Przewidywanie ilości uszkodzeń obiektów określonego typu odbywa się zazwyczaj na podstawie wartości średnich intensywności ich awarii. W artykule przedstawiono metodę oceny ilości uszkodzeń a także sezonowości ich wy-stępowania z wyznaczonych parametrów funkcji niezawodności i zmian sezonowej częstości awarii, przy uwzględnieniu czasu eksploatacji rozpatrywanych elementów. Przykładową analizę wykonano dla kabli średniego napięcia.
EN
Forecasting the fault number of a determined type objects is performed mainly on the base of their average fault intensity. A method of evaluation of the fault number and their seasonal occurrence on the base of the determined reliability functions and seasonal fault distribution, taking into account the element operation time, has been presented in the paper. An exemplary analysis has been performed for the medium voltage cables.
W referacie przedstawiono kierunki rozwoju systemów transportowych i związane z nimi problemy badawcze. Rosnący poziom automatyzacji w pojazdach sprzyja rozwojowi mobilności wśród mieszkańców miast, ale jednocześnie generuje szereg problemów. Projektowanie nowoczesnych środków transportu zarówno indywidualnych, jak i zbiorowych zmierza w kierunku automatyzacji. Ich istotnym elementem staje się interfejs (HMI) użytkownika (kierowcy, pasażera). Efektywna dwukierunkowa komunikacja między użytkownikiem i pojazdem wymaga wdrożenia nowych rozwiązań, uwzględniających potrzeby i ograniczenia potencjalnego użytkownika. Prawidłowy dobór zaprojektowanych interfejsów (HMI) do możliwości i oczekiwań użytkowników poprzedzony jest oceną funkcjonalności budowanych interfejsów, której metodykę przedstawiono w referacie.
EN
The paper presents the directions of transportation systems development and related research problems. The increasing level of automation in vehicles promotes the development of mobility among urban residents, but also generates a number of problems. Design of modern modes of transport, both individual and collective, is heading towards automation. Their essential element is the user interface (HMI) (driver, passenger). Effective two-way communication between the user and the vehicle requires the implementation of new design solutions to the needs and limitations of a potential user. Proper selection of designed interfaces (HMI) to the possibilities and expectations of the users is preceded by an assessment of the innovative interfaces functionality. The evaluation methodology has been presented in the paper.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Węzły przesiadkowe przyjazne pasażerom są kluczowym elementem nowoczesnego systemu transportu publicznego. Dotychczas brak było metody oceny wygody, funkcjonalności i jakości takich węzłów. Artykuł przedstawia założenia, rozwój i przykłady zastosowania proponowanej metodyki oceny wskaźnikowej węzłów przesiadkowych transportu publicznego (AMPTI). Metodyka opiera się na 14 wskaźnikach ilościowych i może być stosowana do oceny zarówno węzłów istniejących, jak i projektowanych. Wskaźniki dotyczą takich aspektów charakterystyki węzła jak: integracja przestrzenna (zwartość), łatwość orientacji (czytelność), jakość infrastruktury podstawowej, dostępność dla osób starszych i niepełnosprawnych, bezpieczeństwo osobiste, bezpieczeństwo w ruchu, informacja pasażerska oraz wyposażenie dodatkowe. Podstawowym narzędziem zbierania danych przy stosowaniu AMPTI jest audyt węzła, który pozwala na ocenę takich elementów węzła jak: perony przystankowe, chodniki, przejścia przez jezdnie i schody. Dodatkowym zalecanym badaniem jest pomiar ruchu i badania ankietowe pasażerów transportu publicznego w celu wyznaczenia wielkości ruchu pasażerskiego i macierzy przesiadek oraz uzyskania opinii użytkowników węzła. Badania i ocena 10 węzłów przesiadkowych w Warszawie wykonane w 2011 roku wykazały wiele mankamentów: słabą integrację przestrzenną, niską jakość infrastruktury peronów, niski poziom dostępności dla niepełnosprawnych oraz informacji dla pasażerów. Zastosowanie metodyki oceny pozwala na wskazanie tych elementów, które należy poprawić w pierwszej kolejności, aby zwiększyć dostępność i atrakcyjność transportu publicznego na danym obszarze.
