Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Essential and non-mutagenic elements in raw ewe milk

Toman Robert, Pšenková Martina, Imrich Ivan, Hluchý Svätoslav, Almášiová Simona

Science, Technology and Innovation

|

2021

|

Vol. 14, no. 3-4

34--44

EN

The monitoring of metals and other chemical elements in the basic sources of diet, mainly for children, is very important for preventing health issues. The aim of this work was to determine the concentration of selected essential (Ca, K, Mg, Mo, Na, Zn) and non-mutagenic elements (Ag, Al, Ba, Li, Sb, Sr) in ewe milk from the Orava region in northern Slovakia. Twenty milk samples were analysed in June and August using an inductively-coupled plasma optical emission spectrometry. The differences in elements concentration between the seasonal periods were not significant (p < 0.05), except for lithium (p < 0.05). The essential elements concentration was within the recommended levels, while the non-mutagenic and potentially toxic metals consist was under the permissible limits. However, there were found very strong and significant relationships between the elements which may suggest the synergistic / additive or antagonistic effects of some elements.

2

Wpływ składników mineralnych, rozpuszczonych w wodzie pitnej, na organizm człowieka

Adamczyk-Lorenc Anna, Derkowska-Sitarz Monika

LAB Laboratoria, Aparatura, Badania

|

2021

|

R. 26, nr 1

32--36

3

Badanie składu mineralnego wybranych gatunków pszenicy

Rachoń Leszek, Bobryk-Mamczarz Aneta, Kiełtyka-Dadasiewicz Anna

Przemysł Chemiczny

|

2019

|

T. 98, nr 12

1888--1890

PL

W czterech genotypach pszenicy jarej (Triticum durum, Triticum aestivum L. ssp. vulgare, Triticum aestivum L., ssp. spelta, Triticum dicoccum Desf.) uprawianej w latach 2015-2017 na Lubelszczyźnie oznaczono zawartość mikro (Zn, Fe) i makroelementów (P, K, Mg, Ca). Najwyższą zawartość korzystnych dla człowieka minerałów stwierdzono w pszenicy Triticum dicoccum. Zawartość metali ciężkich (Pb, As, Hg) była poniżej granicy wykrywalności (0,01 mg/kg). Odnotowano jedynie obecność kadmu w ilości 0,05–0,08 mg/kg, nie przekraczającej dopuszczalnego limitu (0,20 mg/kg).

EN

Contents of micro (Zn, Fe) and macroelements (P, K, Mg, Ca) in 4 genotypes of spring wheat (Triticum durum, Triticum aestivum L. ssp. vulgare, Triticum aestivum L. ssp. spelta and Triticum dicoccum Desf.) cultivated in 2015– 2017 in the Lublin region (Poland) was detd. The highest content of the for humans beneficial minerals was found in Triticum dicoccum wheat. The content of heavy metals (Pb, As, Hg) was below the detection limit (0.01 mg/kg). The content of Cd (0.05–0.08 mg/kg) did not exceed the permissible values.

4

Effect of municipal sewage sludge on soil chemical properties and chemical composition of spring wheat

Antonkiewicz Jacek, Kuc Andrzej, Witkowicz Robert, Tabak Monika

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2019

|

Vol. 26, nr 3

583--595

EN

Municipal sewage sludge from rural sewage treatment plants is characterized by a substantial content of organic matter and macronutrients, which can be used in cultivation of cereals. In a farm located in the commune of Iwanowice in the south of Poland (Malopolska province), municipal sewage sludge was applied under spring wheat cultivation. The experiment was set up on heavy soil with slightly acid reaction and medium content of available forms of P, K, Mg. Application of sewage sludge in a dose of 23 Mg fresh matter per hectare (4.21 Mg d.m.) led to no significant changes in chemical properties of the soil. Application of sewage sludge significantly increased yield of spring wheat. That increase led to a significant decrease in the content of N, P, K, Na, Mg and Ca in spring wheat. Utilization of N, Mg, K, P and Ca from sewage sludge by spring wheat was at a level of 82, 63, 44, 36, 9 %, respectively, of the amount introduced with the waste. Application of municipal sewage sludge significantly decreased the value of Ca : P ratio in spring wheat grain and straw. The sewage sludge did not cause a significant change in the values of Ca : Mg, K : Na, K : (Ca+Mg), K : Mg and K : Ca ratios in spring wheat grain and straw. Municipal sewage sludge can be used environmentally, including for fertilization of cereals, provided that environmental standards are kept.

