Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Eksploatacja górnicza w Rudzie Śląskiej – Wirku, deformacje i ochrona kościoła

Kowalski Andrzej, Gruchlik Piotr, Polanin Piotr, Kiełbiowski Krzysztof, Rutkowski Tadeusz

Przegląd Górniczy

|

2021

|

T. 77, nr 4-6

16--35

PL

W artykule dokonano syntetycznej oceny dokonanej w latach 2000-2021 eksploatacji czterech pokładów węgla kamiennego, kolejno 416, 418, 413/2 i 414/2 w partii Środkowej ruchu Pokój kopalni Ruda. Eksploatacja była prowadzona pod dzielnicą Wirek i neogotyckim kościołem pod wezwaniem św. Wawrzyńca. Ocena obejmuje historię eksploatacji górniczej, analizę pomierzonych deformacji na linii pomiarowej i budynku kościoła, a także działań profilaktycznych. Przez cały okres eksploatacji górniczej był prowadzony monitoring geodezyjny i budowlany deformacji powierzchni i budynku kościoła. Na podstawie wyników pomiarów deformacji powierzchni określono wpływ doszczelniania zrobów zawałowych na zmniejszenie wartości współczynnika eksploatacyjnego. Ponadto określono wpływ prędkości frontu ściany na zmniejszenie prędkości narastania obniżeń oraz uszkodzeń budynków.

EN

The paper presents synthetic evaluation of finished extraction of four hard coal seams respectively 416, 418, 413/2 and 414/2 which had been carried out in Central part of Ruda-Pokój colliery between 2000 and 2021. Mining operations were located in Wirek district and under building of Neo-Gothic style St. Lawrence church. The evaluation includes history of mining operations, analysis of ground deformations along measurement line and deformations of the church building and also prevention operations. Geodetic and building monitoring had been carried out all the time of mining operations which comprises ground deformations and deformation of the church building. On the basis of survey results of ground deformations, the impact of goafs caulking was determined in term of reducing the value of subsidence factor. Moreover, the impact of velocity of face advance was determined in term of reducing of subsidence increments and building damages.

2

Dwuetapowa przebudowa wiaduktu drogowego nad DK81 z tytułu szkód górniczych

Bętkowski P.

Przegląd Górniczy

|

2017

|

T. 73, nr 12

55--62

PL

W artykule opisano ciekawą historię dotyczącą oddziaływania eksploatacji górniczej na pewien wiadukt drogowy położony nad ruchliwą drogą krajową. Ze względu na zły stan techniczny, obiekt nie był w stanie przenieść wpływów górniczych związanych z eksploatacją zbliżającej się do wiaduktu ściany. Z uwagi na konieczność podjęcia pilnych działań zdecydowano się na wykonanie w pierwszym etapie doraźnej profilaktycznej naprawy tak, aby wiadukt przeniósł ujawniające się w podłożu wpływy górnicze. W nietypowy sposób wymuszono pracę łożysk na odpowiednich kierunkach poprzez kotwienie przęseł przez skrajne poprzecznice celem blokady przemieszczeń nad wybranymi łożyskami. Drugi etap prac to kompleksowy remont wiaduktu polegający na usunięciu szkód górniczych oraz dostosowaniu konstrukcji do przejęcia wpływów prognozowanej eksploatacji górniczej. Zakres remontu omówiono w artykule. Niestandardowy sposób wykonania podbudowy drogowej na przyczółkach zwiększył odporność nawierzchni jezdni na lokalną deformację nieciągłą, tj. uskok, który tworzył się nad każdym z przyczółków. W artykule podano informacje o wpływach górniczych w rejonie wiaduktu przed i po przebudowie. Podano także wnioski z ponadtrzyletnich obserwacji obiektu po remoncie oraz omówiono wyniki regularnie wykonywanych pomiarów geodezyjnych. Artykuł zilustrowano dokumentacją zdjęciową wykonaną przed, w trakcie i po remoncie.

