Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Późnoglacjalna i holoceńska ewolucja torfowiska w Dzikowie (Kotlina Toruńska) w świetle badań paleogeograficznych

Krześlak I., Andrzejewski L., Gamrat W., Kupniewska A.

Landform Analysis

|

2013

|

Vol. 25

95--103

PL

Przedmiotem badań są osady wypełniające zagłębienie wytopiskowe w Dzikowie, we wschodniej części Kotliny Toruńskiej, około 20 km na południowy wschód od Torunia. Analizowane wytopisko oraz sąsiadujące z nim Jezioro Dzikowskie usytuowane są na terasie Wisły. W celu odtworzenia ewolucji środowiska przyrodniczego tego obszaru przeprowadzono badania multidyscyplinarne. Badania geologiczne pozwoliły na określenie maksymalnej miąższości osadów biogenicznych w obrębie analizowanego wytopiska na około 10 m. Szczegółowe analizy paleoekologiczne (geochemiczne, palinologiczne i makroszczątków roślinnych) dostarczyły informacji o zmianach środowiska przyrodniczego w późnym glacjale i holocenie oraz umożliwiły wyodrębnienie kolejnych etapów rozwoju paleojeziora.

EN

The object of current research is core of the bottom sediments of a kettle-hole at the Dzikowo site. Study area is located in the eastern part of the Torun Basin, in the area of the Vistula terrace, approximately 20 km southeast of Toruń. In order to reconstruct the environmental history of this region, multidisciplinary research was carried out. Geological research allowed to determine the maximum thickness of biogenic sediments to approximately 10 m. Detailed paleoecological analyses (palynological, plant macroremains, geochemical) provided information about environmental changes in the Late Glacial and the Holocene and helped to identify stages in the evolution of the paleolake basin.

2

Możliwość identyfikacji makroszczątków roślinnych w profilu murszowo-torfowym wskazujących na degradację ekosystemu bagiennego

Tomaszewska K., Kołodziejczyk K.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2010

|

T. 10, z. 3

309-319

PL

Zmiany florystyczne, zachodzące na ulegających degradacji obszarach bagiennych i pobagiennych, mogą znaleźć odbicie w zestawie makroszczątków. Wyraźnie powinno się to zaznaczyć w obrębie stropowej warstwy złoża. Badaniom stratygraficznym poddano fragmenty 3 profili torfowych, z których dwa pochodziły z Dolnego Śląska [Góry Izerskie i Milicz], a jeden z Pojezierza Zachodniopomorskiego [okolice Gryfina]. Analizowano odcinki profili ok. 50 cm, które obejmowały także niezdegradowaną część złoża. Badania wykazały, że zestaw makroszczątków umożliwia oddzielenie warstwy torfu poddanego procesowi murszenia od niezmienionej części złoża. Zaznaczyły się pewne różnice - w odniesieniu do Milicza i Czarnowa wystarczająco jasny obraz dała analiza materiału karpologicznego, natomiast w Górach Izerskich jedynie obecność korzeni trzcinnika owłosionego (Calamagrostis villosa (Chaix) J. F. Gmel) sygnalizowała rozpoczęcie fazy decesji. Nasiona gatunków takich, jak m.in.: sit rozpierzchły [Juncus effusus L.], sit skupiony [Juncus conglomeratus L.], jaskier ostry [Ranunculus acris L.], wąkrota zwyczajna [Hydrocotyle vulgaris L.] czy koniczyna biała [Trifolium repens L.], mogą być traktowane jako swoiste wskaźniki, wyznaczające zasięg warstwy murszu.

EN

Floristic changes characteristic for the degradation of wetlands may be reflected by plant macroremains found in peat. The changes should be particularly distinct in the superficial muck layers. In this study three peat profiles were examined: two from Lower Silesia [the Izera Mountains and the town of Milicz] and one from West Pomerania [Czarnowo near Gryfino]. Analysed sections were 50 cm deep, i.e. they included the non-degraded part of peat deposit. The study showed that characteristic set of plant macro-remains may help distinguishing peat layer that was subject to mucking from non-degraded part of peat deposit. Some differences were observed: the analysis of seeds and fruit plants in Milicz and Czarnowo gave sufficiently clear picture, while in the Izera Mountains the beginning of the decession phase was only signalled by the presence of Calamagrostis villosa roots. The seeds of e.g. Juncus effusus, Juncus conglomeratus, Ranunculus acris, Hydrocotyle vulgaris and Trifolium repens may be treated as specific indicators showing the muck layer range.

