Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Interakcja wodoru ze skałą zbiornikową

Cicha-Szot Renata, Leśniak Grzegorz

Nafta-Gaz

|

2022

|

R. 78, nr 8

580--588

PL

Istnieje szereg metod magazynowania wodoru, do których zaliczyć można stosowanie zbiorników napowierzchniowych, wiązanie w wodorkach metali, nanorurkach węglowych, sieciach metaloorganicznych, ciekłych organicznych nośnikach wodoru czy adsorbentach. Jednak to podziemne magazynowanie wodoru w strukturach geologicznych (PMW) wydaje się kluczowe dla rozwiązania problemu długoterminowego magazynowania dużych ilości energii oraz zwiększenia stabilności sieci energetycznej i poprawy wydajności systemów energetycznych. Kryteria wyboru struktury do magazynowania wodoru obejmują szereg czynników technicznych, ekonomicznych, ekologicznych i społecznych. Jednym z najmniej rozpoznanych obszarów badawczych dotyczących PMW jest utrata wodoru in situ wywołana reakcjami geochemicznymi, które mogą wpływać na parametry petrofizyczne oraz wytrzymałość skał uszczelniających. W artykule przeanalizowano reakcje, jakie mogą wystąpić podczas magazynowania wodoru w strukturach geologicznych. Na podstawie studium literaturowego wskazano grupy minerałów, które mogą wpływać na zmiany pojemności magazynowej oraz na czystość gazu. Należą do nich w szczególności węglany, anhydryt, ankeryt i piryt, które stanowiąc skład matrycy skalnej lub cementu, mogą znacząco wpływać na potencjał magazynowy analizowanej struktury. Podczas kontaktu z wodorem minerały te ulegają rozpuszczeniu, w wyniku czego uwalniane są m.in. jony Fe2+, Mg2+, Ca2+, SO4 2−, HCO3 − , CO3 2−, HS− . Jony te wchodzą nie tylko w skład minerałów wtórnych, ale również na skutek dalszych reakcji z wodorem zanieczyszczają magazynowany nośnik energii domieszkami CH4, H2S i CO2, co ogranicza możliwości dalszego wykorzystania wodoru. Zwrócono również uwagę na możliwość wystąpienia rozpuszczania kwarcu, którego szybkość zależy od stężenia jonów Na+ w solance złożowej oraz pH. Ponadto pH wpływa na reaktywność wodoru i zależy w dużej mierze od temperatury i ciśnienia, które w trakcie pracy magazynu będzie podlegało częstym cyklicznym zmianom. W artykule omówiono wpływ warunków termobarycznych na analizowany proces, co powinno stanowić podstawę do szczegółowej analizy oddziaływania skała–wodór– solanka dla potencjalnej podziemnej struktury magazynowej.

EN

There are several hydrogen storage methods, including surface tanks, metal hydrides, carbon nanotubes, organometallic networks, liquid organic hydrogen carriers, or adsorbents. However, underground hydrogen storage (UHS) appears to be crucial in solving the problem of long-term storage of large amounts of energy, increasing the power grid's stability and improving energy systems' efficiency. The criteria for selecting a hydrogen storage structure include a number of technical, economic, ecological, and social factors. One of the least recognized research areas concerning UHS is the in situ loss of hydrogen caused by geochemical reactions that may affect sealing rocks' petrophysical parameters and strength. The article presents the reactions that may occur during hydrogen storage in geological structures. Based on a literature study, groups of minerals that may affect changes in storage capacity and gas purity have been indicated. These include, in particular, carbonates, anhydrite, ankerite, and pyrite in both the rock matrix and the cement. Upon contact with hydrogen, these minerals dissolve, releasing, among others, Fe2+, Mg2+, Ca2+, SO4 2– , HCO3 – , CO3 2– , HS– ions. These ions are not only components of secondary minerals but also, as a result of further reactions with hydrogen, pollute the stored energy carrier with admixtures of CH4, H2S and CO2, which limits the possibilities of further hydrogen use. The possibility of quartz dissolution, the rate of which depends on the concentration of Na+ ions in the reservoir brine and the pH, was also noted. Moreover, pH influences the reactivity of hydrogen and depends mainly on temperature and pressure, which will be subject to frequent cyclical changes during the operation of the storage. This review paper discusses the influence of thermobaric conditions on the analyzed process, what should be a base for detailed analysis of the rock-hydrogen-brine interaction for the potential underground storage structure.