EN

This paper describes an interesting history of the impact of mining on a road bridge over a busy main national road. On account of the poor technical conditions, the object was unable to transfer the mining influence associated with the exploitation of coal wall nearing to the bridge. Due to the need to take urgent action, it was decided to carry out short-term preventive repairs in the first stage in such a way that the bridge would transfer the mining influence that would appear in the ground. In the untypical way, the bearings were forced to work in the right direction by anchoring the spans through support crossbeams to block the displacements over the selected bearings. The second stage of the work was a comprehensive repair of the bridge which consisted in the removal of mining damages and the adjustment of the structure for taking over the influences of the future mining exploitation. The scope of repair is discussed in this paper. The non-standard way of constructing the road foundation over the abutments increased the resistance of the road surface to local discontinuous mining deformation, i.e. the fault that formed over each of the abutments. The paper provides information on mining influences in the area of the bridge before and after the reconstruction. The conclusions of more than three-year observation of the object after repairs are presented, and the results of regular geodetic measurements discussed. The paper is illustrated with photographic documentation made before, during and after repairs.

3

Drążenie wyrobisk chodnikowych KWK „Murcki-Staszic”w warunkach zagrożenia wodnego

Skuza M., Kolasa M., Miodoński G., Bukowski P., Niedbalska K.

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2017

|

nr 8

20--27

PL

W artykule przedstawiono doświadczenia kopalni węgla kamiennego „Murcki-Staszic” w ocenie zagrożenia wodnego dla planowanych i prowadzonych robót górniczych. W ocenie takiej dla robót w pobliżu zbiornika wody w zrobach należy wykorzystywać możliwości, jakie dają badania interdyscyplinarne. Do określenia dopuszczalnego i bezpiecznego ciśnienia wody w źródle zagrożenia wodnego można zastosować metody badań hydrogeologicznych i fizykomechanicznych środowiska skalnego. W artykule wskazano zastosowane metody oceny oraz scharakteryzowano profilaktykę zwalczania, a także sposób monitoringu przejawów zagrożenia wodnego.

EN

The article presents experiences of the “Murcki-Staszic” coal mine in the evaluation of water hazard for planned and conducted mining works. In assessing the conditions for the safe conduct of mining works, an essential element was the analysis of the state of water hazard. It has been found that the best solution for current geological-mining conditions will be effective drainage and lowering of water pressure in the reservoir, with an estimated capacity of about 240000 m3. Determining the safe water pressure in the reservoir, however, required taking into account the actual geomechanical parameters of the rocks, including the index of lowering the tensile strength of rocks due to their destruction (K = 0.6). Based on the calculations, it was found that safe operation of the works is possible in the case of the accumulation of water in the reservoir not higher than 6.5 m with respect to the floor of conducting gallery. It was necessary, however, to carry out ongoing monitoring of the parameters of the reservoir and the rock mass, which allowed to adjust the progress of the works to the stated conditions.

4

Analysis of the impact of the coal bed inclination and the direction of exploitation on surface deformation

Kowalski A., Polanin P.

Archives of Mining Sciences

|

2015

|

Vol. 60, no. 4

997--1012

EN

The article presents deformation indexes for three examples, for which the quantitative relations of extreme values were described, including the influence of a coal bed dip and a direction of exploitation. The conclusion regards the mining prevention on minimizing longwall deformation. New experience allows improving methods of theoretical description of deformation, which is the aim of the research continuing at the Central Mining Institute.

