PL
 |
EN
Preferencje help
Polish version English version Język
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
Powiadomienia systemowe
  • Sesja wygasła!
  • Sesja wygasła!
  • Sesja wygasła!

Znaleziono wyników: 21

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  materiały wysokoenergetyczne
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
1
Content available High energy materials (HEMs) – innovations with regard to the environment
Czajka Bogdan, Sałaciński Tomasz, Wachowski Leszek, Maranda Andrzej
Materiały Wysokoenergetyczne
|
2020
|
T. 12(1)
75--89
EN
The study presents the direction of research being undertaken into high-energy materials in respect of environmental sustainability and the increasing requirements of national and international legislation.
PL
W pracy przedstawiono kierunki badań nad materiałami wysokoenergetycznymi (MW) w świetle zasad zrównoważonego środowiska przyrodniczego i konieczności spełnienia rosnących wymagań określonych przez krajowe i międzynarodowe akty legislacyjne.
2
Content available Preparation and investigation of the properties of hexanitrohexaazatricyclododecanidione (HHTDD)
Szala Mateusz, Szymańczyk Leszek
Materiały Wysokoenergetyczne
|
2019
|
T. 11(1)
76--82
EN
Literature descriptions of methods for obtaining hexanitrohexaazatricyclododecanedione are discussed. The most advantageous method for preparing the compound on a laboratory scale was selected for experimental research. A full structural and qualitative analysis of the final product was carried out. The heat of combustion was determined calorimetrically and the standard enthalpy of HHTDD formation was calculated based on this value. The sensitivity of the material to mechanical stimuli (impact and friction) was determined.
PL
Przedyskutowano literaturowe opisy metod otrzymywania heksanitroheksaazatricyklododekanodionu. Do badań eksperymentalnych wytypowano metodę najkorzystniejszą z punktu widzenia otrzymywania związku w skali laboratoryjnej. Wykonano pełną analizę strukturalną i jakościową produktu finalnego. Kalorymetrycznie wyznaczono ciepło spalania i na tej podstawie obliczono standardową entalpię tworzenia HHTDD. Określono wrażliwość materiału na bodźce mechaniczne (uderzenie i tarcie).
3
Content available Synthesis of High-Energy Polymer : Glycidyl Azide Polymer (GAP)
Kasztankiewicz A., Kogut A., Jankiewicz M., Maksimowski P.
Problemy Mechatroniki : uzbrojenie, lotnictwo, inżynieria bezpieczeństwa
|
2018
|
Vol. 9, Nr 2 (32)
59--72
EN
Glycidyl Azide Polymer (glycidyl polyazide) (GAP) is one of the best known energetic binders, applicable as a component increasing a calorific value of rocket propellants. In this article, a synthesis of GAP is described allowing to obtain a polymer of different molecular masses. The change of a molecular mass can influence on properties of the obtained compounds. The synthesis was carried out according to an active monomer mechanism. The obtained products were characterized using such methods as FTIR, GPC, MALDI-ToF, TG, and NMR.
PL
Poliazydek glicydylu (GAP) jest jednym z najbardziej znanych lepiszczy energetycznych, znajdujących zastosowanie jako składnik zwiększający kaloryczność paliw rakietowych. W artykule opisano syntezę GAP-u pozwalającą na uzyskanie polimeru o różnych masach cząsteczkowych. Zmiana masy cząsteczkowej może wpływać na właściwości otrzymanych związków. Syntezę prowadzono według mechanizmu aktywnego monomeru. Otrzymane produkty scharakteryzowano z wykorzystaniem takich technik, jak: FTIR, GPC, MALDI-ToF, TG i NMR.
4
Content available Wpływ ciśnienia okólnego na dynamikę spalania wybranych materiałów wysokoeneregetycznych
Drzewiecki J., Pytlik M.
