Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Skarby kartografii i mapa Hindenberga

Kowalski Andrzej

Przegląd Górniczy

|

2022

|

T. 78, nr 1

48--57

PL

W artykule przedstawiono w syntetyczny sposób rozwój kartografii, w szczególności map, które miały istotne znaczenie dla jej rozwoju. Drugim -zasadniczym - celem artykułu jest prezentacja Mapy Hindenberga z 1636r., która została w profesjonalny sposób odnowiona, jej wersja cyfrowa. Po dokonanej konserwacji została wpisana na listę UNESCO, jako zabytek wysokiej klasy. W trzeciej części artykułu nawiązano do starych map górniczych, które oprócz ich formy, nadal mają podstawowe znaczenie dla oceny przydatności terenów pogórniczych do zagospodarowania.

EN

The article presents the development of the cartography in a compact way and especially maps which have had significance for the development of the cartography. The second primarily aim of the article is a presentation of Hindenberg map from 1636 which was professionally renovated as a digital version. After renovation process it was entered on the UNESCO World Heritage List as a high standard antique. The third part of the article is focused on old mining maps which despite of a form, still have basically importance for an evaluation of post-mining areas to land development.

2

Zastosowanie języka GML do standaryzacji treści map górniczych

Łukowicz Arkadiusz, Grabowski Marcin

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2019

|

nr 8

17--20

PL

Przepisy stosowane w ruchu zakładu górniczego dopuszczają wykonywanie map górniczych w postaci dokumentów elektronicznych, nie określając jednak standardów obowiązujących przy ich sporządzaniu. Oznacza to, że dokumenty te mogą być przygotowane w dowolnym formacie zapisu danych. Brak opracowanego standardu zapisu danych geologiczno-górniczych znacznie ogranicza wymianę informacji między różnymi systemami. W artykule opisano technikę standaryzacji wybranej treści map górniczych przy użyciu języka GML (Geography Markup Language). Opracowano schemat aplikacyjny dla potrzeb przechowywania danych kopalnianych. Na podstawie schematu sporządzono dokument GML z wybraną treścią mapy górniczej i wizualizację obiektów zawartych w tym pliku.

EN

The development of geographic information systems provides the possibility of interaction of various IT systems, which is aimed at joint performance of specific tasks related to processing and transferring information. The provisions applicable during mining plant operation allow for using mining maps in the form of electronic documents; they do not, however, determine the standards applicable during their preparation. This means that these documents can be prepared in any data saving format. The lack of developed standard of saving geological and mining data significantly limits the exchange of information between various systems. It is, therefore, necessary to develop standards regarding an unambiguous and normalised method of the saving, transfer, and shared use of data in the extractive industry. This article explains the technique of standardising selected mining map content using the standardised GML language, providing a developed application schema designed for storing mining data (Fig. 1). A sample GML document with selected content of a mining map (Fig. 2 and 3) and a visualisation of the objects included in the file (Fig. 4) were prepared on the basis of the schema.

3

Digitization of mining maps in the Polish underground hard coal mines

Marcisz M.

Przegląd Górniczy

|

2017

|

T. 73, nr 8

1--7

EN

This paper presents a compendious study on methods of vectorization of maps (mining maps in particular). The introduction contains a compiled encyclopedic definition of a map (from Latin mappa = tablecloth) and explains the subject of digitization from the mining geology point of view. The types of mining maps occurring in archives of surveyor-geological divisions of hard coal mines were distinguished and briefly characterized. The methods (manual digitization with a digitizer, manual digitization from the screen, automatic vectorization) and advantages of digitization of mining maps (convenience, easy access to data collected on maps, easy modification and updating of maps) were presented. “Environments” of vectorization were described and compared (with determination what for and where to digitalize, which system should be used and what should be chosen?). The author of this paper made a review of methodologies, in the meaning of the existing, on the domestic market, main GIS (Geographic Information System) and CAD (Computer Aided Design, Computer Assisted Drafting) tools, and indicated the differences between them, their advantages and disadvantages. In the similar way traditional and digital methods of drawing mining maps were compared. The author presented the current level of digitization of documents and briefly described the types of mining maps which are at the mines’ disposal (analog maps, “hybrids” – semi-digital maps, digital maps). It was determined that nowadays the most frequently occurring types of mining maps are the “hybrid” maps, linking together the elements of raster and vector maps. The design of “hybrid” maps often uses connections of several computer programs. The most frequent solution is to combine the Surfer and AutoCAD software, which fulfills the needs of the whole surveyor-geological divisions, i.e. requirements of mining surveyors (AutoCAD) and geologists (Surfer). This combination enables a fusion of scalability (freedom to choose a scale/format) of maps and proper selection of mining-geological details (from the AutoCAD software) with different methods of drawing isolines (from the Surfer software). The paper outlined a method of cooperation of the said software and their advantages and possibilities. It was determined that superposition of several parameters of isolines in one seam on the maps allows to look for an interdependence of changes of different parameters values in the coal seam/deposit. The superposition of maps of one parameter of isolines in several seams allows to search tendencies of changes of the particular parameters` values on depth of the coal seam/deposit. Furthermore, the superposition allows to draw a map of coal types according to the Polish Standard PN–82/G–97002 and observe changes to the borders of the area of occurrence of particular coal type in the deposit. In the conclusion, the author discussed a question whether digitization should comprise only maps or whether one should aim for a comprehensive numerical documentation of the deposit, which will totally eliminate working on documents in their traditional (analog, paper) form.

