Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 14

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  methane hazards
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
EN
One of the basic ventilation hazards and, at the same time most dangerous, in hard coal mines is the methane hazard. During the exploitation process using the longwall system with the breaking down of roof rocks, methane is released into mining excavations from both mined coal and the one left in goaves. Significant amounts of methane also flow from the underworked and overworked seams, through cracks and fissures formed in the rock mass. When accumulated at an explosive concentration level in goves and at an appropriate oxygen concentration level and the occurrence of a trigger (e.g. a spark or endogenous fire), methane may either explode or ignite. These are immensely dangerous phenomena. Therefore, the possibility of their occurrence should be limited. The article presents the results of the research aimed at determining the impact of the permeability of goaf zones on the distribution of methane and oxygen concentration levels in these goaves. The study was carried out for the longwall ventilated with the Y system. The model analysis was conducted, the results of which allowed the authors to determine these distributions. On their basis, both the location and size of the areas in which hazardous methane concentrations could occur were designated. The results are of great practical importance as they indicate areas in goaves where preventive measures should be implemented.
PL
Zwalczanie zagrożenia metanowego musi być połączone z metodami zwalczania pozostałych zagrożeń naturalnych, tj. przede wszystkim zagrożenia pożarami endogenicznymi. Profilaktyka tych zagrożeń może być sprzeczna z zasadami zwalczania zagrożenia metanowego, dlatego powinna być ustalana wspólnie z profilaktyką innych zagrożeń. Wentylacja oraz dodatkowe środki wentylacyjne powinny być dostosowane do poziomów i innych zagrożeń naturalnych, zwłaszcza związanych z wentylacją. W artykule przedstawiono sposób postępowania przy projektowaniu eksploatacji w warunkach współwystępujących zagrożeń. Podano algorytm doboru systemu odmetanowania w toku realizacji projektu koncepcyjnego eksploatacji złoża węgla lub jego części, który powinien stanowić podstawę do wykonywania późniejszych projektów technicznych ścian eksploatacyjnych. W dalszej części artykuły przedstawiono rozwiązanie odmetanowania ścian eksploatacyjnych z wykorzystaniem długich, orurowanych otworów drenażowych. Zwrócono uwagę na czynniki wpływające na efektywność odmetanowania.
EN
Controlling the methane hazard in coal mines must be combined with methods to control other natural hazards, i.e. spontaneous fires hazard. Prevention of these other hazards may be contrary to the principles of preventing methane hazard. Therefore it should be determined together with the prevention of other hazards. Ventilation and additional ventilation measures should be tailored to levels other natural hazards, especially those associated with ventilation systems. The procedure for designing operation in the conditions of co-occurring hazards is presented in the article. An algorithm for the selection of a methane drainage system during the conceptual design of coal seam extraction has been given, which should be the basis for subsequent technical designs of mining longwalls. The solution for methane drainage in longwall panels using long, drainage boreholes equipped with performing pipes is presented in the next part of the article. The Attention was paid to factors affecting the methane drainage efficiency.
PL
W artykule opisano cechy charakterystyczne procesów zmiany zawartości metanu w atmosferze kopalnianej, które mają miejsce podczas normalnych i intensywnych procesów wydzielenia się gazu. Przedstawiono zasady klasyfikacji sytuacji gazowych występujących w wyrobiskach górniczych z punktu widzenia związanego z nimi zagrożenia. Zaproponowano algorytmy służące do wykrywania i prognozowania sytuacji zdarzeń gazowych, pozwalające rozszerzyć funkcjonalność i zwiększyć skuteczność środków technicznych stosowanych w kopalniach węgla do kontroli zawartości metanu.
EN
The article describes the characteristics of changing methane concentration in the mine air. Such processes take place both during standard and intensive emissions of this gas. The author presented the classification of gas situations in mining excavations from the point of view of the related hazard. There were algorithms presented for the detection and prognoses of gas hazards. The algorithms allow to extend the functionality and efficiency of technological solutions used in hard coal mines to monitor the concentration of methane in the air.