2

Obtaining of Functional Product by Mechanical Processing of Secondary Fish Raw Materials

Fatykhov Yuriy, Ageev Oleg, Ivanov Alexander, Jakubowski Marek, Dutkievicz Daniel, Dowgiallo Andrzej

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2020

|

Tom 22, cz. 1

51--59

EN

The most competitive fish product is fresh or frozen fillets. The yield of the finished product is 40...50%. Waste from production is sent to livestock, birds for feeding and other purposes, as well as disposed of, which does not correspond to environmental safety. The bone components of fish are valuable secondary raw materials containing a wide range of macro nutrients and minerals. Their most rational use is to obtain biologically active additives on their basis. The object of research is cod bone tissue. The technology of obtaining a natural mineral additive from bone tissue is substantiated. After boiling, the bone tissue is cleared of muscle tissue, while the content of minerals remains high. Vacuum drying of the grinded product allows it to be stored for a long time without compromising its quality. The rational values for vacuum drying of bone waste are given. The conditions of storage of finely grinded mineral bone additive are considered. The ways of its rational industrial use as a biologically active additive are determined.

PL

Najbardziej konkurencyjnym rodzajem produktu rybnego jest świeży lub mrożony filet. W takim przypadku wydajność produktu końcowego wynosi 40...50%. Odpady z produkcji są kierowane na paszę dla zwierząt gospodarskich, ptaków i innych celów, a także są usuwane, co nie odpowiada bezpieczeństwu środowiska. Składniki kostne ryb są cennym surowcem wtórnym zawierającym bogate spektrum makroskładników i minerałów. Najbardziej racjonalnym zastosowaniem jest uzyskanie biologicznie aktywnych dodatków na ich bazie. Jako przedmiot badań wybrano tkankę kostną dorsza. Technologia uzyskiwania naturalnego suplementu mineralnego z tkanki kostnej jest uzasadniona. Po ugotowaniu tkanka kostna uwalnia się od tkanki mięśniowej, a zawartość minerałów pozostaje wysoka. Suszenie próżniowe pokruszonego produktu pozwala przechowywać go przez długi czas bez pogorszenia wskaźników jakości. Podano racjonalne wartości parametrów suszenia próżniowego odpadów kostnych. Uwzględniono warunki przechowywania drobno zmielonych mineralnych suplementów kostnych. Określono sposoby jego racjonalnego zastosowania przemysłowego jako biologicznie aktywnego dodatku.

3

Geoelektromagnetyzm skał

Gierlotka S.

Wiadomości Elektrotechniczne

|

2018

|

R. 86, nr 8

17--20

4

Minerały antropogeniczne z energetyki a gospodarka o obiegu zamkniętym

Szczygielski T.

Materiały Budowlane

|

2015

|

nr 12

34--36

5

Perlit jako napełniacz tworzyw termoplastycznych

Frąszczak Z., Królikowski B., Buchelt A.

Przetwórstwo Tworzyw

|

2014

|

[R.] 20, nr 3 (159)

199--202

PL

W artykule przedstawiono właściwości perlitu oraz możliwości zastosowania tego minerału jako napełniacza w tworzywach termoplastycznych. Jest to szczególnie istotne z punktu widzenia zagospodarowania odpadów technologicznych powstałych w procesie wytwarzania perlitu ekspandowanego jako materiału stosowanego w budownictwie do produkcji materiałów izolacyjnych oraz napełniania betonu.

EN

The properties of perlite and possibilities of its application as a mineral filler for thermoplastic resins have been presented in this paper. This is very important because of the re-use of technological wastes arising in manufacturing of expanded perlite for production of insulating materials and concrete extenders in civilian engineering.

