Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Can microorganisms play a beneficial role in oil spill clean-up?

Zegrocka-Stendel Oliwia

Gaz, Woda i Technika Sanitarna

|

2023

|

Nr 2

13--16

EN

Flourishing petroleum industry is the main cause of environmental pollution. According to the estimates, annually from 3 up to 6 million metric tons of crude oil are released into the world's water reservoirs due to oil seepage and spills. Supertanker accidents and oil rig disasters are the cause of major oil spills in the ocean, the oil slick while floating on the water surface can spread out by wind and currents to disrupt the ecosystem at long distances from the source of the spill. To limit the scale of environmental damage some oil spill clean-up techniques have been implemented, like for example skimming - physical separation of oil from water, use of sorbents such as, for example, volcanic ash and shavings of polyester-derived plastic to absorb oil hydrocarbons or application of surfactants to disperse oil plume in a water column and thus make it available for bacterial degradation. Recently, more attention is being paid to bioremediation process employing indigenous and exogenous hydrocarbon degrading bacteria to remove spilled oil fractions. This approach seems most promising and beneficial as ecosystem clean-up and recultivation method, since based on activity of naturally occurring microorganisms it is safer, more sustainable and providing diminished human impact on environment in comparison with other techniques.

PL

Rozwijający się przemysł naftowy jest główną przyczyną zanieczyszczenia środowiska. Według szacunków do światowych zbiorników wodnych trafia od 3 do 6 milionów ton ropy naftowej rocznie w wyniku wycieków. Wypadki supertankowców i katastrofy na platformach wiertniczych są przyczyną dużych wycieków ropy do oceanów. Plamy ropy unoszące się na powierzchni wody mogą rozprzestrzeniać się przez wiatr i prądy zakłócając ekosystem na duże odległości od źródła wycieku. Aby ograniczyć skalę szkód środowiskowych wdrożono techniki usuwania wycieków ropy, takie jak np. skimming - fizyczne oddzielenie ropy od wody, stosowanie sorbentów, takich jak np. popioły lub pyły wulkaniczne, lub tworzyw sztucznych na bazie poliestrów w celu sorpcji smug ropnych na powierzchni wody, a tym samym umożliwiania ich degradacji bakteryjnej. Ostatnio coraz więcej uwagi poświęca się procesowi bioremediacji z wykorzystaniem rodzimych i egzogennych bakterii rozkładających węglowodory do usuwania rozlanych frakcji ropy naftowej. Podejście to wydaje się najbardziej obiecujące i korzystne jako metody oczyszczania i rekultywacji ekosystemów ponieważ oparte są na aktywności naturalnie występujących mikroorganizmów. Techniki to są bezpieczniejsze i bardziej ekologiczne zapewniając mniejszy wpływ człowieka na środowisko w porównaniu z innymi technikami.

2

Analityka antybiotyków β-laktamowych w układzie in silico, in vitro oraz in vivo

Janiszewska Daria, Szultka-Młyńska Małgorzata, Buszewski Bogusław

Wiadomości Chemiczne

|

2022

|

[Z] 76, 3-4

109--127

EN

Drug analysis necessitates introducing selective methods of detection and enriching the substances present in biomaterial at low concentration levels (trace analysis). Moreover, there is a continuous demand for increase in the quality of drugs that are being developed, which in turn enforces the development of analytical techniques of increasing sensitivity and accuracy with the applicationof combined separation techniques. Thus the premise of this review is to comparethe in vitro metabolic pathways of antibiotic drugs in model conditions such as in the presence of different microsomal fraction enzymes and with the applicationof electrochemical stimulation of metabolic transformations, as well as to the collected data with the results of in vivo experiments.

