Budowa chemiczna i struktura fizyczna warstwy wierzchniej materiałów elastomerowych niejednokrotnie decydują o ich właściwościach przetwórczych i eksploatacyjnych. Zjawiska takie jak: migracja substancji małocząsteczkowych, prowadząca do tworzenia wykwitów na powierzchni gumy, segregacja powierzchniowa w układach polimerowych lub gradientowy charakter chemicznej modyfikacji elastomerów są znane od dawna. Jakkolwiek powszechnie wykorzystuje się je dla ochrony gumy przed starzeniem, przede wszystkim ozonowym, poprawy stabilności termicznej, adhezji, bądź w celu sterowania właściwościami trybologicznymi wyrobów gumowych, mechanizm migracji nie został w pełni poznany. W artykule przedstawiono wyniki badań warstwy wierzchniej elastomerów dotyczące jej budowy oraz morfologii powierzchni. Najważniejsze spostrzeżenia dotyczą: modyfikacji powierzchniowej kauczuku butadienowo-akrylonitrylowego (NBR) na drodze jodowania, która prowadzi dodatkowo do rozwinięcia powierzchni wulkanizatu, segregacji powierzchniowej małocząsteczkowej frakcji cyklicznej trans-1,4-polioktenameru (TOR) w mieszaninie z kauczukiem naturalnym (NR) oraz wpływu gęstości usieciowania i budowy chemicznej węzłów sieci przestrzennej na tarcie elastomerów. W badaniach wykorzystywano m.in. mikroskopię sił atomowych (AFM), mikroindentację warstwy wierzchniej, spektroskopię refleksyjną w podczerwieni (FT-IR ATR) i miktotrybologię. Uzyskane wyniki są istotne nie tylko ze względów poznawczych, ale mają również znaczenie praktyczne, umożliwiając projektowanie materiałów elastomerowych o określonych właściwościach użytkowych, tzw. "materiałów na miarę".
EN
Chemical composition and physical structure of the surface layer of elastomeric materials very often decide their processing and exploitation properties. Such phenomena like migration of low molecular weight substances producing bloom on the surface of rubber, segregation taking place in polymer systems or gradient character of chemical modification of elastomers have been known for many years. Despite their common utilization for ageing, especially ozone, protection of rubber, increase of its thermal stability, adhesion or application in order to control tribological properties of rubber goods, mechanism of migration has not been understood completely. The paper presents experimental data concerning the surface layer of elastomers and particularly its composition, mechanical properties and morphology. The most important observations concern surface modification of butadiene-acrylonitryle rubber (NBR) produced by iodination, additionally accompanied by development of the surface geometry, segregation of low molecular weight cyclic fraction of trans-1,4-polyoctenamer (TOR) in blends with natural rubber (NR) as well as influence of crosslink density and chemical composition of crosslinks on friction of elastomers. In our studies the following methods have been used: atomic force microscopy (AFM), reflection infrared spectroscopy (FT-IR ATR), microindentation and microtribology. Results obtained are very important not only from scientific but from the practical point of view, making possible designing materials of defined exploitation properties, the so called "tailored materials".
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.