Przegląd Górniczy
|
2017
|
T. 73, nr 3
36--41
PL
Skutecznymi metodami profilaktyki tąpaniowej i metanowej są metody destrukcji ośrodka skalnego będącego źródłem energii sejsmicznej, bądź metanu oraz, coraz częściej, obu tych zagrożeń jednocześnie. Praktyka wskazuje, że stosowanie materiałów wybuchowych (MW) może obniżyć poziom tych zagrożeń, jednak ich skuteczność jest ograniczona do bezpośredniego otoczenia otworów strzałowych. W ostatnich latach trwają intensywne prace zmierzające do opracowania nowych MW (materiałów wysokoenergetycznych) o zadanej dynamice przyrostu ciśnienia produktów gazowych w przestrzeni zamkniętej oraz metod wiertniczych wspomagających techniki strzałowe poprzez wykonywanie w otworach szczelin osłabiających ośrodek skalny. O skuteczności działania tego rodzaju technik profilaktycznych decydują niszczące i penetrujące działania gazów odstrzałowych w określonych warunkach środowiska. Dla opracowania nowych materiałów wysokoenergetycznych, które spełniałyby niezbędne kryteria dynamiki przyrostu ciśnienia gazów opracowano w Głównym Instytucie Górnictwa i wykonano specjalnie do tego celu przystosowane stanowisko badawcze. Pozwala ono zmieniać ciśnienie hydrostatyczne w otoczeniu badanego materiału zanurzonego w wodzie. W artykule przedstawiono wyniki badań materiałów wysokoenergetycznych zmierzających do określenia wpływu ciśnienia okólnego na dynamikę spalania. Należy podkreślić, że badane materiały wysokoenergetyczne były mieszaninami związków chemicznych zapewniających otrzymanie zadanych parametrów dynamiki ich spalania. Jest to szczególnie istotne dla uzyskania efektu intensywnego zeszczelinowania pokładu węgla. Wyniki prac otwierają nowe możliwości wykorzystania stałych paliw wysokoenergetycznych, opracowania nowatorskich rozwiązań konstrukcji ładunków MW oraz sposobów ich inicjacji.
EN
Effective measures of tremor and methane prevention include methods of destruction of rock mass being a source of seismic energy, or methane, and currently more and more often of both threats at the same time. Previous experience has indicated that the use of explosive materials can reduce these risks, however, the effectiveness is limited to the immediate surroundings of the blast holes. In recent years, intensive work has been carried out including solutions to develop new explosives (high- -energy materials) with set dynamics of pressure growth of gas products in a closed space, and drilling methods supporting blasting techniques by making holes in the gaps that would weaken the rock mass. The effectiveness of these prevention measures is determined by destructive and penetrating activity of afterdamp under certain environmental conditions. In order to develop new high-energy materials that would meet the necessary criteria of dynamics of gas pressure growth, a test stand has been developed in the Central Mining Institute. It can be used to measure the hydrostatic pressure present in the vicinity of the tested material immersed under water. This paper presents the results of the test on high-energy materials aimed at determining the impact circular pressure has on the combustion dynamics. It should be noted that the tested high-energy materials included a mixture of compounds ensuring that the selected parameters of combustion dynamics will be obtained. It is particularly essential when the research activities are aimed at obtaining an intense fracking of coal bed. The results have revealed new possible application of high-energy solid fuels, developing innovative solutions for explosives structure and their initiation.
5
Content available remote 60 lat działalności Oddziału Instytutu Przemysłu Organicznego w Krupskim Młynie w dziedzinie materiałów wysokoenergetycznych i środków strzałowych
Wilk Z.
Przemysł Chemiczny
|
2016
|
T. 95, nr 12
2480--2483
6
Content available Badanie reakcji materiałów wysokoenergetycznych na uderzenie strumienia kumulacyjnego
Trzciński W. A., Piergies J., Steckiewicz A.
Biuletyn Wojskowej Akademii Technicznej
|
2013
|
Vol. 62, nr 1
287-305
PL
W pracy zbadano reakcję materiałów wysokoenergetycznych zamkniętych w ciężkich otoczkach na uderzenie strumienia kumulacyjnego. Do badań wytypowano nieidealne materiały wybuchowe, trotyl oraz środki bojowe zabezpieczone przez policję. Scharakteryzowano strumień generowany przez zastosowane ładunki kumulacyjne. Materiały wybuchowe zamykano w rurach stalowych i ich reakcję oceniano na podstawie ilości i wielkości odłamków. Próby przeprowadzono na specjalnie przygotowanym stanowisku umożliwiającym odzyskanie odłamków. Środki bojowe testowano w warunkach poligonowych.