3

Biomimetic alginate/perfluorocarbon microcapsules - tthe effect on in vitro metabolic activity and long-term cell culture

Stefanek Agata, Kulikowska-Darłak Aleksandra, Bogaj Karolina, Nowak Aleksandra, Dembska Joanna, Ciach Tomasz

Chemical and Process Engineering

|

2022

|

Vol. 43, nr 1

81-–95

EN

Cell encapsulation seems to be a promising tool in tissue engineering. However, it has been shown to have several limitations in terms of long-term cell cultures due to an insufficient oxygen supply. In this study we propose the use of novel microcapsules designed for long-term cell culture consisting of an alginate shell and perfluorocarbon (PFC) core, which works as a synthetic oxygen carrier and reservoir. The influence of PFC presence in the culture as well as the size of structures on cell metabolism was evaluated during 21-day cultures in normoxia and hypoxia. We showed significant improvement in cell metabolism in groups where cells were encapsulated in hydrogel structures with a PFC core. The cells maintained a typical metabolism (oxidative phosphorylation) through all 21 days of the culture, overcoming the oxygen supply shortage even in large structures (diameter ¡ 1 mm). Applying PFC in alginate matrices can improve cell metabolism and adaptation in long-term cell cultures.

4

Characterization of lacosamide metabolites by UHPLC–ESI–HRMS method

Gawlik Maciej, Skibiński Robert, Komsta Łukasz

Acta Chromatographica

|

2020

|

Vol. 32, no. 2

107--116

EN

In this study, the in vitro phase I metabolism of lacosamide was characterized with the use of ultra-high-performance liquid chromatography combined with high-resolution mass spectrometry (quadrupole time-of-flight). The use of two metabolism simulation techniques (photocatalysis and human liver microsomes) allowed the characterization of a polar metabolite of parent compound, not yet described. The experiment with the participation of HLM gave the ability to describe the full liver metabolic pathway of lacosamide. It has been proven that this molecule undergoes deacetylation, demethylation, and during liver tissue metabolism. Photocatalysis with the use of a TiO2 catalyst was proved to be a complementary technique in mimicking in vitro drug metabolism.

5

Selected issues of anaerobic digestion based on the studies on hydrogen- and methane yielding bioreactors

Sikora A., Detman A., Chojnacka A., Mielecki D.

Eco-Energetics : technologies, environment, law and economy

|

2019

|

T. 2

129--134

EN

Anaerobic digestion of organic matter results from the metabolic activity of many groups of microorganisms. Interactions between microorganisms during acidogenesis, acetogenesis and methanogenesis, source of inoculum, type of feedstock and operational conditions determine metabolic pathways in bioreactors and consequently the efficiency of fermentation processes. In innovative installations it is desirable to separate acidogenesis from acetogenesis and methanogenesis to favour respectively the production of biohydrogen or biomethane under controlled conditions.

6

Petri Nets for Modelling and Analysing Trophic Networks

Baldan P., Bocci M., Brigolin D., Cocco N., Heiner M., Simeoni M.

Fundamenta Informaticae

|

2018

|

Vol. 160, nr 1/2

27--52

EN

We consider trophic networks, a kind of networks used in ecology to represent feeding interactions (what-eats-what) in an ecosystem. Starting from the observation that trophic networks can be naturally modelled as Petri nets, we explore the possibility of using Petri nets for the analysis and simulation of trophic networks. We define and discuss different continuous Petri net models, whose level of accuracy depends on the information available for the modelled trophic network. The simplest Petri net model we construct just relies on the topology of the network. We also propose a technique for deriving a more refined model that embeds into the Petri net the known constraints on the transition rates that represent the knowledge on metabolism and diet of the species in the network. Finally, if the information of the biomass amounts for each species at steady state is available, we discuss a way of further refining the Petri net model in order to represent dynamic behaviour. We apply our Petri net technology to a case study of the Venice lagoon and analyse the results.

7

Substancje słodzące - charakterystyka, metabolizm oraz metody oznaczania w środowisku wodnym. Cz. 1

Krzyżewska I., Kozarska A.

LAB Laboratoria, Aparatura, Badania

|

2017

|

R. 22, nr 2

24--26

8

Excretion study of 10-Methoxycamptothecin and its metabolite 10-Hydroxycamptothecin in rats by RP-HPLC method with fluorescence detection

Changmin S., Zheng J., Chi J., Jing L., Xiufeng Y., Wang Y.

