Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

The game of definition

Tyc G.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2015

|

Y. 112, iss. 9-A

387--391

EN

Architecture is a complex discipline, and works of architecture are diverse and constantly changing. Therefore, it is difficult to determine the range and essence of architecture and create a definition. This paper analyses the problem with definitions of architecture on the basis of semantics, aesthetics, and metaphysics. It considers the question of identity and essence, and the cause, purpose and consequence of defining.

PL

Architektura jest złożoną i szeroką dyscypliną, a dzieła architektury są różnorodne i podlegają ciągłym przemianom. Dlatego trudno ustalić zarówno jej zakres jak i istotę, trudno o jej definicję. Artykuł analizuje problem definicji architektury na tle semantyki, estetyki i metafizyki. Rozważana jest kwestia tożsamości i istoty pojęcia, przyczyna i cel powstawania definicji oraz sens definiowania i jego wpływ na architekturę.

2

Doświadczenie estetyczne w metafizyce naturalizmu empirycznego Johna Deweya

Rachoń N.

Zeszyty Naukowe Akademii Marynarki Wojennej

|

2010

|

R. 51 nr 4 (183)

225-246

PL

Artykuł poświęcony jest zagadnieniu związków deweyowskiej koncepcji doświadczenia estetycznego z szerszymi, metafizycznymi poglądami Amerykanina. Głównym celem prowadzonej argumentacji jest określenie roli, jaką pełni kategoria doświadczenia estetycznego w ramach empirycznego naturalizmu, stanowiska filozoficznego, jakie sformułował Dewey w późnym okresie swojej twórczości. Zaproponowana w artykule interpretacja deweyowskiej kategorii doświadczenia ujawnia zasadnicze implikacje metafizyczne, które w konsekwencji prowadzą do wyróżnienia wysublimowanej formy doświadczenia estetycznego i uznania jej za centralny element całej teorii. Wedle tego stanowiska doświadczenie estetyczne wyraża istotę rozwoju natury, siłę kreatywną wypływającą ze szczególnej, rytmicznej koordynacji wymian wzajemnego oddziaływania pomiędzy organizmem a jego otoczeniem. Według Deweya sztuka, której istotą jest doświadczenie estetyczne, wyraża najgłębsze zasady rozwijającego się życia i stanowi najwyższy przejaw natury. Autor niniejszego artykułu dowodzi, że proponowane przez Deweya stanowisko naturalizmu empirycznego, chociaż wyraźnie zmienia tradycyjne znaczenie metafizyki, to jednak nie marginalizuje jej jako dziedziny filozofii. Przeciwnie, rozwija przed nią nowe zagadnienia i ciekawe perspektywy.

EN

The article deals with the issue of relations between Dewey’s idea of aesthetic experience and his account of metaphysics. The main aim of argumentation presented is to determine the role of the aesthetic experience in the field of natural empiricism, developed by Dewey in his late works. The interpretation of deweyan concept of experience, as proposed by the author, discloses the fundamental metaphysical implications, which in the long run entails distinguishing and favoring of the sublime form of aesthetic experience and regarding it as a central element of his whole theory. According to this position, the aesthetic experience expresses the essence of nature and the deepest spirit of its progress. It becomes the creative power originated from the specific sort of rhythmical coordination of mutual interactions between organism and its surroundings. From deweyan point of view, art expresses the deepest principles of advancing life and is seen as the highest manifestation of nature; as its climax. Author argues, that Dewey’s position of natural empiricism, however significantly changes the traditional meaning of metaphysics, it takes no efforts to push it aside as a philosophic discipline. On the contrary, Dewey’s processual metaphysics of experience raises new issues and proposes interesting perspective of reflection.

3

Filozofia zrównoważonego rozwoju : preliminaria

Gawor L.

Problemy Ekorozwoju

|

2010

|

vol. 5, nr 2

69-76

PL

Artykuł jest próbą przedstawienia zasadniczych filozoficznych tez, które implicite lub explicite znajdują się u podstaw idei zrównoważonego rozwoju. Obok zasygnalizowanych założeń metafizycznych, epistemologicznych, historiozoficznych oraz antropologicznych, uwaga szczególnie została zwrócona na aksjologiczną podbudowę zrównoważonego rozwoju. W zakończeniu omawiana koncepcja została ukazana jako współczesna wersja oświeceniowej optymistycznej filozofii społecznej.

EN

The article is an attempt to present principal philosophical theses which implicite or explicite are the basis of sustainable development idea. Among assumptions concerning metaphysics, epistemology, philosophy of history and anthropology, also axiological foundation of sustainable development is highlighted. In the final part discussed idea is presented as modern version of Enlightenment's optimistic social philosophy.

