Wyniki wyszukiwania - BazTech

Ograniczanie wyników

Znaleziono wyników: 1

Liczba wyników na stronie

Wyniki wyszukiwania

Wyszukiwano:
w słowach kluczowych: miasta w zaborze rosyjskim

Sortuj według:

Ogranicz wyniki do:

Wpływ przepisów prawnych na obraz miast w zaborze rosyjskim na przykładzie Lubelszczyzny

Przesmycka E.

Architectus

2002

Nr 2(12)

79--87

Na obecny kształt i obraz zabudowy miast wpłynęło wiele czynników stymulujących i ograniczających swobodę budowania. Do podstawowych należy zaliczyć obowiązujące w danym okresie prawo budowlane oraz możliwości finansowe inwestorów. Na przestrzeni XVIII, XIX i XX wieku prawo to na ziemiach Królestwa Polskiego ulegało licznym zmianom, i to nie tylko wy-nikającym z rozwoju tych przepisów, podążających za naturalnymi przeobrażeniami w budownictwie czy też formułujących te zmiany w myśl jakiegoś sprecyzowanego kierunku, lecz także uwarunkowaniami politycznymi. W XVIII wieku w całej Europie pojawiła się tendencja do ingerencji państwa w kształtowanie rozwoju przestrzennego miast. Wiele funkcji sprawowanych dotychczas samodzielnie przez miasta przeszło całkowicie lub częściowo w gestię scentralizowanej administracji państwowej. Pojawiły się przepisy "policyjne", które w ówczesnym szeroko rozumianym pojęciu dotyczyły m.in. porządku budowlanego, bezpieczeństwa publicznego, wygody i estetyki miast. Działały jeszcze przepisy lokalne, ale już się pojawiły ustawy o szerokim zasięgu terytorialnym, podejmujące regulacje nawet w skali całego kraju. Pierwsze traktaty policyjne (francuskie i niemieckie) cieszyły się dużym zainteresowaniem w całej Europie. W Polsce odbudowa miast po wojnach północnych odbywała się często z pominięciem norm prawa zwyczajowego i pisanego, wbrew wcześniejszym, sięgającym jeszcze czasów lokacji, przywilejom i podziałom. U podstaw tych poczynań leżała samowola posesorów magnackich, szlacheckich i duchownych. Nad miastami sprawowali opiekę starostowie, którzy w arbitralny sposób mogli narzucać swą wolę władzom miejskim. Dodatkowo, liczne w większych miastach jurydyki, stanowiły enklawy wyjęte spod prawa magistratów.

The present shape of the Polish urban structures has been influenced by a number of factors, which stimulated or limited its development. In the 18lh century, the first police directives were introduced in order to improve the state of the architectural order, public safety, and other aesthetic and functional aspects. Apart from local solutions, there could be observed broader initiatives attempting at the regulation of y urban development in the scale of the whole country. After the wars of the 17,h century, in many places of the Polish Commonwealth, the reconstruction of the urban tissue was conducted without any respect for customary and written laws. The anarchistic nature of the properties' owners was one of the common reasons for these haphazard and careless initiatives. Additionally, in many cities there existed juridical districts, which were not controlled by official magistracies. Not before the end of the 18th century could some improvements be observed in the image of towns of the Lublin region. This improvement usually concerned the towns owned by magnates. The pioneering efforts to organise urban structures were initiated by the Pavement Commission in 1733 ; and the first legal solutions, concerning building standards and architectural organisation of Polish towns, were passed at the Seym of 1764. At the end of the 18* century, the Boni Ordinis Commissions were formed; their main aim was the reorganisation of rules for the development of royal cities. During the Partition period (1795-1918), the institution of building control was regulated differently in each of the three occupation zones. The most significant legal regulations, concerning construction and architectural development, in the Russian Partition, were the following: the General Regulations for the Building Police combined with decisions of the Chairman of the Administrative Council, and the regulations of the Civil Code. Between 1820-1830, an intensive activity could be observed as far as the regulation and development of the towns and cities of the Polish Congress Kingdom were concerned. In 1848, the Administrative Council ordered preparation of town plans and detailed schedules of their gradual reorganisation. These schemes were to follow a model organisation plan of a Russian town called Krasne. In the years 1869-1870, many towns of the Polish Kingdom were degraded to the status of a settlement. After regaining independence (1918), Poland was to wait until the year 1924 for the homogeneous Polish Construction Law, which was in force till the outbreak of the Second World War.