Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Metrological problems in the study of weapon systems

Dorczuk Maciej, Wachowiak Przemysław

Scientific Journal of the Military University of Land Forces

|

2024

|

Vol. 56, No. 1(211)

5--25

EN

The article presents a summary of knowledge on the research and metrological problems related to the assessment of features and parameters of weapon systems. The basic metrological problem of research laboratories evaluating weapon systems is related to the constant search for new solutions, building unique test stands and seeking metrological equipment with higher accuracy classes than the equipment of military weapon systems which is subject to assessment. This is very difficult for the military technology to perform, even impossible in many cases. Significant research problems raised in the article also concern the study of descriptive and functional features which are not addressed by metrology. The article is an introduction to the commencement of works on the extension of metrology related to measurements and evaluation of the results obtained in research laboratories during the implementation of procedures related to the testing of descriptive and functional indicators. The information included in the article may be a source of knowledge for both the personnel of military laboratories and the personnel of civilian laboratories.

PL

W artykule zaprezentowano streszczenie wiedzy dotyczącej problemów badawczych i metrologicznych dotyczących oceny cech i parametrów systemów uzbrojenia. Podstawowy problem metrologiczny laboratoriów badawczych, oceniających systemy uzbrojenia, związany jest z ciągłym poszukiwaniem nowych rozwiązań, budowaniem unikatowych stanowisk badawczych, szukaniem aparatury metrologicznej o wyższych klasach dokładności niż oceniane wyposażanie wojskowych systemów uzbrojenia. Jest to w technologii militarnej bardzo trudne do wykonania, wręcz w wielu przypadkach niemożliwe. Istotne problemy badawcze poruszone w artykule dotyczą także badania cech opisowych i funkcjonalnych, których metrologia nie porusza. Artykuł stanowi pewien wstęp do rozpoczęcia prac nad rozszerzeniem metrologii związanej z pomiarami i oceną wyników uzyskanych w laboratoriach badawczych podczas realizacji procedur związanych z badaniami wskaźników opisowych i funkcjonalnych. Informacje zawarta w artykule mogą być źródłem wiedzy zarówno dla personelu laboratoriów wojskowych, jak również personelu laboratoriów cywilnych.

2

Research into proportions of a historical urban development – example of the New City district of Szczecin

Kozłowska Izabela, Rek-Lipczyńska Agnieszka

Przestrzeń i Forma

|

2023

|

nr 56

273--284

EN

Proportion and mathematical ratio, as elements of beauty, have been used in architecture and urban planning since ancient times. This article presents a case study of this phenomenon in the form of mathematical analysis of spatial parameters in the district of Nowe Miasto in Szczecin (1845). The analysis demonstrates the absence of the use of geometrical proportion principles, while the principle of ratios was applied. The urban composition of New Town features urban elements shaped in the Baroque era, such as wide promenades connected to squares. However there has been a "loosening" of the rigorous geometry and symmetry typical of the Baroque era.

PL

Proporcja i stosunek matematyczny, będące elementami piękna, były stosowane w architekturze i urbanistyce od czasów antyku. W artykule przedstawiono studium przypadku tego zjawiska w formie matematycznej analizy parametrów układu przestrzennego dzielnicy Nowe Miasto w Szczecinie (1845). W wyniku przeprowadzonej analizy udowodniono brak wykorzystania zasad geometrycznych proporcji, stwierdzono natomiast zastosowanie zasady stosunków. Kompozycja urbanistyczna Nowego Miasta cechuje się elementami urbanistycznymi ukształtowanymi w epoce baroku, takimi jak szerokie aleje spacerowe powiązane z placami. W przypadku szczecińskiej dzielnicy doszło jednak do „poluzowania” rygorystycznej geometrii i symetrii barokowej.

3

Narodowe Laboratorium Fotoniki i Technologii Kwantowych - NLPQT

Fita Piotr, Suster Mihai

Postępy Fizyki

|

2023

|

T. 74, z. 1

14--18

PL

Narodowe Laboratorium Fotoniki i Technologii Kwantowych - NLPQT to projekt inwestycyjny, którego celem jest budowa infrastruktury pozwalającej na prowadzenie badań i prac badawczo-rozwojowych w zakresie technologii wykorzystujących światło i zjawiska kwantowe. Infrastruktura jest budowana przez zespoły badawcze pracujące w siedmiu polskich jednostkach naukowych. Po zakończeniu inwestycji będzie ona dostępna zarówno dla pracowników naukowych z innych ośrodków, jak i dla zainteresowanych przedsiębiorców działających w obszarze nowych technologii. W artykule przedstawiamy założenia dotyczące budowanej infrastruktury i opisujemy przykładowe stanowiska badawcze, których konstrukcja została już prawie ukończona.

