Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wkład Czesława Ryll-Nardzewskiego w rozwój teorii ergodycznej

Downarowicz T.

Wiadomości Matematyczne

|

2017

|

T. 53, nr 2

235--243

PL

W tym przeglądzie postaram się przedstawić, w jaki sposób Czesław Ryll-Nardzewski przyczynił się bezpośrednio lub pośrednio do rozwoju teorii ergodycznej. Za bezpośredni wkład uznałem twierdzenia i prace dotyczące wprost zagadnień z teorii ergodycznej, natomiast za wkład pośredni - zastosowania do teorii ergodycznej (przez innych autorów) jego twierdzeń o charakterze bardziej ogólnym. Wspomnę też wyniki, które co prawda nie korzystają z twierdzeń Ryll-Nardzewskiego, ale zostały po części zainspirowane jego pytaniem, a w efekcie doprowadziły do uzyskania rezultatów wręcz przełomowych w teorii ergodycznej i nie tylko. Nie jest przy tym jasne, na ile pytanie Ryll-Nardzewskiego było rzeczywistym bodźcem do podjęcia tych badań, gdyż mogły one rozwinąć się całkiem niezależnie. Niemniej jednak związek niewątpliwie istnieje i warto go omówić.

2

Wkład Czesława Ryll-Nardzewskiego do teorii prawdopodobieństwa

Rolski T., Woyczyński W. A.

Wiadomości Matematyczne

|

2017

|

T. 53, nr 2

213--234

PL

Czesław Ryll-Nardzewski (popularnie zwany CRN-em) był jednym z najbardziej oryginalnych i wszechstronnych matematyków w powojennej Polsce. Jego eleganckie pomysły, dowody i odkrycia w wielu dziedzinach matematyki - m.in. w teorii modeli, teorii miary, teorii prawdopodobieństwa, topologii i analizie funkcjonalnej - powszechnie uznaje się za legendarne. W niniejszym artykule przedstawiamy przegląd jego wkładu do teorii prawdopodobieństwa, zaczynając od procesów punktowych i ciągów de Finnettiego, aż do losowych procesów funkcjonalnych i teorii ergodycznej oraz przedyskutujemy wpływ jego prac na działalność innych matematyków.

3

Uniwersytet we Lwowie w latach 1939-1941. Matematyka, fizyka i astronomia

Maligranda L., Prytula J. G.

Wiadomości Matematyczne

|

2017

|

T. 53, nr 2

303--329

PL

Niniejszy artykuł jest poszerzoną wersją odczytu Wydział Fizyczno-Matematyczny Uniwersytetu Lwowskiego w latach 1919-1941 wygłoszonego na XXX Konferencji z Historii Matematyki w Będlewie (5-8 maja 2017). Prace historyczne dotyczące każdego uniwersytetu zwykle omawiają bardzo pobieżnie matematykę, fizykę i astronomię. Z tego powodu rozpoczniemy pierwszą część artykułu opisem Uniwersytetu Lwowskiego w szczególnym okresie lat 1939-1941 oraz wydziału związanego z matematyką, fizyką i astronomią. Wydział ten miał dwie nazwy: Wydział Matematyczno-Przyrodniczy (do listopada 1939 roku) i Wydział Fizyczno-Matematyczny (od 1 grudnia 1939 roku). Po zajęciu miasta, najpierw przez wojska niemieckie, a następnie przez wojska radzieckie we wrześniu 1939 roku, Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie (UJK) i Politechnika Lwowska (PL) zostały zamknięte. Wkrótce jednak uruchomiono na ich miejsce uniwersytet i politechnikę, lecz w zmodyfikowanej formie, już jako uczelnie radzieckie. Przypomnijmy więc, że uniwersytet lwowski w omawianym okresie zmieniał nazwę trzy razy. W okresie od 8 listopada 1919 roku do października 1939 roku był to Uniwersytet Jana Kazimierza, by od 1 grudnia 1939 roku do stycznia 1940 roku nosić nazwę Lwowski Państwowy Uniwersytet ZSRR. Jednak już w styczniu 1940 roku przyjął nazwę Lwowski Państwowy Uniwersytet im. Iwana Franki i pod tą nazwą funkcjonował do sierpnia 1941 roku, kiedy to został zamknięty przez Niemców. Politechnikę zaś przemianowano na Lwowski Instytut Politechniczny. W trzeciej części tego artykułu zostaną podane szczegółowe losy dotyczące Wydziału Fizyczno-Matematycznego w tym okresie. Wszystko zostało opisane na podstawie dostępnych dokumentów, bądź opisu świadków wydarzeń tego okresu.