5

Charakterystyka chemiczna piasków obszaru Pustyni Błędowskiej

Bork Magdalena, Krawczyk Paweł, Lemiecha Grzegorz, Matyjasik Katarzyna

Analit

|

2019

|

Nr 8

18--27

PL

Oznaczono zawartość pięciu wybranych pierwiastków (Na, K, Mg, Zn, Mn) w próbkach gleby z Pustyni Błędowskiej, pobranych z czterech obszarów o odmiennym stopniu zagęszczenia i różnorodności roślinności. Próbki gleby poddano dwóm pierwszym etapom sekwencyjnej ekstrakcji według Tessiera. Otrzymane ekstrakty analizowano z wykorzystaniem Atomowej Spektrometrii Absorbcyjnej ASA oraz Emisyjnej ASE. Dla potasu i magnezu stwierdzono spadek ich zawartości w glebie wraz ze wzrostem zagęszczenia roślinności, jednak dla pozostałych z rozpatrywanych mikro- i makroelementów roślinnych nie potwierdzono żadnych zależności. Wskazuje to na niskie zdolności akumulacyjne i łatwe wymywanie zaadsorbowanych jonów z piasków pustyni. Ogólnie stwierdzono niższe zawartości rozpatrywanych pierwiastków niż średnie wartości w polskich glebach: ok. 7 ppm dla Mg i Mn, 9 ppm dla Zn oraz 25 ppm dla K i 27 ppm dla Na.

EN

Five chosen elements (Na, K, Mg, Zn, Mn) concentrations were determined in samples of sandy soil from Błędów Desert. These specimens were taken from four areas with differential flora densification and diversity. Soil samples were subjected to first two parts of sequence extraction (according to Tessier theory) and then determined using Atomic Absorption Spectroscopy and Atomic Emission Spectroscopy. Decrease of concentration with increasing flora density has been determined for potassium and magnesium. However, for other investigated elements no relation can be stated, which can be caused by weak accumulation abilities and easy elution of adsorbed ions. Generally, lower concentrations of examined elements than mean values in polish soils were reported: ca. 7 ppm for Mg and Mn, 9 ppm for Zn, 25 ppm for K and 27 ppm for Na.

6

Wpływ syntetycznych hormonów roślinnych na koncentrację Ca, Mg i K w biomasie Medicago x varia T. Martyn i Trifolium pratense L.

Sosnowski J., Król J.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2018

|

Tom 20, cz. 2

1465--1479

PL

Celem pracy była ocena wpływu syntetycznych hormonów roślinnych z grupy auksyn i cytokinin na koncentrację K, Ca i Mg oraz stosunek ilościowy K:(Ca+Mg) w biomasie nadziemnej Medicago x varia T. Martyn i Trifolium pratense L. Badania realizowano w oparciu o doświadczenie pierścieniowe prowadzone na obiekcie doświadczalnym Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach w latach 2014-2016. Czynniki doświadczenia: – gatunek rośliny: lucerna mieszańcowa (Medicago x varia T. Martyn) odmiana Kometa oraz koniczyna łąkowa (Trifolium pratense L.) odmiana Krynia, – regulator wzrostu: (K) kontrola: woda destylowana, (A) kwas indolilo-3-masłowy (IBA – syntetyczna auksyna), (C) 6-benzyloaminopuryna (BAP – syntetyczna cytokinina), (AC) kwas indolilo-3-masłowy + 6 benzyloaminopuryna (IBA + BAP – stosunek ilościowy 1:1). Każdy odrost opryskiwano dwukrotnie. Na jednorazowy oprysk zużywano 0,2 dm3 roztwotu o stężeniu regulatora 30 mg·dm-3, uzyskując całkowite zroszenie roślin w pierścieniu. Pierścienie kontrolne opryskiwano taką samą ilością wody destylowanej. Obiekty prowadzono w trzech powtórzeniach i użytkowano trzykrotnie w sezonie wegetacyjnym. W ocenie wybranych elementów wartości użytkowej roślin, wykorzystano następujące parametry: zawartość ogólna wybranych makroelementów (K, Ca, Mg) w suchej masie roślin, stosunek ilościowy makroskładników K:(Ca+Mg). Uzyskane wyniki badań opracowano statystycznie wykorzystując analizę wariancji. O istotności wpływu czynników doświadczalnych na wartość badanych cech wnioskowano na podstawie testu F Fishera-Snedecora, a wartość NIR0,05 weryfikowano testem Tukey’a. Auksyna i cytokinina stosowane oddzielnie w uprawie lucerny mieszańcowej i koniczyny łąkowej powodowały wzrost koncentracji K i Mg w suchej masie roślin. Tylko w warunkach stosowania auksyny, udział Ca wzrastał, co nadmiernie zawężało proporcję K:(Ca+Mg).