Acta Chromatographica

|

2017

|

Vol. 29, no. 4

453--458

EN

10-Methoxycamptothecin (MCPT) and 10-hydroxycamptothecin (HCPT) are the indole alkaloids isolated from a Chinese tree, Camptotheca acuminata, and have a wide spectrum of anticancer activity in vitro and in vivo mainly through inhibitory effects on topoisomerase I. HCPT is a major metabolite of MCPT in rats; the pharmacokinetic analysis and tissue distribution of MCPT and HCPT in rats have also been determined after i.v. injection of MCPT, but the excretion of MCPT and its metabolite HCPT has not been assessed up to now. In the present study, the excretion study of MCPT and its metabolite HCPT in rat bile, feces, and urine after i.v. administration of MCPT (5 mg kg-1) was performed by high performance liquid chromatography (HPLC) method coupled with a fluorescence detector. The results showed that MCPT mainly biotransformed to HCPT and excreted in the form of HCPT and MCPT in bile, urine, and feces after i.v. administration of MCPT. It was excreted about 1.24 ± 0.07% as MCPT and 5.49 ± 0.40% as HCPT in bile within 6 h after i.v. administration. The cumulative excretions of MCPT and HCPT were mainly within 24 h after i.v. administration, which were 0.41 ± 0.10% and 7.66 ± 1.43% of the dosage in urine and about 0.16 ± 0.04% and 20.30 ± 3.35% of the dosage in feces. The total excretion of MCPT in urine, bile, and feces was 1.81 ± 0.09% in the form of original MCPT and 33.45 ± 1.57%. detected as the metabolite HCPT in urine, bile, and feces, suggesting that MCPT might undergo other biotransformation.

9

Elektrochemiczne symulacja metabolizmu ksenobiotyków

Garwolińska D., Potęga A., Namieśnik J., Kot-Wasik A.

Analityka : nauka i praktyka

|

2016

|

nr 3

26--33

PL

Powszechnie wiadomo, że koszt procesu poznawczego potrafi być niezwykle wysoki, dlatego ważne jest jak najszybsze wyeliminowanie nieodpowiednich związków. Alternatywą dla drogich i czasochłonnych metod biologicznych jest elektrochemia, która w połączeniu ze spektrometrią mas albo z chromatografią cieczową stanowi niezwykle cenne narzędzie.

10

Zearalenon - estrogenna mikotoksyna : aktywność biologiczna, metabolizm i analityka

Kwaśniewska K., Gadzała-Kopciuch R., Buszewski B.

Analityka : nauka i praktyka

|

2014

|

nr 3

33--36

PL

Kontrola stężenia mikotoksyn w spożywanej żywności pochodzenia zarówno roślinnego, jak i zwierzęcego jest niezwykle istotna ze względu na niekorzystne efekty zdrowotne.

11

Sezonowa zmienność produkcji pierwotnej i respiracji fitoplanktonu w litoralu jeziora eutroficznego

Szymański D., Dunalska J. A., Jaworska B., Bigaj I., Zieliński R., Nowosad E.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2013

|

Tom 15, cz. 3

2573--2590

EN

Littoral zone is the first zone of the lake, which directly borders the land and is a barrier to substances flowing from the catchment. It can play an important role in the productivity of the entire ecosystem, with both production and degradation of organic carbon. The aim of this study was to determine the role of phytoplankton in primary production and respiration in the littoral zone, depending on the development of the basin. The research was conducted in the spring, summer and autumn at eight sites of littoral zone with a different level of the direct catchment area development: two sites (1, 2) in the western part of the lake, which is dominated by forests, three sites (3, 4, 5) in the northern part of the basin, dominated by wasteland and private recreational areas, two sites (6, 7) in the eastern, the most transformed by man and one site (8) located in the southern part of the lake near the outflow. The production volume of the primary and respiration were determined by the change of the oxygen concentration in water using the method of "light and dark bottles" exposed for 24 hours in the surface layer of water. The lake primary production was significantly lower in the littoral parts shaded by forest than in sites exposed to the sun, occurring in the northern part of the lake. The highest primary production with simultaneously high phytoplankton biomass was found at the site in the north. The additional factor intensifying the primary production was the nutrient inflow from the recreationally used land. The highest rate of respiration was recorded in not forested sites, located in the northeastern part of the lake, where the autochthonic and allochtonic organic matter was reduced to CO2. The results indicate a dual role of littoral in the metabolism of Lake Kortowskie. On the one hand, the littoral zone supplies the basin in autochthonic organic matter, on the other hand reduces the organic matter which was produced in the water column and was supplied from the catchment. One suspects that the actual primary production in the littoral zone of Lake Kortowskiego was higher because a significant cover the bottom of the macrophytes limited primary production of phytoplankton.