EN

The National Laboratory of Photonics and Quantum Technologies - NLPQT is an investment project aimed at building an infrastructure that will allow research and development work in the field of technologies that use light and quantum phenomena. The infrastructure is built by research teams working in seven Polish research institutions. After the investment is completed, it will be available both to researchers from other research centers and to interested entrepreneurs operating in the field of new technologies. In the article, we present the assumptions regarding the NLPQT infrastructure and describe example research stations, the construction of which has already been almost completed.

4

Informatic tool for autogenerating elements of the pipe geometry checking station

Mroczkowski Dawid, Wyleżoł Marek

Mechanik

|

2023

|

R. 96, nr 1

36--41

EN

The aim of the scientific research was to accelerate the process of creating pipe geometry checking stations by creating a tool for auto-generating its elements.

PL

Celem badania było przyspieszenie procesu tworzenia stacji kontroli geometrii rur poprzez stworzenie narzędzia do automatycznego generowania jej elementów.

5

Hob’s optical and coordinating methods of measurement

Piotrowski Andrzej

Mechanik

|

2023

|

R. 96, nr 8-9

51--58

EN

The article presents selected issues of measurement and identification of hobs using optical and coordinates metrology methods. The outline of the hob is an indicator of the tool class and has a decisive influence on the accuracy of the gears made with it. The conducted research is the basis for drawing conclusions about the principles and methods of measuring hobs.

PL

Artykuł prezentuje wybrane zagadnienia pomiaru i identyfikacji frezów ślimakowych z użyciem metod metrologii optycznej i współrzędnościowej. Zarys frezu ślimakowego jest wyznacznikiem klasy narzędzia i ma decydujący wpływ na dokładność wykonywanych z jego użyciem kół zębatych. Przeprowadzone badania są podstawą do wnioskowania o zasadach i metodach pomiaru frezów ślimakowych.

6

VIBES: Visionary Ingenuity Boosting European Spacecraft. Managing microvibrations for the future of spaceflight

Garcia Antonio, Gust Tim, Basata Enes, Gersting Tim, Deka Michal, Thiele Sven, Salah Mohammad, Koerner Matias Bestard, Runte Torben, Gonzalez Miguel

Archive of Mechanical Engineering

|

2023

|

LXX, nr 2

183--197

EN

Microvibrations are mechanical oscillations caused by components such as the reaction wheels of an attitude control system of a spacecraft. These microvibrations are transferred through the spacecraft structure onto important instruments (e.g., optical instruments), causing those to produce diminished results (e.g., reduced image quality, imprecise geolocation etc.). At the present state, microvibrations in spacecraft cannot be actively controlled because their very high frequencies of up to 1000 Hz are above the control bandwidth a current attitude control system can provide. However, being able to reduce the effects of microvibrations on a space mission is becoming increasingly more critical as the envelope of future optical satellite missions expands. Furthermore, the advancements made in the performance of small satellites as well as the growing interest in laser and quantum communication call for a cost-efficient solution for managing microvibrations. This paper describes how cheap MEMS-based measurement systems have already proven that they are a potential solution. Showing high sensitivity and low-noise performance while allowing fast and easy prototyping.

7

100 lat Okręgowego Urzędu Miar w Poznaniu

Kałek-Skraburska Agnieszka

Metrologia i Probiernictwo : biuletyn Głównego Urzędu Miar

|

2022

|

nr 1 (28)

49--52

PL

W tym roku przypada setna rocznica powstania Okręgowego Urzędu Miar w Poznaniu. W artykule przedstawiono historię jego powstania oraz rozwój działalności technicznej do obecnych czasów.

EN

This year marks the hundredth anniversary of the establishment of the Regional Office of Measures in Poznan. The article presents the history of its foundation and the technical development to the present day.

8

Najnowsze kierunki rozwoju metrologii na Wydziale Elektrycznym Politechniki Śląskiej

Kowalik Andrzej

Śląskie Wiadomości Elektryczne

|

2021

|

Nr 6 (138)

23--25

PL

Artykuł opisuje działalność badawczą, realizowaną przez pracowników Wydziału Elektrycznego Politechniki Śląskiej w zakresie metrologii, ze szczególnym podkreśleniem prac badawczych prowadzonych przy współpracy z Głównym Urzędem Miar w Warszawie. Podsumowaniem tych działań, skorelowanym z ogólnopolskim planem rozwoju metrologii, jest powstanie Polskiej Unii Metrologicznej, której deklarację utworzenia, w październiku 2021 roku, sygnowała Politechnika Śląska.