PL

Artykuł przedstawia zwięzłe studium poświęcone metodom wektoryzacji map (w szczególności map górniczych). Na wstępie zestawiono encyklopedyczną definicję mapy (z łac. mappa = „obrus”) z ujęciem przedmiotu cyfrowania z punktu widzenia geologii górniczej. Wyróżniono i krótko scharakteryzowano rodzaje map górniczych występujących w archiwach działów mierniczo-geologicznych zakładów górniczych wydobywających węgiel kamienny. Przedstawiono metody (digitalizacja ręczna za pomocą digitizera, digitalizacja ręczna z ekranu, digitalizacja automatyczna) i zalety cyfrowania map górniczych (dogodność przechowywania zapisu, łatwy dostęp do zgromadzonych na mapach danych, łatwy sposób ich modyfikacji i uzupełniania). Omówiono i porównano z sobą “środowiska” wektoryzacji (z określeniem po co i w czym cyfrować, jakim systemem się posługiwać, co wybrać?). Dokonano przeglądu warsztatu pracy, w rozumieniu istniejących na krajowym rynku głównych narzędzi GIS (Geographic Information System) i CAD (Computer Aided Design, Computer Assisted Drafting) oraz wskazano różnice, wady i zalety. W analogiczny sposób porównano ze sobą tradycyjną i cyfrową metodę kreślenia map górniczych. Zaprezentowano aktualny stopień cyfryzacji materiałów dokumentacyjnych oraz krótko opisano jakimi rodzajami map górniczych dysponują zakłady górnicze (mapy analogowe, „hybrydy” – mapy półcyfrowe, mapy cyfrowe). Stwierdzono, że najczęściej spotykaną obecnie formą map górniczych są „hybrydy” łączące ze sobą elementy mapy rastrowej i mapy wektorowej. Do konstrukcji map „hybrydowych” nierzadko wykorzystuje się połączenia kilku programów komputerowych. Najczęściej jest to kombinacja programów Surfer i AutoCAD łącząca potrzeby całego działu mierniczo-geologicznego, tj.: wymagania mierniczych górniczych (AutoCAD) i geologów (Surfer). Kombinacja taka pozwala bowiem na zespolenie skalowalności (czyli dowolnego doboru skali/formatu) map i odpowiedniego doboru detali górniczo-geologicznych (z programu AutoCAD) z różnymi metodami kreślenia map izolinii (z programu Surfer). Zwięźle omówiono metodę współdziałania tych programów oraz jej zalety i możliwości. Stwierdzono, że superpozycja map izolinii kilku parametrów w jednym pokładzie umożliwia poszukiwanie współzależności zmian wartości różnych parametrów w pokładzie/złożu węgla. Superpozycja map izolinii jednego parametru w kilku pokładach pozwala natomiast poszukiwać tendencji zmian wartości danego parametru od głębokości zalegania pokładu/złoża węgla. Superpozycja pozwala również na wykreślenie mapy typów węgla wg PN–82/G–97002 i obserwowanie zmian granic obszaru występowania danego typu węgla w złożu. W konkluzji poddano rozważaniom zagadnienie czy cyfryzacja obejmować ma jedynie mapy, czy też należy dążyć do pełnej numerycznej dokumentacji geologicznej złoża, pozwalającej na całkowite wyeliminowanie prac na mapach w ich tradycyjnej (analogowej, papierowej) formie.