PL
W artykule przedstawiono wyniki wykonanych badań w celu oceny stanu zagrożenia metanowego w zrobach ścian zawałowych, a w szczególności zmian stężeń tlenu i metanu w zrobach rejestrowanych w systemie gazometrii. Zagadnienie to jest bardzo ważne ze względu na bezpieczeństwo pracowników zatrudnionych w wyrobiskach kopalni węgla. Dotychczas powyższe zagrożenie nie było analizowane kompleksowo ze względu na trudności monitorowania zmian zachodzących w zrobach. Opisane w niniejszym artykule badania przeprowadzono w kopalni Wesoła. Wykonywano je w ramach pracy statutowej w Zakładzie Aerologii GIG przy udziale pracowników kopalni Wesoła i Instytutu EMAG. Wyniki badań oprócz wartości poznawczych tego zagrożenia pokazały nowe możliwości wykorzystania metanometrii automatycznej. Obserwacje wskazań czujników zabudowanych w zrobach pozwalają bezpośrednio kontrolować zależności zmian stężeń gazów od wielu czynników zewnętrznych, w tym również związanych z eksploatacją. Opisane wyniki badan dają podstawę do ich kontynuowania, w zakresie bieżącej kontroli efektów stosowanych w kopalniach działań prewencyjnych mających na celu obniżenia stężenia tlenu w zrobach.
EN
The paper presents results of a research carried out to assess methane hazard at goaf, in particular to monitor changes in oxygen and methane concentration at goaf registered within a methane monitoring system. Importance of this problem should not be underestimated as it is related to safety of staff in mine workings. So far the above described hazard has not been analysed in complex way due to difficulties to monitor changes in goaf. The research presented in this paper has been completed in the mine "Wesoła" within a statutory project of the Aerologic Department of the Central Mining Institute in collaboration with employees of the mine "Wesoła" and of the Institute EMAG. The results of the research, apart from their cognitive values, have revealed new potential of automatic methane concentration monitoring. Observation of indications of sensors installed in goaf facilitates to directly monitor relationships between gas concentration changes and multiple external factors, including those related to exploitation. Basing on the described results it is believed that the research should continue in scope of current monitoring of the effectiveness of preventive measures undertaken in order to reduce oxygen concentration in goaf.
PL
W wyrobiskach ścianowych mogą występować zróżnicowane warunki zagrożenia metanowego, począwszy od bardzo znikomego, aż do takiego, w którym bez zastosowania specjalnych środków (wentylacyjne, odmetanowanie) prowadzenie robót górniczych byłoby niemożliwe. Od właściwej oceny zagrożenia metanowego, opracowanych prognoz tego zagrożenia, prowadzonych obserwacji i kontroli zagrożenia oraz podjętych środków profilaktycznych zależy bezpieczeństwo kopalń prowadzących eksploatację w pokładach węgla nasyconych metanem. Wydzielanie metanu w okresach tygodniowych ulega zmianie i jest ściśle związane z prowadzeniem wydobycia. Na początku tygodnia następuje stały wzrost wydzielania metanu, który osiąga swoje maksimum w ostatnim dniu prowadzenia wydobycia. W okresie przerw w wydobyciu wydzielanie metanu do wyrobiska ścianowego się obniża. Zmiany wydzielania metanu w cyklach tygodniowych można opisać przedstawionymi w artykule zależnościami. Jednak do oceny tego stanu niezbędne jest posiadanie informacji dotyczących wcześniejszego wydzielania metanu w wyrobiskach eksploatacyjnych kopalni.
EN
In longwalls there might be different methane hazard conditions, from very negligible to very risky ones, in case of which without using special control methods (ventilation, methane drainage) mining works could not be conducted. Safety in mines excavating coal seams saturated with methane depends on the proper estimation of methane hazard, conducted observations, hazard control as well as undertaken prevention methods. A weekly methane emission varies and is closely related to a mining process. At the beginning of the week there is a constant increase in methane emission, which reaches the maximum on the last day of excavation. During breaks in excavation, methane emission to a longwall decreases. Changes in methane emission in weekly periods can be described by means of the dependences presented in the article. However, in order to estimate its condition it is necessary to obtain information concerning earlier methane emission in longwalls.