12

Zaburzenia widzenia u osób chorych na cukrzycę typu I: zmiany wrażliwości siatkówki na bodziec świetlny u chorych na cukrzycę typu I – szczegółowa analiza danych perymetrycznych

Brenk J., Szuba R., Schlaffke J., Wierusz-Wysocka B., Tomczak P.

Optyka

|

2013

|

Nr 1

42--46

PL

Zaburzenia w układzie wzrokowym chorych na cukrzycę typu I są wywołane przez nieprawidłowe wartości glikemii oraz zakłóconą gospodarkę metaboliczną. Odchylenia w stężeniach glukozy we krwi są przyczyną zmian refrakcji oka. Mogą też wpływać na sensoryczne funkcje układu wzrokowego (widzenie barwne, poczucie kontrastu, pole widzenia). Ponadto niewyrównana glikemia skutkuje późnymi powikłaniami, np. retinopatią cukrzycową. Jednym z celów specjalistów zajmujących się ochroną zdrowia narządu wzroku u chorych na cukrzycę jest doskonalenie metod wczesnej diagnozy zmian cukrzycowych. Progowa perymetria statyczna jest użyteczną metodą badania wrażliwości siatkówki na bodziec świetlny. Pozwala ona określić granicę rozpoznawalności punktu świetlnego o danej luminancji w określonych kierunkach pola widzenia. Ponadto założyć można, iż badania te, powtórzone po określonym czasie, mogą informować o stabilności odbioru bodźców przez układ wzrokowy.

EN

Dysfunctions in the visual system of patients with type 1 diabetes mellitus (DM 1) are caused by abnormal levels of blood glucose and abnormal metabolic economy. Fluctuations in the blood glucose level cause changes in the refraction error of the eye. It may also affect the sensory function of the visual system (color vision, contrast sensitivity, visual field). In addition, instability in blood glucose levels cause further consequences, such as diabetic retinopathy. One of the main aims of eye healthcare professionals who work with diabetics is to improve early diagnostic methods of diabetic changes. Static threshold perimetry is a useful method for testing of the retina sensitivity to the light stimuli. These measurements allow for determining the lowest luminance which the patients are able to reach as a threshold value in certain directions of the visual field. In addition, threshold perimetry repeated in a given time can indicate the stability of the reception of stimuli by the visual system.

13

Reakcje fizjologiczne w warunkach pogorszonej jakości powietrza

Szulc D., Wargocki P., Fang L., Zhang X. J.

