. Niniejszy artykuł opisuje etapy pracy nad stworzeniem cyfrowego modelu złoża Bełchatów oraz prezentuje jej wynik.

EN

Model of a deposit represents whole knowledge about its structure and quality. Information processing technology offers tools using which it seems possible to gather together, analyse, verify the whole available data describing even large and complicated geological structures. Classical example of such large and complicated geological structure in rock mass within the limits of Belchatow deposit. Data describing this structure comes from geological drill holes, channel samples, open face mapping (hand drawn views of bench faces) and GPS based measurements. Computer based techniques of analysis, verification, interpretation and interpolation of this huge amount of data helped over the years to build coherent digital model of the deposit. Having this model makes it possible to more precisely plan mining activity, speed up and raise the accuracy of calculations of volumens and tons of mined material and yet with different lithology classes breakdown. This article describes stages of work aiming for creation of digital model of Bełchatów deposit and presents the result of that work.

7

Geologiczno-górnicze warunki zalegania bruków krzemiennych w O/Szczerców

Frankowski R., Gadek A., Bednarz A., Borowicz A., Specylak-Skrzypecka J., Ślusarczyk G.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2005

|

Vol. 47, nr 2

58-63

PL

Kopaliny towarzyszące złożu węgla brunatnego Bełchatów stały się znów obiektem szczególnego zainteresowania, ze względu na rozcinanie kolejnego fragmentu tego złoża, jakim jest Pole Szczerców. Zdejmowane obecnie warstwy nadkładu mogą przy spełnieniu pewnych warunków (miąższość, ułożenie itp.) zostać wykorzystane jako kopaliny towarzyszące. Zaprojektowanie eksploatacji tych kopalin, wymaga jednak znajomości ich rozprzestrzenienia. Zgromadzone w bazie danych geologicznych informacje pochodzące z otworów wiertniczych i badań terenowych, przy zastosowaniu oprogramowania MineScape, pozwoliły na zweryfikowanie danych zawartych w bazie oraz zbudowanie cyfrowego modelu złoża. Dzięki temu, możliwa jest wizualizacja struktury całego złoża oraz wybranych jego elementów jak np. tzw. "powierzchni mycia" i podkreślających je osadów warstwy bruków krzemiennych. Zaprezentowano przestrzenne ułożenie powierzchni mycia na wybranym piętrze eksploatacyjnym Odkrywki Szczerców oraz przedstawiono rozmieszczenie otworów wiertniczych, w których jako główny składnik litologiczny została stwierdzona warstwa bruków krzemiennych.

EN

Minerals associating the Bełchatów lignite deposit has again became an object of particular interest primarily for the reason of cutting the subsequent fragment of this deposit, which is Szczerców Pit (Pole Szczerców). Overburden layers which are now stripped, could be utilized as the accompanying minerals depending on the fulfillment of some conditions (thickness, layout arrangement). Designing these minerals exploitation requires however the knowledge of their propagation. Data collected in the geological database gathered from boreholes and field research with the application of MineScape software, allowed on verifying the data contained in database and building the digital model of deposit. Owing to this achievement the visualization of entire deposit structure and its selected elements is possible, such as so called,, washing surface " (that is floor of loam-sand complex) and flint cobblestones layer sediments which underline them. Spatial deposition of the washing surface on the selected exploitation level of Szczerców pit was presented as well as the arrangement of boreholes in which the flint cobblestones layer was found as a primary lithological component.

8

Szacowanie zasobów węglowodorów przy użyciu symulacyjnego modelu złoża

Łętkowski P., Szott W.

Prace Instytutu Nafty i Gazu

|

2004

|

nr 130

21--24

PL

Praca poświęcona jest szacowaniu zasobów węglowodorów w oparciu o symulacyjny model złoża. Wśród metod deterministycznych jest to metoda najdokładniejsza, wymagająca równocześnie największych nakładów. Wymaga ona zbudowania pełnego modelu geologicznego szacowanego złoża, uwzględnienia danych petrofizycznych skały zbiornikowej, ciśnień kapilarnych, danych PVT oraz nasyceń płynami złożowymi. Metoda oparta jest na jednoczesnej analizie pojedynczych elementów (bloków modelu), dzięki czemu uwzględnia w szczegółowy sposób lokalne własności złoża, dając tym samym możliwie dokładne oszacowanie zasobów. Kalibracja dynamiczna modelu symulacyjnego złoża jest procesem naturalnej weryfikacji uzyskanego oszacowania opartym na rzeczywistych danych pomiarowych, dzięki czemu w czasie eksploatacji złoża możliwe jest ciągłe korygowanie oszacowania zasobów.

EN

The paper presents the method of estimating the resources of hydrocarbons based on the simulation model. It is the most accurate of all the deterministic methods being also rather costly and time consuming. The precondition in this method is building a complete geological model of the estimated reservoir, including the petrophisical properties of the reservoir rock, capillary pressure, PVT data and fluids saturation. The method is based on the analysis of individual elements (grid blocks), thus taking into account local properties of the reservoir, which results in accuracy of the estimation. The history matching of the simulation reservoir model is the natural verifying process of the estimation obtained. Therefore it is possible to regularly asses the results of the resources estimation during the exploitation process.

9

Praktyczne aspekty weryfikacji modelu symulacyjnego

Łętkowski P.

Prace Instytutu Nafty i Gazu

|

2004

|

nr 130

862

10

Możliwości wsparcia procesów eksploatacji systemem nawigacyjno-kontrolnym

Kiełbasiewicz W.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2003

|

R. 45, nr 7-8

26-31

PL

W 1998 roku w firmie PROTEGO z Wrocławia opracowano górniczy system nawigacyjno-kontrolny dla kopalń odkrywkowych. Jest to system dyspozytorski nowej generacji. W górniczym systemie nawigacyjno-kontrolnym, na podstawie pomiarów satelitarnych GPS oraz czujników zainstalowanych na koparkach określa się całkowicie automatycznie, w czasie rzeczywistym, miejsce kopania oraz modyfikuje numeryczny model złoża. W artykule przedstawiono zasadę działania górniczego systemu nawigacyjno-kontrolnego, który wspomaga bieżącą pracę operatorów koparek oraz dyspozytora kopalni odkrywkowej. Omówiono sposób wykorzystania modelu złoża aktualizowanego w czasie rzeczywistym do celów sterowania jakością w szczególności w kopalniach surowców skalnych.

EN

A Mining Navigation-Control System (MNS) has been developed to aid the guidance of mining machines in strip mines and dispatcher supervision. The effectiveness of this system, which operates automatically in real time, is due to the combination of the state-of-the-art technology of positioning machines by GPS with the automatic measurement of mining parameters, the digital data transmission via radio and the real-time conversion and accessibility of Geographic Information System (GIS) data, in particular numerical deposit models (spatial and quality aspects). The operating in real time Mining Navigation-Control System is installed on excavators and other process machines to support the management of the strip mine, in particular the monitoring of the directions and the range of overburden and deposit mining, the selective mining of mineral (e.g. according to the quality criterion), the continuous automatic computing of the mined mineral and the removed overburden, the control of the movement of machines, process vehicles and so on. The system can be used in opencast mines in which rock material is mined by excavators of any type. MNS is perfectly suitable for managing the mining of minerals from under water, dredging on water-ways and earthen works, particularly large-scale projects involving the use of heavy machinery.