Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Dojrzałość termiczna utworów dewonu, karbonu i triasu masywu małopolskiego na podstawie wskaźnika CAI (Colour Alteration Index)

Malec J.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2015

|

nr 462

29--39

PL

Na obszarze środkowej części masywu małopolskiego, w ośmiu profilach wiertniczych wykonano badania paleotermiczne utworów węglanowych dewonu, karbonu i triasu na podstawie przeobrażenia termicznego substancji organicznej zawartej w konodontach. Na podstawie stopnia przeobrażenia barw konodontów pod wpływem temperatury (wskaźnik CAI – Colour Alteration Index) określono zakresy paleotemperatur jakim zostały poddane skały zawierające te organizmy. W otworze wiertniczym Węgrzynów IG 1 utwory żywetu górnego, franu, famenu i karbonu dolnego (turnej, wizen) mają wskaźnik CAI od 3 (dla żywetu) do 2 (dla karbonu dolnego). Wskazuje on na podgrzanie w zakresie 60‒110°C, na obszarze frontu waryscydów o wysokiej wartości paleogradientu termicznego. Dla profilu dewonu górnego w otworze Pągów IG 1 wartość CAI 4,5 dokumentuje stopień podgrzania skał do temperatury powyżej 230°C, w wyniku udziału podwyższonego strumienia cieplnego w rejonie strefy tektonicznej. W utworach triasu wskaźnik CAI 1‒1,5 świadczy o podgrzaniu skał w granicach 50‒90°C. Stosunkowo niska paleotemperatura materii organicznej w utworach triasu wskazuje, że utwory dewonu i karbonu osiągnęły dojrzałość termiczną w późnym karbonie, przed orogenezą waryscyjską. Objawy ropy naftowej i gazu ziemnego w utworach dewonu i karbonu centralnej części masywu małopolskiego mogą świadczyć o ich perspektywiczności w aspekcie poszukiwań bituminów.

EN

A paleothermal study of Devonian, Carboniferous and Triassic carbonate rocks was carried out in eight boreholes from the central part of the Małopolska Massif by using data on thermal alteration of organic matter contained in conodonts. The maturity of organic matter expressed as the CAI (Colour Alteration Index) values was used to calculate palaeotemperatures that affected the conodont-bearing rocks. In the Węgrzynów IG 1 borehole, the CAI values for the Upper Givetian, Frasnian, Famennian and Lower Carboniferous rocks range from 3 (Givetian) to 2 (Lower Carboniferous). It suggests heating of rocks (at temperatures from 60 to 110°C) in the area of high palaeogeothermal gradient, close to the Variscan front. In the Upper Devonian sequence of the Pągów IG 1 borehole, the CAI value of 4.5 proves heating of rock at a temperature exceeding 230°C as a result of higher heat flow near a fault zone. The low CAI values (1‒1.5) of Triassic rocks provide the evidence for heating of rocks in the range of 50 to 90°C. The relatively low maturity of organic matter in the Triassic rocks indicates that the Devonian and Carboniferous sediments must have reached their thermal maturity in the Late Carboniferous prior to the Variscan orogeny. The signs of crude oil and natural gas observed in the Devonian and Carboniferous rocks in the central part of the Małopolska Massif attest their potential for hydrocarbon exploration.

2

Biostratygrafia utworów dewonu i karbonu z centralnej części masywu małopolskiego na podstawie konodontów

Malec J.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2015

|

nr 462

41--81

PL

W profilach otworów wiertniczych Pągów IG 1 i Węgrzynów IG 1 (centralna część masywu małopolskiego) wykonano badania konodontów z utworów węglanowych dewonu i najniższego karbonu. W profilu Węgrzynowa na podstawie konodontów udokumentowano utwory żywetu, franu i famenu datowane na poziomy dolny falsiovalis–górny postera, oraz turneju i wizenu z poziomów delicatus–texanus. W profilu Pągowa na podstawie konodontów udokumentowano fran i famen w zakresie poziomów jamieae–górny rhenana oraz dolny expansa. Niepełna sukcesja poziomów konodontowych w profilach Pągowa i Węgrzynowa wskazuje na obecność luk stratygraficznych. W Pągowie luki stwierdzono w utworach dewonu górnego oraz między utworami dewonu i karbonu, natomiast w Węgrzynowie w utworach z pogranicza dewonu i karbonu. W rejonie Węgrzynowa osady dewonu górnego były deponowane w zbiorniku o znacznie większej subsydencji niż w rejonie Pągowa. Utwory dewonu górnego masywu małopolskiego i obszarów ościennych odpowiadające zbliżonym przedziałom biostratygraficznym są podobne pod względem litologicznym i biofacjalnym.

EN

The conodont study was performed on Devonian and lowermost Carboniferous carbonate rocks from the Pągów IG 1 and Węgrzynów IG 1 boreholes located in the central part of the Małopolska Massif. Based on the conodont biostratigraphy, sediments assigned to the Givetian, Frasnian and Famennian (lower falsiovalis–upper postera zones) and to the Tournaisian and Visean (delicatus–texanus zones) were examined in the Węgrzynów section. The Pągów section is represented by Frasnian and Famennian sediments ascribed to the jamieae–upper rhenana and lower expansa zones. The incomplete conodont zone succession in the Pągów and Węgrzynów sections indicates the presence of stratigraphic gaps. In Pągów, these hiatuses were pinpointed in the Upper Devonian and between the Devonian and the Carboniferous, whereas in Węgrzynów at the Devonian–Carboniferous boundary. In the Węgrzynów area, deposition of the Upper Devonian sediments occurred in a basin, showing much greater subsidence than that in the Pągów area. In the Late Devonian sediments of the Małopolska Massif and neighbouring areas of much the same biostratigraphic intervals are similar in terms of lithologic and biofacies characteristics.

3

Late Paleozoic geodynamics of the Małopolska Massif in the light of new paleomagnetic data for the southern Holy Cross Mountains

Szaniawski R.

Acta Geologica Polonica

|

2008

|

Vol. 58, no. 1

1-12

EN

Paleomagnetic studies of Devonian carbonate rocks in the southern Holy Cross Mountains have been conducted, the general aim being to verify the occurrence of hypothetical pre-Variscan rotations of the Małopolska Massif as well as to examine time-relationships between remagnetizations and successive stages in tectonic deformations. The paleomagnetic analysis confirms the presence of the three components of characteristic remnant magnetization. Two magnetite-bearing components display reversed (component A) and normal (component B) polarity. The third component (C) is recorded on hematite and shows reversed polarity. Component B is of synfolding origin and has been recorded during the Visean, whereas components A and C are of postfolding origin and represent Early Permian and Permo-Triassic overprints. These results confirm the stable position of the Małopolska Massif with respect to the East European craton, at least since the Visean. Results of fold tests imply that the earliest phases of Variscan deformation can be dated most probably as Visean, while formation of the main Variscan fold structures was completed during the Early Permian. It is also documented that representative Variscan folds did not significantly change their geometry during Maastrichtian-Paleocene reactivation.