EN
Passenger-friendly public transport interchanges are key elements of modern transport systems. Yet there are no methods for assessing the quality of such interchanges. The paper presents development and application of the proposed Assessment Methodology for Public Transport Interchanges (AMPTI). The method is based on 14 quantitative indicators and can be used to evaluate both existing and proposed interchanges. The indicators cover such characteristics as: spatial integration, ease of orientation, quality of infrastructure, accessibility for the disabled, personal security, traffic safety, passenger information and additional facilities. When using AMPTI, the basic tool of data collection is interchange audit which involves surveying such elements as platforms, footpaths, pedestrian crossings and stairs. In addition, passenger surveys should be conducted to determine passenger volumes, transfer matrix and user opinions. Survey and assessment of 10 public transport interchanges conducted in Warsaw have shown several shortcomings: poor spatial integration, low quality of platform infrastructure, lack of accessibility and poor passenger information. Application of the methodology allows to point out those interchange elements which should be improved first in order to increase accessibility and attractiveness of the public transport system.
W artykule przedstawiono ogólne podejście do tworzenia metodyki oceny sprzętu logistycznego. Istotne znaczenie ma w niej dobór odpowiednich metod oceny. Należy zaznaczyć, że szczególnie przydatne do oceny sprzętu logistycznego są metody wielokryterialne.
EN
The article presents a general approach towards logistics equipment evaluation methodology. The selection of appropriate methods of evaluation plays an important role here. It should be stated that multicryteria methods are extremely useful in evaluating logistics equipment.
Energia elektryczna to towar szczególny, który jest zwykle produkowany zgodnie ze zmianami zapotrzebowania. Tymczasem możliwości magazynowania energii elektrycznej istnieją a zasobniki energii elektrycznej mogą być (i coraz częściej są) stosowane do realizacji różnych celów w systemie elektroenergetycznym. Budowa zasobników przynosi określone, aczkolwiek niekiedy trudno wymierne, korzyści; pociąga za sobą też określone, zwykle znaczne, koszty. Artykuł dotyczy metodyki oceny ekonomicznej opłacalności magazynowania energii elektrycznej. Przedstawiono korzyści i koszty zasobników energii elektrycznej w różnych obszarach aplikacyjnych. Opisano metodykę oceny ekonomicznej opłacalności magazynowania energii elektrycznej.
EN
Electricity is a special commodity, which is usually produced according to demand changes. Meanwhile, possibilities for electricity storage exist and energy storage technologies can be (and increasingly are) used to achieve different purposes in the electric power system. Energy storage applications brings certain, sometimes difficult to quantify, benefits, entails a certain, usually significant costs. The article concerns a methodology of economic assessment of electricity storage profitability. Presents the benefits and costs of electric energy storage in different application areas. Describes the major assumptions methodology of evaluating the economic viability of energy storage.
Przy obliczaniu kosztów wytwarzania energii elektrycznej wyznacza się jednostkowy koszt produkcji. Są stosowane różne zależności, niemniej jednak pewne założenia metodyczne są wspólne: należy uwzględnić cały okres „życia” obiektu, obejmujący czas budowy i eksploatacji; koszty powinny obejmować całość poniesionych nakładów inwe-stycyjnych (oraz ewentualne koszty związane z likwidacją obiektu) i kosztów eksploatacyjnych wraz z kosztami oddziały-wania na środowisko; wszystkie wartości, nakładów, kosztów, efektów produkcyjnych powinny zostać sprowadzone do wspólnego momentu czasowego z wykorzystaniem rachunku dyskonta. W artykule przedstawiono metodykę, założenia i wyniki uzyskane w dostępnych analizach kosztów wytwarzania energii elektrycznej, wykonanych stosunkowo niedawno, wraz z próbą ich oceny.
