Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Long-term changes of mollusc assemblages in bottom sediments of small-isolated lakes of different trophic state

Kołodziejczyk A., Lewandowski K., Stańczykowska A.

Polish Journal of Ecology

|

2009

|

Vol. 57, nr 2

331-339

EN

It is a common view that increase of the trophic state of lakes has a negative effect on littoral invertebrate macrofauna, molluscs among them. However, the available data are often contradictory, and the decline of particular species is often observed only at a very pronounced raise in trophic state. The aim of this work was to present the changes of the composition and abundance of bottom malacofauna taking place during last 30 years in five small (area from 0.12 to 1.74 km[^2]), mainly shallow (mean depth from 3.7 to 11.8 m) lakes of different trophic state (eutrophic and mesotrophic), connected by a small river (Masurian Lakeland, Northeastern Poland). The research were conducted in years 1997 and 2006 and were compared with published data, collected in 1976. The trophic state of the lakes studied was still constant during the period of investigations. In the studied lakes the decrease of number of bottom mollusc species was observed in subsequent years. The previously recorded there alien, invasive species, Potamopyrgus antipodarum (J.E. Gray, 1843) and Lithoglyphus naticoides (C. Pfeiffer, 1828) also disappeared. Dreissena polymorpha (Pallas, 1771) remained the dominant species in most of the lakes. These changes were recorded in four eutrophic lakes as well as inone mesotrophic lake. The decline of the species in individual lakes didn't follow any regularity. Some mollusc species disappeared and value of similarity index between malacocenoses in these lakes decreased. It seems, that the trophic state was not the cause of disappearance of some mollusc species from the studied lakes. However, the effect of frequent anoxia in littoral zone related to eutrophication was raised up as the possible cause. The decline is of long-term character, probably resulting from small size and relative isolation of the lakes, which impede their recolonisation.

2

Early Pliocene heteropods and pteropods (Mollusca, Gastropoda) from Santa Maria Island (Azores, Portugal) : systematics and biostratigraphic implications

Janssen A., Kroh A., Avila S.

Acta Geologica Polonica

|

2008

|

Vol. 58, no. 3

355-369

EN

A holoplanktonic mollusc assemblage from Neogene sediments of the Azorean island Santa Maria is described and analysed to determine the age of the sediments. Sixteen taxa are documented (three heteropods, thirteen pteropods), fourteen of which are new records for the fossil fauna of Santa Maria Island. The composition of the heteropod and pteropod assemblage indicates a Zanclean age, which contrasts with earlier age assignments to the Early, Middle or Late Miocene based on benthic molluscs, but is in good agreement with more recent data based on foraminiferal and geochemical evidence. The pteropod Cavolinia marginata (BRONN, 1862) is re-described based on abundant topotypic material and a neotype is designated. The species Cavolinia vendryesiana (GUPPY, 1873) is considered to be a junior subjective synonym of C. marginata. The temporal range of the pteropod Limacina trochiformis (D.ORBIGNY, 1836) is extended to the Zanclean.

3

Biogenic sediments of the Eemian Interglacial at Krzyżówki near Koło, central Poland

Szałamacha G., Skompski S.

Kwartalnik Geologiczny

|

1999

|

Vol. 43, Nr 1

99-106

EN

Biogenic sediments at Krzyżówki were subjected to lithologic, palynologic and palaeozoologic analyses which determined palaeoclimatic and palaeoecologic conditions during deposition. The climate was temperate and the water reservoir shallow and gradually overgrowing, being inhabited by molluscs, ostracods and fish.

PL

Osady interglacjalne w Krzyżówkach zostały odwiercone w związku z pracami geologiczne-kartograficznymi na arkuszu Koło Szczegółowej mapy geologicznej Polski w skali 1:50' 000 (G. Szałamacha, 1996). W profilu geologicznym zbadanego otworu wiertniczego Krzyżówki V bezpośrednio nad marglami kredowymi, których wiek określono mikropaleontotogicznie na kampan/mastrycht (R. Tarkowski, 1997), leżą osady czwartorzędu o miąższości 30 m, które zostały poddane badaniom litopetrograficznym (B. Szałamacha, 1996), palinologicznym (B. Noryśkiewicz, 1999) i paleozoologicznym (S. Skompski, 1997). W dolnej części osadów czwartorzędowych (głęb. 28,2-30,0 m) znajduje się brak skał skandynawskich, stanowiący pozostałość po osadach lodowcowych zlodowaceń środkowopolskich (i ewentualnie starszych). Nad brukiem (głęb. 25,6-28,2 m) występują piaski różnoziarniste z przewarstwieniami mułków, o cechach osadu fluwioperyglacjalnego. Roślinność najwyższej warstwy tej serii, w postaci mułków (głęb. 25,0-25,6 m), ma charakter późnoglacjalnych zbiorowisk tundry krzaczastej (B. Noryśkiewicz, 1999). Nad tą warstwą leży seria osadów interglacjalnych, w której można wyróżnić część dolną (głęb. 23,5-25,0 m) i górną (głęb. 20,6-22,5 m), rozdzielone bezwapienna warstwą piasków średnioziarnistych (głęb. 22,5-23,5 m) smugowanych substancją organiczną. Dolną część serii interglacjalnej wyrażonej gytią (głęb. 24,3-25,0 m) i torfem (głęb. 23,5-24,3 m) można zaliczyć do interglacjału eemskiego, co wynika zarówno z badań palinologicznych (B. Noryśkiewicz,1999), jak i faunistycznych (S. Skompski,1997), a co potwierdza przede wszystkim obecność ślimaka Belgrandia marginata Michaud (S. Skompski, 1983, 1991, 1996; S. W. Alexandrowicz, 1987). Górna część, w której spągu początkowo występują ziarna pyłku schyłkowej części interglacjału, zaś ku stropowi pojawiają się znów ziarna pyłku lasu liściastego, może .mieć interpretację dyskusyjną. Pyłek ten, być może, oznacza ocieplenie lub znajduje się na wtórnym złożu. Warunki paleoekologiczne w czasie powstawania gytii w dolnej części serii interglacjalnej, określone na podstawie mięczaków, małżoraczków i ryb, można krótko scharakteryzować w sposób następujący. Osady z fauną tworzyły się w płytkim zbiorniku wody stojącej, na co wskazuje większość znalezionych gatunków ślimaków i małżoraczków. O bogatej roślinności świadczą natomiast ryby (szczupak, wzdręga, płoć i leszcz) i gatunki ślimaków preferujące zbiorniki o charakterze bagiennym: Valvata cristata Miiller, Planorbis planorbis (Linnaeus) i Anisus contortus (Linnaeus), a o bliskości brzegu zbiornika informują lądowe gatunki ślimaków: Discus sp., Vallonia sp. i Perpolita sp. Nad serią organiczną w profilu Krzyżówki leży warstwa piasków średnioziarnistych (głęb. 17,0-20,6 m) o stosunkowo słabym obtoczeniu (R = 0,46), zaliczonych do osadów wodnolodowcowych. Wyżej znajduje się miąższa warstwa (głęb. 0,3-17,0 m) piasków różnoziarnistych ze żwirem o dobrym obtoczeniu (R = 0,18-0,12), co wskazuje na ich genezę rzeczną.