Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Kształtowanie się deformacji powierzchni na terenach górniczych dla przypadku nieskończonej półpłaszczyzny i nieskończonego pasa - rozważania teoretyczne

Paleczek Witold

Inżynieria i Budownictwo

|

2023

|

R. 79, nr 5-6

304--308

PL

Przedstawiono algorytmy obliczeniowe stosowane do modeli "nieskończonej półpłaszczyzny" i "nieskończonego pasa" przy analizie wskaźników deformacji powierzchni terenu wskutek podziemnej eksploatacji górniczej w budownictwie na terenach górniczych. Zaproponowane formuły, poprzez uogólnienie wzorów teorii Knothego-Budryka, przyczyniają się do rozwiązania problemu asymetryzacji wpływów końcowych. Wzory uproszczono do postaci umożliwiającej wykonywanie równoważnych obliczeń bez konieczności stosowania rachunku całkowego. Wzory teorii Knothego-Budryka stanowią szczególny przypadek wyprowadzonych tu zależności matematycznych.

EN

The computational algorithms used for the infinite half-plane and infinite belt cases are presented. They are intended to simplify the modeling of land surface deformations as a result of underground mining in construction in mining areas.The proposed mathematical formulas largely solve the problem of asymmetrization of final influences by generalizing the formulas derived from the Knothe-Budryk theory. In addition to the generalization of the formulas, their approximation to a form that allows performing equivalent calculations without the need to use integral calculus is also presented. The formulas of the Knothe-Budryk theory are a special case of the mathematical relationships derived here.

2

Deformations of a dog heading located in an area of intensive mining operation – case study

Mielimąka Ryszard, Kleta Henryk

Zeszyty Naukowe Akademii Morskiej w Szczecinie

|

2022

|

nr 72 (144)

113--121

EN

The article presents results on the influence range of mining exploitation in a rock mass at the site of dog headings located in an area of intensive mining exploitation. The research is based on geodetic measurements of the subsidence of measurement line points located above the panel of a mined-out longwall. Studies were applied to assess the range of mining influence in a rock mass, which is important for the protection of dog headings against mining damage. If a range of mining influence comprises any protected workings, then the deformations caused by mining operations may result in the loss of their functionality and even in dangerous damage to them. The values of the parameters of the influence theory determined by geodetic measurements of subsidence can be used to determine the permissible length of longwall panels, ensuring the maintenance of the functionality of the protected dog headings and to optimize stress concentration zones in terms of the risk of rock mass tremors.

3

Zdolność odkształceniowa otworów wielkośrednicowych wspomagających drogi doprowadzenia powietrza w aspekcie deformacji spowodowanych wpływami eksploatacji górniczej

Mielimąka Ryszard, Kleta Henryk

Rynek Energii

|

2022

|

Nr 4

32--35

PL

W artykule przedstawiono założenia i metodę oceny możliwości przejęcia wpływów eksploatacji górniczej przez głębokie otwory wielkośrednicowe, zlokalizowanych w polach eksploatacyjnych. Wyrobiska górnicze są obecnie lokalizowane na coraz większych głębokościach i odległościach od szybów, w takich warunkach skrócenie dróg wentylacyjnych, prowadzenie bardziej efektywnego odmetanowania oraz poprawa warunków klimatyzacyjnych, wymaga nowych rozwiązań techniczno-ruchowych. Jednym z takich rozwiązań jest stosowanie otworów wielkośrednicowych zlokalizowanych z uwzględnieniem ich ochrony z uwagi na wpływy eksploatacji górniczej. Przedstawiony sposób oceny stateczności otworu wielkośrednicowego, który znajduje się w zasięgu oddziaływania eksploatacji górniczej, uwzględnia dwa podstawowe wskaźniki deformacji, a mianowicie odkształcenia pionowe górotworu i promień krzywizny osi pionowej otworu wielkośrednicowego. Ostatecznie ocena stateczności otworu wielkośrednicowego, który znajdzie się w zasięgu oddziaływania projektowanej eksploatacji górniczej oparta jest na porównaniu naprężeń pionowych wywołanych deformacjami górotworu od wpływów eksploatacji górniczej z naprężeniami dopuszczalnymi w obudowie stalowej otworu. Obliczone naprężenia uwzględniają największe względne odkształcenie pionowe górotworu i promień krzywizny osi pionowej otworu wielkośrednicowego, uzyskane z wykonanych obliczeń prognostycznych deformacji górotworu. Dla obliczenia promienia krzywizny linii pionowej osi otworu, prognozowane przemieszczenia poziome opisano za pomocą wielomianu, który po dwukrotnym zróżniczkowaniu pozwala w przybliżeniu uzyskać krzywiznę linii pionowej osi otworu.