EN

The article describes the research activities carried out by employees of the Faculty of Electrical Engineering of the Silesian University of Technology in the field of metrology, with particular emphasis on research work carried out in cooperation with the Central Office of Measures in Warsaw. The summary of these activities, correlated with the nationwide plan for the development of metrology, is the establishment of the Polish Metrological Union, the declaration of which was signed by the Silesian University of Technology in October 2021.

9

Wyzwania metrologii w kontekście przemysłu przyszłości

Wieczorowski Michał

Stal, Metale & Nowe Technologie

|

2021

|

nr 3-4

67--74

PL

Będąc młodym pracownikiem naukowym (parafrazując młodą lekarkę ze znanej swego czasu audycji radiowej), znalazłem się w gabinecie naszego uczelnianego szefa, profesora Jana Chajdy, który rozmawiał z raczkującym podówczas przedsiębiorcą, deklarującym wytwarzanie kół zębatych w bardzo wymagającej klasie. Zachwycał się obrabiarką i narzędziami, aż w końcu profesor spytał: – A skąd wiesz, jaka to klasa, czym to mierzysz? W odpowiedzi usłyszał, że producent maszyny tak deklaruje i czy w związku z tym trzeba mierzyć? Szef zadumał się chwilę i odpowiedział: – Produkujesz, ale nie mierzysz, więc nie wiesz, co produkujesz, bo tak się mówi, że jeśli żyjesz, ale nie mierzysz, to nie żyjesz...

EN

As a young researcher (to paraphrase the young doctor from a well-known radio show of yore), I found myself in the office of our university boss, Professor Jan Chajda, who talked to a fledgling entrepreneur at the time, declaring the production of gears in a very demanding class. He marveled at the machine tool and tools, until finally the professor asked: – How do you know what class it is, what do you measure it with? In response, he heard that the machine manufacturer declares this and therefore is it necessary to measure? The boss wondered for a moment and said: – You produce, but you don’t measure, so you don’t know what you produce, because it’s said that if you live but don’t measure, you’re dead...

10

Regionalny Zespół Akredytowanych Laboratoriów Badawczych i Wzorcujących Politechniki Krakowskiej – odpowiedzią na zapotrzebowanie otoczenia społeczno-gospodarczego

Niemczewska-Wójcik Magdalena, Gąska Adam, Sładek Jerzy, Pobędza Janusz, Gawlik Artur, Wrona Jan

Stal, Metale & Nowe Technologie

|

2021

|

nr 5-6

51--55

PL

Zlecanie prac badawczych akredytowanym laboratoriom stanowi podstawę w procesie podejmowania decyzji oraz przy zarządzaniu ryzykiem. Badania prowadzone przez akredytowane laboratoria zapewniają wiarygodne wyniki, otrzymane zgodnie z najlepszą praktyką, co wpływa na ograniczenie liczby wadliwych wyrobów, obniża koszty kontroli i produkcji, a także umożliwia wdrażanie innowacyjnych rozwiązań. Jakość wyrobów potwierdzona przez akredytowane laboratoria umożliwia przedsiębiorstwom dostęp do rynków zewnętrznych zgodnie z zasadą „badany lub certyfikowany raz – wszędzie akceptowany”.

EN

Outsourcing of research to accredited laboratories is the basis for decision- making and risk management. Research conducted by accredited laboratories ensures reliable results, obtained in accordance with the best practice, which reduces the number of defective products, reduces inspection and production costs, and enables the implementation of innovative solutions. The proven quality of products confirmed by accredited laboratories enables companies to access external markets in accordance with the principle of „tested or certified once – accepted everywhere”.