4

Seminarium z teorii potencjału procesów stochastycznych na Politechnice Wrocławskiej

Byczkowski T., Żak T.

Wiadomości Matematyczne

|

2017

|

T. 53, nr 2

257--290

PL

Niniejszy artykuł, przedstawia dokonania i drogę badawczą grupy Tomasza Byczkowskiego, zajmującą się probabilistyką na przestrzeniach liniowych i grupach.

5

Prace Andrzeja Rotkiewicza z teorii liczb

Schinzel A.

Wiadomości Matematyczne

|

2017

|

T. 53, nr 2

291--301

PL

W artykule omawiane są prace Andrzeja Rotkiewicza z teorii liczb dotyczące liczb pseudopierwszych, liczb Lucasa i Lehmera oraz równań diofantycznych.

6

Działalność Samuela Dicksteina w zakresie polskiej retrospektywnej bibliografii matematycznej

Matczuk A.

Wiadomości Matematyczne

|

2017

|

T. 53, nr 2

331--350

PL

Zasadniczym celem niniejszego opracowania jest zebranie i zaprezentowanie dokonań Dicksteina w dziedzinie retrospektywnej polskiej bibliografii matematycznej, akcentując zwłaszcza jego poczynania w zakresie kontynuacji, uzupełnienia i wydania Bibliografiji Żebrawskiego, oraz przedstawienie kontynuatorów jego idei i przekazu bibliograficznego.

7

Czesław Ryll-Nardzewski i teoria miary

Plebanek G.

Wiadomości Matematyczne

|

2017

|

T. 53, nr 2

245--255

PL

Czesław Ryll-Nardzewski opublikował ponad sto artykułów o niespotykanej w dzisiejszych czasach tematycznej różnorodności. CRN (w środowisku wrocławskim ten skrót był dość powszechnie stosowany jako remedium na długie nazwisko Profesora) pisał o zagadnieniach analizy, teorii procesów stochastycznych, analizy funkcjonalnej, układów dynamicznych aż po topologię ogólną, teorię mnogości i logikę. Pewna istotna część dorobku naukowego CRN-a dotyczy teorii miary i o tym traktuje niniejszy artykuł. Poniższy wybór prac nie jest w pełni reprezentatywny nawet w tak ograniczonym zakresie. Pragnę przede wszystkim wspomnieć o wcześniejszych pracach Profesora z okresu jego pierwszego pobytu we Wrocławiu, na początku lat pięćdziesiątych, będących rezultatem współpracy z Edwardem Marczewskim.

8

Powstanie i działalność Zespołu Historii Matematyki

Wójcik W.

Kwartalnik Historii Nauki i Techniki

|

2014

|

R. 59, nr 4

7--15

EN

In this presentation of the activities of Zespól Historii Matematyki (the Team of the History of Mathematics), an undertaking is made to synthesise the most important projects and events that have taken place during the eight years since its founding in 2007. The main directions of the research of the Team are outlined, which include: the exploration of the development of Polish mathematics in the late 19th and early 20th century in relation to the major discoveries of the European mathematics of that period; the presentation of the most important achievements in the history of the study of the foundations of mathematics; the history of the Riemann zeta function and the history of the emergence of computer methods in mathematics and the study on the relationship between physics and mathematics in the historical perspective. This presentation also introduces important research projects, which emerged during the discussions at the meetings of the Team - it is particularly important to offer an analysis of the speeches of the Polish scholars at the first international congresses of mathematicians and to underline the importance of the new ideas presented there for the development of the mathematical environment in Poland. Additionally, four papers on the history of mathematics, presented in this Kwartalnik, representative for the researches conducted by the Team, are also briefly discussed here.