EN

The article presents the assumptions and an assessment method involving the possibility to take over the effects of mining exploitation by deep large-diameter holes located in the mining fields. Mining workings are now located at ever greater depths and distances from shafts, and in such conditions, shortening the ventilation ducts, conducting more effective methane drainage and improving air-conditioning systems requires new technical and operational solutions. One of such solutions is the application of large-diameter holes, installed with the ensured protection in terms of the effects of mining exploitation. The presented method of assessing the stability the of a large-diameter hole, which is within the impact of mining exploitation, takes into account two basic indicators of deformation, namely vertical deformation of the rock mass and the radius of curvature of the vertical axis of the large-diameter hole. Ultimately, the stability assessment of a large-diameter hole, which will be within the impact range of the planned mining exploitation, is based on a comparison of vertical stresses caused by rock mass deformations from the effects of mining exploitation with the permissible stresses in the steel casing of the hole. The calculated stresses take into account the highest relative vertical deformation of the rock mass and the curvature radius of the vertical axis of the large-diameter hole, obtained from the prognostic calculations of rock mass deformation. For the calculation of the radius of curvature of the vertical line of the hole axis, the predicted horizontal displacements were described by means of a polynomial which, after double differentiation, approximates the curvature of the vertical line of the hole axis.

4

Wpływ kołowego rozkładu radialnej sejsmicznej prędkości drgań na bezpieczeństwo techniczne budynku

Chrzan Tadeusz

Materiały Budowlane

|

2022

|

nr 9

60--62

PL

W artykule udowodniono tezę, że w przypadku kołowego rozkładu prędkości drgań przy urabianiu skał materiałem wybuchowym [MW] występuje kierunkowość składowej poziomej radialnej i stycznej prędkości drgań, czyli że wielkość składowych prędkości drgań w tej samej odległości od źródła drgań zależy od kąta kierunkowego między linią otworów strzałowych i linią łączącą środek powierzchni urabianego MW bloku skalnego a miejscem pomiaru. W przypadku rozkładu kołowego prędkości drgań przeprowadzono analizę teoretyczną zmiany wielkości radialnej Vx prędkości drgań w zależności od zmiany kąta kierunkowego. Przedstawiono pomierzone podczas urabiania skał MW wykresy prędkości drgań w przypadku rozkładu kołowego zgodne z przewidywaniami teoretycznymi, a także zależności uwzględniające kąt kierunkowy przy obliczaniu maksymalnych wartości prędkości drgań, potrzebnych do określania bezpieczeństwa technicznego budynku.

EN

In the article proved the thesis that for the circular distribution of vibration velocity during mining with [BM], there is a directionality of the horizontal radial component and the tangential component of the vibration velocity.The magnitude of the components of the vibration velocity at the same distance from the source of vibration depends on the directional angle between the line of blast holes and the line connecting the centre of the surface of the mined rock block and the place of measurement. For the circular distribution of the vibration velocity, a theoretical analysis of the change in the radial value Vx of the vibration velocity depending on the change in the directional angle was conducted. Graphs of vibration velocity for circular distribution, measured during mining of BM rocks and complying with theoretical predictions were presented. The relationships taking into account the directional angle for calculating the maximum values of vibration velocity needed for determining the technical safety of a building are given.

5

Diagnozy budynków wielkopłytowych posadowionych na terenach górniczych Śląska

Kawulok Marian, Konieczny Kazimierz, Słowik Leszek

Przegląd Budowlany

|

2021

|

R. 92, nr 5-6

26--39

PL

Przedmiotem referatu jest przedstawienie skutków górniczej deformacji powierzchni mogących powodować zagrożenie bezpieczeństwa konstrukcji budynków wielkopłytowych oraz warunków ich użytkowania. Opisano najczęściej ujawniające się w takich budynkach uszkodzenia i zalecenia odnośnie ich napraw.

EN

The subject of the paper is to present the effects of mining surface deformation that may pose a threat to the safety of the structure of large-panel buildings and the conditions of their use. The most common damage to such buildings and recommendations for their repair are described.

6

Nowe możliwości prostowania obiektów budowlanych narażonych na wpływy górnicze

Szojda Leszek, Nowak Katarzyna

Inżynieria i Budownictwo

|

2021

|

R. 77, nr 9-10

450--452

PL

Przedstawiono problematykę projektowania obiektów budowlanych przystosowanych do rektyfikacji na terenach eksploatacji górniczej Górnośląskiego Zagłębia Węglowego (GZW). Na podstawie przeglądu tradycyjnych metod posadowienia budynków na terenach szkód górniczych i ich porównania z zaproponowanym nowym sposobem sformułowano wnioski dotyczące możliwości jego wykorzystania w praktyce inżynierskiej.