11

NSMET – Narodowa Sieć Metrologii Współrzędnościowej w ramach Polskiej Mapy Infrastruktury Badawczej

Wieczorowski Michał, Gapiński Bartosz, Gąska Adam, Sładek Jerzy, Woźniak Adam, Kowaluk Tomasz, Kujawińska Małgorzata, Stępień Krzysztof, Adamczak Stanisław

Stal, Metale & Nowe Technologie

|

2021

|

nr 3-4

52--61

PL

Konferencje, kongresy i wszelkiego rodzaju sympozja organizowane w świecie rzeczywistym mają różne cele i efekty. Oprócz niezaprzeczalnych wartości naukowych wynikających z prezentowanych dokonań i świadomości, w którą stronę zmierza nauka, są też doskonałą okazją do spotkań w mniejszym gronie, wymiany doświadczeń w rozmowach kuluarowych i burzy mózgów powodującej koncepcje nowych badań i projektów. A zatem cofnijmy się do 2019 roku, kiedy nikomu jeszcze nie śniło się o pandemii, i przywołajmy wspaniałą atmosferę VIII Kongresu Metrologii, zorganizowanego w Augustowie przez Politechnikę Białostocką.

EN

Conferences, congresses and all kinds symposia organized in the real world have different goals and effects. In addition to the undeniable scientific values resulting from the presented achievements and the awareness in which direction science is heading, they are also an excellent opportunity to meet in a smaller group, exchange experiences in unofficial conversations and brainstorm the concepts of new research and projects. So let’s go back to 2019, when no one even thought that a pandemic was possible, and recall the wonderful atmosphere of the 8th Metrology Congress, organized in Augustów by the Białystok University of Technology.

12

Determination of Transmittance of IR Windows made of CaF2 within Operational Temperatures of Electric Devices

Dziarski Krzysztof, Hulewicz Arkadiusz

Pomiary Automatyka Robotyka

|

2021

|

R. 25, nr 4

25--30

EN

The article presents summaries of works which have resulted in the presentation of a formula making it possible to determine an approximate transmittance of an IR window used in thermographic measurements of electric device temperatures. The equation was formulated after analysing components of the IR radiation reaching the camera lens in case when an IR window was not used and when an IR window was used. Conditions prevailing in course of the thermographic temperature measurement of electric devices contained in the switchgear were recreated in the performance of the works. The measurement system which was used in the experiment has been presented. Components of the IR radiation reaching the camera lens in case when the IR window was used and when the IR window was not used have been discussed. The obtained transmittance results of windows VPFR-75 FRK100-CL have been compared against data from literary sources.

PL

W artykule przedstawiono streszczenie prac, w wyniku których uzyskano wzór umożliwiający wyznaczenie przybliżonej transmitancji okna transmisyjnego wykorzystywanego w termograficznych pomiarach temperatur urządzeń elektrycznych. Równanie zostało sformułowane po przeanalizowaniu składowych promieniowania podczerwonego docierającego do obiektywu kamery w przypadku, gdy nie zastosowano okna transmisyjnego oraz w przypadku, gdy zastosowano okno transmisyjne. W trakcie wykonywania prac odtworzono warunki panujące podczas termograficznego pomiaru temperatury urządzeń elektrycznych znajdujących się w rozdzielnicy. Przedstawiono system pomiarowy zastosowany w eksperymencie. Omówiono składowe promieniowania podczerwonego docierającego do obiektywu kamery w przypadku, gdy okno transmisyjne było używane oraz w przypadku , gdy okno transmisyjne nie zostało zastosowane. Uzyskane wyniki transmitancji okien VPFR-75 FRK100-CL porównano z danymi pochodzącymi z literatury.

13

Ten, co statki budował

Niebylski Julian, Przywara Jerzy

Geodeta : magazyn geoinformacyjny

|

2021

|

nr 4

18--21

14

Stykowe metody pomiaru temperatury

Bakoń Tomasz, Witkowski Roman

Elektro Info

|

2021

|

nr 6

88--91

PL

W artykule przedstawiono czynniki konstrukcyjne i eksploatacyjne wpływające na dokładność pomiaru temperatury metodami dotykowymi. Dokonano przeglądu czujników pomiarowych i ich właściwości metrologicznych. Opisano typy połączeń czujników z miernikami temperatury. Uwzględniono również wpływ wyznaczenia charakterystyki odwrotnej termoelementów na niepewność pomiaru temperatury.

EN

This article presents the design and operational factors influencing the accuracy of temperature measurement using tactile methods. The measurement sensors and their metrological properties were reviewed. The types of connections between sensors and temperature meters are described. The influence of determining the inverse characteristics of thermocouples on the uncertainty of temperature measurement was also taken into account.

15

Czynniki wpływające na częstość wzorcowań wyposażenia pomiarowego

Bakoń Tomasz, Witkowski Roman

Elektro Info

|

2021

|

nr 3

78--82

PL

W artykule przedstawiono praktyczne wskazówki dotyczące doboru okresu między wzorcowaniami przyrządów pomiarowych. Pokazano zarówno wpływ samego przyrządu, jak i czynników zewnętrznych, przedstawiono metody pozwalające na adaptacyjny dobór okresów między wzorcowaniami. Przedstawione rozważania teoretyczne zostały zilustrowane przykładami dla przyrządów do pomiaru temperatury, wilgotności i ciśnienia.

