Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Essential and non-mutagenic elements in raw ewe milk

Toman Robert, Pšenková Martina, Imrich Ivan, Hluchý Svätoslav, Almášiová Simona

Science, Technology and Innovation

|

2021

|

Vol. 14, no. 3-4

34--44

EN

The monitoring of metals and other chemical elements in the basic sources of diet, mainly for children, is very important for preventing health issues. The aim of this work was to determine the concentration of selected essential (Ca, K, Mg, Mo, Na, Zn) and non-mutagenic elements (Ag, Al, Ba, Li, Sb, Sr) in ewe milk from the Orava region in northern Slovakia. Twenty milk samples were analysed in June and August using an inductively-coupled plasma optical emission spectrometry. The differences in elements concentration between the seasonal periods were not significant (p < 0.05), except for lithium (p < 0.05). The essential elements concentration was within the recommended levels, while the non-mutagenic and potentially toxic metals consist was under the permissible limits. However, there were found very strong and significant relationships between the elements which may suggest the synergistic / additive or antagonistic effects of some elements.

2

Mikroelementy w produkcji roślinnej oraz środowisku rolniczym : perspektywa rolnicza, chemiczna oraz rynkowa

Piwowar Arkadiusz

Przemysł Chemiczny

|

2021

|

T. 100, nr 1

53--56

PL

Mikroelementy to istotny czynnik wzrostu ilości i jakości plonu roślin uprawnych. Z uwagi na relatywnie niską zasobność gleb w mikroelementy oraz coraz wyższe potrzeby pokarmowe roślin w tym względzie, konieczne w gospodarce rolnej jest stosowanie nawozów zawierających pierwiastki śladowe. Głównym celem pracy była identyfikacja potencjału mikroelementów w produkcji roślinnej. Przedstawiono wyniki badań na pograniczu nauk przyrodniczych, chemii i biochemii. Uwzględniono także wymiar rynkowy. Wyzwaniem w badanej tematyce dla przemysłu chemicznego jest nie tylko rozwój produktów (nowe czynniki chelatujące, wzrost koncentracji składników), ale i edukacja rolników w badanym zakresie.

EN

A review with 36 refs.

3

Wpływ składników mineralnych, rozpuszczonych w wodzie pitnej, na organizm człowieka

Adamczyk-Lorenc Anna, Derkowska-Sitarz Monika

LAB Laboratoria, Aparatura, Badania

|

2021

|

R. 26, nr 1

32--36

4

Badanie składu mineralnego wybranych gatunków pszenicy

Rachoń Leszek, Bobryk-Mamczarz Aneta, Kiełtyka-Dadasiewicz Anna

Przemysł Chemiczny

|

2019

|

T. 98, nr 12

1888--1890

PL

W czterech genotypach pszenicy jarej (Triticum durum, Triticum aestivum L. ssp. vulgare, Triticum aestivum L., ssp. spelta, Triticum dicoccum Desf.) uprawianej w latach 2015-2017 na Lubelszczyźnie oznaczono zawartość mikro (Zn, Fe) i makroelementów (P, K, Mg, Ca). Najwyższą zawartość korzystnych dla człowieka minerałów stwierdzono w pszenicy Triticum dicoccum. Zawartość metali ciężkich (Pb, As, Hg) była poniżej granicy wykrywalności (0,01 mg/kg). Odnotowano jedynie obecność kadmu w ilości 0,05–0,08 mg/kg, nie przekraczającej dopuszczalnego limitu (0,20 mg/kg).

EN

Contents of micro (Zn, Fe) and macroelements (P, K, Mg, Ca) in 4 genotypes of spring wheat (Triticum durum, Triticum aestivum L. ssp. vulgare, Triticum aestivum L. ssp. spelta and Triticum dicoccum Desf.) cultivated in 2015– 2017 in the Lublin region (Poland) was detd. The highest content of the for humans beneficial minerals was found in Triticum dicoccum wheat. The content of heavy metals (Pb, As, Hg) was below the detection limit (0.01 mg/kg). The content of Cd (0.05–0.08 mg/kg) did not exceed the permissible values.