Instal

|

2013

|

nr 10

26--32

PL

Subiektywny eksperyment, składający się z dwóch części, został przeprowadzony w celu zbadania efektów działania urządzeń przeznaczonych do oczyszczania powietrza na warunki zdrowotne, komfort i wydajność pracy. Dwa typy urządzeń, wolnostojący plazmowy oczyszczacz powietrza oraz jednostka kasetonowa z nawiewem obwodowym z funkcją oczyszczania powietrza, zostały wykorzystane w niezależnych częściach eksperymentu. W przeciągu około pięciu godzin ekspozycji trzydziestu dwóch uczestników wykonało różne zadania, składające się z dodawania, mnożenia i przepisywania tekstów. Pomiary obiektywne zostały przeprowadzone głównie w celu zbadania górnych dróg oddechowych i parametrów powietrza wydychanego (pomiary funkcji życiowych, dróg oddechowych, pomiary z wykorzystaniem pasków Suunto memory belts). Ponadto uczestnicy ocenili odczuwalną jakość powietrza wewnętrznego, komfort termiczny oraz wypełnili kwestionariusze dotyczące Syndromu Chorego Budynku (SBS). Wyniki badań pokazują, iż użycie oczyszczaczy powietrza miało pozytywny wpływ na odczuwalną jakość powietrza wewnętrznego i zredukowało odsetek osób niezadowolonych z jakości powietrza wewnętrznego. Zaobserwowano różnice w pomiarach fizjologicznych przeprowadzonych na uczestnikach pomiędzy ekspozycjami z aktywną i bierną pracą oczyszczacza powietrza (podzespół oczyszczający został zdemontowany). Obserwacje sugerują, iż w pogorszonej jakości powietrza wewnętrznego uczestnicy prawdopodobnie wkładali więcej wysiłku, w celu wykonania testów dotyczących wydajności pracy. Wśród uczestników wrażliwych na jakość powietrza wewnętrznego (w tym astmatyków i alergików) zauważono większy wpływ ekspozycji na pracę układu oddechowego (zmniejszone wartości częstotliwości oddychania oraz maksymalnego strumienia powietrza usuwanego z dróg oddechowych w odniesieniu do osób niewrażliwych). Wyniki sugerują, iż osoby wrażliwe na jakość powietrza mogą mieć większe skłonności do zmian w drogach oddechowych w tym zapalenia w warunkach pogorszonej jakości powietrza. W oparciu o wyniki badań można wywnioskować, że wykorzystane pomiary fizjologiczne, przeprowadzone na uczestnikach eksperymentu, mogą pomóc wyjaśnić otrzymane pomiary laboratoryjne, w których testowano wpływ jakości powietrza wewnętrzneo na wydajność pracy.

EN

A subjective experiment consisting of two phases has been conducted to evaluate the effect of air purification devices on human health, comfort and performance. Two types of devices, a portable plasma streamer and round flow cassette ceiling mounted air purifiers were used in a two phase experiment. During ca. five hours of exposure thirty two participants performed different tasks comprising addition, multiplication and text typing. Objective measurements were carried out to examine the upper respiratory tract and the parameters of exhaled air (measurements of vital signs changes, lung functions and measurements with Suunto memory belts). Moreover the subjects evaluated perceived air quality, thermal comfort and reported the intensity of their SBS symptoms in questionnaires. The results show that the operation of the air purifiers improved perceived air quality and reduced the percentage of the dissatisfied with air quality. The differences in physiological measurements carried out on subjects were observed between the condition when the air purifier was on and off (the purification part of the device was removed). Observation suggest that in poor indoor air quality condition subjects probably exerted more effort in order to perform performance tasks. Subjects sensitive to air quality, including those with allergies and asthma, were found to have their measured parameters of peak expiratory flow (PEF) and respiration rate (RR) at a lower level compared to those of non-sensitive subjects. The results suggest that subjects sensitive to air quality may have an increased tendency to changes in respiratory tract (e.g. irritation or inflammation) when they are exposed to polluted air. Based on the results of the experiment it is possible to conclude that physiological measurements carried out on subjects might help to explain the obtained laboratory results in which the impact of indoor air quality was tested on human performance at work.

14

Modelowanie metabolizmu w erze inżynierii biologicznej

Boruta T., Bizukojć M., Ledakowicz S.

Inżynieria i Aparatura Chemiczna

|

2012

|

Nr 4

89-91

PL

Współczesna inżynieria metaboliczna oparta jest na narzędziach biologii systemów i biologii syntetycznej. Modelowanie matematyczne odgrywa istotną rolę w badaniach związanych z modyfikacją sieci metabolicznej, ponieważ pozwala w sposób ilościowy analizować system biologiczny. Analiza bilansu strumieni pozwala na wyznaczenie wartości strumieni w sieci poprzez maksymalizację biologicznej funkcji celu. Algorytmy inżynierii metabolicznej in silico oparte są na procedurach optymalizacji.

EN

Modern metabolic engineering is based on the tools of systems biology and synthetic biology. Mathematical modelling plays an important role in the research related to metabolic network modification, because it enables one to analyze the biological system in a quantitative manner. The flux balance analysis enables one to determine flux values in the network by maximizing the biological objective function. Algorithms of in silico metabolic engineering are based on optimization procedures.

