Celem badań było określenie możliwości wytworzenia odlewów z żeliwa z wykorzystaniem różnych metod odlewania ciśnieniowego oraz ocena mikrostruktury tych odlewów i analiza procesu. Wykonano odlewy z żeliwa białego, które następnie wyżarzano na żeliwo ciągliwe. Stwierdzono przydatność metody ciśnieniowego odlewania do wykonywania odlewów z żeliwa i korzystny wpływ metody na zabieg obróbki cieplnej.
EN
The manufacturing of cast iron castings by pressure die casting method, evaluation of castings microstructure and process analysis were the purpose of the experiments. White cast iron castings were fabricated and then these castings were annealed. The malleable cast iron castings were obtained this way. The capability of pressure die casting method for cast iron castings manufacturing was stated.
W pracy podano rys historyczny rozwoju produkcji odlewów z żeliwa ciągliwego ze szczególnym uwzględnieniem odlewnictwa krajowego oraz zmiany zachodzące w jego produkcji na przestrzeni ostatniego dziesięciolecia. Zestawiono wybrane właściwości żeliwa ciągliwego i sferoidalnego i na tej podstawie wykazano, że dla gatunków żeliwa o Rm > 500 MPa są to tworzywa porównywalne, zaś dla Rm < 500 MPa białe żeliwo ciągliwe może być zamiennikiem żeliwa sferoidalnego EN-GJS-450-1O i EN-GJS-400-15. Stwierdzono, że w niektórych przypadkach, koszt produkcji odlewów z żeliwa ciągliwego może być mniejszy o 30% w stosunku do kosztów produkcji odlewów z żeliwa sferoidalnego. Ponadto praca podaje liczne przykłady zastosowań odlewów z żeliwa ciągliwego w przemyśle maszynowym, energetycznym, motoryzacyjnym oraz w budownictwie, instalacjach i aparaturze przemysłowej.
EN
In the article the history of the d evelopment of malleable castings production with a special attention payed to the polish foundry engineering and changes occured in the last decade in it was given. There were compiled the chosen properties of the malleable and ductile cast irons and on this basis it was proven that for the grades with Rm higher than 500 MPa these are comparable materials, but for the cases of Rm lower than 500 MPa the white malleable cast iron may be interchanged with the grades EN-GJS-450-10 and EN-GJS-400-15 of ductile cast iron. It was stated that in some cases the production costs of the malleable iron castings may be lower than these of the dutile iron castings. In the article also several examples of using the malleable iron castings in machine-building and automotive industries, as well as in the building engineering, installations and industry equipment are given.
Na wstępie tego artykułu przypomniano o pierwszym patencie na produkcję żeliwa ciągliwego, zgłoszonym do opatentowania w Anglii w pierwszej połowie XVIII wieku. W drugiej połowie XIX wieku rozpoczęła produkcję odlewów z żeliwa ciągliwego białego Odlewnia Ernesta Erbego w Zawierciu. Właśnie w tej Odlewni, obok prowadzonej do chwili obecnej od tamtych czasów produkcji odlewów z żeliwa ciągliwego, produkuje się również odlewy z żeliwa sferoidalnego. W artykule przedstawiono wyniki badań materiałowych żeliwa ciągliwego i żeliwa sferoidalnego, dokonując ich porównań wskazujących na korzystne zastosowania tych tworzyw w produkcj i odlewów motoryzacyjnych, a także armaturowych. W dalszej części artykułu przedstawiono porównanie kosztów produkcji odlewów z obu tych tworzyw, wskazujące na celowość stosowania żeliwa ciągliwego w produkcji odlewów motoryzacyjnych. W artykule zamieszczono wypisy z obowiązujących norm europejskich określających własności mechaniczne żeliwa ciągliwego o białym i czarnym przełomie, a także żeliwa sferoidalnego. Zamieszczono fotografie odlewów z obu tych gatunków żeliwa, znajdujących zastosowanie w przemysłach: maszynowym, energetycznym i motoryzacyjnym.
EN
At the beginning of the article the authors recall the first patent for the production of malleable cast iron, applied to be patented in England in the first half of the 18th century. In the second half of the 19th century the Foundry of Ernest Erbe at Zawiercie started the production of whiteheart malleable iron castings. Just in this foundry, apart from the production of malleable iron castings which has been carried out since those days till now, castings of S.G. iron have also been produced. In the article results of material tests of both malleable and S.G. irons have been presented and compared. This comparison indicates the favourable application of these materials in the production of automative castings as well as castings of fittings. In the further part of this article a comparison of the production costs of both these materials is given. The comparison shows the usefulness of application of malleable cast iron in the production of castings for automotive industry. In the article some extracts from the valid European standards defining mechanical properties of malleable cast iron with white and black fractures and also of S.G. iron are cited. Photographs of castings made of irons of these grades are presented. These castings find their application in the machine-, power engineering-, and automotive industries.
4
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW