Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Problem samoistnej regeneracji systemów przyrodniczych na obszarach ochrony dostępności złóż - przypadek Łąk Nowohuckich w Krakowie

Sroczyński W.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2014

|

nr 87

163--176

PL

Idea ochrony zasobów podlega ewolucji. Współcześnie priorytetem stała się ochrona dostępności złóż, a głównym ograniczeniem - wymogi ochrony środowiska. W artykule wskazano rolę, jaką na obszarach nieeksploatowanych złóż kopalin odgrywają procesy samoistnej regeneracji i renaturyzacji systemów przyrodniczych. Paradoksalnie, może to później wykluczać obszary złożowe z bazy surowcowej, z uwagi na restrykcyjną ochronę przyrody. Problem zilustrowano przypadkiem losów złoża kruszywa piaskowo-żwirowego położonego na obszarze tzw. Łąk Nowohuckich w Krakowie - użytku ekologicznego i specjalnego obszaru ochrony siedlisk Natura 2000. Nie istnieją mechanizmy prawne, pozwalające nadać ochronie dostępności złóż status nadrzędny nad ochroną przyrody (nawet na drodze ustawowej). Zmiana priorytetów byłaby możliwa tylko poprzez regulacje prawne Unii Europejskiej. Jednak aktualne dokumenty strategiczne UE kładą nacisk na równoważenie wzrostu popytu na zasoby mineralne poprzez recykling i substytucję (np. przy wykorzystaniu surowców wtórnych z odpadów). Rozluźnienie przepisów dotyczących obszarów chronionych Natura 2000 nie jest brane pod uwagę.

EN

The concept of resources protection is evolving. Today, ensuring the availability of mineral deposits is increasingly a priority, with the major restrictions being environmental requirements. This paper explains the role of both spontaneous regeneration and active restoration of the ecosystem, which occur on the undeveloped areas of mineral deposits. Paradoxically, such processes which could be seen as temporarily improving the natural environment can later exclude those deposit areas from the resource base due to restrictions associated with environmental protection. The problem is illustrated by an example of the fate of sand-gravel aggregate deposits located at the so called Nowa Huta Meadows, an ecological area and a special area of conservation of Natura 2000 habitats. Legal mechanisms do not exist which allow the assignment of a higher status for deposit availability protection than for nature protection (even by legislation). The changes in priorities would be possible only through European Union regulation. However, current EU strategic documents insist on a balancing of increasing demand for mineral deposits through recycling and substitution (e.g., using secondary mineral raw materials from waste). Relaxation of the rules concerning protected Nature 2000 areas is not taken into account.

2

Ochrona walorów geologicznych w kamieniołomach kopalin skalnych Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej

Pietrzyk-Sokulska E.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2008

|

R. 49/2, nr 2-3

25-29

PL

Kamieniołomy zwięzłych kopalin skalnych stanowią antropogeniczne odsłonięcia geologiczne. Pozwalają śledzić litologię, efekty tektoniki, erozji oraz innych procesów geologicznych kształtujących współczesną rzeźbę terenu. Pełnią więc rolę naturalnych laboratoriów, w których można prowadzić badania zmierzające do wyjaśnienia fragmentu historii geologicznej naszej planety. Mogą być także naturalnymi muzeami, w których można podziwiać świat minerałów, skamieniałości, ale także roślin i zwierząt, występujących tylko w nich, ze względu na specyficzny mikroklimat lub warunki siedliskowe. Wyżyna Krakowsko-Częstochowska jako region z wielowiekowym górnictwem skalnym obfituje w liczne opuszczone i czynne kamieniołomy, a jednocześnie charakteryzuje się specyficznym krajobrazem z łicznymi ostańcami, głęboko wciętymi dolinkami i jaskiniami. To wszystko predysponuje ją do zachowania posiadanych, a niekiedy ukrytych lub niedostrzeganych walorów geologicznych i ich ochrony przed bezpowrotnym zniszczeniem.

EN

Quarries of hard-rock deposits are a kind of anthropogenic geological exposure. They allow to observe lithology, effects of tectonics, erosion and other geological processes forming contemporary sculpture of the earth ś surface. Therefore they serve as natural laboratories, where researches aiming to clear a fragment of the geological history of our planet may by conducted. They might also be natural museums, where the world of minerals, fossils, and also plants and animals occurring only there (considering specific microclimate or habitat conditions) may be admired. Kraków-Częstochowa Upland as the region with many centuries of rock mining is full of many abandoned and existing quarries and at the same time is characterized by specific landscape with many rocks, deeply cut valleys and caves. All that predisposes it to preserve and to protect against the irretrievable damage to the geological values it possesses, sometimes hidden or not noticed yet.

3

Dostępność terenów złożowych jako priorytet ochrony zasobów kopalin

Radwanek-Bąk B.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2008

|

R. 49/2, nr 2-3

19-24

PL

Dynamiczny rozwój urbanizacji i różnych coraz bardziej restrykcyjnych form ochrony przyrody i krajobrazu jest przyczyną rosnących konfliktów dotyczących zagospodarowania terenu. Dotyczy to w szczególności wykorzystania terenów złożowych na cele inne niż eksploatacja kopalin, czego efektem jest drastyczny spadek dostępności złóż. Wymaga to podjęcia zdecydowanych kroków dla ochrony zasobów kopalin. W publikacji przedstawiono koncepcję ochrony i waloryzacji złóż kopalin opartą na jednolitych kryteriach. Wyodrębniono grupę kryteriów geologiczno-surowcowych i sozologiczno-planistycznych. Dodatkowym elementem waloryzacji jest ocena dokładności informacji geologicznej. Zwrócono uwagę na pilne działania konieczne do praktycznego wdrożenia ochrony zasobów kopalin.

EN

Dynamic growth of urbanization and nature protection areas causes numerous conflicts between mining and spatial-planning. As an effect a drastic decrease in the accessibility of deposits has been observed. The presented paper shows the concept of mineral resources protection and valorization of mineral deposits. The purpose of valorization is to compare different deposits using the same, uniform criteria with the intention of protecting the most valuable deposits more efficiently. The criteria represent three separate groups: geological and mining assets, environmental and spatial-planning constrains and the level of certainty. Some of them were described more detailed.

4

Dlaczego powiatowa administracja geologiczna nie może skutecznie chronić zasobów kopalin?

Olejniczak K.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2008

|

R. 49/2, nr 2-3

30-37

PL

W artykule przedstawiono aktualny stan i funkcjonowanie administracji geologicznej szczebla powiatowego oraz dokonano podsumowania problemów związanych z nadzorem geologicznym nad odkrywkowymi zakładami górniczymi wydobywającymi kopaliny pospolite na terenie całego kraju. Badania Państwowego Instytutu Geologicznego ujawniły 1011 przypadków nielegalnego wydobycia kopalin. Poruszono również zagadnienie nielegalnej eksploatacji oraz współpracy organów nadzoru górniczego i organów koncesyjnych w aspekcie zwalczania tego zjawiska.

EN

Paper describes the current state and functioning of the geological administration at the district level and presents analysis and summary of problems related with geological supervision on the open cast mines excavating useful minerals in the entire country area. Analysis by Polish Geological Institute reveals, 1011 cases of illegal mineral exploitations. It raises the problem of illegal exploitations as well as the cooperation of mining control administration units and concession offices in the aspect of fighting with this phenomenon.