EN

The aim of the experiment was to assess the effect of auxins and cytokinins, synthetic plant hormones, on Ca, Mg, and K concentration and the K: (Ca + Mg) ratio in the above-ground biomass of Medicago x varia t. Martyn and Trifolium pratense L.The research was based on a pot experiment conducted in an experimental facility of the University of Natural Sciences and Humanities in Siedlce in the years 2014-2016. The experimental factors were as follows: – plant species: alfalfa (Medicago x varia T. Martyna) cultivar Comet; red clover (Trifolium pratense L.) variety Krynia, – growth regulators: (A) indolilo 3-butyric acid (synthetic auxin IBA); (C) 6-benzylaminopurine (BAP synthetic cytokine); (AC) 3-butyric acid indolilo + 6-benzylaminopurine (IBA + BAP in the ratio 1: 1); control treated with distilled water. During each growth cycle, the grass was treated twice. For a single application, 0.2 dm3 of spray liquid with a growth regulator concentration of 30 mg·dm-3 was used until the plants in the pots were thoroughly wet. The control pots were treated with distilled water of the same amount. The experiment was repeated three times, with three harvests during the growing season. The following parameters were determined in the assessment of selected nutritional characteristics of plants: content of selected macroelements (K, Ca, Mg) in the dry mass of plants: ratio of macroelements in the dry matter plants: K: (Ca+Mg). The results of the study were statistically processed using the analysis of variance. F Fisher's test was used to assess the significance of the influence of experimental factors on the tested properties, while the LSD values were verified by the Tukey test. Auxin and cytokinin applied separately to hybrid alfalfa and red clover increased concentration of K and Mg in plant dry matter. Auxin used on its own increased Ca content, which excessively narrowed the ratio of K:(Ca+Mg)

7

Vermicomposting of Sugar Beet Pulps Using Eisenia fetida (Sav.) Earthworms

Pączka G., Garczyńska M., Mazur-Pączka A., Podolak A., Szura R., Skoczko I., Kostecka J.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2018

|

Tom 20, cz. 1

588--601

EN

The article presents results of application of various technologies of the process of vermicomposting of waste biomass of sugar beet pulps using earthworms E. fetida. A possibility of using E. fetida for quick utilization of sugar beet pulp in vermireactors with different characteristics of initial bed-dings was observed. The obtained vermicomposts were characterised by higher N, P, K, Ca and Mg content compared to the initial waste biomass. During waste utilization in vermireactors (BAGS and SGS) it was noted that the population of earthworms persisted, but earthworm count insignificantly decreased. Significant differences in the mean biomass of specimens from BAGS and SGS groups were also observed. The greatest differences (22 and 21%, p < 0.05) were observed on the 10th and 40th day of the experiment. Earthworms multiplied that has been proved by the mean number of laid cocoons which was significantly increasing during the experiment conducted using both technologies (on average by 36%; p < 0.05). Significant differences in the mean cocoon weight between the used technologies were noted only on the 10th day of the experiment.

PL

W artykule przedstawiono wyniki zastosowania różnych technologii procesu wermikompostowania odpadowej biomasy wysłodków buraczanych przy użyciu dżdżownic E. fetida. Stwierdzono możliwość wykorzystania E. fetida do szybkiego unieszkodliwiania wysłodków w wermireaktorach o odmiennej charakterystyce podłoży startowych. Otrzymane wermikomposty charakteryzowały się wyższą zawartością N, P, K, Ca i Mg w porównaniu z inicjalną biomasą odpadową. Podczas unieszkodliwiania odpadu w wermireaktorach (BAGS i SGS) stwierdzano utrzymywanie się populacji dżdżownic przy nieistotnych spadkach ich liczebności. Zaobserwowano istotne różnice w średniej biomasie osobników z grup BAGS i SGS. Największe różnice (22 i 21%, p < 0.05) zaobserwowano w 10 i 40 dniu doświadczenia. Dżdżownice rozmnażały się, o czym świadczy średnia liczba składanych kokonów, która rosła istotnie w trakcie trwania doświadczenia w obu technologiach (średnio 36%; p < 0,05). Istotne różnice w średniej masie kokonów w zastosowanych technologiach stwierdzono jedynie w 10 dniu doświadczenia.

8

Alleviation effect of selenium on manganese stress of plants

Kleiber T., Krzesiński W., Przygocka-Cyna K., Spiżewski T.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2018

|

Vol. 25, nr 1

143--152

EN

Mn, as Fe, Zn, Cu and Ni is a heavy metal and also a necessary element all the living organisms. Excessive Mn nutrition causes a strong oxidative stress. The aim of the studies was to determination the effect of Se treatment (as sodium selenite Na2O4Se3) to alleviate the Mn stress of plants. Because of its sensitivity to oxidative stress induced by excessive concentrations of Mn a model plant was lettuce (Lactuca sativa L. ‘Sunny’). The studies were conducted in a controlled environment growth room in stable climate conditions: 16 h photoperiod; temperature light/dark 18.0 ±0.5°C/16.0 ±0.5°C; relative humidity 70-80%; quantum flux density 195-205 μmol m−2 s−1. Plants were grown hydroponically in nutrient solution characterized by excessive Mn content (19.2 mg dm−3) and different contents of Se (control; 0.77, 1.05, 1.33 mg dm−3). In all the combination were also tested different foliar sprays (distilled water and a 0.005% Se solution). Plants grown under conditions described above take up and transported Se from nutrient solutions into their leaves with a significant reduction of Mn concentration and changes in the plant nutrient status. With the increase in the concentrations of Se clearly narrowed quantitative relations in the leaves between this element and micro-metallic. Increasing Se levels in nutrient solution has a positive influence on the growth of plants, but Se foliar treatment generally decreases plant yield. The study shown that Se application may lead to alleviation of Mn stress of plants, with simultaneous reduce in Mn concentration in leaves - which may be of practical importance also in the cultivation of more economically important species.

