Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wpływ różnych warunków siedliskowych na zawartość makro- i mikroelementów w roślinności łąkowej gleb organicznych

Stępień A., Pawluczuk J.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2011

|

T. 11, z. 4

197-208

PL

Badania przeprowadzono w latach 2008-2010 na obiekcie łąkowym o powierzchni 10 ha, położonym na glebach gytiowych, w dolinie rzeki Giławka, w miejscowościach Pęglity i Łajsy. Na wytypowanych, reprezentatywnych powierzchniach, w pełni wegetacji pobrano próbki materiału roślinnego i gleby. W próbkach roślinności oznaczono zawartość makro- i mikroelementów, a w glebie podstawowe właściwości fizyczne i zawartość makro- i mikroelementów. Celem pracy było określenie wpływu różnych warunków siedliskowych, w jakich położone są gleby gytiowo-murszowe, na tle ich właściwości fizycznych oraz zasobności w składniki mineralne na zawartość makro- i mikroelementów w roślinności łąkowej. W runi łąkowej porastającej gleby gytiowe o różnym stopniu przeobrażenia, położonych w zróżnicowanych warunkach siedliskowych, wystąpiły istotne różnice w zawartości azotu, fosforu, potasu i żelaza, natomiast nieistotna była różnica zawartości w materiale roślinnym magnezu, wapnia sodu, miedzi, manganu cynku. Najwięcej azotu mineralnego, fosforu i potasu kumulowało się w roślinach na glebach gytiowych, gdzie przebiegała intensywna mineralizacja materii organicznej gleb hydrogenicznych oraz występowała większa liczba gatunków roślin w runi łąkowej.

EN

The study was carried out in 2008-2010 in a 10 ha meadow object situated on gyttia soils in the valley of the Giławka River, in the localities of Pęglity and Łajsy. Samples of plant material and soil were taken from selected, representative areas. The content of macro- and microelements was determined in plant samples and physical and chemical properties were analysed in soil samples. The aim of the study was to determine the effect of different habitat condition and physical properties offered by specific gyttia mucky soils on the content of macro- and microelements in meadow plants. The examined soils differed in physico-chemical properties. Significant differences in the concentrations of nitrogen, phosphorus, potassium and iron were found among meadow sward overgrowing variously transformed gyttia soils located in different habitat conditions, while the differences in magnesium, calcium, sodium, copper, manganese and zinc content in the plant material were insignificant. The largest amounts of mineral nitrogen, phosphorus and potassium accumulated in plants growing on gyttia soils with intensive mineralization of organic matter and accompanied by a higher number of plant species in the meadow sward.

2

Relationships Between Macro- and Microelements and Heavy Metals in Selected Organs of Rudd (Scardinius erythrophthalmus L.) from Lakes Miedwie and Zelewko

Rajkowska M., Pokorska K., Holak M.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2011

|

Vol. 18, nr 3

419-424

EN

The aim of this study was to determine the levels of selected metals (Al, Cu, Fe, Mn, Zn, Ca, K, Mg, Na, Pb, Cd) in gills, gonads, kidneys, livers, skin with scales and muscles of rudd from lakes Miedwie and Zelewko. The relationships between fish sex and metal concentrations in their tissues were also investigated. Na, Zn, Mn, Pb had the highest affinity to the gills, Fe to kidney, Cu to liver, while Al and Ca were accumulated mostly in the skin. Some significant (p 0.05) variations in metal concentrations in selected tissues were dependent on fish sex. The data indicate that the rudds from both examined lakes were not polluted with metals. The average content of toxic metals (Cd, Pb) in the muscle tissue of the examined fish were within the limits for fish and fishery products specified by EU Legislation, so the fish were safe for human consumption.

PL

Celem pracy było oznaczenie poziomu wybranych metali (Al, Cu, Fe, Mn, Zn, Ca, K, Mg, Na, Pb, Cd) w skrzelach, gonadach, nerce, wątrobie, skórze z łuskami oraz w tkance mięśniowej wzdręg obu płci z jezior Miedwie i Żelewko (Żelewo). Określono również zależności pomiędzy płcią ryb a zawartością metali w ich tkankach. Największe powinowactwo do nerki wykazywały Na, Zn, Fe, Pb, podczas gdy Al i Ca akumulowały się głównie w skórze. Zaobserwowano istotne (p < 0,05) zależności pomiędzy zawartością metali w danym narządzie a płcią ryb. Przeprowadzone badania wskazują, że wzdręgi z obu jezior nie były skażone pod względem zawartości metali, a udział pierwiastków toksycznych (Pb, Cd) w mięśniach był poniżej dopuszczalnej wartości w rybach i rybnych produktach konsumpcyjnych określonych przez prawodawstwo Unii Europejskiej.