PL
W artykule poruszona została problematyka zagrożenia metanowego w polskich kopalniach węgla kamiennego. Przedstawiono, jakie działania profilaktyczne są podejmowane w celu jego zwalczania. Szczególną uwagę zwrócono na prowadzenie odmetanowania. Zaprezentowane zostały przykłady rozmieszczenia otworów drenażowych w rejonie ściany przy różnych sposobach jej prowadzenia. W drugiej części artykułu poruszona jest kwestia wykorzystania gazu pochodzącego z systemów odmetanowania kopalń. Zarówno aspekty ekonomiczne, jak i ekologiczne przemawiają za tym, aby ten gaz w jak największym stopniu został gospodarczo wykorzystany. Przedstawione zostały różne technologie zagospodarowywania metanu. Zestawione zostały także układy wykorzystujące metan pracujące w polskich kopalniach węgla kamiennego.
EN
This article takes up a subject of methane hazard in Polish coal mines. CH4 in mines should be mainly considered as a methane hazard. Good preventive measures is the base to enable safe exploitation and the best one is methane drainage. In this article we present examples of locations of methane drainage boreholes in working face. The second part of this article touch upon a question of using it. Economic and ecological aspects determine the gas to be exploited. Moreover, we present various technologies to use methane and we have listed also systems using methane in Polish coal mines.
PL
Wyrzuty metanu i skał podobnie jak tąpania należą do największych zagrożeń w kopalniach głębinowych i są również trudno przewidywalne. Gwałtowny przebieg zjawiska wyrzutu metanu i skał oraz skala i zasięg zagrożeń po wyrzucie wymagają rozwiązań umożliwiających szybkie, a także jednoznaczne wykrycie powstałego zagrożenia i natychmiastowe wyłączenie energii elektrycznej oraz wycofanie załogi ze stref możliwego zagrożenia. W tym celu zaproponowano specjalne rozwiązanie zintegrowanego czujnika wykrywania wyrzutu. W artykule przedstawiono założenia czujnika, który wyposażono w trzy elementy pomiarowo detekcyjne: komorę ciągłego pomiaru metanu, czujnik ciśnienia oraz mikrofon. Głównym celem badań modelu czujnika było oszacowanie parametrów charakteryzujących dynamiczne własności komory pomiarowej czujnika stężenia metanu oraz pozostałych elementów pomiarowych czujnika. Uzyskane wyniki badań potwierdziły słuszność przyjętych rozwiązań.
EN
The outbursts of methane and rocks are, similarly to rock bursts, the biggest hazards in deep mines and are equally difficult to predict. The violent process of the methane and rock outburst phenomenon, along with the scale and range of hazards after the outburst, require the solutions which would enable quick and unambiguous detection of the hazard, immediate power supply cut-off and evacuation of personnel from potentially hazardous areas. For this purpose, an integrated outburst detection sensor was developed. The paper features the assumed functions of the sensor which was equipped with three measuring and detection elements: a chamber for constant measurement of methane concentration, pressure sensor and microphone. The tests of the sensor model were carried out to estimate the parameters which characterize the dynamic properties of the measuring chamber of the methane concentration sensor and other measuring elements of the sensor. The obtained results proved that the applied solutions had been appropriate.
PL
Przedstawiono opracowywany w Centrum EMAG hybrydowy system predykcji stężenia gazów w kopalniach węgla kamiennego, który może być wykorzystany w systemie monitorowania parametrów środowiska w wyrobiskach kopalnianych. Funkcją systemu jest wypracowywanie krótkoterminowych prognoz zmian stężenia metanu na podstawie analizowanych on-line danych metanometrycznych i w razie potrzeby generowanie ostrzeżeń w celu uniknięcia przymusowych, spowodowanych automatycznym wyłączeniem energii, postojów zabezpieczanych przez system metanometryczny obiektów (ścian, przodków). Projektowany system wykorzystuje liniowe i nieliniowe metody prognozy, a w szczególności algorytm M5 zaproponowany przez R. Quinlan.a oraz algorytm predykcji liniowej. Niezbędne do zastosowania tych metod modele matematyczne są opracowywane na podstawie danych historycznych archiwizowanych w bazie danych systemu SMP-NT/A. Omówiono problemy związane z przygotowaniem danych dla procedur tworzących modele predykcyjne oraz przetestowane sposoby ich rozwiązania (eliminacja danych niewiarygodnych, wygładzanie, agregacja). Podano przykłady wyznaczania prognoz z wykorzystaniem metody ex-post.