9

Changes in the physico-chemical quality of drinking water from wells in selected rural households

Malczewska Beata, Czaban Stanisław, Jawecki Bartosz

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2018

|

Vol. 25, nr 2

197--205

EN

Presented research concerned on the quality of drinking water from private-supply wells in selected locality in a households in the close vicinity to copper ore tailings facility. Groundwater quality and its suitability for drinking purpose were examined by various physico-chemical parameters such as: pH, electrical conductivity, total hardness, calcium, magnesium, sodium, potassium, sulfate, chloride and total dissolved substances. These parameters were used to assess the suitability of groundwater for domestic purpose. In some of the collected samples, the concentrations of these parameters exceed the permissible limits, but overall concentrations of major ions (calcium, magnesium, sodium, potassium) as well as the values of the parameters: pH, temperature, hardness do not exceed the values recommended by Polish standard relating to drinking water. At the same time evaluated water characterized by the low mineralization therefore it can not be recommended for drinking purpose.

PL

Artykuł przedstawia wyniki badań dotyczących jakości wody pitnej ze studni zaopatrujących wybrane gospodarstwa domowe znajdujące się w bliskim sąsiedztwie składowiska rud miedzi. Jakość wód gruntowych i ich przydatność do picia badano przy użyciu różnych parametrów fizykochemicznych, takich jak: pH, przewodność elektryczna, twardość całkowita, wapń, magnez, sód, potas, siarczany, chlorki i substancje rozpuszczone ogółem. Parametry te wykorzystano do oceny przydatności wód podziemnych do picia. W niektórych analizowanych próbach stężenie omawianych parametrów przekraczała dopuszczalne normy, generalnie jednak stężenie głównych jonów (wapnia, magnezu, sodu, potasu) oraz wartości parametrów: pH, temperatury, twardości nie przekraczały wartości zalecanych przez polskie regulacje prawne w odniesieniu do wody pitnej. Jednocześnie analizowana wodę charakteryzowała się niską mineralizacją, stąd też nie można jej polecić jako wody nadającej się do spożycia przez ludzi.

10

Zastosowanie hydroponiki stagnującej w uprawie sałaty masłowej (Lactuca sativa L.) przy zróżnicowanym żywieniu borem

Markiewicz B.

Aparatura Badawcza i Dydaktyczna

|

2017

|

T. 22, nr 1

37--44

PL

Doświadczenie wegetacyjne przeprowadzono w latach 2013-2014 w szklarni nieogrzewanej Stacji Doświadczalnej Katedr Wydziału Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Celem przeprowadzonych badań było określenie wpływu wzrastających poziomów boru w pożywce stosowanej do fertygacji na plonowanie oraz zawartość składników pokarmowych w liściach sałaty masłowej (Lactuca sativa L.). Rośliny uprawiano w hydroponice stagnującej. W doświadczeniu stosowano pożywki o zróżnicowanej zawartości boru (mg · dm-3): kontrola 0,011; 0,40; 0,80; 1,60. Wykazano istotny wpływ zawartości boru w pożywce na średni plon główek sałaty, indeks SPAD oraz zawartość azotu, fosforu żelaza, manganu, miedzi i boru w główkach sałaty. Potwierdzono możliwość uprawy sałaty masłowej w hydroponice stagnującej.

EN

Experiment was conducted in the years 2013-2014 in an unheated greenhouse Experimental Station of the Departments of the Faculty of Horticulture and Landscape Architecture, University of Life Sciences in Poznan. The aim of this study was to determine the effect of increasing levels of boron in the liquid feed used for fertigation on yield and nutrient content in leaves of butterhead lettuce (Lactuca sativa L.). Plants were grown in hydroponice stagnant. In the experiment liquid feed with different boron content: (mg · dm-3): control 0.011; 0.40; 0.80; 1.60 was used. It was found a significant influence of boron fertigation on the average mass produced heads of lettuce, SPAD index and content of nitrogen, phosphorus, iron, manganese, copper and boron in leaves. It has been confirmed the possibility of cultivation of butterhead lettuce in hydroponics.