4

Zastosowanie programu Geolisp do tworzenia dokumentacji kartograficznej odkrywkowego zakładu górniczego

Poniewiera M., Maciejowska-Figiel E., Orwat J.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2017

|

z. 64, nr 4/I

435--447

PL

W artykule przybliżono system obsługi kopalnianych map numerycznych Geolisp ze szczególnym uwzględnieniem modułu Odkrywki. Omówiono kolejne funkcje modułu i możliwość jego zastosowania przy tworzeniu dokumentacji kartograficznej w górnictwie odkrywkowym. W pierwszej części pokazane zostały sposoby tworzenia map górniczych na podstawie danych z pomiaru. Wyróżnione tu zostały metody wstawiania znaków umownych, linii oraz kreskowań niezbędnych przy tworzeniu tego typu dokumentacji. Następnie przedstawiono możliwości programu przy przetwarzaniu utworzonych map, między innymi: transformacja map między układami współrzędnych, przygotowanie rysunków do wydruku oraz tworzenie map pochodnych. W artykule omówiono istotne, z punktu widzenia górnictwa odkrywkowego, funkcje programu, a mianowicie: obliczanie objętości zwałowisk, tworzenie wykresów (przekroi i profili) oraz powierzchni NMT na podstawie utworzonych map wyrobisk górniczych. Powierzchnie te utworzyć można zarówno na podstawie warstwic jak i wykorzystując współrzędne stropu lub spągu pokładu np. zestawione w plikach tekstowych. Tak utworzone powierzchnie umożliwiają wizualizację elementów pokładu oraz zaplanowanie dalszych prac górniczych. Kolejno ukazano, jak na bazie utworzonej topologii wykonać mapę tematyczną. W tej części artykułu zostały pokazane kolejne kroki tworzenia parcel oraz kontrola ich topologii, a także sposób wygenerowania raportu parcel. Zaprezentowano także moduł, który służy do przygotowania produkcji. W końcowej części artykułu skupiono się na praktycznych przykładach wykorzystania tak utworzonej dokumentacji kartograficznej.

EN

In this article was shown the ‘Geolisp’ system of numerical mining maps, taking into account an outcrop module. There have been discussed the subsequent functions of this module and a possibility of its use in creation of cartographic documentation in an opencast mining. There have been shown the ways of mining maps creation on the basis of the measuring data, in the first part of this article. The insertion methods of contractual signs, lines and crosshatchings were especially demonstrated here. Then it has been presented how to convert the created maps, inter alia: maps transformation between the coordinate systems, preparation of figures to printing and creation of derivative maps. In the article were discussed the main functions of ‘Geolisp’ program, namely: calculation of heaps volume, making of diagrams and profiles, and Triangular Irregular Networks based on created maps of mining excavations. These surfaces can be obtained from the contour lines or the altitude and situational coordinates of coal bed roof/floor juxtaposed in the text files. These surfaces enable to do a visualization of coal bed elements and plan the next mining works. It was also shown how to make a thematic map based on created topology. In this part of an article have been described the subsequent steps of parcels making and a control of their topology, and also the way of parcels report generating. It has been presented the module, which can be used to production preparation. The end of this article is focused on the practical examples of the use of cartographic documentation.

5

Transformacja współrzędnych z układów stosowanych w kopalniach węgla kamiennego do układu państwowego na przykładzie PG „Silesia”

Sokoła-Szewioła V., Poniewiera M., Zygmuniak A.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2017

|

z. 64, nr 4/II

27--38

PL

Zgodnie z obecnym stanem prawnym dokumenty wchodzące w skład dokumentacji mierniczo-geologicznej tworzonej w przedsiębiorstwach górniczych w Polsce mogą być sporządzone w lokalnym układzie geodezyjnym, pod warunkiem, że przedsiębiorca dysponuje możliwością transformacji geodezyjnej tego układu do państwowego, o którym mowa w przepisach prawa geodezyjnego i kartograficznego. Kopalnie węgla kamiennego w Polsce stosują wiele lokalnych układów współrzędnych, m.in. Sucha Góra, Borowa Góra, GOP I, GOP II, GOP III czy ROW-SG. Istotnym więc zagadnieniem staje się zapewnienie odpowiedniej dokładności transformacji. W artykule przedstawiono algorytm oraz analizę dokładności transformacji współrzędnych z układu Borowa Góra do układu PL-2000 wykonanej dla obszaru PG Silesia. W opracowaniu szczegółowo omówiono problem wyznaczania parametrów transformacji optymalnych z punktu widzenia uzyskiwanych dokładności. Zagadnienie zaprezentowano z wykorzystaniem programu Geolisp, stosowanego w większości kopalń, do sporządzenia map w postaci numerycznej, umożliwiającego transformację współrzędnych pomiędzy różnymi układami. Program działa w środowisku systemów CAD. Zawiera on współczynniki transformacji wyznaczone dla większości śląskich kopalń i gmin. Skutki działania programu są następujące: wszystkie obiekty mapy w postaci numerycznej, również rastry, otrzymują nowe współrzędne, a równoległe do ramki teksty i bloki pozostają do niej równoległe. Jednostkowa skala bloków oraz wysokość napisów pozostają bez zmian. System zapewnia współpracę z oprogramowaniem opracowanym przez firmę Algores-Soft.