5

Charakterystyka chemiczna piasków obszaru Pustyni Błędowskiej

Bork Magdalena, Krawczyk Paweł, Lemiecha Grzegorz, Matyjasik Katarzyna

Analit

|

2019

|

Nr 8

18--27

PL

Oznaczono zawartość pięciu wybranych pierwiastków (Na, K, Mg, Zn, Mn) w próbkach gleby z Pustyni Błędowskiej, pobranych z czterech obszarów o odmiennym stopniu zagęszczenia i różnorodności roślinności. Próbki gleby poddano dwóm pierwszym etapom sekwencyjnej ekstrakcji według Tessiera. Otrzymane ekstrakty analizowano z wykorzystaniem Atomowej Spektrometrii Absorbcyjnej ASA oraz Emisyjnej ASE. Dla potasu i magnezu stwierdzono spadek ich zawartości w glebie wraz ze wzrostem zagęszczenia roślinności, jednak dla pozostałych z rozpatrywanych mikro- i makroelementów roślinnych nie potwierdzono żadnych zależności. Wskazuje to na niskie zdolności akumulacyjne i łatwe wymywanie zaadsorbowanych jonów z piasków pustyni. Ogólnie stwierdzono niższe zawartości rozpatrywanych pierwiastków niż średnie wartości w polskich glebach: ok. 7 ppm dla Mg i Mn, 9 ppm dla Zn oraz 25 ppm dla K i 27 ppm dla Na.

EN

Five chosen elements (Na, K, Mg, Zn, Mn) concentrations were determined in samples of sandy soil from Błędów Desert. These specimens were taken from four areas with differential flora densification and diversity. Soil samples were subjected to first two parts of sequence extraction (according to Tessier theory) and then determined using Atomic Absorption Spectroscopy and Atomic Emission Spectroscopy. Decrease of concentration with increasing flora density has been determined for potassium and magnesium. However, for other investigated elements no relation can be stated, which can be caused by weak accumulation abilities and easy elution of adsorbed ions. Generally, lower concentrations of examined elements than mean values in polish soils were reported: ca. 7 ppm for Mg and Mn, 9 ppm for Zn, 25 ppm for K and 27 ppm for Na.

6

Alleviation effect of selenium on manganese stress of plants

Kleiber T., Krzesiński W., Przygocka-Cyna K., Spiżewski T.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2018

|

Vol. 25, nr 1

143--152

EN

Mn, as Fe, Zn, Cu and Ni is a heavy metal and also a necessary element all the living organisms. Excessive Mn nutrition causes a strong oxidative stress. The aim of the studies was to determination the effect of Se treatment (as sodium selenite Na2O4Se3) to alleviate the Mn stress of plants. Because of its sensitivity to oxidative stress induced by excessive concentrations of Mn a model plant was lettuce (Lactuca sativa L. ‘Sunny’). The studies were conducted in a controlled environment growth room in stable climate conditions: 16 h photoperiod; temperature light/dark 18.0 ±0.5°C/16.0 ±0.5°C; relative humidity 70-80%; quantum flux density 195-205 μmol m−2 s−1. Plants were grown hydroponically in nutrient solution characterized by excessive Mn content (19.2 mg dm−3) and different contents of Se (control; 0.77, 1.05, 1.33 mg dm−3). In all the combination were also tested different foliar sprays (distilled water and a 0.005% Se solution). Plants grown under conditions described above take up and transported Se from nutrient solutions into their leaves with a significant reduction of Mn concentration and changes in the plant nutrient status. With the increase in the concentrations of Se clearly narrowed quantitative relations in the leaves between this element and micro-metallic. Increasing Se levels in nutrient solution has a positive influence on the growth of plants, but Se foliar treatment generally decreases plant yield. The study shown that Se application may lead to alleviation of Mn stress of plants, with simultaneous reduce in Mn concentration in leaves - which may be of practical importance also in the cultivation of more economically important species.

7

Właściwości fizykochemiczne wybranych chelatów nawozowych

Klem-Marciniak E., Hoffmann K., Kaniewski M., Hoffmann J.

Proceedings of ECOpole

|

2017

|

Vol. 11, No. 1

157--163

PL

Wzrost liczby ludności spowodował zwiększenie areału pól uprawnych, wprowadzenie nowych gatunków roślin, a także zubożenie gleb, co doprowadziło do rozwoju przemysłu nawozów makro- i mikroelementowych. Mikroelementy podawane w postaci chelatów charakteryzują się większym pobieraniem zastosowanego składnika, ułatwiają ich przemieszczanie się w roślinie, przez co charakteryzują się szybszym i skuteczniejszym działaniem, nawet w warunkach ograniczonej wilgotności. Struktura kleszczowa, którą tworzą, zapewnia trwałość oraz stabilizację mikroelementu. W Rozporządzeniu nawozowym opisano 13 związków należących do związków aminopolikarboksylowych (APCAs). Ligand z grupy APCA reaguje z mikroelementami w stosunku molowym 1:1, jest dobrze rozpuszczalny w wodzie, stabilizuje mikroelement w szerokim zakresie pH oraz zapewnia wysoki stopień skompleksowania. Nawozy takiego typu są 2-5 razy efektywniejsze niż nieorganiczne sole siarczanowe. Wysoki stopień pobrania składnika pokarmowego pozwala zmniejszyć dawkowanie nawozów, co minimalizują także niekorzystne wpływy na środowisko. Zastosowanie chelatów umożliwia stworzenie preparatu zawierającego jeden lub kilka składników występujących w małej ilości w roztworze glebowym. Celem pracy jest analiza właściwości fizykochemicznych wybranych chelatów stosowanych w przemyśle nawozowym.