11

Spływ powierzchniowy wapnia, magnezu, żelaza, manganu oraz azotu i fosforu ze zlewni górnej Pasłęki

Grochowska J.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2016

|

T. 16, z. 4

33--42

PL

Celem badań było ustalenie wartości jednostkowych współczynników spływu makropierwiastków z terenów o różnych formach zagospodarowania w zlewni górnej Pasłęki i jej prawobrzeżnego dopływu Giłwy. Stwierdzono, że największe wartości współczynników spływu manganu oraz azotu i fosforu do wód uzyskano z obszarów użytkowanych rolniczo (110,8 kg Ca∙ha-1∙rok-1, 15,6 kg Mg∙ha-1 ∙rok-1, 0,5 kg Mn∙ha-1∙rok-1, 0,6 kg P∙ha-1∙rok-1, 14,3 kg N∙ha-1∙rok -1). Badania wykazały też wpływ terenów użytkowanych rolniczo, zarówno gruntów ornych, jak i użytków zielonych (łąki i pastwiska), na zwiększenie ładunku obszarowego wapnia i magnezu, w odniesieniu do których uzyskano największe współczynniki spływu z tych form użytkowania ziemi. Największą wartość współczynników spływu żelaza uzyskano dla obszarów leśnych (0,6 kg Fe∙ha-1 ∙rok-1).

EN

The aim of study was to determine values of unit coefficients of the surface runoff of macroelements from surfaces with different land management types, which was conducted in the catchment basin of the upper Pasłęka River and its right-bank tributary, the Giłwa River. The highest values of the coefficients describing the runoff of manganese as well as nitrogen and phosphorus to waters were obtained for a subcatchment comprising farmland (110.8 kg Ca∙ha-1·year-1, 15.6 kg Mg·ha-1·year-1, 0.5 kg Mn·ha-1·year-1, 0.6 kg P·ha-1·year-1, 14.3 kg N·ha-1·year-1 ). The study also pointed up the effect of agriculturally used areas, both arable land and grassland (meadows and pastures), consisting in increasing the non-point loads of calcium and magnesium, which scored the highest runoff coefficient values for the mentioned types of land use. The highest value of the iron runoff coefficient was calculated for forested areas (0.6 kg Fe·ha-1·year-1).

12

Dynamika nagromadzania składników mineralnych przez kukurydzę w warunkach niskonakładowej i bezpiecznej dla środowiska technologii nawożenia i siewu

Skowrońska M., Filipek T., Harasim P., Rusek P., Stępień W., Jadczyszyn T.

Przemysł Chemiczny

|

2016

|

T. 95, nr 8

1595--1598

PL

Na podstawie doświadczenia polowego oceniono wpływ stosowania nawozu wieloskładnikowego NPS(M) łącznie z siewem nasion na pobranie N, P i K przez kukurydzę uprawianą na ziarno. Stwierdzono, że nawożenie nie było czynnikiem, który istotnie różnicował zawartość składników pokarmowych w kukurydzy, a tym samym ich pobranie. Akumulacja makroelementów, niezależnie od zastosowanego nawożenia, nasilała się w okresie wiechowania oraz podczas rozwoju i dojrzewania ziarniaków.

EN

A multicomponent NPS(M) fertilizer, Mg carbonate lime, urea and superphosphate were applied for grain maize growing in a field expt. The fertilization did not play any significant role in the nutrient uptake and their content in maize. The accumulation of macronutrients was intensified at tasseling during kernel development and maturation.

13

The effect of mineral NPK and organic fertilisation on the content of nutritive components and microbiological quality of the first regrowth of meadow sward

Wróbel B., Zielińska K. J., Fabiszewska A. U.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2015

|

Vol. 60, nr 4

129--134

EN

Studies were carried out in the years 2011-2013 in the field experiment on permanent meadow. The aim was to assess the effect of various forms and doses of fertilisers on nutritive value and microbiological quality of the first regrowth of meadow sward. Six experimental plots were established on the meadow and fertilised with mineral NPK, cattle liquid manure and manure applied in two doses corresponding to 60 and 120 kg N ha-1. First regrowth of meadow sward was collected for analyses. The number of selected microorganisms and the content of nutritive components were analysed in these samples. Applied organic fertilisation, especially that with manure, increased the content of crude ash, decreased the concentration of simple sugars and the sugar to protein ratio. Moreover, manure fertilisation increased the concentration of potassium and decreased the concentration of sodium, magnesium and calcium in meadow sward. Higher doses of fertilisers increased the content of potassium and decreased that of calcium in the sward. Applied organic fertilisation did not result in unfavourable changes in epiphytic microflora of the sward.

PL

Badania prowadzono w latach 2011-2013 w doświadczeniu łanowym na łące trwałej. Celem badań była ocena wpływu stosowania różnych form i dawek nawozów na wartość pokarmową i jakość mikrobiologiczną pierwszego odrostu runi łąkowej. W ramach badań na łące wydzielono 6 łanów doświadczalnych, które nawożono nawozami mineralnymi NPK oraz gnojówką bydlęcą i obornikiem stosowanymi w dwóch dawkach, odpowiadających dwóm poziomom nawożenia azotem: 60 i 120 kg·ha-1. Do analiz pobierano ruń łąkową z pierwszego odrostu. W próbach zielonki oceniano liczebność wybranych mikroorganizmów, a także zawartości składników pokarmowych. Zastosowane nawożenie nawozami naturalnymi łąki, zwłaszcza obornikiem, spowodowało wzrost zawartości popiołu surowego oraz spadek koncentracji cukrów prostych i pogorszenie stosunku cukrowo-białkowego. Ponadto nawożenie obornikiem powodowało wzrost zawartości w runi łąkowej potasu przy równoczesnym spadku koncentracji sodu, magnezu i wapnia. Wzrost dawki nawożenia powodował wzrost zawartości potasu i spadek wapnia w runi. Stosowane nawożenie nawozami naturalnymi nie powodowało niekorzystnych zmian w mikroflorze epifitycznej runi.