XX

The paper presents the problems of designing of structures prepared to straightening process in the mining exploitation areas of the Upper Silesian Coal Basin (USCB). Based on the review of traditional methods of founding buildings in mining damage areas and comparing them with the proposed new method, conclusions were formulated regarding the possibility of its use in engineering practice.

7

Analiza wpływu skarp na wychylenie budynków na terenie górniczym z zastosowaniem bezzałogowych statków powietrznych

Wróblewska Magdalena

Inżynieria i Budownictwo

|

2021

|

R. 77, nr 9-10

463--466

PL

Przedstawiono wyniki obserwacji budynków wychylonych na wybranym terenie górniczym charakteryzującym się intensywnie prowadzoną eksploatacją górniczą. W analizie uwzględniono wpływ skarp w pobliżu posadowienia obiektów mogących przyczynić się do powstania dodatkowych deformacji terenu i tym samym wpłynąć na rozbieżności między obserwowanym wychyleniem budynku a obliczoną zmianą nachylenia terenu. W celu określenia geometrycznych miar opisujących skarpy posłużono się nowoczesną metodą pomiarową w postaci nalotu bezzałogowym statkiem powietrznym. Poprawne przewidywanie zmian wychylenia budynków jest kluczowe z uwagi na podejmowanie decyzji o postępowaniu z wychylonymi budynkami.

XX

The article presents the results of the observations carried out in relation to buildings deflection in a selected mining area characterized by intensive mining operations. The analysis takes into account the influence of slopes near the foundation of objects that may contribute to the formation of additional terrain deformations and thus affect the discrepancy between the observed deflection of the building and the calculated change in the slope of the terrain. In order to determine the geometric measures describing the slopes, a modern measurement method was used in the form of an unmanned aerial vehicle raid. Correctly predicting changes in the deflection of buildings is crucial in making decisions about the handling of deflected buildings.

8

Wykorzystanie systemów automatyki do obserwacji zmian środowiska wodnego i parametrów klimatycznych w rejonie KWB Bełchatów

Stobiecki Zbigniew

Przegląd Górniczy

|

2020

|

T. 76, nr 7

26--33

PL

W artykule przedstawiono praktyczne aspekty wykorzystania nowoczesnych systemów automatyki wdrożonych w Kopalni Bełchatów do kontroli zmian warunków hydrograficznych, hydrogeologicznych i czynników atmosferycznych w otoczeniu wyrobisk eksploatacyjnych. Omówiony został system nadzoru nad parametrami studni odwadniających i piezometrów, monitoring zrzutu wód do sieci hydrograficznej, a także pokazano w jaki obecnie sposób prowadzone są obserwacje w stacji meteorologicznej Chabielice. Dzięki wdrożeniu automatyki do monitoringu środowiska naturalnego pozyskiwane są obecnie ogromne ilości interesujących danych, które po odczytaniu są archiwizowane, a następnie poddawane obróbce w specjalistycznych programach, pozwalających na dokładniejszą ocenę i obserwację zjawisk zachodzących w środowisku naturalnym, a także ich zrozumienie. Wdrożenie do praktycznego użytkowania opisanych w artykule systemów poprawiło pracę kopalni Bełchatów poprzez podniesienie efektywności i sprawności użytkowanych dotychczas systemów nadzoru nad środowiskiem. Przełożyło się to z kolei na optymalizację procesu monitoringu środowiska, co w konsekwencji spowodowało zmniejszenie ilości zużytej energii elektrycznej w procesie odwadniania wyrobisk, a także zmniejszenie kosztów osobowo-sprzętowych związanych z obsługą starszego typu urządzeń.

EN

The article presents the practical aspects of using modern automation systems implemented in the Belchatow Mine to control changes in hydrographic, hydrogeological and atmospheric conditions in the vicinity of mining excavations. The system of supervision over the parameters of drainage wells and piezometers was discussed, as well as the monitoring of water discharge into the hydrographic network, and the current observations at the Chabielice meteorological station were shown. Thanks to the implementation of automation for environmental monitoring, huge amounts of interesting data are now obtained, which, after reading, are archived and then processed in specialized programs, allowing for a more accurate assessment and observation of phenomena occurring in the natural environment, as well as their understanding. The implementation for practical use of the systems described in the article improved the work of the Bełchatów mine by increasing the effectiveness and efficiency of the environmental supervision systems used so far. This, in turn, translated into the optimization of the environmental monitoring process, which in turn resulted in a reduction in the amount of electricity used in the process of drainage of excavations, as well as a reduction in personnel and equipment costs related to the operation of older types of devices.