EN

Causes of population growth include increasing the area of arable land, the introduction of new species of plants and soil depletion, which led to the development of the fertilizer industry macro- and micronutrients. Micronutrients in the form of chelates have a greater collection trace element, facilitate the movement of the plant, which are characterized by faster and more efficient operation, even under conditions of reduced humidity. The tick structure which is formed provides durability and stabilization of the micronutrient. The Regulation of the European Parliament and of the Council EC No 2003/2003 of 13 October 2003 is described 13 compounds belonging to the aminopolycarboxylic group (APCAs). Ligand from the group APCA reacts with trace elements in a molar ratio of 1:1, is highly soluble in water, stabilized trace element in a wide range of pH and a high degree of complexation. This type of fertilizer are 2-5 times more efficient than inorganic sulfate salts. The high degree of nutrients uptake can reduce the dosage of fertilizers, which minimize the adverse effects on the environment. The use of chelates allows the creation of a preparation comprising one or more microelements occurring deficiency. The aim of the study is to analyze the physicochemical properties of selected chelates used in the fertilizer industry.

8

Hodowla osadu przeznaczonego do badań biodegradacji chelatów nawozowych

Klem-Marciniak E., Popławski D., Porwoł M., Pająk J., Hoffmann K.

Proceedings of ECOpole

|

2017

|

Vol. 11, No. 1

165--173

PL

Chelaty mikroelementowe znajdują coraz częściej zastosowanie w produkcji nawozów płynnych i drobnokrystalicznych. Ligandy o właściwościach chelatujących pozwalają stabilizować mikroskładnik w szerokim zakresie pH oraz zapewniają lepszą i skuteczniejszą przyswajalność. Związki należące do grupy aminopolikarboksylowych (APCAs) stosowane są w produkcji nawozów. Najczęściej wykorzystywana jest sól sodowa kwasu etylenodiaminotetra octowego (EDTA). Związek ten zaliczany jest do substancji niebiodegradowalnych. Jego wysokie stężenie występuje w środowisku nawet po 15 latach i może powodować remobilizację metali dennych i rzecznych, eutrofizację wód, a w konsekwencji wprowadzenie metali ciężkich do łańcucha pokarmowego. Wpływ na środowisko naturalne określa się poprzez czas rozkładu związku pod wpływem mikroorganizmów. Stopień biodegradacji wyznacza się metodą testu statycznego i kinetycznego. W obu metodach istotna jest jakość zastosowanego osadu czynnego pobieranego z oczyszczalni ścieków. Celem badań było określenie właściwości fizykochemicznych osadu czynnego pobranego bezpośrednio z komór napowietrzających w oczyszczalni ścieków oraz modyfikacja sposobu hodowli osadu w taki sposób, by umożliwić wykorzystywanie go do badań biodegradacji chelatów nawozowych.

EN

Microelement chelates are increasingly being used in the production of liquid fertilizers and fine crystal. Ligands for chelating properties allow to stabilize trace elements in wide range of pH and provide better and more efficient assimilation. The compounds belonging to aminopolycarboxylic group (APCAs) are used in fertilizer production. Most commonly used is the sodium salt of ethylenediaminetetraacetic acid (EDTA). This compound is one of the substances, which are not biodegradable. High concentrations found in the environment even after 15 years and may cause remobilization of metal from river bottom, eutrophication and consequently, the introduction of heavy metals into the food chain. Impact on the environment is determined by the time distribution of the compound under the influence of microorganisms. The degree of biodegradation is determined by static and kinetic test. In both methods, it is important quality of the used activated sludge taken from wastewater treatment plants. The aim of the study was to determine the physicochemical properties of the activated sludge downloaded directly from the aeration chambers in sewage treatment plant and modification of breeding activated sludge in such a way as to allow use it to research fertilizer chelate biodegradation.

9

Zastosowanie hydroponiki stagnującej w uprawie sałaty masłowej (Lactuca sativa L.) przy zróżnicowanym żywieniu borem

Markiewicz B.