3

Content of Some Macro-and Microelements in a Soil Toposequence in the Landscape of Ice-Dammed Lakes in Sepopol Lowland

Smólczyński S., Orzechowski M.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2010

|

Vol. 17, nr 2-3

217-231

EN

The study was carried out using soil catena method in Sepopol Lowland, representing the zone of ice-dammed lakes of young glacial landscape. The sequence of soils in the catena was as follows: black earth, proper deluvial soil, humous deluvial soil, mucky soil, strongly and slightly silted peat-muck soils. Soil texture, soil reaction, total content of carbon and nitrogen as well as total amounts of Ca, Mg, K, P, Na, Fe, Mn, Zn and Cu were analysed in the mentioned soils. The reaction of investigated soils ranged from slightly acid in deluvial soils to neutral in peat-muck soils. In the studied toposequence of soils, the amounts of total carbon and nitrogen increased towards the depression. Variation of the amounts of analysed elements in the catena depended on the location of soil in a relief. Quantitatively, the content of elements in eroded black earths was in the following sequence: Fe > Ca > Mg > K > P > Na > Mn > Zn > Cu. Deluvial soils contained more potassium than magnesium, and peat-muck soils contained more calcium than iron. Arable horizons of proper deluvial soils, which were located in the middle of the slope, contained the lowest amounts of macro- and microelements in relation to both deeper layers of the soil profile and parent material of eroded soils. The highest accumulation of macro- and microelements was reported in the soils located at the bottom of the slope. Humous deluvial soils were distinguished by the highest content of K and Fe, mucky soils by the highest content of Mg, Cu, Zn, Mn, and the peat-muck - Ca, P and Na. Humous deluvial soils and upper-silted organic soils are the barriers which prevent the expansion of biogens from agricultural areas to wetlands.

PL

Badania przeprowadzono metodą katen glebowych na Nizinie Sępopolskiej reprezentującej strefę zastoiskową krajobrazu młodoglacjalnego. Sekwencja gleb w katenie przedstawiała się następująco: czarne ziemie, gleby deluwialne właściwe, gleby deluwialne próchniczne, gleby namurszowe, gleby torfowo-murszowe silnie i słabo zamulone. W badanych glebach oznaczono: uziarnienie, odczyn pH, zawartość węgla i azotu ogólnego oraz całkowitą zawartość Ca, Mg, K, P i Na, Fe, Mn, Zn i Cu. Odczyn badanych gleb kształtował się od lekko kwaśnego w glebach deluwialnych do obojętnego w glebach torfowo-murszowych. W analizowanej toposekwencji gleb w kierunku centrum zagłębienia zwiększała się zawartość węgla i azotu. Zróżnicowanie zawartości oznaczonych pierwiastków w glebach badanej toposekwencji było uzależnione od ich położenia w reliefie. Szereg ilościowy oznaczonych pierwiastków w czarnych ziemiach erodowanych przedstawiał następująco: Fe > Ca > Mg > K > P > Na > Mn > Zn > Cu. W glebach deluwialnych więcej było potasu niż magnezu, a w glebach torfowo-murszowych więcej jest wapnia niż żelaza. Poziomy uprawne, zlokalizowanych w środkowej części stoku, gleb deluwialnych właściwych wykazywały największe zubożenie makro- i mikroelementów w odniesieniu zarówno do głębszych warstw profilu, jak i do skały macierzystej gleb erodowanych. Największą kumulację makro- i mikroelementów wykazywały gleby usytuowane u podnóża stoku. Gleby deluwialne próchniczne wyróżniały się największą zawartością K i Fe, gleby namurszowe - Mg, Cu, Zn i Mn, a gleby torfowo-murszowe - Ca, P i Na. Gleby deluwialne próchniczne oraz odgórnie namulone gleby organiczne stanowią bariery, zapobiegające rozprzestrzenianiu się pierwiastków biogennych z terenów rolniczych do siedlisk mokradłowych.

4

Skład chemiczny wody w siedleckiej sieci wodociągowej

Kalembasa D., Jaremko D.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2008

|

T. 8, z. 2a

81-86

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań składu chemicznego wody wodociągowej w mieście Siedlce. Punkty pobierania próbek do badań wyznaczono na wyjściu ze stacji uzdatniania, skąd woda jest kierowana do sieci miejskiej, oraz w 18 kurkach czerpalnych położonych w różnych dzielnicach miasta. Próbki wody pobrano w czterech terminach, w odstępach kwartalnych, w latach 2004/2005. Badano w nich zawartość 26 pierwiastków metodą ICP-AES. Uzyskane dane opracowano statystycznie. Stwierdzono, że jakość wody uzdatnionej przekazywanej do systemu dystrybucji w Siedlcach spełnia wszystkie normy w zakresie wskaźników objętych badaniami. Jej jakość w wyniku wtórnego zanieczyszczenia ulega niewielkiej zmianie w czasie transportu. Nie zaobserwowano znacznych przekroczeń dopuszczalnych stężeń składników mineralnych w próbkach wody, a niewielkie ponadnormatywne ilości wystąpiły w małej liczbie analizowanych próbek.

EN

Results of chemical analyses of the tap water in Siedlce are presented in this paper Samples of water were taken from water treatment station and from eighteen taps situated in various parts of the town. Quarterly investigations included analysis of total concentrations of twenty six elements by inductively coupled plasma atomic emission spectrometry (ICP-AES). The resulting data were processed statistically. It was found that treated water in Siedlce water supply system meets the requirements for drinking water. Quality of water slightly worsens during transport due to secondary contamination, but this happened sporadically.