EN

In accordance to the existing legislation it is allowed that documents being part of a surveying and geological documentation provided by mining facilities in Poland use local coordinate systems. The condition is that there is a possibility to transform this system, by means of a geodetic calculations, to the one used officially and presented in the Geodetic and cartographic law (Prawo geodezyjne i kartograficzne). Hard coal mines in Poland utilize numerous local coordinate systems such as: Sucha Góra, Borowa Góra, GOP I, II and III or ROW-SG. It is then the important task to provide needed accuracy of the coordinate transformation process. The article presents an algorithm as well as an accuracy analysis processed for the transformation between Borowa Góra and PL-2000 systems carried out for the PG Silesia mine. The paper specifically describes a problem of determining proper coefficients optimal when considering the given results. Moreover, the article shows an application commonly adapted by most of the mines and used to provide maps in digital form – the Geolisp. It is because the application allows user, besides all other functionalities, to perform a coordinate transformation between many different coordinate systems. This software runs in a CAD environment and provides transformation coefficients determined for most of the Silesian communes and mines. As a result the application transforms coordinates of all objects a map consists of, as well as of connected raster images, and texts and object blocks previously parallel to a map section frame are still of such character. Unit scale of the blocks and the texts height remains unchanged. The Geolisp fully supports cooperation with the software provided by the Algores-Soft.

6

Kartografia górnicza Fryderyka Krumpla (1792-1855)

Wójcik A. J.

Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Studia i Materiały

|

2006

|

Vol. 117, nr 32

361-368

PL

Fryderyk Krumpel był jednym z pierwszych geologów pracujących w Okręgu Zachodnim Królestwa Polskiego. Ukończył Akademię Górnicza we Freibergu, a od 1818 r. pracował w górnictwie polskim. Był autorem pierwszych map górniczych kopalń węgla kamiennego, rud cynku i ołowiu. Należy zaznaczyć, że wykonał ponad 130 map, które przez lata były uzupełniane i stanowiły podstawę działalności górniczej.

EN

Friedrich Krumpel was one of the very first geologists working in the West Region of the Polish Kingdom. He graduated from Mining Academy in Freiberg, and since 1818 he worked in Polish mining industry. He is reckoned to be the first author of mining maps of hard coal, zinc and lead ores mines. On the basis of Krumpel's maps (over 130 in total, systematically supplemented) mining activity was planned through the years.

7

Jan Hempel - górnik i geolog - autor "Mapy geognostycznej zagłębia węglowego..." (1856 r.)

Wójcik A. J.

Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Studia i Materiały

|

2006

|

Vol. 117, nr 32

349-359

PL

Jan Hempel (1818-1886) rozpoczął prace w Okręgu Zachodnim Królestwa Polskiego początkowo jako pomocnik inżyniera mierniczego, a następnie organizował służbę mierniczą we wszystkich kopalniach. W 1847 r. wprowadził do pomiarów teodolity, zapoczątkowując tym samym wykonywanie dokładnych map górniczych. W 1856 r. wydał "Mapę geognostyczną zagłębia węglowego w Królestwie Polskiem", która była pierwszą mapą przedstawiająca budowę geologiczna regionu.

EN

Jan Hempel (1818-1886) started his work in the West Region of the Polish Kingdom, firstly as a surveyor's helper, than he organised surveying service in all mines. In 1847 Hempel introduced theodolites into surveying and thereby, accurate mining maps could eventually be created. In 1856 he published "Mapa geognostyczna zaglebia weglowego w Krolestwie Polskiem", that was the first ever map to present geological structure of this region.