6

The mineral character and geomechanical properties of the transitional rocks from the mesozoic – neogene contact zone in the Bełchatów lignite deposit

Pękala A.

Journal of Sustainable Mining

|

2014

|

Vol. 13, iss. 1

10--14

EN

Purpose Beginning more than 30 years ago, opencast lignite mining in the "Bełchatów" area is an important source of accompany-ing minerals. Lignite mining in the "Bełchatów" mine yields, on average, more than 35 million tonnes per annum and re-quires removing more than 110 million cubic meters of overburden. Therefore the mine outside of the main mineral ex-ploitation of lignite, leads to a large-scale economy of accompanying minerals. Part of the minerals are present in the overburden and are exposed on the slopes of the opencast mine; these minerals are selectively exploited in the event of the absence of recipients stored on anthropogenic deposits. The object of this mineralogical-geochemical study is a group of transitional rocks such as opoka-rocks, gaize and marls exposed when contact occurs between Neogene sediments and Mesozoic basement rocks in the "Bełchatów" lignite deposit. In the case of these rocks, during preliminary geological research carried out on the mine, doubt often appear as to their explicit petrographic character and hence their practical use. Advanced mineralogical methods allow mistakes in their identification to be avoided and a geomechanical study indi-cates possible direction of their practical use. Methods The heterogeneous petrographic character of the examined rocks required the use of a broad research spectrum. The fol-lowing microscopes were used in the framework of the mineralogical research: Polarizing Olimpus BX51 and electron (SEM) FEI Quanta 200FEG equipped with an X-ray spectrometer (EDX Genesis) and backscattered electron detector (BSE). In addition, observations were carried out using a cathodoluminescence apparatus, the Cambridge Image Tech-nolgy Ltd CCL 8200 mk3 model, and a polarizing microscope, type Nikon Optiphot 2. Determination of the phase compo-sition (qualitative and quantitative) was made using X-ray diffraction and utilizing the powder method of Debye-Sherrer. An X-ray diffractometer, a Philips PW 3020 X'PERT, was also used in the study. Analyses by Fourier transmission infra-red spectroscopy were performed using the production apparatus BIO-RAD, model FTS 165, equipped with a package of programs for the digital processing of results. The chemical composition was determined by atomic absorption spectrosco-py (AAS) using a spectrophotometer Philips PU 9100Xi Camera SX-100 and atomic emission spectroscopy with induc-tively coupled plasma (ICP AES) using spectrometer 40 PLASMA. The geomechanical properties were determined in accordance with the following standards: open and total porosity (PN-EN 1936:2001) compressive strength in air – dried state (PN-EN 1926:2001), bulk density and density (PN-EN 1936:2001), relative humidity (PN-EN 1925:2001); absorba-bility of stone material (PN-EN 13755:2002) and abrasion on the face of Boehme (PN-84/B-04111). Results Mineralogical-petrographic studies of the transitional rocks showed that the dominant component was SiO2 which was presented in the form of opal type A and CT, chalcedony, quartz and microquartz. In addition, it was found that the rocks studied had been covered by secondary mineralization processes. The observations carried out showed that these rocks underwent primary silicification and decalcination processes, which contributed to the diverse petrographic nature of the rocks studied and secondarily experienced a change in their physico-mechanical properties. The silification process was the result of diagenetic processes taking place within the Neogene argillaceous rocks occurring when a sub-coal series is situated in the immediate vicinity of the bedrock. There was a release of extruded silica-rich water from the clays during the mechanical compaction process. Some amounts of silica may also be derived from plagioclase dissolution and the transformation of terrigenous material, mainly grains of potassium feldspar. The precipitation of silica from porous solutions occurred most when coinciding with the presence of carbonic acid formed by the decomposition of organic substances of vegetable origin. Practical implications The studies carried out have a significant practical implication, as the transitional sediments from the "Bełchatów" lignite deposit can be used in the production of building materials. Originality/ value Against the background of a number of published papers on the rocks accompanying lignite seams there is a lack of the mineralogical-petrographic studies of the transitional sediments in the Mesozoic-Neogene contact zone in the "Bełchatów" lignite deposit taking into account the aspect of raw materials. This paper has been produced to fill the void in this area.