EN
During calculation of electricity generation costs the average unitary cost of production is determined. Different relationships are utilized, but some methodological assumptions are common: the whole “life” period of the object, containing time of building and exploitation, should be considered; the costs should cover total investment expenses (and eventually costs connected with object disposal) and running (exploitation) costs together with environmental costs; all values, investments, costs, production effects should be brought to a common moment of time using discounting calculus. In the paper are presented: the methodology, assumptions and results of available analyses of production costs of electrical energy, done recently, as well as the trial of their assessment.
9
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Artykuł stanowi opracowany na podstawie literatury przegląd metod stosowanych w celu oceny wpływu działania wysokiej temperatury na beton w konstrukcji. Przedstawiono w nim techniki oceny uszkodzeń pożarowych betonu możliwych do stosowania in situ oraz metody laboratoryjne. Omówiono podstawowe założenia opisanych metod.
EN
This paper reviews the current state of the art in the use of diagnostic methods to assess the impact of high temperature on structural concrete. In situ techniques and laboratory methods for the assessment of fire damaged concrete are described. The basic assumptions of those methods are discussed.
10
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Badania zużycia i ocena stanu technicznego zbrojenia szybowego w praktyce opierają się głównie na pomiarach grubości elementów. Ich realizacja generuje szereg problemów, zarówno wykonawczych, jak i informacyjnych, w tym trudną do oszacowania niepewność wyniku rozpoznania. Stąd podjęto poszukiwania nowych rozwiązań diagnostycznych. Istotą proponowanego rozwiązania są badania właściwości dynamicznych konstrukcji z wykorzystaniem testu impulsowego, polegającego na pobudzeniu elementu badanej konstrukcji zbrojenia szybowego do drgań i pomiarze odpowiedzi na wymuszenie. Mając na uwadze trudności, jakie generują uwarunkowania realizacyjne związane z niestacjonarnościami pomiarowymi, autorzy przedstawili nowe ujęcie wykonawcze testu impulsowego. Jest ono związane z algorytmem przetwarzania sygnałów pomiarowych, za pomocą transformaty falkowej Fouriera. Umożliwia on obliczenie widma częstotliwościowego ze zdekomponowanego za pomocą analizy falkowej sygnału pomiarowego. W pracy pokazano jego użyteczność diagnostyczną.
EN
Wear tests and technical state assessment of mine shaft reinforcement practically base on element thickness measurement. That generates a number of problems, both practical and informational, including hard to estimate uncertainty of assessment. Hence, new diagnostic solutions are researched. The idea of the proposed solution is construction dynamics measurement by means of impulse test, where the element of the construction under test is excited to vibrate and its response is measured. Concerning practical difficulties related to nonstationarity of the measured signals authors present new approach. It uses image processing algorithm based on wavelet-Fourier transform, which allows frequency spectrum calculation from a measured signal decomposed by a wavelet transform. The paper presents its diagnostic usefulness.
11
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W ostatnich latach funkcjonowanie ekologicznych funduszy celowych w gospodarce rynkowej staje się przedmiotem szczególnego zainteresowania. Zgłaszane uwagi krytyczne dotyczą zwłaszcza dwóch kwestii: naruszania zasady konkurencyjności poprzez preferencyjne wydatkowanie środków [2], oceny efektywności wydatkowania tych środków. To ostatnie zagadnienie stanowi przedmiot - materialny - niniejszego artykułu. Natomiast jego przedmiotem formalnym (aspekt ujęcia przedmiotu materialnego) jest określenie przesłanek właściwego doboru metodyki (procedury) oceny efektywności wydatkowania ekologicznych funduszy celowych, w myśl zasady: charakter instytucji (natura przedmiotu ocenianego) - rodzaj efektywności - metodyka oceny. W ostatnich dziesięcioleciach ekonometria, matematyka finansowa, matematyka ekonomiczna, a także ekonomia środowiskowa dopracowały się wielu metod oceny zjawisk występujących w otaczającym nas świecie. Ich liczba nie pozwala dokonać szczegółowej ich oceny z punktu interesującego nas tematu. Aksjologiczne podstawy tych metod nie stały się też przedmiotem oceny w ramach filozofii. Z reguły ich przydatność analizowana jest z punktu praw i kryteriów (mierników) rynkowych co powoduje, że zasadność stosowania niektórych