3

Materiał karpologiczny jako źródło informacji o skutkach odwodnienia i użytkowania torfowisk

Kołodziejczyk Katarzyna, Tomaszewska Klara

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2010

|

T. 10, z. 1

41-49

PL

Celem opracowania było sprawdzenie, czy na podstawie nasion i owoców można wykazać zmiany związane z zaburzeniami hydrologicznymi, spowodowanymi odwodnieniem i użytkowaniem łąkowych torfowisk. Badaniom poddano dwa płytkie profile torfowe, pochodzące z łąk bagiennych okolic Milicza. Wstępne analizy wykazały, że w warstwie stropowej profili dominują nasiona i owoce gatunków tzw. nietorfotwórczych, m.in. z klasy Molinio-Arrhenatheretea. Materiał karpologicny odnaleziony w niższych poziomach należy natomiast do przedstawicieli klasy Scheuchzerio-Caricetea nigrae oraz Phragmitetea. Ponadto stwierdzono, że głębokość występowania nasion i owoców roślin łąkowych jest zbieżna z poziomami, w których występuje duża zawartość popiołu, czyli z warstwą murszu.

EN

The aim of this work was to analyse a possibility of demonstrating hydrological disturbances caused by the drainage and meadow utilisation of peatlands with fruits and seeds. Two shallow profiles from marsh meadows near Milicz were analysed. Preliminary analyses showed that upper horizon was dominated by seeds and fruits of non peat-forming species of the class Molinio-Arrhenatheretea. Fruits and seeds found in lower peat profiles belonged to the species of Scheuchzerio-Caricetea nigrae and Phragmitetea classes. The depth, where the seeds and fruits of meadow plants were found was associated with horizons of high ash content (moorsh horizons).

4

Unique geological, palaeobotanical and archaeological site in Witów near Brzesko Nowe (southern Poland)

Bochnak A., Brud S., Gawlik A., Godlewski P., Worobiec G.

Polish Geological Institute Special Papers

|

2004

|

Vol. 13

125-130

EN

The study area near village Witów situated about 50 kilometres north-east of the Kraków city is famous for its exposed deposits called the "Witów Series" on which palaeobotanical, micro- and macrofaunistic, malacological, sedimentological and petrographical studies have already been performed. From deposits of the Witów Series, plant macroremains belonging to gymnosperms and angiosperms were reported. Pinus cf. palaeostrobus, Zelkova zelkovifolia and Spirematospermum wetzleri are particularly interesting. Results of investigations on fossil plant remains point to the Late Miocene to Pliocene age of the Witów Series. Plant communities that existed in the vicinity of Witów could be compared to recent warm temperate and humid forests of the Colchis and Talysh Lowland in Transcaucasus and to forests of Central China. Presence of remains of termophilous taxa point to warmer climate of the period of sedimentation of the Witów Series than recent climate of Poland. The Witów region is also famous for archaeological localities that has been known since the turn of the twentieth century. The site was being repeatedly settled beginning with the late Stone Age (the Neolithic Period). Traces of the most intensive periods of settlement come from the late Bronze and early Iron Ages (1000-600 BC) and are attributed to the so-called Lusatian culture. The site also yielded a medieval cemetery that can be dated to the turn of the twelfth century AD. This is the first confirmation of the presence of medieval settlements on this site. Location of Witów in the Vistula river valley may have allowed this settlement to control nearby routes and possibly river fords and also probably exercised political control over the surrounding areas. Considering scientific value of the Witów locality and necessity of their protection, creation of natural reserve on this area is suggested.

PL

Stanowisko w Witowie, położone ok. 50 kilometrów na północny wschód od Krakowa, jest znane z odsłonięcia osadów określanych mianem serii witowskiej. Były one przedmiotem badań paleobotanicznych, paleozoologicznych, sedymentologicznych i petrograficznych. W osadach serii witowskiej znaleziono oznaczalne makroszczątki roślin iglastych i okrytozalążkowych. Szczególnie interesujące są kopalne gatunki Pinus cf. palaeostrobus, Zelkova zelkovifolia i Spirematospermum wetzleri. Wyniki badań szczątków roślinnych wskazują na późnomioceński lub plioceński wiek serii witowskiej. Kopalne zbiorowiska roślinne, które występowały w okolicy Witowa można porównać do współczesnych podzwrotnikowych lasów wilgotnych obszaru Kolchidy i Niziny Tałyskiej na Zakaukaziu oraz środkowych Chin. Obecność szczątków roślinności ciepłolubnej wskazuje na cieplejszy niż obecnie klimat okresu sedymentacji serii witowskiej. Witów jest znany także ze stanowisk archeologicznych. Obszar ten od neolitu był wielokrotnie zasiedlany. Ślady najintensywniejszego osadnictwa pochodzą z końca epoki brązu i początków epoki żelaza (1000-600 BC) i są odnoszone do kultury łużyckiej. Na stanowisku w Witowie znaleziono także średniowieczny cmentarz datowany na koniec jedenastego wieku po Chrystusie, będący pierwszym dowodem na obecność średniowiecznego osadnictwa na tym terenie. Położenie Witowa na brzegu doliny Wisły zapewne dawało mu kontrolę nad okolicznymi szlakami oraz, być może, także nad brodami. Możliwe, że Witów sprawował także polityczną kontrolę na otaczających go terenach. Biorąc pod uwagę naukową wartość stanowiska w Witowie i wynikającą stąd konieczność jego ochrony, postulowane jest utworzenie na jego obszarze rezerwatu przyrody.