Aparatura Badawcza i Dydaktyczna

|

2017

|

T. 22, nr 1

37--44

PL

Doświadczenie wegetacyjne przeprowadzono w latach 2013-2014 w szklarni nieogrzewanej Stacji Doświadczalnej Katedr Wydziału Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Celem przeprowadzonych badań było określenie wpływu wzrastających poziomów boru w pożywce stosowanej do fertygacji na plonowanie oraz zawartość składników pokarmowych w liściach sałaty masłowej (Lactuca sativa L.). Rośliny uprawiano w hydroponice stagnującej. W doświadczeniu stosowano pożywki o zróżnicowanej zawartości boru (mg · dm-3): kontrola 0,011; 0,40; 0,80; 1,60. Wykazano istotny wpływ zawartości boru w pożywce na średni plon główek sałaty, indeks SPAD oraz zawartość azotu, fosforu żelaza, manganu, miedzi i boru w główkach sałaty. Potwierdzono możliwość uprawy sałaty masłowej w hydroponice stagnującej.

EN

Experiment was conducted in the years 2013-2014 in an unheated greenhouse Experimental Station of the Departments of the Faculty of Horticulture and Landscape Architecture, University of Life Sciences in Poznan. The aim of this study was to determine the effect of increasing levels of boron in the liquid feed used for fertigation on yield and nutrient content in leaves of butterhead lettuce (Lactuca sativa L.). Plants were grown in hydroponice stagnant. In the experiment liquid feed with different boron content: (mg · dm-3): control 0.011; 0.40; 0.80; 1.60 was used. It was found a significant influence of boron fertigation on the average mass produced heads of lettuce, SPAD index and content of nitrogen, phosphorus, iron, manganese, copper and boron in leaves. It has been confirmed the possibility of cultivation of butterhead lettuce in hydroponics.

10

Zawartość miedzi i cynku w surowcu i produktach ziemniaczanych różnego pochodzenia

Dobrzański Z., Wiliczkiewicz A., Barej R., Różański H., Górecki H., Opaliński S.

Przemysł Chemiczny

|

2016

|

T. 95, nr 4

847--850

PL

Wykonano analizy zawartości miedzi i cynku w surowcu ziemniaczanym: nieobieranych, obieranych i gotowanych ziemniakach pochodzenia krajowego (z terenów przemysłowych, podmiejskich i rolniczych) oraz pochodzących z rejonu Morza Śródziemnego. Zawartość Cu i Zn była większa w surowcu krajowym niż zagranicznym. Proces obierania wpływał na obniżenie zawartości tych pierwiastków o 11–13%, a proces gotowania o 18–20%. Zróżnicowane było stężenie Cu i Zn w przetworach (skrobia ziemniaczana, frytki, chipsy, prażynki).

EN

Samples of potatoes from 6 various regions from Poland and 6 Mediterranean regions were studied for Cu and Zn content as received and after peeling and cooking. Some com. Domestic products of their processing (pommes frites, chips with onion or paprika, potato flour) were also studied. The domestic raw potatoes showed higher Cu and Zn contents than the foreign ones. The peeling and cooking potatoes resulted in substantial decrease of the contents. The Zn/Cu ratio was 2.30–2.54 in the raw potatoes but only 1.31 in the potato flour.

11

Zastosowanie reakcji Mannicha do otrzymania chelatów nawozowych

Klem-Marciniak E., Olszewski T., Hoffmann K., Huculak-Mączka M., Popławski D.

Proceedings of ECOpole

|

2016

|

Vol. 10, No. 1

165--171

PL

Wzrost liczby ludności spowodował intensyfikację rolnictwa, co doprowadziło do zubożenie gleb w makro- i mikroelementy. Mikroskładniki pobierane są przez rośliny w niewielkich ilościach, jednak stanowią czynnik determinujący wielkość i jakość plonowania. Pełnią funkcję biochemiczne, a ich zastąpienie przez inne pierwiastki jest niemożliwe. Przemysł nawozów mikroelementowych istnieje stosunkowo od niedawana. W produkcji nawozów istotne jest, by zapewnić efektywność stosowanych preparatów oraz zminimalizować niekorzystny wpływ na środowisko. Coraz częściej mikroelementy aplikowane są w postaci chelatów, które cechują się dużą trwałością. Związki należące do grupy aminopolikarboksylowych są wykorzystywane w produkcji płynnych nawozów mikroelementowych. Nadal najczęściej stosowaną substancją jest sól disodowa kwasu etylenodiaminotetraoctowego (EDTA). Doniesienia literaturowe świadczą o słabej biodegradacji tego związku. Nieustannie poszukuje się nowych związków, których rozkład nie będzie negatywnie wpływał na środowisko. Istotne jest także, by substancja chelatująca stabilizowała mikroelement w szerokim zakresie pH. Celem badań była próba otrzymania związków aminopolikarboksylowych z wykorzystaniem reakcji Mannicha. Jej zaletami są: jednoetapowość reakcji oraz dostępność substratów. Synteza ta posiada duży potencjał aplikacyjny.