PL

W artykule zostały przedstawione czynniki, które w istotny sposób wpływają na rozkład i wielkość ustalonych (asymptotycznych) deformacji powierzchni dla niecek obniżeniowych. W tym celu wykorzystano wyniki obserwacji z trzech rejonów Górnośląskiego Zagłębia Węglowego, gdzie typowym sposobem wybierania kopaliny jest system ścianowy z zawałem stropu, pojedynczym frontem eksploatacyjnym. Dla każdego przykładu scharakteryzowano warunki górniczo-geologiczne, zakres obserwacji geodezyjnych oraz przeprowadzono analizę rozkładu wskaźników deformacji wzdłuż linii pomiarowych nad polem eksploatacji i w rejonie krawędzi. Ponadto porównano obliczone i zmierzone wskaźniki deformacji (obniżenia, nachylenia, krzywizny pionowe i odkształcenia poziome), przy czym prognozę wsteczną przeprowadzono dla wcześniej wyznaczonych (na podstawie pomiarów) wartości parametrów teorii Knothego-Budryka. Pierwszy przykład (Rys. 1) dotyczy niepełnej niecki obniżeniowej, która powstała nad górotworem wielokrotnie zdeformowanym. Na jej asymetryczny kształt wpłynęły następujące czynniki: nachylenie warstw karbońskich, kierunek eksploatacji, eksploatacja wielokrotna (liczne krawędzie pól eksploatacyjnych) oraz występowanie calizny pokładu w kierunku północnym od krawędzi ściany (filar graniczny). Z wykresów wskaźników deformacji przedstawionych na rys. 2-5 oraz danych zawartych w tabeli 2 wynika, że określone pomiarami wartości ekstremalne wskaźników i ich rozkłady znacznie różnią się w skrzydle północnym i południowym. Niecka od strony wzniosu i krawędzi startowej ściany jest bardziej stroma niż od strony upadu. Nachylenia są dwukrotnie większe (o 100%), odkształcenia poziome 1,79 razy (o 79%), a krzywizny 3,17 razy (o 217%) większe. Z porównania wyznaczonych parametrów teorii Knothego-Budryka oraz rozkładu zaobserwowanych i obliczonych wskaźników deformacji (Rys. 2-5) można stwierdzić, że wartości parametrów różnią się w istotny sposób: – współczynnik eksploatacyjny a jest większy w skrzydle południowym o 43% niż w północnym, – parametr górotworu (tgβ) dla skrzydła północnego jest większy o 100% niż w skrzydle południowym, – obliczone deformacje (tzw. reprognoza) dobrze aproksymują deformacje pomierzone. Drugi przykład (Rys. 6) dotyczy niepełnych niecek obniżeniowych, które wykształciły się na powierzchni w wyniku prowadzenia eksploatacji pokładu z podziałem na dwie warstwy. Z analizy wyników pomiarów (tabela 4) i wykresów ustalonych wskaźników deformacji dla każdej z warstw (Rys. 7-10) wynika, że: – kształty niecek są w przybliżeniu symetryczne, – największe obniżenia dla drugiej (dolnej) warstwy są większe o 16%, niż dla warstwy pierwszej (górnej); – największe nachylenia (średnie dla dwóch skrzydeł niecki) dla warstwy dolnej (drugiej z kolei) są większe o 64% niż dla warstwy pierwszej (górnej); – odkształcenia poziome o charakterze rozciągania (dodatnie, średnie dla dwóch skrzydeł niecki) spowodowane eksploatacją drugiej warstwy (dolnej) są większe o 81%, niż dla warstwy pierwszej (górnej); – odkształcenia poziome o charakterze ściskania (ujemne) spowodowane eksploatacją drugiej warstwy (dolnej) są analogiczne, jak dla warstwy pierwszej (górnej); – jakościowo krzywizny dla obydwu warstw są podobne, ilościowo dla warstwy drugiej są większe niż dla pierwszej; – denna część niecki powstała po wybraniu warstwy dolnej jest o około 50 m przesunięta w stosunku do niecki spowodowanej eksploatacją warstwy górnej, przesunięcie to ma związek z nachyleniem pokładu, jak i kierunkiem eksploatacji ścian; – obliczone wskaźniki deformacji (tzw. reprognoza) dobrze aproksymują proces deformacji. Trzeci przykład (Rys. 11) dotyczy także niepełnej niecki obniżeniowej (pomimo płaskiego dna