EN
A hybrid system for prediction of concentration of gases in hard coal mines has been presented at the stage of development at the EMAG Centre. The system may be used in a monitoring system of environmental parameters in mine workings. A function of the system is to work out short-term forecasts of changes in methane concentration on the basis of the methane-metrical data being analysed on-line. If necessary the warnings are generated to avoid forced standstills caused by automatic safety shut-down of the objects protected by the methane monitoring system (longwall faces). In the system to be designed there have been applied the linear and non-linear methods of forecasting and in particular the M5 algorithm proposed by R. Quinlan, and the linear forecast algorithm. The mathematical models which are necessary to apply such methods are developed on the basis of historical data archived in the data base of the SMP-NT/A system. There have been discussed the issues related to preparation of the data for procedures creating prediction models. The methods of solution of those problems have been tested (elimination of incredible data, smoothing the data, aggregation). There have been given examples of forecast determination by using the ex-post method.
PL
Zapalenia, wybuchy oraz wyrzuty metanu wywołują gwałtowne zjawiska gazodynamiczne, którym towarzyszą stany nieustalone parametrów powietrza o dużej dynamice. W artykule przedstawiono zaburzenia parametrów powietrza zarejestrowane w czasie i po zapaleniu, wybuchu oraz wyrzutach metanu. Szczególnie zjawiska wyrzutu metanu i skał stanowią wyjątkowe zagrożenie, gdyż towarzyszy im uwolnienie znacznych ilości metanu do przestrzeni wyrobisk, co powoduje gwałtowny wzrost stężenia metanu. Doświadczenia po wyrzutach metanu (KWK Pniówek, KWK Zofiówka) pokazują, że w wyrobiskach kopalń przez długi czas utrzymują się nie tylko stężenia wybuchowe metanu, ale również atmosfera niezdatna do oddychania. Zasięg oraz dynamika zjawisk wymaga szybkiej reakcji systemu na powstające zagrożenie wybuchu metanu oraz życia i zdrowia górników, stąd przy tych zagrożeniach wydaje się konieczne stosowanie rozwiązań zintegrowanych, umożliwiających zarówno wyprzedzające wyłączenia energii jak i rozgłaszanie komunikatów dla wyprowadzenia załogi ze stref zagrożonych.
EN
Ignitions, explosions and outbursts of methane cause violent gasdynamic phenomena accompanied by nonstationary states of high-dynamic air. Disturbances in air parameters recorded before and after ignition, explosion and outburst of methane have been presented in the paper. In particular methane and rock outbursts are very hazardous phenomena because they are accompanied by emission of high volumes of methane to the workings causing a violent increase in methane concentration. The experiences after methane outbursts (at the coal mines Pniówek, Zofiówka) showed that not only the explosive gas concentrations remain a long time in the workings but also the air is unfit for breathing. The range and dynamics of these phenomena require a quick response of the system to growing methane explosion hazards and health/life risk. Therefore it seems to be necessary to use integrated solutions which allow both the safety anticipative shutdown and broadcasting of messages to withdraw the people from hazardous areas.
PL
W artykule omówiono w skrócie znane zagraniczne rozwiązania zraszania powietrzno-wodnego z wykorzystaniem sprężonego powietrza, przeznaczone do kombajnów górniczych. Następnie przedstawiono najnowsze oryginalne opracowania tego typu zrealizowane w CMG KOMAG. Przewidziane są one do zwalczania zagrożeń metanowych i pyłowych w polskich kombajnach ścianowych i chodnikowych. Podano przebieg i wyniki badań tych rozwiązań oraz aktualny stan ich wdrożenia.
EN
Already known foreign solutions of air-and-water spraying with the use of compressed air, which are developed for longwall shearers and roadheaders, were shortly discussed in the paper. Then the newest original developments, which were realized at the KOMAG Mining Mechanization Centre, were presented. They are designed for fighting against methane and dust hazards in workings mined by longwall shearers and roadheaders. The process and results of these solutions as well as present state of their implementation were given.