7

Terra mineralia we Freibergu

Probierz K.

Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne

|

2012

|

Nr 4

86-88

PL

Miasto Freiberg kojarzy się nam z górnictwem rud cynku i ołowiu oraz pozyskiwaniem srebra. Niestety, teraz to jedynie historia, bowiem kopalnie tego rejonu zakończyły wydobywanie cennych kruszców u schyłku lat 60. XX w. Akademia Górnicza we Freibergu, słynna Bergakademie, jest natomiast w dalszym ciągu chlubą tego 40-tysięcznego miasta, położonego w Saksonii u podnóża Gór Kruszcowych, czyli Rudaw, i odległego od polskiej granicy w Zgorzelcu jedynie o ok. 1,5 godziny jazdy samochodem.

8

The application of public geological data in description of raw materials for hydrometallurgical processes

Pietarsaari S., Rintala L., Aromaa J.

Physicochemical Problems of Mineral Processing

|

2011

|

Vol. 46

131-144

EN

This paper describes a method for getting the geological, mineralogical and geochemical information from an ore deposit or prospect area and its ore body. The information is needed to select a suitable hydrometallurgical processing method. Usually the first step is to go through expensive and timeconsuming field explorations and a number of rock sample analyzing processes. By using existing public deposit information for that purpose, it could be possible to save time and money. A literature study was done about possible sources of public geological information related to world's ore mineral deposits. The study included also a couple of experimental cases where the information-searching procedure was tested in practice. The test minerals were gold and lateritic nickel. The results of the tests show that there are different kinds of mineral deposit databases and that in most cases it is possible to find the needed information. It was found that there are benefits in this type of information gathering system, but there are also some downsides such as the reliability of information.

PL

Artykuł opisuje metodę pozyskiwania danych geologicznych, geochemicznych i mineralogicznych dla złóż rud i obszarów poszukiwania złóż. Informacje te są potrzebne w celu ustalenia optymalnych metod przeróbki hydrometalurgicznej. Pierwszym etapem w takim przypadku są zwykle kosztowne i długotrwałe badania geologiczne połączone z licznymi analizami próbek skał. Można zaoszczędzić dużo czasu i pieniędzy posługując się w tym celu ogólnie dostępnymi informacjami na temat złóż. Przeprowadzono literaturowe poszukiwania ogólnodostępnych danych geologicznych na temat światowych złóż minerałów. W pracy opisano również kilka przykładów praktycznego zastosowania opisanych procedur poszukiwania informacji. Przykłady te dotyczyły minerałów laterytowych niklu oraz złota. Rozważane przykłady pokazały, że istnieje wiele różnych baz danych o złożach minerałów i w większości przypadków można znaleźć niezbędne dane. Stwierdzono, że korzystanie z tego typu metod może przynieść korzyści, trzeba się jednak liczyć z ograniczona wiarygodnością tak pozyskanych informacji.

9

Nanometer-sized mineral grains and their genetic types in meteorites

Semenenko V. P., Girich A. L., Shkurenko K. O., Kychan N. V., Shyrinbekova S. N., Gorovenko T. M.

Meteorites

|

2011

|

Vol. 1, No. 1

13-19

EN

Three genetically different types of nanometer-sized mineral grains in meteorites can be distinguished based on literature and original data: (a) primitive condensates, (b) metamorphic grains, and (c) weathering products. The first of these groups were formed by condensation in a gas-dust nebula in either a presolar or solar environment. Metamorphic grains were formed as a result of thermal, shock or aqueous metamorphism on the meteorite parent bodies. The third type can clearly be characterized as terrestrial weathering products, which are generally found in meteorite finds and are rare or absent within meteorites recovered shortly after having fallen. Nanometric components are found predominantly within the fine-grained silicate material of primitive meteorites. It is suggested that enhanced accretional properties of nanometer-sized grains could be responsible for the primary accretion of condensed nanoglobules within a protoplanetary nebula. The nature of nanometer-sized inclusions of native W and native Ag originally discovered in the Krymka chondrite is preliminarily discussed.