9

Problemy związane z projektowaniem budynków jednorodzinnych podlegających wpływom górniczym, w świetle instrukcji ITB

Kawulok Marian, Słowik Leszek, Chomacki Leszek

Przegląd Górniczy

|

2020

|

T. 76, nr 2

45--49

PL

Prawidłowo zaprojektowany budynek na tereny objęte wpływami górniczymi wymaga, oprócz obciążeń ogólnych, zwanych powszechnie normowymi, uwzględnienia także oddziaływań górniczych, zarówno w obliczeniach, jak i przy konstruowaniu obiektu. Nakłady poniesione na wzmocnienie konstrukcji z tytułu przejmowania oddziaływań górniczych mogą być następnie rekompensowane przez przedsiębiorcę górniczego. W przypadkach łagodnych wpływów górniczych można je w obliczeniach pominąć, nie rezygnując jednak z odpowiedniego wzmocnienia konstrukcji. W artykule rozważane są sztywne budynki jednorodzinne o niedużych wymiarach w planie, wykonane z betonu lub drobnowymiarowych elementów murowych, względnie podobne budynki o innym przeznaczeniu. Zachodzi pytanie, jak należy podejść do konstruowania budynków jednorodzinnych, w projektowaniu których nie są wykonywane obliczenia wpływu oddziaływań górniczych, by jednocześnie zaprojektowane wzmocnienie zostało uznane za prawidłowe i możliwe do zrekompensowania przez przedsiębiorcę. W praktyce budynki jednorodzinne posadawiane na terenach objętych wpływami górniczymi w zdecydowanej większości projektuje się bez wykonywania obliczeń uwzględniających te wpływy, szczególnie w przypadkach, gdy są one niewielkie. W artykule przeanalizowano istniejące wymagania i wytyczne dotyczące projektowania obiektów na terenach górniczych, odnosząc je do budynków jednorodzinnych, by następnie poddać je ocenie pod kątem przysługującej rekompensaty za poniesione nakłady z tytułu zabezpieczenia obiektu na oddziaływania górnicze.

EN

A properly designed building for areas affected by mining requires, in addition to general loads, to take into account mining impacts, both in the calculations and in the construction of the object. Expenditures incurred for strengthening the structure due to taking over mining impacts may then be compensated by the mining entrepreneur. In cases of mild mining influences, they can be omitted in the calculations, without giving up the appropriate reinforcement of the structure. The paper considers rigid single-family buildings with small dimensions in the plan, made of concrete or small-sized masonry elements, or similar buildings for other purposes. The question arises as to how to approach the construction of single-family buildings, in the design of which no calculations of the impact of mining impacts are carried out, so that the designed reinforcement is considered correct and can be compensated by the entrepreneur. In practice, single-family buildings erected in areas affected by mining influence, in the vast majority, are designed without calculations taking into account these inflows, especially in cases where the inflows are small. The paper examines the existing requirements and guidelines for the design of objects in mining areas, referring them to single-family buildings, and then evaluates them in terms of the compensation for the expenses incurred for securing the facility for mining impacts.

10

Kościół pod wezwaniem Świętego Krzyża w Bytomiu Miechowicach – przemieszczenia poziome pod wpływem dokonanej eksploatacji

Wagner Damian

Przegląd Górniczy

|

2020

|

T. 76, nr 2

57--63

PL

Autor w artykule przedstawia obserwacje oraz analizę poziomego przemieszczania się obiektu kościoła pod wpływem dokonanej eksploatacji górniczej. Od 1950 roku prowadzone było 12 eksploatacji węgla kamiennego w 10 pokładach rożnymi systemami: podsadzka sucha ręczna utwardzona, zawał z doszczelnianiem zrobów, zawał, w różnych kierunkach. Na podstawie obserwacji przemieszczania się obiektu pod wpływem dwóch ostatnich eksploatacji autor przedstawił wyniki obserwacji, które mogą w przyszłości służyć do określenia parametru – przemieszczenie obiektu i obrót.

EN

The paper presents the observation results and analysis of the horizontal movements of the Holy Cross Church, Bytom Miechowice, under the influence of mining exploitation. From 1950 underground mining of the thermal coal took place in 12 mining fronts in 10 seams, using various systems of mining: chamber system with hand-laid rubble backfilling, longwall system with roof collapse and sealling of the hollows using fly ashes, longwall systems withdifferent directions of mining fronts.The results of geodetic observations, based on the measurement of the object’s movements under the mining influences of the last two mining fronts are presented. Those results may be used in the future to determine the object displacement and rotation parameters.