EN

This article presents practical guidelines for the selection of the calibration interval of measuring instruments. The influence of the device itself as well as external factors was shown, methods allowing for adaptive selection of calibration interval were presented. The presented theoretical remarks ware illustrated with examples for temperature, humidity and pressure measure instruments.

16

Unowocześniony czterokanałowy tensometryczny miernik odkształceń

Kanciruk Adam

Prace Instytutu Mechaniki Górotworu PAN

|

2020

|

T. 22, nr 1-4

37--43

PL

W latach 90-tych XX wieku został zrealizowany czterokanałowy miernik odkształceń współpracujący z tensometrami elektrorezystancyjnymi funkcjonujący według oryginalnej, autorskiej metody pomiarowej. Obecnie jego parametry metrologiczne nie są wystarczające do badań właściwości mechanicznych próbek skalnych prowadzonych w Pracowni Odkształceń Skał Instytutu Mechaniki Górotworu PAN. Dlatego zdecydowano się na modernizację tego urządzenia. Dzięki niej zrealizowano urządzenie charakteryzujące się zwiększoną prędkością wykonywania pomiarów i rozszerzoną pamięcią danych pomiarowych. Ulepszenia te osiągnięto przez wprowadzenie zmian zarówno układowych jak i programowych. Ponadto dotychczasowy port komunikacji zewnętrznej urządzenia zastąpiono nowocześniejszym, opracowano też nowy zasilacz sieciowy. Kompletny, nowy tensometryczny miernik odkształceń zmontowano w zwartej obudowie, przez co jego użytkowanie jest wygodniejsze niż pierwowzoru.

EN

In the 90s of the twentieth century, a four-channel strain meter-data logger cooperating with electro-resistance strain gauges was implemented. It was functioning according to the original, proprietary measurement method. Currently, its metrological parameters are not sufficient to test the mechanical properties of rock samples conducted in the Rock Deformation Laboratory of the Strata Mechanics Research Institute of the Polish Academy of Sciences. Therefore, it was decided to modernize this device. Thanks to it, a device with increased measurement speed and extended measurement data memory was created. These improvements were achieved by introducing both system and software changes. In addition, the existing external communication port of the instrument was replaced with a more modern one, and a new power supply was also developed. The complete, new strain meter-data logger is assembled in a compact housing, which makes its use more convenient than the original.

17

Analiza błędów aparatury pomiarowej wykorzystującej metody FAM-C i FDM-A

Gębura Andrzej, Borowski Jerzy, Pietnoczko Bogdan, Darowski Jan, Pigłas Mieczysław, Siekierska Ewelina

Journal of KONBiN

|

2020

|

Vol. 50, iss. 4

217--236

PL

W artykule omówiono błędy zbudowanej w ITWL elektronicznej aparatury pomiarowej wykorzystującej metody FAM-C i FDM-A, dedykowane do monitorowania stanu technicznego lotniczych zespołów napędowych. Przedstawiono podstawowe elementy składowe i warianty zastosowania zbudowanej aparatury elektronicznej: zagadnienie optymalizacji doboru parametrów konstrukcyjnych i zmianę poziomu błędów przy doborze różnych typów konstrukcji danego układu. Opisano także wpływ czynników zewnętrznych na błędy układu pomiarowego, m.in.: zmiany amplitudy sygnału wyjściowego prądnicy i wpływ częstotliwości nośnej w zależności od konfiguracji fazowej układu pomiarowego. Przedstawiono sposób kompleksowego sprawdzania elektronicznej aparatury pomiarowej dla metod FAM-C i FDM-A w warunkach laboratoryjnych.

EN

The article discusses the errors of the electronic measuring apparatus built at AFIT using the FAM-C and FDM-A methods, dedicated to monitoring the technical condition of aircraft power units. The basic components and variants of the use of the built electronic apparatus are presented: the optimization of the selection of construction parameters and the change of the error level in the selection of various types of construction of a given system. The influence of external factors on errors of the measuring system was also described, including changes in the amplitude of the electrical power generator output signal and the influence of the carrier frequency depending on the phase configuration of the measuring system. The method of comprehensive checking of electronic measuring equipment for FAM-C and FDM-A methods in laboratory conditions was presented.

