Publikacja poddaje analizie problematykę użytkowania górniczego, które zostało uregulowane w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze. Omówiono charakter prawny tego zagadnienia, wskazując jednocześnie na essentialia negotii umowy o ustanowienie użytkowania górniczego. Nadto, zwrócono uwagę na wątpliwości, pojawiąjące się co do wynagrodzenia, a także samego trybu przetargowego. W dalszej części zaprezentowano zasadę pierwszeństwa oraz zakres przestrzenny użytkowania górniczego. Przytoczono również poglądy przedstawicieli doktryny prawa cywilnego, mające istotny wpływ na analizowaną problematykę. Artykuł oparto na literaturze przedmiotu, opracowaniach komentarzowych, skorzystano także z zasobności orzeczeń, w szczególności z aktualnej linii orzeczniczej, wypracowanej przez sądy administracyjne.
EN
The publication analyzes the issues of mining use, which was regulated in the Act of June 9, 2011, Geological and Mining Law. The legal nature of this issue was discussed, pointing to the essentialia negotii of the agreement for the establishment of mining usufruct. Moreover, the doubts that arose regarding the remuneration as well as the tender procedure itself were highlighted. The next part presents the priority rule and the spatial scope of mining use. The views of representatives of the civil law doctrine, which have a significant impact on the analyzed issues, were also presented. The paper is based on the subject literature, commentary studies, and the abundance of judgments.
Złoża kopalin stanowią rodzaj aktywów, których wycena może być realizowana w bardzo zróżnicowany sposób. Metody i procedury takiej wyceny najczęściej stosowane są w odniesieniu do złóż z wyznaczonymi zasobami typu mineral reserves (wg klasyfikacji CRIRSCO), znacznie rzadziej i zazwyczaj wyłącznie z zastosowaniem podejścia porównawczego w przypadku złóż niezagospodarowanych na wstępnym etapie rozpoznania (z zasobami typu mineral resources). W Polsce znaczna część złóż kopalin, głównie energetycznych, metalicznych i chemicznych, jest objęta tzw. własnością górniczą Skarbu Państwa. W chwili obecnej brakuje spójnego i przemyślanego zarządzania tymi złożami. Odpowiednia metodyka wyceny tych złóż, będących na różnym etapie rozpoznania, niekiedy także zagospodarowania, powinna być jednym z kluczowych elementów takiego zarządzania. Skarb Państwa z reguły rozporządza prawem własności górniczej przez „ustanowienie” użytkowania górniczego w formie umowy, z ustaleniem wynagrodzenia za to ustanowienie. Zasady ustalania wynagrodzenia za ustanowienie użytkowania górniczego są określane na podstawie wewnętrznego nieformalnego dokumentu Ministerstwa Środowiska z bardzo uproszczonymi zasadami ustalania tego wynagrodzenia, w bardzo ograniczonym stopniu związanymi z rzeczywistą wartością złoża, która poza tym jest zmienna w czasie. A wymiar tej opłaty powinien mieć jak najbliższy związek z wartością złoża wycenianą na dany moment, z uwzględnieniem obecnych uwarunkowań m.in. technologicznych, środowiskowych, formalnoprawnych, a w szczególności rynkowych. Wycena złóż kopalin objętych własnością górniczą, poza bieżącymi potrzebami w zakresie ustalania podstawy wynagrodzenia za ustanowienie użytkowania górniczego, powinna służyć także do corocznego ustalania wartości tych złóż jako elementu mienia Skarbu Państwa i przedstawiania jej wyników jako elementu Sprawozdania o stanie mienia Skarbu Państwa. Jest sprawą otwartą, czy metodyka wyceny omawianych zasobów powinna bazować na przyjętych i powszechnie stosowanych rozwiązaniach wyceny złóż kopalin dla celów obrotu gospodarczego, czy też na słabo do tej pory rozwiniętej metodyce wyceny złóż jako elementu planowanego systemu Zintegrowanych Środowiskowych i Ekonomicznych Rachunków Narodowych. Artykuł prezentuje najważniejsze elementy obydwu podejść metodycznych. Wydaje się, że wskazane byłoby w tym przypadku wykorzystanie wybranych elementów każdego z tych podejść.