11

Analysis of dustiness state in a driven underground dog heading ventilating by auxiliary air-duct

Brodny Jarosław, Tutak Magdalena

Management Systems in Production Engineering

|

2020

|

nr 2 (28)

73--77

EN

Dustiness of the mine atmosphere during carrying out exploitation is one of the most hazardous factors threaten to health and life of employees. Also it is large hazard for all type of mechanical and electrical devices operating in mining headings. Coal dust is also very dangerous due to its possibility of explosion. Currently applied technologies of rock mass mining process, entire transport process of output and applied ventilation system cause that rock and coal dust is presented practically in each of the mining heading. Practically, is impossible to eliminate dust from mining headings. However, one can determine its parameters and potential ways its displacement. In the paper there is presented modeling research methodology of dustiness state in a driven dog heading. Developed model is the basis for this methodology, including the diphase flow of mixture of air and dust in the mining heading. Analysis was performed for real driven dog heading. Based on performed analyses, distributions of particular fraction and movement trajectories of selected dust grains were determined. Developed methodology gives a lot of opportunities for analysis of dustiness state in mining headings and in other compartments. It enables to determine parameters of particular grains and their impact on ventilation parameters of the air stream in the tested headings. Obtained results can also be used to reduce dust hazard.

12

Górnictwo triasowych rud żelaza w Księstwie Siewierskim w XVIII wieku

Wójcik Andrzej J., Siembab Mateusz

Hereditas Minariorum

|

2020

|

Vol. 6

115--124

PL

Poszukiwania a następnie wydobycie rudy żelaza były czynnościami, które znane były nielicznym specjalistom. Górnicy eksploatowali rudę występującą w skałach triasowych obecnych na terenie Księstwa Siewierskiego. Złoża te były znane od wieków i dostarczały surowca do działających na tym terenie fryszerek i hut żelaza. W XVIII w. nastąpił zdecydowany rozwój górnictwa rud żelaza, co było związane z wprowadzaniem nowych metod przetwórstwa hutniczego, a także wykorzystywania węgla kamiennego do procesów hutniczych.

EN

The exploration and extraction of iron ore were known to few specialists. The miners exploited the ore found in the Triassic rocks, in the Duchy of Siewierz. These deposits have been known for centuries and supplied raw material to the fryers and ironworks operating in this area. In the 18th century iron ore mining significantly developed, which was related to the introduction of new metallurgical processing methods, as well as the use of hard coal in metallurgical processes.

13

Forest fees paid to permit mining extractive operations on Turkey’s forestlands & the ratio to investments

Yıldız Taşkın Deniz

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2020

|

T. 36, z. 3

29--58

EN

The fact that mines have to be established at the place where they are located without having a chance to choose a location brings out area usage conflicts with areas that need to be protected. In fact, forestlands are most common in these overlapping areas in Turkey. In order to perform mining activities in this overlapping forestlands, mining enterprises in Turkey receive forest land permit fees (FLPF), reforestation fees, rehabilitation fees + security deposit of conformity to the environment (SDCE), and other fees. In order to determine the share of these costs in mining investments and operating costs (OC) and to bring a solution proposal so that these costs do not pose a risk of loss of the investment in the mining enterprises, questions have been asked to mining enterprises within Turkey using the “Survey Monkey” program. The averages of all forest fees determined from the answers are proportioned to the mining investment amounts (MIA) and the annual average OC of each mining company responding to the Survey. Thus, the distribution criteria of different forest fees that are required to be paid by the mining enterprises in order to carry out mining operations in the forestlands in Turkey and their distribution on the basis of mineral groups were analyzed. In this calculation, it was suggested that all the fees in Turkey should be reduced to a more reasonable degree by suggesting solutions regarding the calculation method envisaged by the FLPF, which has a very high share. Otherwise, the result of these rates shows that the costs of forest land-use for mining stipulated by the legislation in Turkey are quite high compared to other countries, and that the current mining investments can have difficulty in maintaining their economic operability in the presence of these required costs.

