W pracy przedstawiono skład mineralny, mikrostruktury oraz charakter zniszczeń piaskowców i wapieni użytych w wybranych zabytkowych obiektach Chicago. Ponadto oznaczono parametry właściwości fizykomechanicznych tych skał i odpowiednio do nich dostosowanych mas mineralnych. W bardzo drobno uziarnionym piaskowcu i wapieniu organodetrytycznym stwierdzono wyraźne osłabienie strefy przypowierzchniowej oraz ubytki wynikające ze zmian mikrostrukturalnych, wywołanych niszczącym oddziaływaniem środowiska. Zgodnie z przyjętymi założeniami konstrukcyjnymi, wykonano do nich masy mineralne o wyraźnie niższej wytrzymałości na ściskanie, a wyższej porowatości w stosunku do oznaczonych wartości w tych skałach. Natomiast w piaskowcu drobnoziarnistym i wapieniu mikrytowym, które są mniej podatne na zniszczenia, występują ubytki spowodowane czynnikami głównie o charakterze mechanicznym. Z tego względu masy mineralne posiadają zbliżone do nich wartości parametrów fizykomechanicznych. Wszystkie masy uzupełniające odzwierciedlają dokładnie strukturę rewaloryzowanych skał i wykonane są w oparciu o składniki mineralne
EN
The paper deals with the mineral composition, microstructures and the character of destruction of sandstone and limestone used in selected historic buildings of Chicago. Additionally, the parameters of physico-mechanical properties of these rocks as well as of matching mineral refilling masses were determined. Significant weakening of near-surface zones and losses of some fragments, the results of changes caused by environment-related damage, were observed in a very fine-grained sandstone and an organodetrital limestone. According to accepted foredesign, the authors prepared two mineral masses with a considerably lower compression strength and a higher porosity than the corresponding parameters determined in the rocks examined. In two other rocks, a fine-grained sandstone and a micritic limestone that are less prone for decay, the stone losses are mainly caused by mechanical factors. For this reason, the physico-mechanical parameters of the mineral masses prepared for restoration of these stones are comparable with the parameters of these rocks. All the refilling masses match exactly the structure of the rocks under restoration and are based on natural (i.e. mineral) components
2
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W pracy przedstawiono charakterystykę petrograficzną piaskowców użytych w detalach architektonicznych kamienicy Teodora Talowskiego w Krakowie. Obserwacje makroskopowe i badania SEM pozwoliły określić związki pomiędzy niszczącymi czynnikami antropogenicznymi, takimi jak oddziaływanie chemiczne atmosferycznych zanieczyszczeń pyłowych, gazowych i ciekłych, transport samochodowy oraz niska emisja z palenisk domowych i lokalnych kotłowni, a różnymi rodzajami destrukcji badanych piaskowców. Wykonane badania mogą stanowić podstawę do skutecznie przeprowadzanych prac konserwatorskich, zmierzających do zwolnienia tempa niszczenia obiektu i przywrócenia mu pierwotnego wyglądu, poprzez uzupełnienie ubytków. Istotną rolę w takich zabiegach odgrywają masy produkowane w oparciu o składniki mineralne. Uwzględniają one zmienność strukturalną piaskowców, ich barwę oraz właściwości fizyko-mechaniczne. Jednocześnie materiały te są łatwe w użyciu w normalnych warunkach atmosferycznych, nie są szkodliwe dla środowiska i zdrowia konserwatorów.
EN
The authors have described sandstones used in architectonic details in Teodor Talowski's building in Kraków. Hand specimen observations and SEM analyses have allowed to determine various types of destruction of the sandstones studied resulting from such negative factors of anthropogenic origin as dust, gaseous and liquid pollutants, vehicle traffic, low emissions from domestic stoves and local boiler houses. The research done may be a basis for effective conservation, aimed at lowering the rate of stone decay and restoring the building to its previous shape by reprofilling of all missing fragments. A significant role play masses produced on the basis of natural (i.e. mineral) compounds. They match respective textural varieties of sandstone, their colours, and physical and mechanical properties. Simultaneously, these materials are easy to be removed if such an action is needed, do not contaminate the environment and do not affect the health of people working during the conservation.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.