14

Ocena zasobności gleb torfowo-murszowych zlewni Tyśmienicy w składniki pokarmowe

Grzywna A.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2014

|

T. 14, z. 1

19–-26

PL

Podstawowym czynnikiem wpływającym na wartość i przydatność gleby jest jej zasobność w składniki odżywcze. Zasobność ocenia się na podstawie zawartości przyswajalnych form fosforu, potasu i magnezu w glebie z uwzględnieniem odczynu gleby. Analizy chemiczne gleb torfowo-murszowych wykonano w 2012 r. Do badań wytypowano 6 odkrywek glebowych, z których pobrano po 4 próbki na zmeliorowanych torfowiskach w zlewni rzeki Tyśmienica, region Zaklęsłość Sosnowicka. Analizowane gleby torfowo-murszowe charakteryzuje kwaśny i bardzo kwaśny odczyn (pH < 5,5). W większości profili glebowych stwierdzono 2-krotnie większą zawartość fosforu, potasu i żelaza w warstwie 5–10 cm niż w warstwach głębszych. Najmniej ich zawierała najczęściej warstwa 35–40 cm. Analizowane próbki gleb charakteryzuje mała i średnia zawartość azotu ogólnego – w zakresie 1,03–3,15%. Popielność poziomów torfowych wynosi 15–17%, poziomów murszowych ponad 25%, poziomów z namułami ponad 40%.

EN

The main factor affecting the value and usefulness of soil is its richness in nutrients. Nutrient abundance is assessed from the content of available phosphorus, potassium and magnesium in the soil, taking into account the soil acidity. Chemical analyses of peat soils were carried out in 2012 in Lublin. Four soil samples were taken from each of the six soil excavations made in drained peatlands in the Tyśmienica River catchment area, Zaklęsłość Sosnowicka region. The analysed muck-peat soil samples had very acidic and acidic pH < 5.5. In majority of soil profiles the content of phosphorus, potassium and iron in the 5–10 cm soil layer was two times higher than in the deeper layers. Smallest amounts of these elements were found in the layer 35–40 cm. The analysed samples of organic soils had low or medium total nitrogen content ranging from 2 to 3%. Ash content was 15–17% in peat layer, above 25% in muck layer and over 40% in alluvial horizons.

15

Ocena stanu zaopatrzenia w niektóre makro- i mikro-elementy pomidora uprawianego na Lubelszczyźnie

Tkaczyk P., Bednarek W., Dresler S

Inżynieria Ekologiczna

|

2014

|

Nr 38

35--41

PL

W latach 2009–2011, na Lubelszczyźnie, przeprowadzono badania środowiskowe, których celem była ocena zaopatrzenia w makro- i mikroelementy roślin pomidora. Ocenę tę przeprowadzono po wykonaniu analiz chemicznych liści tych roślin. Liście pobierano z plantacji prowadzonych w siedmiu miejscowościach. Próbki liści pobierano w czasie zbioru owoców. Analizy chemiczne zostały wykonane w akredytowanym laboratorium Okręgowej Stacji Chemiczno-Rolniczej w Lublinie. W analizowanym materiale oznaczono: suchą masę, ogólne zawartości azotu wg metody Kjeldahla, fosforu metodą wanado-molibdenową, potasu i wapnia metodą fotometrii płomieniowej, magnezu, miedzi, cynku, manganu i żelaza metodą ASA, a boru metodą kurkuminową. W liściach roślin obliczono średnią zawartość i odchylenie standardowe makro- (N, P, K, Ca i Mg) i mikroelementów (Cu, Zn, Fe, Mn, B) oraz określono współzależności występujące pomiędzy tymi pierwiastkami. Zaopatrzenie pomidora uprawianego na plantacjach Lubelszczyzny w makroelementy w większości przypadków wykazywało przekroczenie zakresu optymalnego. Jedynie zawartość azotu w liściach mieściła się w zakresie optymalnym, a fosforu, potasu, wapnia i magnezu przekraczała ten zakres. Zaopatrzenie pomidorów uprawianych na Lubelszczyźnie w mikroelementy w większości przypadków przekraczało zakres optymalny, a w jednym – niedoborowy. Zakres optymalny przekraczała zawartość w liściach: miedzi, cynku, manganu i żelaza; niedoborowy – boru. Stwierdzono, że spośród oznaczanych makro- (N, P, K, Ca, Mg) i mikroelementów (Cu, Zn, Mn, Fe i B) jedynie w nielicznych przypadkach (3) wystąpiły istotne, dodatnie zależności pomiędzy oznaczanymi pierwiastkami. Należy jednak zauważyć, że tylko w jednym przypadku współczynnik determinacji przekroczył 50% (77,1%).

EN

In the years 2009–2011, in the Lublin Region, an environmental study was conducted with the objective of estimation of the supply of tomato plants with macro- and microelements. The estimation was conducted after performing chemical analyses of leaves of those plants. The leaves were collected from plantations situated in seven localities. Samples of leaves were collected during the harvest of the fruits. The chemical analyses were performed at the accredited laboratory of the Regional Chemical-Agricultural Station in Lublin. Assays performed on the material analysed included the following: dry mater, content of total nitrogen according to the Kjeldahl method, content of phosphorus – with the vanadium-molybdenum method, potassium and calcium – with the method of flame photometry, magnesium, copper, zinc, manganese and iron with the ASA method, and boron – with the curcumin method. The mean contents and standard deviation of the content of macro- (N, P, K, Ca and Mg) and microelements (Cu, Zn, Fe, Mn, B) in tomato leaves were calculated, and correlations occurring among those elements were determined. In most cases the level of supply in macroelements of tomatoes grown in plantations in the Lublin Region indicated exceeding of the optimum range. Only the content of nitrogen in the leaves was within the optimum range, while the levels of phosphorus, potassium, calcium and magnesium exceeded that range. The supply of tomatoes grown in the Lublin Region with microelements in most cases exceeded the optimum range, and in one case it was at the deficit level. The optimum range was exceeded for the leaf content of copper, zinc, manganese and iron; the deficit content was related to boron. It was found that among the assayed macro- (N, P, K, Ca, Mg) and microelements (Cu, Zn, Mn, Fe and B) only in a few cases (3) there appeared significant positive correlations between the elements assayed. It should be noted, however, that only in a single case the coefficient of determination was higher than 50% (77.1%).

16

Sezonowa migracja wody glebowej w okresie stagnacji wegetacyjnej i ocena jej przydatności do spożycia

Widłak M., Łukawska M.

Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska

|

2014

|

Vol. 16, nr 3

25--32

PL

Artykuł zawiera charakterystykę form wody glebowej z omówieniem roli wody gruntowej oraz procesu wymywania pierwiastków biogennych z gleby. W glebie i wodzie badanych rejonów oznaczono stężenia N-NO3-, P-PO43-, K+, Mg2+, Ca2+ oraz odczyn. Badane próbki gleby pobierane były jesienią 2012r. i wiosną 2013r., próbki wody wiosną 2013r., czyli w okresie stagnacji wegetacyjnej roślin. Wodę pobierano ze studni kopanych zlokalizowanych w bezpośrednim sąsiedztwie gruntów ornych ze źródeł zagospodarowanych i niezagospodarowanych. Na podstawie uzyskanych wyników wskazane jest rozszerzenie badań wody glebowej z ujęć użytkowych, w celu zapewnienia jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi.

EN

The article contains the characteristics of the soil water forms and discussion of the groundwater role as well as leaching process of biogenic elements from the soil. In the soil and water of studied areas the concentrations of N-NO3-, P-PO43-, K+, Mg2+, Ca2+ and pH were determined. The tested soil samples were collected in the autumn of 2012. and in the spring of 2013., water samples in the spring of 2013., thus in a period of plants vegetative stagnation. Water was collected from dug wells located in the immediate vicinity of the arable land from the developed and undeveloped sources. On the basis of the results it is advisable to extend the study of soil water from usable water intakes in order to ensure the water quality intended for human consumption.

17

Wpływ osadów dennych pobranych ze zbiornika Besko - na plon i zawartość makroelementów w biomasie kukurydzy

Baran A., Jasiewicz C., Tarnawski M.

Proceedings of ECOpole

|

2013

|

Vol. 7, No. 1

193--198

PL

Celem doświadczenia wazonowego była ocena wpływu osadu dennego stosowanego jako dodatek do gleby lekkiej na plon i zawartość makroelementów w biomasie kukurydzy. Osad pochodził z dna zbiornika Besko, zlokalizowanego na rzece Wisłok w woj. podkarpackim. Osady denne dodano do gleby lekkiej w ilości 5, 10, 30 i 50%. Osad denny dodany do gleby lekkiej miał pozytywny wpływ na plon kukurydzy i zawartość makroelementów w kukurydzy, ale tylko w najmniejszej dawce, tj. 5%. Większe dawki osadu powodowały depresje plonowania kukurydzy.

EN

The pot experiment aimed at an assessment of the effect of bottom sediment, used as a supplement to the light soil, on the yield and contents of macroelements in maize biomass. The bottom deposit originated from a Besko dam reservoir (Poland, Podkarpacie Region). The bottom sediments were added to light soil in the amount of 5, 10, 30 and 50%. Bottom sediment added to the sandy soil had a positive effect on yield of maize and content of macroelements but only at the lowest dose - 5%. Higher doses caused depression sediment yield of maize.