PL
Stosowanie oświetlenia elektrycznego wyrobisk podziemnych i stanowisk pracy w kopalniach metanowych ograniczone jest wymaganiami bezpieczeństwa przeciwwybuchowego. Z godnie z prze-pisami eksploatacyjnymi w przypadku stwierdzenia w wyrobisku podziemnym zawartości metanu powyżej 2% należy niezwłocznie wyłączyć sieć elektryczną, unieruchomić maszyny i urządzenia oraz wycofać ludzi z zagrożonych wyrobisk. Wymaganie to dotyczy również oświetlenia roboczego na podziemnych stanowiskach pracy i dróg ewakuacyjnych. Wyłączenie zasilania powoduje wyłączenie oświetlenia, w tym także wskazującego kierunki dróg ewakuacyjnych. Ewakuacja załogi w takich sytuacjach możliwa jest jedynie przy oświetleniu dostarczanym przez osobiste lampy nahełmowe pracowników. W sytuacjach awaryjnych bierne wskaźniki dróg ewakuacyjnych, wykonane z materiałów odblaskowych, często nie spełniają oczekiwań, gdyż wymagają oświetlenia odrębnym źródłem światła pobudzającym odbicie, przy czym emitowane przez nie światło odbite jest często zbyt słabo widoczne, zwłaszcza w wyrobisku zapylonym lub zadymionym. Przedstawiono koncepcję awaryjnego oświetlenia w kopalniach metanowych, przeprowadzono analizę systemu awaryjnego oświetlenia z wykorzystaniem drabinkowej i szeregowej konfiguracji pod kontem spełnienia wymagań energetycznych dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 94/9/WE (ATEX 100A). Omówiono aspekty realizacji technicznej drabinkowej i szeregowej konfiguracji takiego systemu. Ustalono, że diody LED, ze względu swoje parametry techniczne i niezawodnościowe, znakomicie nadają się do realizacji awaryjnego oświetlenia wyrobisk podziemnych i stanowisk pracy w kopalniach metanowych.
EN
Electric lightening applicable in underground mines and work positions in methane mines is limited by claims of counterexplosive safeties. It belongs to operational regulations in case of affirmation in underground over 2% methane contents immediately should exclude power lines, stop indicate machine and recapture people from threatened underground. It concerns also underground work positions and evacuation ways. Exclusion of supplying, causes exclusion of lightening, including directions of evacuation ways. Evacuation of crew is possible in such situations at lightening supplied by personal helm lamps. Indicators of evacuation ways in passive emergency conditions, from reflection materials executed, they do not grant expectations often, because they require illumination separate source incentive reflection enlightened, issued is reflected visible at that by it slightly enlightened often far too, especially in ashed underground or fill with smoke. Presented concept of emergency lightening in methane mines, lead analysis of system of emergency lightening with utilisation of ladder and chain configuration under account of implementation of energy claim of directive of the European Parliament and Council 94/9/WE (ATEX 100A). It discuss aspects of technical realisation of such ladder and chain configuration system. It establish, that LED diodes, from respect on technical parameters and reliability, they be suitable superbly for realisation of emergency lightening in underground and work positions in methane mines.
PL
W artykule omówiono powszechnie stosowany desorbometr manometryczny cieczowy typu DMC-2 i elektroniczny przyrząd typu "Barbara" do określania szacunkowej zawartości metanu pochodzenia naturalnego w węglu (metanonośności) i wartości wskaźnika intensywności desorpcji gazu z węgla do rozpoznawania i prognozowania (prognoza bieżąca) stanu zagrożenia gazowego i wyrzutami gazów i skał oraz nową metodę określania granicznego wskaźnika intensywności desorpcji gazu z węgla. Stwierdzono, że stan zagrożenia wyrzutami gazów i skał w czole przodka drążonego wyrobiska górniczego oraz możliwość zaistnienia zagrożenia wyrzutowego w przodku można ocenić na podstawie granicznego wskaźnika intensywności desorpcji gazu z węgla, P2 36,9 hPa (Dokumentacja pracy statutowej GIG). Wskaźnik ten bezpośrednio w miejscu badania w drążonym wyrobisku górniczym wyznacza się przyrządem typu "Barbara" w czasie cyklu pomiarowego wynoszącego 240 s, z próbki węglowej umieszczonej w pojemniku przyrządu przy ciśnieniu absolutnym (otoczenia).