10

Kaolin - ważny minerał przemysłowy

Lex M.

Przegląd Papierniczy

|

2008

|

R. 64, nr 3

148-149

11

The Ag-Cu sulpho-tellurides and tellurides from Hovin, Telemark, Norway

Krzyżak R.

Rudy i Metale Nieżelazne

|

2004

|

R. 49, nr 6

280-282

EN

Two minerals (phases) of diverse origin are described here. The first one, Ag3.50Cu0.56Te0.98S0.96, with the ideal formula, Ag3.5Cu0.5TeS, occurs in chalcopyrite of metabasites along with hessite, being a metamorphic mineral. Its optical properties mimic those of hessite. It seems to be a known mineral. The second one, Ag3.97Cu0.43Te2, or simply (Ag, Cu)Sigma 9 Te4, or, Ag4Cu0.5Te2 occurs in chalcocite of the boronite-chalcocite intergrowths of quartz-muscovite-calcite veins of apo-metamorphic, hydrothermal character. Its optical properties are close to those of tetradymite. It is coevel or replacing chalcocite, being an integral part of this late mineralisation. Owing to small grains of the minerals, the description is of preliminary character. Larger grains are needed to establish the latter as a new mineral.

PL

Opisano dwie fazy mineralne (minerały) różnego pochodzenia. Pierwsza, o wzorze: Ag3,50Cu0,56Te0,98S0,96 (idealnie: Ag3,5Cu0,5TeS), występuje wraz z hessytem w chalkopirycie metabazytów i jest pochodzenia metamorficznego. Optycznie przypomina hessyt i wydaje się być znanym minerałem. Druga to: Ag3,97Cu0,43Te2 (albo po prostu (Ag, Cu) Sigma 9 Te4 czy Ag4Cu0,5Te2), występująca w chalkozynie przerostów boronitowo-chalkozynowych hydrotermalnego, postmetamorficznego pochodzenia (żyły kwarcowo-muskowitowo-kalcytowe). Optycznie jest podobna do tetradymitu. Zastępuje chalkozyn lub też jest z nim równoczasowa w tej późnej mineralizacji. Z uwagi na małe ziarna opisywanych faz opis ma charakter wstępny. Jeśli ta druga faza ma zaistnieć jako nowy minerał - konieczne są większe ziarna.

12

An account to the mineralogy of Re-bearing phases

Krzyżak R.

Rudy i Metale Nieżelazne

|

2004

|

R. 49, nr 8

398-399

EN

The up-to-date mineralogy of Re is somewhat different from that frequently presented in the world-wide-known literature, and namely the contemporary formula of dzhezkazganite is ReMoCu2PbS6. Besides, native Re, a Re amount of Cu-Mo-S-, Cu-Mo-As-S-, crichtonite-senaite mineral groups and anhydrite is well konown. A Re-bearing galena-like phase, with Re amount of about 3,0 wt. %, was encountered in Hovin, Telemark, Norway. This phase mainly occurs with bornite, galena and chalcopyrite, being a part of this metamorphosed assemblage. The pre-metamorphic assemblage must have been 'saturated' with Re (high isomorphic capacity).

PL

Aktualna mineralogia minerałów renu jest nieco odmienna od często prezentowanej w znanej literaturze. Wzór dżezkazganitu brzmi obecnie ReMoCu2PbS6. Dobrze znane jest ponadto występowanie renu rodzimego oraz to, iż takie grupy mineralne jak Cu-Mo-S, Cu-Mo-As-S, krichtonitu-senaitu czy też anhydryt zawierają Re. W złożu Hovin (Telemerk, Norwegia) znaleziono galenopodobny minerał z zawartością Re około 3,0% wagowo. Minerał ten jest częścią zmetamorfizowanego zespołu minerałów wraz z boronitem, galeną i chalkopirytem. Pojemność izomorficzna tego zespołu minerałów ze względu na Re przed metamorfizmem musiała być duża.