15

Stymulacja wzrostu i procesów metabolicznych ślazowca pensylwańskiego (Sida hermaphrodita L. Rusby) za pomocą hydrokondycjonowania nasion

Grzesik M., Janas R., Romanowska-Duda Z.

Problemy Inżynierii Rolniczej

|

2011

|

R. 19, nr 4

81-89

PL

Nasiona ślazowca pensylwańskiego (Sida hermaphrodita L. Rusby) kiełkują w szerokim zakresie temperatury, przy czym bardzo słabo, gdy jej wartości są niskie. Najwięcej nasion (30-50%) kiełkuje w temperaturze 20-35°C. Odpowiednio przeprowadzone hydrokondycjonowanie nasion ślazowca korzystnie wpływa na przyśpieszenie, zwiększenie i wyrównanie ich kiełkowania oraz wzrost i rozwój uzyskanych z nich roślin. Przyśpieszony wzrost roślin jest wynikiem zwiększonej aktywności metabolicznej, m.in. większej aktywności fotosyntetycznej oraz fosfatazy kwaśnej, zasadowej i RNazy, a także mniejszej przepuszczalności membran cytoplazmatycznych. Ze względu na niewielkie koszty hydrokondycjonowanie może być polecane w wielkotowarowej produkcji wymienionego gatunku.

EN

The seeds of Virginia mallow (Sida hermaphrodita L. Rusby) germinate within the wide temperature range, however very poorly at its lower values. At 20-35°C germinate only 30-50% seeds. Properly conducted hydroconditioning treatment of Virginia mallow seeds may accelerate, increase and unify their germination and enhance the growth and development of obtained seedlings. Accelerated plant growth results from the intensified metabolic activity, expressed by intensified photosyntetic processes, acid or alkaline phosphatase and RNase activities as well as by reduced permeability of cytoplasmatic membranes. Hydroconditioning of seeds, at its relatively low costs, may be recommended to applying in market production of the Virginia mallow crops.

16

Toksyczne oddziaływanie wybranych materiałów wybuchowych na organizmy żywe

Kuczyńska B., Maranda A.

Materiały Wysokoenergetyczne

|

2011

|

T. 3

90--99

PL

Artykuł jest jednym z elementów służących kompleksowemu opracowaniu oceny cyklu życia materiałów wybuchowych w procesach projektowania, wytwarzania, użytkowania oraz poużytkowego przetwarzania w oparciu o normy ISO serii 14040x. Zawiera informacje dotyczące toksyczności materiałów wybuchowych w odniesieniu do ludzi z opisem symptomów, objawów klinicznych oraz skutków toksyczności. Odnosi się on także do analizy toksyczności przeprowadzonej na zwierzętach oraz metabolizmie i degradacji materiałów wybuchowych w środowisku.

EN

The article is one of elements served as comprehensive assessment study of life cycle of explosives into design, producing, using and after using converting processes according to ISO 14040 standard. It also contains information concerning toxicity of explosives with reference to people with the description of symptoms, clinical symptoms and effects of toxicity. The article refers to toxicity analysis performed on animals as well as metabolism and degradation of explosives in environment.

17

Comparative assessment of mineral metabolism indices change for experimental animals after dental implantation with different treatment methods

Shevela T. L., Pohodenko-Chudakova I. O.

Engineering of Biomaterials

|

2008

|

Vol. 11, no. 77-80

12--13

18

Insufficiaentia cordis. przestrzenne konsekwencje zaburzenia metabolizmu miast

Świątek L.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2008

|

R. 105, z. 4-A

169-174

PL

Dynamika przemiany materii organizmów żywych związana jest z pracą serca - głównego elementu układu krążenia. W analogii do systemów naturalnych diagnozy o stanie kondycji "serca miasta", wskazuje na zagrożenia i ryzyko mogące doprowadzić do chronicznej niewydolności tego organu rozpatrywanego zarówno w przestrzennym obszarze funkcjonowania, jak i umownej, psychologicznej sferze pojmowania określenia "serce miasta".