EN
In the article discussed often use a manometric liquid descorbmeter type DMC-2 and electronic tool type "Barbara" for definition of largeness of intensity index of gas desorption from coal and estimate contents of methane of natural origin in coal (methanity) for identifying and forecasting activity (current forecast) state threat metanew and reproaches of methane and rocks and new method of definition of boundary intensity index of gas desorption from coal. It said, that state of threat reproaches of methane and rocks in the front of ancestor bored mining and capability to coming into being of this threat, it is possible to evaluate on base of boundary intensity index of gas desorption from coal, P2 36,9 hPa. This index directly in place of research in bored mining by an instrument type "Barbara" is appointed in time of measuring cycle totalling 240 s from coal sample placed in container of instrument at absolute pressure (enclose).
PL
Podczas przepływu powietrza w szybach wdechowych generowana jest depresja cieplna, która w okresach zimowych oddziaływuje przeciwnie do kierunku działania depresji mechanicznej wentylatorów głównych. Wymagane przepisami górniczymi podgrzewanie powietrza wlotowego potęguje działanie depresji cieplnej, co powoduje zmniejszenie ilości powietrza sprowadzanego do kopalni. Jednocześnie nierównomierność podgrzewania powietrza w kilku szybach wdechowych przyczynia się do zaburzeń przepływu powietrza w wyrobiskach łączących podszybia szybów wdechowych. Przedstawiono wpływ nierównomierności ogrzewania powietrza na stabilność prądów powietrza na przykładzie komputerowego odwzorowania dwóch rzeczywistych sieci wentylacyjnych. Tym samym wskazano na możliwość obliczania krytycznych wartości depresji cieplnych oraz parametrów nagrzewnic powietrza przy użyciu programu komputerowego symulującego rozpływ powietrza w kopalni.
EN
During the air flow in downcast shafts heat depression is being generated which, in wintertime, acts oppositely to the direction of mechanical depression of main fans. Heating of inlet air, demanded by mining laws, enhances heat depression thus resulting in the decrease of the amount of air imported to the mine. At the same time, inequality of air heating in several downcast shafts results in the disturbance of air flow in excavations joining pit bottoms of downcast shafts. The effect of inequality of air heating on the stability of air currents were presented an the example of computer simulation of two existing fan networks. Thus, the possibility of calculation of critical values of heat depression as well as of parameters of air heater with the use of computer software simulating distribution of air in the mine, was given.
PL
Wzrost koncentracji wydobycia przyczynia się do zwiększenia poziomu zagrożeń naturalnych, co jest widoczne w kopalniach, gdzie współwystępują zagrożenia naturalne. W złożonej strukturze kopalń szczególne znaczenie mają jednocześnie występujące i oddziaływujące na siebie zagrożenia metanowe, pożarowe, temperaturowe czy tąpaniowe. W takich warunkach prowadzi eksploatację kopalnia Halemba, gdzie blisko 80% wydobycia pochodzi z pokładów metanowych. W artykule przedstawiono warunki bezpiecznej eksploatacji w zamykających ścianach 7 i 8 w partii H w pokładzie 506, przy występowaniu wysokiego zagrożenia metanowego oraz z uwzględnieniem zagrożenia pożarowego i tąpaniami. Artykuł zawiera ocenę istniejącego zagrożenia metanowego oraz wyniki wydzielania metanu na podstawie wcześniej prowadzonej eksploatacji. Zamieszczono również w niej w celu porównania przewidywane wydzielania metanu do wyrobiska metodą KD Barbara.
EN
Increase of the output concentration effects in increase of natural hazards level as is evident in the mines where natural hazards coexist. In the complex structure of mines, simultaneously occurring and affecting each other methane, fire, temperature and bounce hazards are of particular significance. Exploitation at Halemba mine, where almost 80% of production comes from the methane beds, is conducted under such conditions. In the paper, conditions of safe exploitation of closing longwalls 7 and 8 of batch H bed 506 under high methane hazard are presented, taking into account also fire and bounce hazards. The paper presents evaluation of the existing methane hazard as well as the results of methane emission based on the previously conducted exploitation. Furthermore, predicted methane emission to the excavation with the method of KD Barbara was also given in the paper in order to make comparisons.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.