EN
Mineral deposits are such type of assets, the valuation of which can be carried out in a very diverse manner. Methods and procedures for such a valuation are most often applied to mineral deposits with mineral reserves (according to the CRIRSCO classification), much less frequently and usually only using a comparative approach for undeveloped, initially recognized mineral deposits (with mineral resources). In Poland, a significant portion of mineral deposits, mainly of energy, metal and chemical minerals, are covered by the so-called mining property of the Treasury. At the moment, there is a lack of consistent and thoughtful management of these deposits. The appropriate methodology for valuing these deposits, which are at various stages of recognition (sometimes also of development), should be one of the key elements of such management. The State Treasury usually disposes of mining rights by “establishing” mining usufruct in the form of a contract, with the determination of remuneration for this establishment. The rules for determining remuneration for the establishment of mining usufruct are determined on the basis of an internal informal document of the Ministry of the Environment with very simplified rules for determining this remuneration, to a very limited extent related to the actual value of the deposit, which is also variable over time. This fee should be in close relation to the value of the mineral deposit valued at a given moment, taking the current conditions, including technological, environmental, formal and legal, and – in particular – market conditions into account. The valuation of mineral deposits covered by mining property, except for current needs in determining the basis for remuneration for mining usufruct establishing, should also be used to determine the value of these deposits annually as part of the State Treasury property and to present its results as part of the State Treasury Property Status Report. It is an open matter whether the methodology of valuation of the discussed mineral deposits should be based on accepted and widely used solutions for the valuation of mineral deposits for the purposes of business transactions or based on methodology of valuation of deposits as part of the planned system of Integrated Environmental and Economic National Account (up to date poorly developed). The paper presents the most important elements of both methodological approaches. It seems that the use of selected elements of each of these approaches would be advisable in this case.
Przedmiotem artykułu są problemy dotyczące zasad i sposobów ustalania wynagrodzenia za użytkowanie górnicze. Przeanalizowano obecnie obowiązujące przepisy prawa, regulującego zawieranie umów o użytkowanie górnicze złóż będących własnością Skarbu Państwa (stanowiących tzw. własność górniczą). Scharakteryzowano zasady i sposoby (algorytmy) stosowane przez właściciela złóż dla ustalenia wynagrodzenia za przekazanie tych złóż w użytkowanie górnicze. Wskazano, że kluczowe, stosowane w praktyce wzory nie wynikają wprost z zapisów prawa co budzi szereg uzasadnionych wątpliwości i niesie przedstawione w skrócie zagrożenia. Ponadto wskazano, że istnieje druga kategoria złóż będących własnością Skarbu Państwa, jednak nie jako własność górnicza ale konsekwencja posiadania przez niego szeregu nieruchomości, z prawem do złóż kopalin wynikającym pierwotnie z Kodeksu Cywilnego. Przeprowadzono ich analizę porównawczą zasad i algorytmów ustalania opłat za ustanowienie użytkowania górniczego z jednej strony oraz opłat za użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowych położonych na złożach kopalin należących do Skarbu Państwa i samorządu terytorialnego. Przedstawiono argumenty przemawiające za daleko posuniętą harmonizacją obu analizowanych opłat. Oznacza to, że punktem wyjścia dla ich wyznaczenia powinna być wartość rynkowa złoża, a nie nawet najbardziej skomplikowany wzór o charakterze uniwersalnym. Wycena złóż kopalin jest procesem złożonym wymagającym kompetencji w kilku dziedzinach: geologii, górnictwa i finansów. W konsekwencji powinny mieć zastosowanie wytyczne Polskiego Kodeksu Wyceny Złóż Kopalin (POLVAL), które definiują zarówno sam pro- ces przeprowadzania wycen jak i osoby kompetentne do ich przeprowadzania. Końcowym wynikiem analizy są propozycje nowelizacji przepisów i oparcia ustalania wynagrodzenia za użytkowanie górnicze na podstawie wartości rynkowej złoża kopaliny. W podsumowaniu sformułowano wnioski i postulaty.