EN

State of the heart - a main element of blood circulation system - is a base for metabolism dynamics of living forms. The city metabolism in analogy to natural systems gives a diagnose about "the city heart" form. It will present dangers and risk of chronic insufficiaentia cordis as well in spatial functionality context as psychological aspects of "heart of the city".

19

Effect of microsomal fraction induction on the detectability of mutagenic air pollutants by means of the ames bacterial mutagenicity test

Piekarska K., Karpińska-Smulikowska J.

Environment Protection Engineering

|

2006

|

Vol. 32, nr 4

15-23

EN

It was found that pollutants adsorbed by atmospheric particulate matters being collected during the summer and winter seasons in the centre of the city of Wrocław, Poland, are mutagenic. The research was based on a short-term test of Salmonella (the Ames test). The samples tested indicated the presence of pollutants which might affect directly or indirectly the genetic material. In order to activate metabolically the indirect mutagens, two types of rat liver microsomal fraction were used, namely the fraction activated by widely used Aroclor 1254 and the fraction activated by Phenobarbital, rarely used in environmental sample tests. Comparative tests of both fractions show that it might be possible to replace highly toxic Aroclor 1254 with a less harmful Phenobarbital in order to obtain the microsomal fractions that can interact with air particulate pollutants.

PL

Stwierdzono aktywność mutagenną zanieczyszczeń zaadsorbowanych na cząsteczkach pyłu zawieszonego pobranego w sezonie letnim i zimowym w centrum Wrocławia. Badania prowadzono, używając krótkoterminowego testu bakteryjnego Salmonella (test Amesa). W badanych próbach stwierdzono obecność zanieczyszczeń mogących oddziaływać bezpośrednio i pośrednio z materiałem genetycznym. Aby metabolicznie aktywować mutageny pośrednie, użyto dwóch rodzajów wątrobowej frakcji mikrosomalnej aktywowanej powszechnie stosowanym Aroclorem 1254 oraz rzadko stosowanym w badaniach prób środowiskowych fenobarbitalem. Na podstawie badań porównawczych obu frakcji stwierdzono, że silnie toksyczny Aroclor 1254 można zastąpić mniej szkodliwym fenobarbitalem, co pozwoli otrzymać frakcję mikrosomalną aktywnie oddziałującą z pyłowymi zanieczyszczeniami powietrza.

20

Jędrzej Śniadecki : ojciec polskiej chemii

Wacławek W., Wacławek M.

Chemistry-Didactics-Ecology-Metrology

|

2006

|

R.11, NR 1-2

7--20

PL

Przedstawiono życiorys i osiągnięcia Jędrzeja Śniadeckiego, najwybitniejszego polskiego chemika początków XIX w., autora pierwszego polskiego nowoczesnego akademickiego podręcznika chemii. Omówiono jego działalność dydaktyczną i naukową. Podkreślono fundamentalne znaczenie jego dwutomowego dzieła Teorya Jestestw Organicznych, tłumaczonego dwukrotnie na język niemiecki (w latach 1810 i 1821) i francuski (w 1823 r.), w którym jako pierwszy wskazał proces przemiany materii w organizmach żywych oraz jej wymianę między organizmem i środowiskiem przyrodniczym jako dwie podstawowe cechy odróżniające żywy organizm od materii nieożywionej. Jako pierwszy pokazał istnienie w przyrodzie (na przykładzie wody) obiegów substancji chemicznych, czyli tzw. cykli BGCH (biologiczno-geologiczno-chemicznych). Pokrótce omówiono jego pionierskie osiągnięcia w zakresie medycyny, zwłaszcza stosowanie kąpieli słonecznych jako metody leczenia krzywicy i jej zapobiegania. Wspomniano też o jego działalności społecznej, w tym publicystycznej.

EN

The biography and academic achievements of Professor Jędrzej Śniadecki a distinguish chemist, the author of the first Polish, academic handbook on chemistry were presented. Especially, it was stressed an importance of his book Theory of Living Organisms on earlier stages of development of life sciences and partly on environmental sciences. The work has had a big impact on physiological chemistry in German and Russian universities, it was twice (1810 and 1821) translated into German language (and once in 1823 into French).