PL

Fakt, że kopalnie muszą być zakładane w miejscu, w którym się znajdują, bez możliwości wyboru lokalizacji, powoduje konflikty użytkowania obszaru z obszarami chronionymi. W rzeczywistości tereny leśne w Turcji występują najczęściej na obszarach eksploatacji górniczej. W celu prowadzenia działalności wydobywczej na tych obszarach leśnych przedsiębiorstwa górnicze w Turcji ponoszą opłaty za zezwolenie na użytkowanie gruntów leśnych (FLPF), opłaty za ponowne zalesianie, opłaty rewitalizacyjne + depozyt środków finansowych zabezpieczający zgodność ze środowiskiem (SDCE) i inne opłaty. Aby określić udział tych kosztów w inwestycjach górniczych i kosztach operacyjnych (OC) oraz przedstawić propozycję rozwiązania, aby koszty te nie stanowiły ryzyka utraty inwestycji w przedsiębiorstwach wydobywczych, zadawano pytania przedsiębiorstwom wydobywczym w Turcji za pomocą programu „Survey Monkey”. Średnie wartości wszystkich opłat leśnych ustalonych na podstawie odpowiedzi są proporcjonalne do kwot inwestycji górniczych (MIA) i średniej rocznej kosztów operacyjnych (OC) każdej firmy wydobywczej odpowiadającej na badanie. W związku z tym przeanalizowano kryteria dystrybucji różnych opłat leśnych, które przedsiębiorstwa górnicze muszą uiścić w celu prowadzenia działalności wydobywczej na terenach leśnych w Turcji, a także przeanalizowano ich rozkład na podstawie grup wielkości płatności FLPF. W tych obliczeniach zasugerowano, że wszystkie opłaty w Turcji należy obniżyć w bardziej rozsądnym stopniu poprzez zastosowanie rozwiązań dotyczących metody obliczania przewidzianej przez FLPF, której udział jest znaczący. W przeciwnym razie wynik tych stawek pokazuje, że koszty użytkowania gruntów leśnych w górnictwie określone przez ustawodawstwo w Turcji są dość wysokie w porównaniu z innymi krajami oraz, że obecne inwestycje górnicze mogą mieć trudności z utrzymaniem ich efektywności ekonomicznej.

14

Wpływ eksploatacji górniczej na sieci gazowe

Kalisz Piotr, Rudzki Andrzej, Gronek Paweł, Borycka Ewa

Gaz, Woda i Technika Sanitarna

|

2020

|

Nr 6

2--9

PL

W artykule omówiono wpływ eksploatacji górniczej na sieć gazową na terenie Górnego Śląska. Przedstawiono metody zabezpieczenia sieci gazowej przed deformacjami oraz metody monitorowania sieci.

EN

The article discusses the influence of mining operations on the gas network in Upper Silesia. Methods of gas network protection against deformations and methods of network monitoring are presented.

15

Analiza wytężenia kominów żelbetowych zlokalizowanych na terenach górniczych

Oruba Rajmund

Builder

|

2020

|

R.24, nr 4

38--41

PL

W artykule przedstawiono wyniki analizy obliczeniowej wpływu nachyleń terenu i wstrząsów parasejsmicznych spowodowanych podziemną eksploatacją górniczą na bezpieczeństwo kominów żelbetowych. Obliczenia wykonano z zastosowaniem metody elementów skończonych. Analizie poddano cztery kominy o wysokości od 120 do 220 m. W obliczeniach uwzględniono nachylenia terenu od 2,5 do 20 mm/m. Wykazano, że przy nachyleniach powyżej 10 mm/m mogą wystąpić przekroczenia dopuszczalnych wartości naprężeń w betonie w dolnych partiach żelbetowych trzonów nośnych. Wpływ wstrząsów górniczych określono dla komina H=180 m z zastosowaniem wzorcowego przyspieszeniowego spektrum odpowiedzi dla Legnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego. Stwierdzono, że dla silnych wstrząsów podłoża o przyspieszeniach większych od 1500 mm/s2 o bezpieczeństwie komina decydują wartości naprężeń rozciągających w stali zbrojeniowej w górnej partii komina.

EN

The article presents the results of the analysis of the influence of the inclination surface and tremors caused by the underground mining exploitation on the safety of reinforced concrete chimneys. The calculations were performed with the use of finite elements method. Within the calculations considering the inclinations of 2,5 ÷ 20 mm/m four chimneys 120 ÷ 200 m high were subjected to the analysis. It has been evidenced that at inclinations above 10 mm/m the permitted values of the stress in concrete may be exceeded in the lower parts of the reinforced concrete chimney shells. The influence of the mining shocks was determined for a 180 m high chimney with the use of the acceleration response spectrum for the Legnica-Glogow Copper Mining District. It has been stated that for the tremors ground of the acceleration above 1500 mm/s2 the values of the tensile stress in the vertical reinforcement in the upper parts of the chimneys are decisive for the safety of the chimney.

16

Wpływ sztywności budynku na jego wychylenie w warunkach eksploatacji górniczej

Słowik Leszek, Pitas Michał

Przegląd Górniczy

|

2019

|

T. 75, nr 2

35--41

PL

Podziemna eksploatacja górnicza powoduje powstanie na powierzchni terenu niecki obniżeń, którą opisują wskaźniki deformacji terenu górniczego. Jednym ze wskaźników jest nachylenie profilu niecki górniczej T, które powoduje wychylenie obiektów budowlanych z pionu. Związane jest ono z uwarunkowaniami górniczo-geologicznymi, zmianami sztywności podłoża górniczego w warstwie przypowierzchniowej współpracującego z fundamentem budynku oraz czynnikami konstrukcyjnymi. W artykule omówiony został wpływ sztywności budynku o konstrukcji ścianowej na wychylenie jego ścian przy ukośnym usytuowaniu frontu robót górniczych względem osi podłużnej rzutu poziomego. Na bazie przeprowadzonych badań numerycznych modelu przestrzennego budynku poddanego obciążeniom programowym oraz wpływom wybranych wskaźników deformacji górniczych podane zostały wyniki, ich interpretacja oraz wnioski, które skorelowane zostały z obserwacjami zawartymi w innych, archiwalnych pracach Instytutu Techniki Budowlanej.