EN
In the paper, the reaction of energetic materials closed in heavy enclosures on jet impact was tested. Non-ideal explosives, TNT and munitions secured by the police were chosen for investigations. A cumulative jet generated by the applied shaped charges was characterized. Explosives were confined in steel tubes and their response was assessed by taking into account the number and size of fragments. Tests were carried out on a special set-up that allows for recovery of debris. Warfare agents were tested on the training range.
7
Content available Otrzymywanie i badanie właściwości 1,1,2,2-tetranitroaminoetanu
Szala M., Szymańczyk L.
Biuletyn Wojskowej Akademii Technicznej
|
2012
|
Vol. 61, nr 2
257-267
PL
1,1,2,2-tetranitroaminoetan (TNAE) o wysokiej czystości otrzymano w wyniku zasadowej hydrolizy tetranitroglikolurylu z wydajnością wynoszącą 61% wydajności teoretycznej. Strukturę produktu określono na podstawie wyników badań spektroskopowych (1H, 13C NMR, IR). Tetranitroaminoetan rozkłada się egzotermicznie w temperaturze 143°C. Wrażliwość na tarcie TNAE wynosi 160 N, a na uderzenie 1 J. Obliczone wartości prędkości i ciśnienia detonacji TNAE dla gęstości 1,84 g/cm3 wynoszą odpowiednio 9570 m/s i 41,2 GPa.
EN
The known methods of tetranitroaminoethane (TNAE) synthesis are reviewed. The reaction path starting from easily available substrates and giving the highest yield of TNAE was chosen to produce this compound at a laboratory scale. Solid product of base promoted hydrolysis of tetranitroglycoluril was analyzed using elemental analysis and 1H, 13C NMR. Friction and impact sensitivity of product was examined. Heat of combustion was measured and standard enthalpy of formation was calculated. Detonation parameters were calculated using special thermochemical code.
8
Content available remote Azotan(V) amonu : perspektywiczny składnik utleniający materiałów wysokoenergetycznych
Florczak B.
Przemysł Chemiczny
|
2011
|
T. 90, nr 4
597-601
9
Content available Kod termochemiczny do obliczania parametrów spalania, wybuchu i detonacji nieidealnych układów wysokoenergetycznych
Grys S., Trzciński W. A.
Problemy Mechatroniki : uzbrojenie, lotnictwo, inżynieria bezpieczeństwa
|
2011
|
Vol. 2, Nr 2 (4)
51-72
PL
W pracy przedstawiono kod termochemiczny ZMWNI do wyznaczania równowagowego stanu reagującego, nieidealnego układu heterogenicznego. Wykonano obliczenia równowagowe i nierównowagowe parametrów wybuchu, spalania i detonacji. Dla wybranych materiałów wyznaczono izentropy rozprężania produktów i energię detonacji. W obliczeniach nierównowagowych zakładano obojętność chemiczną jednego ze składników mieszaniny wybuchowej, a także brak wymiany ciepła między składnikiem i produktami detonacji. Na zakończenie porównano obliczone wybrane charakterystyki detonacyjne z danymi doświadczalnymi.
EN
In this work, the thermodynamic method is presented of resolve of the equilibrium state of a reactive non-ideal heterogeneous system. The ways are described of application of the method for determination of parameters of combustion, explosion and detonation of high energetic materials. The code called ZMWNI is presented which is numerical application of the method. The main algorithm of the code and means of its use are described. Results of calculations by the use of ZMWNI and CHEETACH codes are compared. Equilibrium calculations of parameters of combustion, explosion and detonation for some explosives are performed as well as isentropes of products expansion and detonation energy are estimated. Chemical inertness of a one of components of explosive mixture as well nonappearance of heat exchange between the component and the detonation products are assumed in the non-equilibrium calculations. At the end, some calculated detonation characteristics are compared with experimental data.
10
Content available remote Otrzymywanie i badanie właściwości heksanitroheksaazatricyklododekanidionu (HHTDD)
Szala M., Szymańczyk L.