metod może budzić merytoryczne zastrzeżenia, a w praktyce - powodować eliminowanie wartości o charakterze podstawowym. Na obecnym etapie - w zakresie interesującego nas tematu - najczęściej popełnianymi błędami są: stosowanie do oceny efektywności funkcjonowania Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej - metod właściwych dla oceny efektywności podmiotów rynkowych (w tym inwestorów), podejmowanie przez same FOŚ i GW próby zastępowania własnej efektywności - i legitymowania się - efektywnością pożyczkobiorców (głównie inwestorów). Obydwa podejścia sprzeczne są z wymogami art. 88f., ust. 3, pkt 5 Znowelizowanej ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska - zobowiązującego FOŚ i GW - posiadające osobowość prawną - do realizowania efektywności ekologicznej. Specyfika Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (FOŚ i GW) - podobnie jak wszystkie fundusze celowe - należą do podmiotów sektora publicznego. Są one jednostkami tworzonymi w celu realizacji jednego - wyodrębnionego zadania - stojącego przed Państwem. Wyodrębnienie to wyraża się w wyłączeniu określonego zadania z zadań przynależnych budżetowi państwa - w celu zapewnienia jego bezwzględnej realizacji. Wydzielenie takie służy powiązaniu priorytetowych zadań z dochodami uzyskiwanymi z ustawowo określonych źródeł [7, 8]. Specyfika ekologicznych funduszy celowych sprawia, że: ich wydatkowanie odbywa się na zasadach niekomercyjnych, przy ocenie efektywności wydatkowania środków dominującymi winny być mierniki jakościowe, a przede wszystkim mierniki oceniające stopień realizacji ustawowo określonych zadań, na podmiotach gospodarujących takimi funduszami spoczywa obowiązek szczególnej dbałości o nie [7, 8].
EN
During last years functioning of ecological purpose funds in market economy becomes the subject of special interest. Submitted critical comments concern especially two issues: violating principles of competition by preferential spending finance resources [2], evaluation of spending those resources efficiency. This last issue is the subject of this paper. But its formal subject is to describe circumstances of proper selection of methodology (procedure) of evaluation of ecological purpose funds spending efficiency, according to principle: character of institution (nature of evaluated subject) - the kind of efficiency - methodology of evaluation. Environment Protection and Water Management Funds - like all other purpose funds - belong to subjects of public sector. They are units created to fulfil one - selected task. This selection is done by excluding given task from the tasks belonging to state's budget - to ensure its strict realisation. Such excluding serves for connecting priority tasks with incomes from sources determined by acts [7, 8]. Specificity of ecological purpose funds causes, that: their spending is done on non-commercial principles, during evaluation of resources spending efficiency quality measures should be dominant and especially measures which evaluate realisation degree of tasks determined by acts, economical subjects, which manage these resources have to particularly take care of them. The kind of efficiency used for evaluation of efficiency spending of ecological purpose funds should be the function of evaluated subject specificity and kind of activity realised by this subject. There are two basic and essentially different kinds of efficiency: social and economical, talked over in papers [4, 5, 6, 10]. Cost-benefit analysis (CBA) is common method used in prosperity economy. It is especially used when, huge projects' social justification has to be considered. This method consists in: giving all advantages and costs money values, comparing advantages with costs in all evaluated projects, choosing the project, which fulfils the best chosen function of aim, but dominant meaning has maximalization of economical aim. When procedure of project choice is used, a question arises: whether use advantages to costs relation (B/C) or difference between advantages and costs (B - C). But when both relations are used it should be done in two following stages: first stage of analysis consists in determining scale of the project, then difference between costs and advantages is used. This difference is maximised to the point in which additional advantages outstrip additional costs (although costs, which are subtracted from advantages, do not have to mean expenditure). In described methodology such distinction is omitted. second stage consists in establishing ranking list basing on relative evaluation of individual projects - then advantages to costs relation is used (actually expenditure B/C).