18

Geodetic Activity for Compatibility of the Unit of Length of Geodetic Bases Koštice (Czech Republic) and Javoriv (Ukraine)

Trevogo Igor Sevirovic, Lechner Jiří, Tora Barbara, Cernota Pavel, Stankova Hana

Inżynieria Mineralna

|

2020

|

no. 1, vol. 1

35--40

EN

The paper deals with geodetic and metrological activities in the field of length parameter, on the basis of which the uniformity and accuracy of measurements and gauges are ensured also in international extent. The historical role of surveyors in determining the basic unit of length is briefly described. Furthermore, the impact of the application of the laser tracker on the accuracy of determination of the characteristics of the geodetic length standard Koštice (Czech Republic) is evaluated. Based on laboratory tests performed in VUGTK and interlaboratory comparative tests with a leading laboratory in the length parameter in Veisala (Finland), the declared uncertainties of measurement of the VUGTK laboratory were confirmed. These are applied in the metrological traceability of the geodetic length base in Javoriv (Ukraine).

PL

Artykuł dotyczy badań geodezyjnych i metrologicznych w zakresie określenia parametru długości, na podstawie których zapewniona jest równoważność i dokładność pomiarów w wymiarze międzynarodowym. Opisano krótko historyczną rolę geodezji w określaniu podstawowych jednostek długości. Omówiono wpływ zastosowania analizy laserowego na dokładność oznaczania długości geodezyjnej w miejscowości Koštice (Republika Czeska). Na podstawie badań laboratoryjnych przeprowadzonych w VUGTK i międzylaboratoryjnych testów porównawczych z wiodącym laboratorium pod względem parametru długości w Veisala (Finlandia), potwierdzono deklarowaną niepewność pomiaru w laboratorium VUGTK. Przedstawiono wyniki pomiarów geodezyjnych w analizie metrologicznej pomiarów geodezyjnych w Jaworowie (Ukraina).

19

Wybrane aspekty wzorcowania pirometrów i kamer termowizyjnych

Bakoń Tomasz, Roman Witkowski

Elektro Info

|

2020

|

nr 10

72--74

PL

W artykule przedstawiono praktyczne wskazówki dotyczące wzorcowania pirometrów i kamer termowizyjnych. Uwagi poprzedzone zostały krótkim wstępem teoretycznym dotyczącym podstaw działania termometrów radiacyjnych oraz podstawowymi informacjami o przyrządach pomiarowych do zdalnego pomiaru temperatury.

EN

This article presents practical guidelines for calibrating of pyrometers and infrared cameras. Remarks were preceded by short theoretical introduction regarding the basics of radiation thermometers and basic information about measuring instruments for remote temperature measurement.

20

Wyznaczanie niepewności w pomiarach wieloparametrowych wielkości o skorelowanych składowych typu A oraz B

Warsza Zygmunt L., Puchalski Jacek

Przemysł Chemiczny

|

2019

|

T. 98, nr 7

1061--1068

PL

Przedstawiono zmodyfikowaną wersję wektorowej metody oceny niepewności wieloparametrowych pomiarów pośrednich. Jest to rozszerzenie metody wektorowej podanej w Suplemencie 2 do Przewodnika Wyrażania Niepewności Pomiarów, o angielskim akronimie GUM, która służy do opisu dokładności pomiarów wieloparametrowych. Nowością jest uwzględnianie skorelowania pomiędzy poszczególnymi składowymi niepewności typu A lub/oraz typu B mierzonych wielkości wejściowych. Omówienia dokonano na przykładzie pomiarów menzurandu dwuparametrowego 2D. Wyznaczono wzory ogólne dla macierzy kowariancji, niepewności i współczynnika korelacji menzurandu wyjściowego oraz wzory dla kilku charakterystycznych przypadków szczególnych. Na rysunkach podano zależności współczynnika korelacji wielkości wyjściowych w funkcji udziału składowych typu B w niepewnościach wielkości wejściowych Zastosowanie zaproponowanego rozszerzenia metody wektorowej może uwiarygodnić ocenę niepewności i w wielu przypadkach zwiększyć dokładność pośrednich pomiarów wieloparametrowych.

EN

General formulas for the covariance matrix, output uncertainties and correlation coeffs. were detd. The correlation coeffs. of the output quantities were shown for a function of the type B contribution in the full uncertainty of the input quantities. A novelty in the proposed method consisted in the correlation of shown individual uncertainty components of the A and of the B types of pair quantities measured directly on the input.