EN

Underground mining exploitation causes depression on the surface of the basin, which is described by the deformation indices of the mining area. One of the indicators is the inclination of the mining trough profile T, which causes the construction objects to be tilted from the vertical. It is connected with the mining and geological conditions, changes in the rigidity of the mining substrate in the surface layer co-operating with the foundation of the building and structural factors. This paper discusses the influence of stiffness of a building with a longwall structure on the deflection of its walls at the diagonal location of the mining works front in relation to the longitudinal axis of the horizontal projection. The results, their interpretation and conclusions were presented on the basis of numerical studies of the spatial model of a building subject to program loads and the impact of the selected mining deformation indices. The results obtained were compared with the observations contained in other archival works of the Building Research Institute.

17

Posadowienie budynków na terenach górniczych

Słowik Leszek, Chomacki Leszek

Przegląd Górniczy

|

2019

|

T. 75, nr 2

42--47

PL

Posadowienie budynków na terenach górniczych jest zagadnieniem dotyczącym zaledwie części Polski, niestety niejednokrotnie dość słabo znanym inżynierom projektującym obiekty wznoszone na terenach nie objętych eksploatacją górniczą. W artykule przedstawiono generalne zasady konstruowania fundamentów obiektów, które będą poddane wpływom poziomych odkształceń terenu pochodzenia górniczego. Podano również przykładowe rozwiązania posadowień budynku mieszkalnego i przemysłowego na obszarach objętych wpływami deformacji ciągłych.

EN

The foundation of buildings in mining areas is an issue that concerns only a part of Poland. Unfortunately, this issue is quite poorly known to engineers designing objects erected in areas not covered by mining exploitation. This paper presents general principles of constructing the foundations of objects that will be subject to the influence of horizontal mining deformations. Examples of solutions for the foundations of a residential and industrial building in areas affected by continuous deformation have been presented as well.

18

Ochrona powierzchni dzielnicy Wirek w świetle dokonanej i prowadzonej podziemnej eksploatacji górniczej

Piecha Michał, Szewczyk Stanisław, Rutkowski Tadeusz

Przegląd Górniczy

|

2019

|

T. 75, nr 2

55--66

PL

W artykule przedstawiono syntetycznie uwarunkowania ochrony zabudowy dzielnicy Wirek w Rudzie Śląskiej, gdzie od lat prowadzona jest eksploatacja górnicza. Scharakteryzowano warunki geologiczne, dokonaną i projektowaną eksploatację ostatniego pokładu 414/2 oraz pomierzone deformacje powierzchni. W szczególności przedstawiono uszkodzenia oraz podjęte naprawy i zabezpieczenia budynku kościoła, który wielokrotnie był poddawany wpływom eksploatacji górniczej. Budynek kościoła będzie kotwiony, a sklepienia zostaną zabezpieczone nowatorskim rozwiązaniem chronionym patentem pt. Łukowa podpora wzmacniająca konstrukcje budowli.

EN

This paper presents synthetically the conditions for the protection of buildings in the Wirek district in Ruda Śląska, where mining has been carried out for years. The geological conditions, the accomplished and planned exploitation of the last coal seam no. 414/2 and the measured surface deformations were characterized. In particular, damages and repairs and protection of the church building were presented, which was repeatedly subject to mining exploitation. The church building will be anchored and the vaults will be secured with an innovative solution protected by a patent titled An arch support that strengthens building structures.

19

Wybrane aspekty techniczne procesu głębienia i pogłębienia szybów

Ostrowski R.

Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji

|

2018

|

Vol. 7, iss. 2

108--117

PL

Ze względu na konieczność eksploatacji pokładów zalegających na coraz większych głębokościach istnieje konieczność rozwiązania problemu dostępu do tych złóż. Ograniczenia inwestycyjne w branży spowodowały, że wiele kopalń decyduje się na prowadzenie eksploatacji podpoziomowej. Zasadnym wydaje się jednak rozważenie możliwości tradycyjnego rozwiązania tego problemu, czyli budowy nowych szybów, lub/i pogłębiania już istniejących. Każde z wymienionych rozwiązań ma swoje zalety i wady. W artykule przedstawiono wybrane aspekty techniczne procesu głębienia i pogłębiania szybów. Założono bowiem, że rozwiązanie to w wielu przypadkach jest znacznie bardziej opłacalne niż eksploatacja podpoziomowa. Omówiono stosowane obecnie metody głębienia szybów, z uwzględnieniem nowoczesnych systemów urabiających, transportowych, obudowy szybowej oraz bezpieczeństwa tego procesu. Celem prezentowanego materiału jest przekonanie, że przy obecnym stanie techniki, budowa nowych szybów i pogłębianie już istniejących ma sens ekonomiczny i techniczny.