18

Wpływ deszczowania i nawożenia azotem na plonowanie oraz bilans makroelementów w uprawie pszenżyta ozimego

Maciejewski T., Michalski T., Chrzanowski R.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2013

|

Vol. 58, nr 4

53--56

PL

W pięcioletnim doświadczeniu przeprowadzonym w latach 2008-2012, wykazano, że zastosowanie dawki 120 kg N*ha-1, niezależnie od wariantu wodnego, było bezpieczne dla środowiska i nie przekraczało 30 kg N*ha-1. Niezależnie od poziomu uzyskiwanych plonów, zastosowane dawki fosforu i potasu powodowały powstawanie nadwyżki bilansowej tych składników, a zwłaszcza potasu.

EN

In five year experiment carried out in 2008-2012, it was shown that the use of doses of 120 kg of N*ha-1, irrespective of the variant of the water was safe for the environment and did not exceed 30 kg of N*ha-1. Regardless of the level of obtained yields, applied doses of phosphorus and potassium caused the formation of the excess of amount of these ingredients, in particular potassium.

19

Zawartość makroelementów i metali ciężkich w glebach gospodarstw rolnych dotkniętych żywiołem powodzi

Piątkowska B, Kusińska A.

Instal

|

2013

|

nr 6

76--79

PL

Powódź charakteryzująca się długotrwałym zastojem wód może niekorzystnie wpływać na warunki glebowe istotne dla produkcji rolnej. Badaniom poddano gleby z trzech gospodarstw rolnych, które zostały zalane wodami rzeki Wisły w 2010 roku na skutek przerwania wału przeciwpowodziowego w Świniarach w powiecie płockim. Próbki glebowe pobrano po upływie blisko 18 m-cy od powodzi. Odczyn gleb oraz ich zasobność w przyswajalne formy makroelementów (P, K, Mg) wskazywały na dobre warunki do uprawy roślin. Ogólna zawartość metali ciężkich (Zn, Cr, Ni, Pb, Cu, Cd) nie przekraczała dopuszczalnych standardów jakościowych dla gleb użytkowanych rolniczo. Badane gleby odpowiadały zerowemu lub pierwszemu stopniowi w sześciostopniowej klasyfikacji jakości chemicznej gleb IUNG. Najwyższy stopień uruchomienia metali ciężkich zaobserwowano w przypadku kadmu.

EN

Flood that is characterized by long-lasting stagnation of water may have negative impact on soil conditions that are important for agricultural production. Soils from 3 farms flooded by Wisła river in 2010 after the break of the levee in Świniary in Plock county were tested. Samples of soils were taken almost 18 months after the flood. The pH of tested soils and their affluence in available forms of macronutrients (P, K, Mg) indicated on good conditions for cultivation. The overall content of heavy metals (Zn, Cr, Ni, Pb, Cu, Cd) didn’t exceed acceptable standards of quality for rural soils. Tested soils had zero or fist rank in six-point classification of chemical quality of soils according to Institute of Soil Science and Plant Cultivation (IUNG). The highest level of activation of heavy metals was observed in case of cadium.

20

Skład chemiczny podłoża po uprawie pieczarki jako odpadowego materiału organicznego

Becher M.

Ekonomia i Środowisko

|

2013

|

nr 4

207--213

PL

Podłoże po uprawie pieczarek (świeże, ang. spent mushroom substrate – SMS; kompostowane, ang. spent mushroom compost – SMC) stanowi odpadowy materiał organiczny z pieczarkarni. Zaliczono je do grupy odpadów z rolnictwa i innych jako „inny niewymieniony odpad”. Przy produkcji podłoża do uprawy tego grzyba wykorzystuje się, a jednocześnie utylizuje, odpady organiczne pochodzące z produkcji rolnej (dobrej jakości, o dużej zawartości węgla twardą słomę żytnią, pszenną, pszenżytnią, pomiot drobiowy – od brojlerów, kur niosek i indyków) oraz odpady mineralne z przemysłu (gips odpadowy z elektrofiltrów, fosfogips, CaCO3).

EN

The chemical composition of spent mushroom substrate after cultivation of Agaricus bisporus from a modern, high performance mushroom hall in Siedlce region were determined. The substrate for cultivated mushrooms (ground + cover) came from different manufacturers. The dry matter content of the analysed spent mushroom substrate was average 36,5%, the reaction was mostly slightly acid or neutral (pH ranged 6,13-6,70), and content of the mineral nitrogen forms (N-NH4 i N-NOx) accounted for 1,24% of the total nitrogen, but it was several times more the ammonium nitrogen form. The total content of macroelements (N, Ca, P, Mg, Na) and same microelements (Co, B, Cu, Zn) was more then in the manure, with the most varied of the calcium content. The values of C:N ratio (average 12,3) was similar to the optimum levels in humus horizons of arable soils. The values of N:P:K ratio (2,6:1:1,8) indicated on deficiency of phosphorus and potassium. The content of heavy metals included in range allowing this waste material to fertilizer.