EN
The article discusses problems related to rules and regulations determining compensations for the mining usufruct of mineral deposits covered by the so called “state mining ownership”. Specific acts of law framing agreements on mining usufruct between government and mining enterprises were analyzed. Rules and algorithms applied to calculate an appropriate compensation are evaluated leading to several conclusions, including the one about lack of a direct legal grounding for them. Such a situation creates disputes and may be risky for all involved. It was also indicated that, in parallel, the State lets another class of mineral deposits, namely the ones owned as a result of real estate ownership and the related Civil Code regulations confirmed by the mining law. In such cases, a mining entrepreneur gets usufruct of a real estate, but only the one with mineral rights. Subsequently a comparison of the rules and algorithms established for determining compensation for mining usufruct and for usufruct of real-estates comprising rights for mineral assets was performed. Arguments for a far going harmonization between these two were put forward. This implies that a starting point for determining any compensation has to be a valuation of a relevant mineral deposit market value as opposed to any universal, however complicated, prescribed algebraic formula. Such a process is complicated and demands competences in geology, mining and finance. Consequently, regulations set in the Polish Mineral Asset Valuation Code shall be applied to both a running a valuation process and indicating competent persons. As a result, recommendations leading to correlate rules applied in both cases are put forward including the adoption of mineral asset valuation as a fundament to determine the level of compensation for the mining usufruct. The closing section contains recommendations regarding necessary changes in the legal framework.
Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie zagadnienia możliwych do zastosowania rozwiązań dla dokonywania właściwych identyfikacji i klasyfikacji geologiczno-górniczych aktywów trwałych w przypadkach podejmowania działań w ramach wspólnych przedsięwzięć (konsorcja). Autor prezentuje propozycje możliwych ujęć rzeczowo-finansowych geologiczno-górniczych aktywów trwałych do stosowania przy rozliczeniach wspólnych przedsięwzięć na tle aktualnie obowiązującego prawa geologicznego i górniczego i stanowiska Ministra Środowiska.
EN
The purpose of this article is to present the issues to application solutions for making the appropriate identification and classification of geological-mining assets in cases of taking action within the framework of joint ventures (the consortium agreement). The author presents suggestions for possible approaches to deal with financial-geological-mining assets for use in the accounts of joint ventures on the background of the currently applicable geological and mining law and the position of the Minister of the Environment.
Autor w opracowaniu prezentuje wybrane problemy w wykładni i stosowaniu nowej regulacji prawa geologicznego i górniczego (ustawa z 9 czerwca 2011 r.). W szczególności zajmuje się istotnymi zmianami w zasadach koncesjonowania, warunkami składowania i zakresem wniosku o koncesję, ukształtowaniem stosunków własnościowych w górotworze i własności złóż oraz wynikającymi z tego problemami nowej formy użytkowania górniczego. Autor przedstawia, jakie przepisy prawa zobowiązań odnoszące się do dzierżawy będą miały zastosowanie do użytkowania górniczego. Omówione jest także zagadnienie udziału w użytkowaniu górniczym i współużytkowania w kontekście możliwego zastosowania umów m.in. farm-out z inwestorami.
EN
The author presents selected problems in the interpretation and application of new rules of Geological and Mining Law (Act of June 9, 2011). In particular, hedeals with the significant changes in terms of licensing, storage conditions and the scope of application for the concession, the formation of ownership, and problems regarding property in the subsurface deposits, and arising from this new form of mining usufruct. The author presents also how contract law provisions relating to the lease will apply to the mining usufruct. The issue of participation in the mining usufruct in the context of possible applications of agreements such as farm-out with investors, were also discussed.