Materiały Wysokoenergetyczne
|
2011
|
T. 3
10--16
PL
Przedyskutowano literaturowe opisy metod otrzymywania heksanitroheksaazatricyklododekanodionu. Do badań eksperymentalnych wytypowano metodę najkorzystniejszą z punktu widzenia otrzymywania związku w skali laboratoryjnej. Wykonano pełną analizę strukturalną i jakościową produktu finalnego. Kalorymetrycznie wyznaczono ciepło spalania i na tej podstawie obliczono standardową entalpię tworzenia HHTDD. Określono wrażliwość materiału na bodźce mechaniczne (uderzenie i tarcie).
EN
The known methods of hexanitrohexaazatricyclododecanedione HHTDD synthesis are reviewed. The reaction path starting from easily available substrates and giving the highest yield of HHTDD was chosen to produce this compound at a laboratory scale. Main product was analyzed using elemental analysis and 1H, 13C NMR. Friction and impact sensitivity of product was examined. Heat of combustion was measured and standard enthalpy of formation was calculated.
11
Content available Wysokoenergetyczne sole azotetrazolu : otrzymywanie i właściwości
Szala M., Szymańczyk L.
Biuletyn Wojskowej Akademii Technicznej
|
2011
|
Vol. 60, nr 3
97-106
PL
W pracy opisano otrzymywanie sześciu wysokoenergetycznych soli azotetrazolu, w tym dwóch całkowicie nowych pochodnych, o których informacje nie były dotychczas publikowane. Otrzymano dipodstawione sole anionu tetrazolanowego, w których kationami były: jon amonowy, hydrazynowy, guanidynowy, aminoguanidynowy, diaminoguanidynowy, triaminoguanidynowy i semikarbazydowy. Struktury produktów potwierdzono techniką magnetycznego rezonansu jądrowego jąder wodoru i węgla (¹H, ¹³C NMR). Produkty poddano badaniu techniką skaningowej kalorymetrii różnicowej (DSC). Wyznaczono wrażliwość otrzymanych materiałów na tarcie (aparat Petersa) i na płomień.
EN
The known methods of azotetrazolate salts synthesis are reviewed. The reaction path starting from easily available substrates and giving the highest yield of sodium azotetrazolate pentahydrate was chosen to produce this compound at a laboratory scale. High nitrogen derivatives of azotetrazole were preperaed. Derivatives like ammonium, guanidinium, diaminoguanidinium, triaminoguanidinium, hydrazinium and semicarbazidium were successfully synthesized. The final products were analyzed using elemental analysis, ¹H, ¹³C NMR and DSC techniques. Friction and flame sensitivity of products were examined.
12
Content available 3,3'-dinitro-4,4'-azoksyfurazan : otrzymywanie i właściwości
Szala M., Szymańczyk L., Dziura R.
Biuletyn Wojskowej Akademii Technicznej
|
2011
|
Vol. 60, nr 2
439-450
PL
Otrzymano 3,3' -diamino-4,4' -azoksyfurazan (DAAF) wg opisu literaturowego. Otrzymano także 3,3' -dinitro-4,4' -azoksyfurazan (DNAF) wg przepisu literaturowego oraz z zastosowaniem oryginalnych modyfikacji. Strukturę otrzymanych związków potwierdzono technikami ¹H i ¹³C NMR oraz za pomocą analizy elementarnej. Zaproponowano mechanizm powstawania DNAF z DAAF uwzględniający kolejność reakcji poszczególnych grup aminowych. Wykonano badania wrażliwości na uderzenie. Wyznaczono ciepło spalania oraz obliczono na ich podstawie entalpie tworzenia DNAF.
EN
In this paper we reported the synthesis of 3,3' -dinitro-4,4' -azoxyfurazan (DNAF) by a method described in literature. 3,4-diaminofurazan was prepared from diaminoglyoxime and in the next step it was coupled to 3,3' -diamino-4,4' -azoxyfurazan (DAAF). DAAF was oxidized to DNAF with ammonium peroxydisulfate. In next step, original modifications of synthesis methods, leading to maximization of product yield and purity, are presented. Intermediate and final products are characterized by elemental analysis and ³ NMR spectroscopy. Based on the NMR results, stepwise oxidation mechanism of DNAF synthesis from DAAF was proposed. Heat of combustion was measured and standard enthalpy of formation was calculated. Friction sensitivity of DNAF was examined.