EN

The population growth caused an increase in agriculture, which led to the impoverishment of the soil in macro- and microelements. Micronutrients are assimilated by plants in small amounts, however, are a factor in determining the size and quality of crops. They serve as biochemical, and their replacement by other elements is impossible. Micronutrient fertilizers industry has developed relatively recently. The production of fertilizers is essential to ensure the effectiveness of assimilated, and minimize the adverse impact on the environment. Increasingly, micronutrients are applied in the form of chelates, which are characterized by high stability. The compounds belonging to the group aminopolycarboxylic compounds are used in the production of micronutrients liquid fertilizer. Still most commonly used substance is the disodium salt of ethylenediaminetetraacetic acid (EDTA). Literature reports indicate poor biodegradability of this compound. Still looking for new compounds whose distribution does not have a negative impact on the environment. It is also important that the trace element chelator stabilized in a wide pH range. The aim of this study was to obtain aminopolycarboxylic compounds using Mannich reaction. One-step this reaction and the availability of substrates is a big advantage this reaction. This synthesis has a large application potential.

12

Aktualne kierunki wykorzystania gnejsów ze złóż dolnośląskich i opolskich oraz perspektywy zastosowania ich w nowych gałęziach przemysłu

Witt A., Szmidt Z., Pomorski A., Majcher A.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2016

|

R. 57, nr 1

47--57

PL

Gnejsy są jedną z najmniej eksploatowanych skał metamorficznych w Polsce. Eksploatacja ich prowadzona jest obecnie na większą skalę tylko w trzech kopalniach. Tradycyjnie są wykorzystywane głównie do produkcji kruszyw łamanych na cele budowy dróg, linii kolejowych oraz w budownictwie. W ostatnich latach coraz częściej stosuje się je również do robót hydrotechnicznych oraz jako kamień ozdobny. Szczególnie ta druga branża rozwija się dynamicznie ze względu na duże walory zdobnicze. Skały, ze względu na skład mineralny, posiadają również możliwości ich wykorzystania w innych gałęziach przemysłu. Prowadzone badania wykazały potencjalne nowe kierunki ich zastosowania w przemyśle ceramicznym i szklarskim. Istnieje również, po przeprowadzeniu odpowiednich badań, szansa na zastosowanie pyłów gnejsowych oraz drobnych jego frakcji do produkcji nawozów dla rolnictwa.

EN

Gneisses are one of the least excavated metamorphic rocks in Poland. The excavation is carried out on a large scale in only three open pits. Traditionally, they are mainly used for the production of crushed aggregate for the construction of roads, railways and building construction. In recent years they have been more often applied also in hydrotechnical construction works and as decorative stones. Especially the latter branch is growing rapidly due to gneisses’ ornamental qualities. Due to their mineral composition these rocks can be also used in other industries. Studies have demonstrated potential new directions for their use in ceramic and glass industries. After suitable research there is also an opportunity to use gneiss dust and small particles for the production of fertilizers for agriculture.

13

Pierwiastki śladowe w wybranych wodach mineralnych dostępnych w handlu

Piech A. P., Baszak A.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2016

|

z. 63, nr 4

419--432

PL

Butelkowane wody mineralne stanowią istotne źródło zaspokajania zapotrzebowania na wodę w codziennej diecie człowieka. Ze względu na łatwość przyswajania przez organizm składników mineralnych zawartych w wodach mineralnych konieczne jest świadome wybieranie produktu o składzie dostosowanym do indywidualnych potrzeb. Oprócz makroskładników, których charakterystyka ilościowa zawsze widnieje na etykietach, wody mineralne zawierają również mikroelementy. Celem pracy była analiza koncentracji pierwiastków śladowych w 22 butelkowanych wodach mineralnych dostępnych w handlu na terenie Rzeszowa. Artykuł zawiera główne zagadnienia dotyczące znaczenia wody dla prawidłowego funkcjonowania organizmu oraz wpływu mikroelementów na zdrowie człowieka. W badaniach zastosowano metodę całkowitego odbicia promieniowania rentgenowskiego TXRF. Analizy wykazały obecność 18 pierwiastków śladowych w badanych wodach: Al, As, Ba, Br, Co, Cr, Cu, Fe, Ge, I, Mn, Ni, P, Rb, Se, Sr, Ti, Zn. Najwyższe stężenia mikroskładników w przeważającej większości występują w wodach leczniczych. Żadna z badanych wód mogąca służyć jako stałe źródło płynów w diecie (wody nisko-, średnio- i wysokozmineralizowane) nie zawiera mikroskładników w ilości, która pozwalałaby na fizjologiczno-odżywcze oddziaływanie na organizm. Dodatkowo wykazano, że pomiędzy stężeniem bromu i germanu istnieje silna korelacja dodatnia (R2 = 0,993).