13

Propozycja współczesnej definicji terminu "surowiec mineralny"

Galos K., Lewicka E.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2004

|

T. 20, z. 3

5-25

PL

Głównym celem artykułu jest próba ustalenia współczesnej definicji i zakresu pojęcia "surowiec mineralny", przy uwzględnieniu obecnych uwarunkowań gospodarki światowej. W tym celu dokonano przeglądu występującej w literaturze terminologii związanej z określeniem "surowiec mineralny", analizując ewolucję znaczenia tego terminu w ujęciu historycznym. Przedstawiono również dotychczasowe klasyfikacje surowców mineralnych, a także tradycyjne i nowe ich źródła, z uwzględnieniem źródeł wtórnych, odpadowych oraz syntezy chemicznej. Zasadnicze znaczenie dla sformułowania definicji pojęcia "surowiec mineralny" miało określenie zakresu jego funkcjonowania w układzie horyzontalnym (poziomym) i wertykalnym (pionowym). Rezultatem tych rozważań, obok propozycji współczesnej definicji terminu "surowiec mineralny", była koncepcja nowej współczesnej klasyfikacji surowców mineralnych, zawierająca w sobie elementy dawnej klasyfikacji technologicznej, która bazowała na generalnym podziale surowców na energetyczne, metaliczne i niemetaliczne. Każdą grupę surowcową tworzy kilka - kilkanaście pokrewnych surowców, uporządkowanych na podstawie kryteriów mineralogiczno-petrograficznych, chemicznych i technologicznych, a pozyskiwanych zarówno ze złóż, jak i ze źródeł wtórnych, odpadowych, czy też na drodze syntezy chemicznej.

EN

The principal goal of the article is an attempt to precise the contemporary definition of "mineral commodity", taking into account the current conditions on the world mineral market. The authors reviewed the literature referring to that concept and analyzed the evolution of its meaging through the ages. Some popular classifications of mineral commodities have been also presented together with the analyses of the traditional and new sources of mineral commodities, including the secondaries, wastes and chemical synthesis. The crucial role in the creation of the definition of mineral commodity played the determination of horizontal and vertical limits of that term applicability. These considerations resulted in a proposal of a new modern classification of mineral commodities, applicability. These considerations resulted in a proposal of a new modern classification of mineral commodities, which included some components of the general classification dividing mineral commodities into fuels, metallic commodities and industrial minerals. Each group of mineral commodities consists of some/several related minerals, which were ordered according to mineralogical, chemical and technological criteria, and which could be obtained both from deposits, secondary sources, wastes, and by synthetic preparation.

14

Angoby na wyroby ceramiczne.

Banachowicz B., Kycia H.

Szkło i Ceramika

|

2002

|

R. 53, nr 2

11-14

PL

W artykule podano właściwości i sposoby otrzymywania angob wytwarzanych z naturalnych surowców ilastych do dekoracji wyrobów ceramicznych. W oparciu o dane literaturowe i wyniki badań omówiono zjawisko tworzenia się na powierzchni angobowanych wyrobów zewnętrznej powłoki o specyficznych właściwościach. Wskazano na różnicę, która istnieje pomiędzy angobami a szkliwami. Przedstawiono opracowaną w Instytucie Szkła i Ceramiki technologię wytwarzania angob na potrzeby przemysłu ceramicznego, a w szczególności do dekoracji dachówek, cegły i płytek elewacyjnych. Zwrócono uwagę na aspekt ekonomiczny i ekologiczny w technologii produkcji angob na bazie naturalnych surowców mineralnych.

15

Próby otrzymywania tworzyw ceramicznych zawierających syntetyczny wollastonit uzyskany z odpadowych surowców pochodzenia naturalnego.

Puff Z., Strachowski T.

Szkło i Ceramika

|

2001

|

R. 52, nr 6

34-37

16

Badania nad syntezą wollastonitu z krajowych surowców odpadowych pochodzenia mineralnego.

Puff Z.

Szkło i Ceramika

|

2001

|

R. 52, nr 1

28-31

17

Wpływ temperatury na własności powierzchniowe i flotowalność skaleni.

Ociepa Z.

Szkło i Ceramika

|

1998

|

R. 49, nr 5

5-11