13
Content available remote 3,6-Dihydrazynotetrazyna – wysokoazotowy materiał wybuchowy
Szala M., Szymańczyk L., Dziura R.
Materiały Wysokoenergetyczne
|
2010
|
T. 2
147--156
PL
W pracy opisano otrzymywanie 3,6-dihydrazynotetrazyny wg przepisów literaturowych, a następnie przeprowadzono ich modyfikację pod kątem zwiększenia wydajności i uproszczenia procedury syntetycznej. Wykonano pełną analizę strukturalną i jakościową produktu finalnego. Wyznaczono ciepło spalania i standardową entalpię tworzenia DHTz. Określono wrażliwość materiału na bodźce mechaniczne (uderzenie i tarcie).
14
Content available Termodynamiczne modelowanie procesów spalania, wybuchu i detonacji nieidealnych układów wysokoenergetycznych
Grys S., Trzciński W. A.
Biuletyn Wojskowej Akademii Technicznej
|
2010
|
Vol. 59, nr 3
71-118
PL
W pracy przedstawiono termodynamiczną metodę wyznaczania stanu równowagowego reagującego, nieidealnego układu heterogenicznego. Omówiono sposoby jej zastosowania do określania parametrów spalania, wybuchu i detonacji materiałów wysokoenergetycznych. Przedstawiono aplikację numeryczną metody - kod ZMWNI. Omówiono algorytm główny kodu oraz sposoby jego użytkowania. Porównano wyniki obliczeń uzyskanych z tego programu i kodu CHEETAH. Wykonano obliczenia równowagowe parametrów wybuchu, spalania i detonacji dla wybranych materiałów, wyznaczono izentropy rozprężania produktów i energię detonacji. W obliczeniach nierównowagowych zakładano obojętność chemiczną jednego ze składników mieszaniny wybuchowej lub brak wymiany ciepła między składnikiem i produktami detonacji. Na zakończenie porównano wybrane obliczone charakterystyki detonacyjne z danymi doświadczalnymi.
EN
n this work, the thermodynamic method is presented of resolve of the equilibrium state of a reactive non-ideal heterogeneous system. The ways are described of application of the method for determination of parameters of combustion, explosion and detonation of high energetic materials. The code called ZMWNI is presented which is numerical application of the method. The main algorithm of the code and means of its use are described. Results of calculations by the use of ZMWNI and CHEETACH codes are compared. Equilibrium calculations of parameters of combustion, explosion and detonation for some explosives are performed as well as isentropes of products expansion and detonation energy are estimated. Chemical inertness of a one of components of explosive mixture as well nonappearance of heat exchange between the component and the detonation products are assumed in the non-equilibrium calculations. At the end, some calculated detonation characteristics are compared with experimental data.
15
Content available Oddziaływanie ciekłych nitroestrów na granulat nitrocelulozowy w aspekcie wytwarzania stałych materiałów miotających
Książczak A., Pawłowski W., Cieślak K.
Problemy Techniki Uzbrojenia
|
2009
|
R. 38, z. 110
103--112
PL
Stale materiały miotające, wykorzystujące jako główny składnik granulat nitrocelulozowy, wymagają opracowania nowoczesnej technologii, która pozwoli na bezpieczniejsze i prostsze otrzymywanie paliw. Niniejsza praca to wstęp do szerokich badań nad taką technologią. Obejmuje ona zbadanie zjawisk fizykochemicznych zachodzących podczas procesu formowania paliw. Jako składniki, obok granulatu, wybrano ciekłe nitroestry, które powodują żelatynizację nitrocelulozy. Podjęto próbę opisu kinetyki procesu pęcznienia granul nitrocelulozowych. Badania prowadzono w różnych temperaturach dla 3 ciekłych nitroestrów: nitrogliceryny, diazotanu dietylenoglikolu i diazotanu trietylenoglikolu. Oznaczono czasy relaksacji, i współczynniki dyfuzji.
EN
Solid propellants obtained from nitrocelluloses granules need to develop modern technologies of production. This technology is a much safer and simpler method of obtaining propellant. This work is an introduction to the extensive research on this technology. It includes the examination of physicochemical phenomena occurring during the processing of propellants. As components, added to granules, selected liquid nitrate esters, which are known to cause gelation of nitrocellulose. The kinetics of swelling process of nitrocelluloses granules was attempted to describe. The research was conducted at different temperatures for 3 liquid nitrate esters: nitroglycerin, diethyleneglycol dinitrate and triethyleneglycol dinitrate. The relaxation times and diffusion coefficients were specified.