EN

Bottled mineral waters areimportant source of recommended daily amount for water. Due to the facility in assimilation elements in water by human organism, it is essential to choice consciously product with individual composition. Amount of the main elements in mineral water are always visible on the label, but there are also trace amounts of microelements. The purpose of this study was to investigate the trace elements in 22 mineral waters commercially available in Rzeszow. The paper presents the main issues of water influence on functioning of the human body and microelements influence on human health. The method which was applied in study is total reflection X-Ray Fluorencences TXRF. The results of the study were that there is 18 microelements in bottled water: : Al, As, Ba, Br, Co, Cr, Cu, Fe, Ge, I, Mn, Ni, P, Rb, Se, Sr, Ti, Zn. Zinic, strontium and iron occurred in all waters used in study. In the therapeutic water the contest of 14 microelements were the highest. Lowly-mineralized, medium-mineralized and highly-mineralized waters do not containmicroelements inan amountwhich would allow forthe physiological andnutritionaleffects on theorganism. Additionally it has been proved that there is a strong positive correlation between the concentration of bromine and germanium (R2= 0,993).

14

Floodplain morphodynamics and distribution of trace elements in overbank deposits, Vistula River Valley Gorge near Solec nad Wisłą, Poland

Falkowska E., Falkowski T., Tatur A., Kałmykow-Piwińska A.

Acta Geologica Polonica

|

2016

|

Vol. 66, no. 3

541--559

EN

Geological and geochemical investigations were carried out in the floodplain of the Vistula River Valley gorge near Solec nad Wisłą (Małopolska Gorge of the Vistula River). Geological mapping was supported by DEM and remote sensing analysis. Sediment samples were taken from depths of 0.5 m and 1.5 m from all geomorphological features identified. The geochemical analysis included determination of Cr, V, Sr, Ba, Ni, Cu, Co, As, Pb and Zn concentrations. Results indicate that the main factors affecting the pattern of features in the floodplain of this area are (1) the highly dynamic flood flow in the narrow section of the gorge and (2) the relief of the top surface of the sub-alluvial basement. The variable concentrations of trace elements are closely related to the floodplain features. Their concentrations can be considered as valuable geochemical proxies that enable a more thorough reconstruction of the sedimentary evolution of the Vistula River Valley and other similar river valleys, especially in gorge sections.

15

Superabsorbenty hydrożelowe jako nośniki mikroelementów

Skiba A., Kołodyńska D., Tyliszczak B., Pielichowski K., Hubicki Z.

Przemysł Chemiczny

|

2015

|

T. 94, nr 5

797-801

PL

Przedstawiono możliwość zastosowania hydrożeli Luquasorb 1160 oraz Luquasorb 1280 jako materiałów wyjściowych do otrzymywania nawozów mineralnych o kontrolowanym działaniu na bazie biodegradowalnego czynnika kompleksującego. Sorpcję kompleksów Cu(II), Zn(II), Mn(II) i Fe(III) z kwasem iminodibursztynowym prowadzono metodą statyczną na wymienionych superabsorbentach polimerowych. Określono wpływ stężenia, czasu kontaktu faz, pH oraz obecności jonów azotanowych(V) i siarczanowych(VI) na pojemność sorpcyjną. Wyznaczono parametry kinetyczne i sorpcyjne.

EN

Two com. hydrogels were used as sorbents of Cu(II), Zn(II), Mn(II) and Fe(III) ions from their aq. solns. in the presence of Na N-(1,2-dicarboxyethylene)-D,L-aspartate under static conditions to det. kinetic and adsorption parameters of the sorption at changing pH and concn. of metals. The hydrogels can be applied in modern agriculture.

16

Wpływ czasu reakcji na otrzymywanie chelatów nawozowych

Klem-Marciniak E., Huculak-Mączka M., Hoffmann K., Hoffmann J.