4

Nature, situation and experience. Some metaphysical underpinnings of John Dewey's conception of an aesthetic experience

Rachoń N.

Zeszyty Naukowe Akademii Marynarki Wojennej

|

2009

|

R. 50 nr 4 (179)

165-184

EN

The aim of the following article is to present some of the metaphysical grounds for the concept of an aesthetic experience in the naturalistic philosophy of John Dewey. First three sections are devoted to the main issues of Dewey’s naturalistic metaphysics. The first, besides the definition of metaphysics as detection and description of the generic traits of existence, includes also the reconstruction of Dewey’s notion of nature — the most fundamental concept in Dewey’s system. It is reconstructed with the elaboration of the dynamic, continuous, emergent, rhythmical and situational character of the reality. The second section presents the metaphysical concept of a situation, along with its theoretical consequences, such as: overcoming the metaphysical dualism which isolates the subject from the object, the defence of the objective character of qualities, the concept of immediate phase of a situation and the pluralistic character of nature with all its manifestations. The third section presents deweyan metaphysics of experience. Author clarifies concepts, which are crucial in this respect: primal experience, the experience and the rhythmical structure of interaction. The last section elaborates these elements of Dewey’s aesthetics which clearly remains in an intimate relation with the general metaphysical characteristic of reality: the concept of an aesthetic experience continuous with an everyday experience, the concept of active and passive phases of perception, rhythm as a form, distinction between the product of art and the work of art. According to Dewey, art is conceived as a particular manifestation of nature, which realizes itself in the dynamic form of an aesthetic experience and, as such, it discloses the deepest general traits of reality. In such meaning, art is the culminating form of organization of nature and its most sublime manifestation. The late works of Dewey give the grounds for the interpretation, according to which, an aesthetic experience constitutes the essential context for every possible kind of experience. Consequently, the deweyan philosophy of art functions in his philosophic system not so much as a minor and marginal element related only to the artistic activities, but it pervades all other realms.

PL

Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie pewnych metafizycznych podstaw, na jakich opiera się koncepcja doświadczenia estetycznego w naturalistycznej filozofii Johna Deweya. Pierwsze trzy części artykułu poświęcone są głównym zagadnieniom jego naturalistycznej metafizyki. W części pierwszej, poza wyjaśnieniem znaczenia, w jakim Dewey używa pojęcia metafizyki — odnajdowanie i opis powszechnych cech istnienia — podjęta została również rekonstrukcja, podstawowego dla metafizyki Deweya, pojęcia natury. Wśród najistotniejszych cech metafizycznych, jakie Dewey przypisuje naturze, znajdują się: dynamizm, ciągłość, emergentyzm, rytmiczność i wewnętrzne złożenie z sytuacji. Część druga artykułu prezentuje metafizyczną koncepcję sytuacji i jej najważniejsze teoretyczne konsekwencje, tj. przezwyciężenie dualizmu metafizycznego oddzielającego podmiot od przedmiotu, obronę obiektywnego charakteru jakości oraz dynamicznego, kontekstualnego i pluralistycznego charakteru natury i wszelkich jej przejawów. W części trzeciej przedstawiona została deweyowska metafizyka doświadczenia. Autor wyjaśnia, kluczowe w tym zakresie, zagadnienia: doświadczenia pierwotnego, doświadczenia rzeczywistego oraz rytmicznej struktury interakcji. W ostatniej części autor przedstawił te wątki estetyki Deweya, które wyraźnie pozostają w ścisłym związku z jego ogólniejszą, metafizyczną charakterystyką rzeczywistości, tj. koncepcję doświadczenia estetycznego jako ciągłego z doświadczeniem codziennym, koncepcję aktywnej i pasywnej fazy percepcji, rytmu jako formy oraz rozróżnienie pomiędzy przedmiotem sztuki i dziełem sztuki. Sztuka, w ramach prezentowanych w tym artykule poglądów Deweya rozumiana jest jako szczególny przejaw natury, który, w dynamicznej formie doświadczenia estetycznego, ujawnia najgłębsze, powszechne cechy rzeczywistości. W tym sensie jest szczytową formą organizacji natury i stanowi jej najbardziej wysublimowaną postać. Późne pisma Deweya dają podstawy do interpretacji, w której doświadczenie estetyczne stanowi istotny kontekst dla wszelkiego rodzaju doświadczeń. Wówczas deweyowska filozofia sztuki stanowi raczej osnowę reszty systemu niż jego marginalny element związany jedynie z działalnością artystyczną.