EN

Due to a necessity of exploitation of seam laying at greater depths there is a need of resolving a problem of gaining access to those deposits. Limiting of investments in the industry has led many of the mines to conduct sublevel mining. However, it seems reasonable to consider a possibility of a traditional solution to this problem, which is sinking new shafts or deepening existing ones. All of the presented solutions have their pros and cons. The article presents chosen technical aspects of sinking and deepening mine shafts. It was assumed, that this solution is in many cases much more profitable than sublevel exploitation. Currently employed methods of shaft deepening, along with coal shearing and transport systems, shaft reinforcement and safety of this process were discussed. Aim of the presented work is to reason that in current state of technology sinking new shafts and deepening existing ones makes sense economically and technically.

20

Zagrożenie powierzchni terenu powstaniem liniowych nieciągłych deformacji w warunkach współczesnej eksploatacji górniczej węgla kamiennego w Polsce

Kowalski A., Kaszowska O., Polanin P.

Przegląd Górniczy

|

2018

|

T. 74, nr 3

26--33

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań liniowych nieciągłych deformacji prowadzonych w Głównym Instytucie Górnictwa. Objęto nimi szczeliny i progi, które powstały na powierzchni terenu w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym i zostały zarejestrowane przez przedsiębiorców górniczych. Uzyskano dane charakteryzujące około 400 tego typu deformacji. Analiza zgromadzonych materiałów pozwoliła na wskazanie warunków sprzyjających powstaniu liniowych nieciągłych deformacji powierzchni (LNDP). Pod uwagę wzięto m.in.: położenie względem eksploatacji i uskoków tektonicznych, krotność eksploatacji, kształtowanie się odkształceń poziomych powierzchni oraz rodzaj gruntu. Stwierdzono, że można wyróżnić dwa zasadnicze powody wystąpienia deformacji liniowych: duże wartości sumarycznych odkształceń poziomych oraz występowanie uskoków tektonicznych w zasięgu oddziaływania eksploatacji górniczej. Przy czym statystycznie znacznie częściej obserwuje się szczeliny i progi w strefach kumulacji odkształceń rozciągających. Wynikiem przeprowadzonych badań było opracowanie metod szacowania prawdopodobieństwa wystąpienia liniowych nieciągłych deformacji powierzchni. Umiejętność oceny zagrożenia terenu takimi skutkami prowadzenia eksploatacji górniczej jest coraz bardziej przydatna, ponieważ od lat 90. ubiegłego stulecia obserwuje się ich nasilenie. Należy dodać, że w warunkach współczesnej eksploatacji górniczej węgla kamiennego w Polsce liniowe nieciągłe deformacje powierzchni stanowią duży problem, gdyż nawet sporadyczne przypadki ich wystąpienia w rejonach szczególnych obiektów, mogą skutkować zagrożeniem bezpieczeństwa ich użytkowania oraz bardzo dużymi kosztami naprawy szkody. Przykładem mogą być uszkodzenia nawierzchni autostrady.

EN

This paper presents the study results for linear discontinuous deformation carried out in the Central Mining Institute. The study includes crevices and steps which were identified by mining entrepreneurs in the Upper Silesian Coal Basin. The received data describes 400 types of deformation. The analysis enabled to indicate favorable conditions for occurrence of linear discontinuous ground deformation (polish acronym LNDP). The following factors were taken under consideration: localization from exploitation and tectonic faults, multiplicity of seams extraction, distribution of horizontal strains and type of the ground. Two main factors cause the occurrence of linear deformation: high values of total horizontal strains and tectonic faults nearby the range of mining influences. Statistically more crevices and steps are observed in accumulation zones of tensile strains. The study result was the elaboration of a probability method for occurrence of linear discontinuous ground deformation. The ability of risk assessment for the mentioned results of mining activity is more useful because since the 90’s of the last century this kind of phenomenon is more common. In addition, linear discontinuous ground deformations are huge problem nowadays for hard coal mining in Poland. Even few cases of their occurrence nearby sensitive structures may reduce the safety of their use and generate high costs of covering damages. Damages of the highway surface can be the example.