Proceedings of ECOpole

|

2015

|

Vol. 9, No. 2

627--632

PL

W ostatnim dwudziestoleciu szczególne znaczenie w branży nawozów mikroelementowych zyskały chelaty. W krajach Unii Europejskiej określone są substancje chelatujące stosowane jako dodatki do nawozów płynnych. Są to związki syntetyczne należące do grupy aminopolikarboksylowych (APCAs), które tworzą trwałe kompleksy rozpuszczalne w wodzie. APCAs tworzą chelaty z mikroelementami w stosunku molowym 1:1. Najczęściej stosowanym komponentem jest sól disodowa kwasu etylenodiaminotetraoctowego (EDTA). W Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady WE nr 2003/2003 z dnia 13 października 2003 roku znajdują się wymogi dotyczące chelatów stosowanych w rolnictwie. Zgodnie z tymi wymogami, stopień skompleksowania mikroelementu powinien wynosić przynajmniej 80% deklarowanej, rozpuszczalnej w wodzie, całkowitej zawartości metalu. Czas pobierania mikroelementu przez roślinę w środowisku glebowym powinien odpowiadać okresowi degradowalności. Zbyt niski stopień biodegradacji może negatywnie wpłynąć na środowisko, powodując remobilizację metali ciężkich z osadów dennych i prowadzić do powstania fitotoksycznych kompleksów. Wymogi formalne spowodowały, że nadal poszukuje się nowych substancji chelatujących oraz ulepsza się stosowane technologie. Celem badań było określenie stopnia skompleksowania wybranego jonu mikroelementu przy różnym czasie reakcji z substancją chelatującą. Zastosowano stosunek molowy metal-ligand równy 1:1. Stopień skompleksowania wyznaczono z wykorzystaniem woltamperometrii pulsowej różnicowej. Badania te pozwalają określić optymalny czas reakcji kompleksowania mikroelementów przez substancje chelatujące powszechnie stosowane w branży nawozowej.

EN

In the last two decades of particular importance in micronutrient fertilizers industry gained the chelates. Chelate structure minimizes the influence of external factors and micronutrients stabilizes a wide range of pH. Their use allows an optimal complement deficiency of micronutrients. Adapting the nutrient content to the needs of plants can reduce the negative impact on the environment. They can be applied either to the soil, and foliar application. They are produced in the form of a liquid or finely crystalline. In the European Union are set chelating agents used as additives to liquid fertilizers. These synthetic compounds belonging to the group aminopolycarboxylic compounds (APCAs) which form stable water-soluble complexes. APCAs form a chelate with trace elements in a molar ratio of 1:1. The most commonly used component is the disodium salt of ethylenediaminetetraacetic acid (EDTA). The Regulation of the European Parliament and Council Regulation EC No 2003/2003 of 13 October 2003, there are requirements for the chelates used in agriculture. Within these conditions, the degree of complexation of the micro should be at least 80% of the declared, soluble in water, the total metal content. Download time micronutrient by the plant in the soil environment should correspond to the period of degradability. Too low degree of biodegradation may adversely affect the environment, causing remobilization heavy metals from bottom sediments and lead to phytotoxic complexes. Formal requirements resulted in the continued search for new chelating agents, and improve the technologies used. The aim of the study was to determine the degree of complexation of the selected ion trace element of a chelating substance at different reaction time. Using molar ratio of metal to ligand 1:1. The degree of complexation was determined by differential pulse voltammetry. These studies will determine the optimal reaction time micronutrients complexation by chelating agents commonly used in the fertilizer industry.

17

Wpływ zastosowania chlorku chlorocholiny na zawartość wybranych mikroelementów w nasionach komosy ryżowej (Chenopodium quinoa Willd.)

Gęsiński K., Majcherczak E., Gozdecka G., Żary-Sikorska E., Wichrowska D.

Inżynieria i Aparatura Chemiczna

|

2015

|

Nr 5

235--236

PL

Analizowano wpływ zastosowanego terminu oprysku i dawek retardanta Antywylegacza Płynnego 675 SL chlorku chlorocholiny (CCC) na zmiany akumulacji wybranych mikroelementów (Fe, Cu, Mn, Zn) w nasionach komosy ryżowej. Zbadano dwa terminy wykonania oprysku na etapie fazy rozwojowej roślin Sili par liści. Dawkę retardanta oceniano na trzech poziomach: l, 2 i 3 dm3•ha-1, które porównano z badaniem kontrolnym - bez zastosowania preparatu. Stwierdzono istotny wpływ badanych czynników na zawartość wybranych mikroelementów w nasionach komosy ryżowej. Najwyższą zawartość Fe i Mn zaobserwowano na obiektach z dawką 3 dm3•ha-1 CCC i była ona wyższa w fazie 8 par liści. Jednocześnie zastosowanie CCC w uprawie komosy ryżowej stymulowało nieznaczne zmniejszenie zawartości Cu i Zn.