5

Zawartość makro- i mikroelentów w glebach murszastych w obrębie Równiny Odrzańsko-Zalewowej

Sammel A., Niedźwiecki E.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2006

|

T. 6, z. 2

293-304

PL

Celem przeprowadzonych badań było określenie zawartości makro- i mikroelementów w glebach murszastych użytkowanych jako grunty orne. Profil gleb murszastych występujących w obrębie Równiny Odrzańsko-Zalewowej budują piaski luźne pochodzenia fluwioglacjalnego. O ich przydatności rolniczej decyduje poziom murszasty (Aip). Gleby te w poziomie powierzchniowym miały odczyn kwaśny bądź bardzo kwaśny, natomiast w skale macierzystej lekko kwaśny. Zasobność w przyswajalne formy fosforu, potasu i magnezu utrzymywała się w granicach od średniej do wysokiej. Oznaczona zawartość mikroelementów oscylowała wokół wartości uznawanych za naturalne dla gleb piaszczystych.

EN

The aim of the studies was to determine the content of macro- and microelements of muckous soils used as arable land. The profile of muckous soils within the Odra Floodplain is made up of loose sands. Their agricultural use depends on the properties of muckous horizons (Aip). The reaction of this soil ranged from strongly acid or acid in muckous horizons to slightly acid in the parent material. The availability of phosphorus, potassium and magnesium was medium to high. The content of microelements varied within the values known as natural for sandy soils.

6

Chemiczna ocena wykorzystania dżdżownic (lumbricidae-eisenia fetida) do rolniczego uzdatniania osadów z oczyszczalni ścieków

Kotowska J., Kotowski J. F.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

1998

|

Vol. 5, nr 3

179-185

PL

Badania przeprowadzono dla osadów z oczyszczalni PKP-Szczecin i z oczyszczalni komunalnej w Policach. W osadach oznaczono zawartość składników mineralnych, tj. makro- i mikroelementów. W celu przeprowadzenia biotestów z udziałem dżdżownic osady mieszano z przefermentowanymi odpadami organicznymi w następujących stosunkach masowych: 1. 0% osadu + 100% odpadów organicznych; 2. 5% osadu + 95% odpadów organicznych; 3. 10% osadu + 90% odpadów organicznych; 4. 20% osadu + 80% odpadów organicznych; 5. 40% osadu + 60% odpadów organicznych. W skrzynkach z odpowiednio zmieszanymi składnikami umieszczono po 200 sztuk dżdżownic, które były w tym samym stadium rozwoju, dojrzałości rozrodczej oraz zbliżonej kondycji i biomasie. Ich rozwój obserwowano przez 46 dni. Najbardziej korzystne dla egzystencji dżdżownic były podłoża z 5 i 10% udziałem osadów. Dlatego do podłoża, na którym prowadzono hodowle dżdżownic przez 90 dni, użyto 10% osadów i 90% odpadów organicznych. Wyprodukowany przez dżdżownice wermikompost poddano analizie chemicznej. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, że zbliżonego składu chemicznego osadów z obu oczyszczalni, osad z oczyszczalni PKP był bardzo toksyczny dla dżdżownic prawdopodobnie ze względu na dużą zawartość związków organicznych - ropopochodnych, o czym świadczy zapach osadu. Wermikompost wyprodukowany przez dżdżownice zawierał mniej Pb, Cd, Zn niż osady. Jednak badania nasze dowodzą, że proces uzdatniania osadów przy użyciu dżdżownic musi być dostosowany do danej oczyszczalni.

EN

Tests have been carried out on the sludge coming from the sewage treatment plant PKP Szczecin (National Polish Railway Branch) and from the municipal sewage treatment plant in Police. Content of mineral elements, i.e. macro- and micro-elements has been determined in the sludge. To carry out the bio-tests with the use of rainworms, the sludge was mixed with the fermented organic waste in the following weight ratios: l. 0% of sludge + 100% of organic waste; 2. 5% of sludge + 95% of organic waste; 3. 10% of sludge + 90% of organic waste; 4. 20% of sludge + 80% of organic waste; 5. 40% of sludge + 60% of organic waste. In each box containing properly mixed components 200 rainworms were placed which were in the same stage of reproductive maturity development and of the similar form and bio-mass. Their development has been observed for 46 days. Foundations containing 5% and 10% of sludge were found to be the most convenient for rainworms' existence. Therefore the foundation on which the rainworms were bred for 90 days contained 10% of sludge and 90% of organic waste. Vermicompost produced by rainworms was then assessed chemically. As the result of these tests, it has been found out that, despite similarity of the chemical composition of sludge from both sewage treatment plants the sludge from the PKP plant was very toxic for rainworms. That was probably caused by high content of oil-derivative organic compounds which could be traced by odour. Vermicompost produced by rainworms contained less Pb, Cd, Zn than sludge. Our tests show however, that process of sludge utilisation carried out with the use of rainworms must be tailored according to the type of given sewage treatment plant.