16
Content available Wysokoazotowe materiały wybuchowe do zastosowań specjalnych
Szala M., Szymańczyk L., Dziura R.
Biuletyn Wojskowej Akademii Technicznej
|
2009
|
Vol. 58, nr 3
38-55
PL
W pracy przedstawiono krótką charakterystykę kilkunastu najbardziej perspektywicznych związków z grupy wysokoazotowych materiałów wybuchowych. Dla każdego związku podano parametry wybuchowe oraz najważniejsze właściwości fizyczne. Przegląd obejmuje materiały z grupy pirazoli, furazanów, furoksanów, triazoli, tetrazoli oraz tetrazyn. Dla większości prezentowanych materiałów podano opis metod syntezy.
EN
This paper briefly reviews the literature on promising high-nitrogen explosive compounds. The synthesis and properties of various high-nitrogen energetic materials are described. For each compounds, detonation and main physical parameters are collected. Review includes compounds from the following class: pyrazoles, furazans, furoxans, triazoles, tetrazoles, and tatrazines.
17
Content available Otrzymywanie i badanie właściwości 3,6-dihydrazynotetrazyny (DHTz)
Szala M., Szymańczyk L., Dziura R.
Biuletyn Wojskowej Akademii Technicznej
|
2009
|
Vol. 58, nr 3
75-86
PL
W pracy opisano otrzymywanie 3,6-dihydrazynotetrazyny według przepisów literaturowych, a następnie przeprowadzono ich modyfikację pod kątem zwiększenia wydajności i uproszczenia procedury syntetycznej. Wykonano pełną analizę strukturalną i jakościową produktu finalnego. Wyznaczono ciepło spalania i standardową entalpię tworzenia DHTz. Określono wrażliwość materiału na bodźce mechaniczne (uderzenie i tarcie).
EN
In this paper we reported the synthesis of 3,6-dihydrazinotetrazine (DHTz) by a method described in literature. In next step, original modifications of synthesis methods leading do maximization of product yield are presented. Intermediate products are characterized by elemental analysis. Final product was characterized by 1H and 13C NMR spectroscopy and elemental analysis was conducted. Heat of combustion was measured and standard enthalpy of formation was calculated. Impact and friction sensitivity of DHTz was examined.
18
Content available remote Badania nad syntezą wysokoenergetycznych i termostabilnych materiałów wybuchowych
Ziółko M., Glanowska E., Matys Z.
Problemy Techniki Uzbrojenia
|
2001
|
R. 30, z. 78
119--127
PL
W artykule przedstawiono wyniki badań prowadzonych w celu opracowania metod syntezy wysokoenergetycznych i termostabilnych materiałów wybuchowych.
19
Content available remote Wysokoenergetyczne materiały wybuchowe o niskiej wrażliwości
Maranda A., Cudziło S., Milewski E., Szymanowski J., Miszczak M.
Problemy Techniki Uzbrojenia
|
2000
|
R. 29, z. 72
123--129
PL
W artykule przedstawiono przegląd danych literaturowych dotyczących właściwości detonacyjnych NTO i nitroguanidyny oraz mieszanin wybuchowych typu Insensitive High Explosives. Zaproponowano również kierunki badań prowadzących do opracowania krajowych wersji małowrażliwych mieszanin wybuchowych.
20
Content available remote Problem badania zgodności materiałów wysokoenergetycznych stosowanych w układach miotających
Miszczak M., Szymanowski J., Milewski E., Błachnio B., Borkowski J., Goryca W., Szymanowska E.
Problemy Techniki Uzbrojenia
|
2000
|
R. 29, z. 75
65--72
PL
W pracy przedstawiono problem badania fizykochemicznej zgodności materiałów wysokoenergetycznych stosowanych w układach miotających. Problem zgodności materiałów rozpatrywano w aspekcie wyboru metod jej badania, przygotowania próbek do badań jak i w sensie kryteriów oceny zgodności na przykładzie dodatkowego moździerzowego ładunku miotającego.
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.