EN

An influence of spraying time and chloromequat chloride (CCC) retardant doses on changes in the accumulation of selected micronutrients (Fe, Cu, Mn, Zn) in quinoa seeds was analyzed. Two time deadlines for retardant spraying at the stage of 8 and 11 pairs of leaves plant development phase was checked. The retardant dose was evaluated in three levels at l, 2 and 3 dm3 ha-1, which was compared to the control test without the use of preparation. A significant influence of examined factors on the content of selected micronutrients in seeds of quinoa was confirmed. The highest content of Fe and Mn was observed on objects with a dose of 3 dm3-ha"' CCC and was higher in the 8 pairs of leaves stagc. At the same time the use of CCC in the cultivation of quinoa stimulated a slight reduction of Cu and Zn content.

18

Evaluation of the possibility of phytostabilization of post-flotation tailing ponds

Krawczyńska M., Kołwzan B., Gediga K., Dziubek A. M., Grabas K., Karpenko E.

Environment Protection Engineering

|

2015

|

Vol. 41, nr 1

157--167

EN

The effect of organic fertilization and microbiological preparations for phytostabilization of copper ore tailings were examined. It has been shown that the introduction of the pulp, waste from the sugar industry, leads to the mobilization of trace metals. The copper content in aqueous extract of enriched waste was greater than 500-fold higher than in controls. It has also been stated an increase in the toxicity of extracts. While the use of biopreparations for seed treatment contributed to the stimulation of nutrients uptake by plants. In the biomass of plants from treated seeds with a suspension of Azotobacter strain EK, and biosurfactant was found more phosphorus and calcium than in plants from control.

19

Chemical composition and mass closure of ambient particulate matter at a crossroads and a highway in Katowice, Poland

Rogula-Kozłowska W.

Environment Protection Engineering

|

2015

|

Vol. 41, nr 2

15--29

EN

The concentration, chemical composition, and mass closure of various fractions of ambient particulate matter (PM) were analyzed at crossroads and at a highway in Katowice (Poland). It was shown that at both sites organic carbon can constitute even 57% of the fine PM mass, about 20% of the fine PM mass can originate from the photochemical transformations of inorganic gaseous precursors, and that the coarse PM was mainly the organic matter (up to 39%) and crustal matter (up to 24%). Traffic emissions in Katowice can affect the formation of secondary aerosol (organic and inorganic), the contributions to PM and ambient concentrations of soil matter, NaCl, and trace elements. At the highway, the greatest impact on the concentrations and chemical composition of fine particles was probably due to exhaust emissions. At the crossroads, in the center of the city, the non-exhaust traffic emissions probably affected the coarse PM.

20

The impact of agronomic factors on the content of selected microelements in naked oat (Avena sativa var. nuda) grain

Witkowicz R., Antonkiewicz J., Pisulewska E., Bogocz D.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2015

|

Vol. 22, nr 2

239--250

EN

The components crucial for fulfilling plant nutrient needs are, beside macroelements, also microelements. Microelement content in plant raw materials is often modified by various agronomic measures, therefore it does not always meet the requirements for this element. The research was conducted to determine the effect of agronomic factors on the content of zinc, copper, iron, cobalt and manganese in oat grain. Three field experiments were set up acc. to fractional factorial designs (25–1 and 34–1) in two localities (Wierzbica and Prusy) in 2003. Akt cv. revealed a lower content of zinc, copper, iron and manganese in comparison with STH 7000 and STH 4770 strains. Microelement concentrations in oat grain were determined by the selection of oat cultivar/strain and growth regulator dose. Zinc content in oat grain fulfilled the requirements for plants designed for human consumption and animal feeds. Optimal iron content but deficient contents of manganese, copper and cobalt were registered in oat grain treated as fodder.

PL

Składnikami niezbędnymi do pokrycia potrzeb pokarmowych roślin, obok makroskładników, są również mikroelementy. Zawartość mikroelementów w surowcach roślinach jest często modyfikowana różnymi zabiegami agrotechnicznymi, dlatego też nie zawsze odpowiada zapotrzebowaniu na ten składnik. Celem przeprowadzonych badań było określenie wpływu czynników agrotechnicznych na zawartość cynku, miedzi, żelaza, kobaltu i manganu w ziarnie owsa. Trzy eksperymenty polowe założono według planów frakcyjnych (25–1 i 34–1) w dwóch miejscowościach (Wierzbica i Prusy) w 2003 r. Odmiana Akt cechowała się niższą zawartością cynku, miedzi, żelaza i manganu w porównaniu do rodów STH 7000 i STH 4770. Zawartość mikropierwiastków w ziarnie owsa była determinowana doborem odmiany/rodu owsa oraz dawką regulatora wzrostu. Zawartość cynku w ziarnie owsa spełniała wymogi stawiane roślinom przeznaczonym na cele konsumpcyjne i paszowe. Stwierdzono optymalną zawartość żelaza, a niedoborową manganu, miedzi i kobaltu w ziarnie owsa traktowanego jako pasza.