niecki), która ujawniła się na powierzchni nad polem pojedynczej ściany, której front eksploatacyjny był w przybliżeniu zgodny z kierunkiem rozciągłości pokładu. Z analizy pomiarów wskaźników deformacji (Rys. 12-15) wynika, że: – nachylenia w rejonie skrzydła północnego (krawędź startowa) wynoszą do 9,7 mm/m, a w rejonie krawędzi końcowej do 6,4 mm/m; – krzywizny w rejonie skrzydła północnego (krawędź startowa) wynoszą do 0,13 km−1 (promień krzywizny – 7,7 km), a w rejonie skrzydła południowego (krawędź końcowa) do 0,028 km−1 (promień krzywizny – 35,7 km), natomiast w rejonie dna niecki do –0,063 km–1 (promień krzywizny – 15,9 km); – niecka od strony krawędzi startowej jest bardziej stroma niż od strony południowej, nachylenia są większe o 52%, a odkształcenia poziome o 5%. Przedstawione przykłady potwierdzają, choć w różnym stopniu, wpływ nachylenia pokładu i kierunku prowadzenia eksploatacji na kształtowanie się (opis) deformacji powierzchni. Ma to szczególne znaczenie pomimo małych nachyleń pokładów (do 10°), ale dużej głębokości eksploatacji. Wyznaczone parametry teorii Knothego-Budryka są zróżnicowane. Współczynnik eksploatacyjny a dla analizowanych przykładów znajduje się w przedziale od 0,68 do 0,97, a parametr górotworu tgβ od 1,6 do 4,6. Przyjmując do prognoz właściwe wartości parametrów teorii Knothego-Budryka, przy właściwym rozpoznaniu warunków geologicznych, można uzyskać dobrą zgodność między zmierzonymi i teoretycznymi wartościami wskaźników deformacji powierzchni. Z pierwszego i trzeciego przykładu wynika istotny wpływ kierunku prowadzenia eksploatacji na kształtowanie się ekstremalnych, ustalonych wskaźników deformacji. Średnio nachylenia, które wystąpiły na powierzchni w rejonie krawędzi startowej ścian eksploatacyjnych są większe o 75%, a odkształcenia poziome o charakterze rozciągania (z przykładu 1) o 80% od wartości zaobserwowanych w rejonie krawędzi końcowej. Korzystniej jest dochodzić frontem ściany do chronionego obiektu, niż rozpoczynać eksploatację w jego rejonie (Kwiatek i in., 1997; Mielimąka, 2009). Drugi przykład przedstawia wpływ kolejności i kierunku eksploatacji oraz nachylenia pokładu na rozkład i wartości ekstremalne wskaźników deformacji. Przy wybieraniu drugiej, kolejnej warstwy w kierunku przeciwnym do upadu pokładu, występują większe deformacje powierzchni. Z tego przykładu można wnioskować, że z punktu widzenia kształtowania się deformacji powierzchni, korzystniej jest eksploatować w kierunku zgodnym z kierunkiem nachylenia (upadu) pokładu, rozpoczynając eksploatację od strony wzniosu. Jest to zauważalne zwłaszcza w wartościach współczynnika (k) odchylenia wpływów eksploatacji z uwagi na nachylenie pokładu. Zgromadzone doświadczenia pozwolą doskonalić sposoby prognozowania deformacji powierzchni, co jest celem badań prowadzonych w Głównym Instytucie Górnictwa.

5

Nowe środki chemiczne stosowane w profilaktyce górniczej

Matuszewski K.

Przegląd Górniczy

|

2004

|

T. 60, nr 5

21-25

PL

W artykule przedstawiono nowe środki chemiczne stosowane w profilaktyce górniczej oraz urządzenia do ich wytwarzania i podawania, stosowane do izolacji zrobów, wypełnienia pustek i konsolidacji górotworu w profilaktyce pożarowej, metanowej, klimatycznej i zawałowej (obwałowej). Wskazano na celowość wspólnego stosowania w profilaktyce górniczej środków mineralnych i chemicznych.

EN

New chemical agents used in mining prevention as well as equipment for their production and application for goaf sealing, filling of cavities caused by the extraction and consolidation of the rock mass in the fire, methane, climatic and downfall prevention are presented. Purposefulness of the joint use of mineral and chemical means is pointed out.