Praca obejmuje zagadnienia z pogranicza legislacji, wdrożeń nowych regulacji, stosowania prawa krajowego i prawa Unii Europejskiej w zakresie koncesjonowania eksploatacji węglowodorów. W świetle wprowadzenia zupełnie nowego prawa geologicznego i górniczego, w okresie realizacji wielu koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż węglowodorów, problem uzyskania na nowych zasadach koncesji eksploatacyjnych jest istotny, co jest prezentowane w opracowaniu. Autor przedstawia m.in. ogólne rozwiązania nowego prawa geologicznego i górniczego dotyczące użytkowania górniczego, informacji geologicznej, kryteriów bilansowości oraz omawia nowy rozdział prawa o koncesjonowaniu węglowodorów. Praca zawiera krytyczne omówienie implementacji Dyrektywy 94/22 UE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 30 maja 1994 r. w sprawie warunków udzielania i korzystania z zezwoleń na poszukiwanie, badanie i produkcję węglowodorów oraz przesłanki i procedury stosowania przetargowego lub bezprzetargowego trybu przyznawania użytkowania górniczego. Prezentowane są problemy interpretacyjne prawa pierwszeństwa do uzyskania koncesji eksploatacyjnej oraz dysponowania informacją geologiczną. Ponadto omawiany jest obowiązek przedstawienia Planu Zagospodarowania Złoża, prawa do terenu górniczego oraz oceny oddziaływania na środowisko.
EN
The paper presents issues from the borderline of legislation, implementation of new regulations, application of national law and European Union law in the scope of granting concession for exploitation of hydrocarbons. The problem of granting of exploitation concessions in accordance with new regulation is very important in the context of introduction of completely new regulation - Geological and Mining Law, especially if one takes into account that new regulation will be introduced during realization of many concessions for prospecting for and exploration of hydrocarbons. This issue is presented in the paper. Author presents inter alia general regulation of the new Geological and Mining Law concerning the mining usufruct, the geological information, the economic viability criteria. Moreover, author presents the new charter of the Geological and Mining Law about granting of concessions for hydrocarbons. The paper includes a critical discussion of the implementation of Directive 94/22/EC of The European Parliament and of the Council of 30 May 1994 on the conditions for granting and using authorizations for the prospection, exploration and production of hydrocarbons and also conditions and procedures of applying tender or non-tender procedure of the establishment of the mining usufruct. The paper presents also the interpretation of problems with the right to demand the establishment of the mining usufruct for the entrepreneur own benefit, with priority over other parties and the right to the geological information. In addition, the Author discuss the obligation to submit deposit development plan, the right to mining area and assessment of the undertakings' effects on the environment.
Artykuł jest prezentacją i rozważaniem nad ujęciem aktywów, czyli mienia (własności i innych praw majątkowych) Skarbu Państwa w obszarze zasobów naturalnych, działalności geologicznej i górniczej, na przykładzie Sprawozdania o stanie mienia Skarbu Państwa na dzień 31 grudnia 2008 r., przygotowanego przez Ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa dla Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, a przedłożonego Sejmowi 5 stycznia 2010 r., za Drukiem Sejmowym nr 2689. W artykule przedstawiono mienie Skarbu Państwa składające się na tzw. aktywa geologiczno-górnicze, które są lub mogą być źródłem przychodów. Ponadto wykazano brak ich ujęcia w w/w Sprawozdaniu Ministra Skarbu Państwa. W opracowaniu przedstawiono także zakres i informacje Sprawozdania w tym zakresie, w jakich powinny być prezentowane aktywa geologiczno-górnicze.
EN
This article is the presentation and consideration of the recognition of assets, or property (intellectual and other property rights) of the Treasury in the area of natural resources, geological and mining activities, for example, reports on the state property of the Treasury on 31 December 2008, prepared by the Minister competent for the Treasury to the Polish Sejm, and submitted to the Sejm on January 5, 2010, the Sejm Bold No. 2689. The article presents the property of the Treasury making up the so-called geological and mining assets, which are or may be a source of revenue. In addition, demonstrated the lack of recognition of the above / in the Report of the Minister of the Treasury. The paper presents the scope and information reports in this area, which should be presented geological and mining assets.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.